Đề tài Vận dụng cặp phạm trù nguyên nhân- Hệ quả phân tích cuộc khủng hoảng kinh tế Châu á 1997

TIÓu LUËN TRIÕT HäC §Ò TµI: vËn dông cÆp ph¹m trï nguyªn nh©n- hÖ qu¶ ph©n tÝch cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ ch©u ¸ 1997. A/ PHÇN Më §ÇU: N¨m 1997 ®­îc coi lµ n¨m khñng ho¶ng cña hÖ thèng tµi chÝnh- tiÒn tÖ Ch©u ¸. khëØ ph¸t tõ thÞ tr­êng Th¸i Lan (7-1997) ®· lan trµn sang kh¾p khu vùc vµ g©y nh÷ng t¸c h¹i nghiªm träng ®èi víi t¨ng tr­ëng kinh tÕ khu vùc Ch©u ¸ còng nh­ toµn cÇu .Cuéc khñng ho¶ng cña c¶ ng­êi ®i vay vµ ng­êi cho vay trong mét hÖ thèng kinh tÕ phô thuéc lÉn nhau trªn qui m« toµn thÕ giíi ®· t¹o ra nh÷ng chÊn ®éng tµi chÝnh ®èi víi hÇu hÕt c¸c nÒn kinh tÕ vµ c¸c khu vùc ... Lµm ®au ®Çu c¸c nhµ chøc tr¸ch .§Ó t×m hiÓu vÊn ®Ò nµy ta ph¶i tr¶ lêi c¸c c©u hái ®­îc ®Æt ra lµ : Nguyªn nh©n do ®©u ? HËu qu¶ ra sao? ThiÖt h¹i ®èi víi tõng ngµnh kinh tÕ nh­ thÕ nµo?Cuéc khñng ho¶ng cã ph¶i lµ mang tÝnh chu k× ? Néi dung vµ h×nh thøc cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh –tiÒn tÖ diÔn ra ë Ch©u ¸ ®· dÉn ®Õn mèi quan hÖ kinh doanh ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi? B¶n chÊt s©u xa cña vÊn ®Ò lµ g×? Nh÷ng kh¶ n¨ng g× tån t¹i tr­íc vµ sau khi cuéc khñng ho¶ng x¶y ra? Víi kiÕn thøc cña sinh viªn n¨m thø nhÊt míi tiÕp cËn bé m«n triÕt häc em sÏ ph©n tÝch vÊn ®Ò nµy duíi gãc ®é triÕt häc b»ng cÆp ph¹m trï nguyªn nh©n –kÕt qu¶. B/Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò: I/lý thuyÕt mang tÝnh triÕt häc 1/§Þnh nghÜa vÒ nguyªn nh©n-kÕt qu¶. Nguyªn nh©n lµ sù t¸c ®éng lÉn nhau gi÷a c¸c mÆt trong mét sù vËt hoÆc gi÷a c¸c sù vËt víi nhau g©y ra nh÷ng biÕn ®ëi nhÊt ®Þnh . Cßn kÕt qu¶ lµ nh÷ng biÕn ®æi do nguyªn nh©n t¹o ra.. 2/Mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a nguyªn nh©n vµ kÕt qu¶ Mèi liªn hÖ nh©n qu¶ cã tÝnh kh¸ch quan ,tÝnh kh¸ch quan nµy quy ®Þnh mèi liªn hÖ nh©n qu¶ dùa trªn lËp tr­êng duy vËt biªn chøng .Do tÝnh phæ biÕn cña nã nªn mét nguyªn nh©n sinh ra nhÒu kÕt qu¶ vµ ng­îc l¹i .Khi xem xÐt mét mèi liªn hÖ nh©n qu¶ cô thÓ trong thêi gian th× nguyªn nh©n cã tr­íc kÕt qu¶ v× chØ cã sù t¸c ®éng lÉn nhau míi sinh ra sù biÕn ®æi .Nh­ng khi xÐt c¶ qu¸ tr×nh gåm nhiÒu liªn hÖ nh©n qu¶ nèi tiÕp nhau th× nh©n vµ qu¶ cã thÓ chuyÓn ho¸ vÞ trÝ cho nhau mét c¸ch biÖn chøng . 3/ý nghÜa ph­¬ng ph¸p luËn: Kh«ng ph¶i c¸c nguyªn nh©n ®Òu sinh ra kÕt qu¶ gièng nhau v× nguyªn nh©n cã tÝnh chÊt vµ vai trß kh¸c nhau .Nguyªn nh©n t¸c ®éng cïng chiÒu vµ t¸c ®éng ng­îc chiÒu .Cã nguyªn nh©n bªn trong vµ nguyªn nh©n bªn ngoµi ,nguyen nhan chñ yÕu vµ nguyªn nh©n thø yÕu ,nguyªn nh©n kh¸ch qua vµ nguyªn nh©n chñ quan .Ph¶i t«n träng tÝnh kh¸ch quan cña mèi lªn hÖ nh©n qu¶ trong nhËn thøc vµ hµnh ®éng .§Ò phßng vµ phª ph¸n quan niÖm duy t©m siªu h×nh trong vÊn ®Ò nµy .Do mét kÕt qu¶ cã thÓ tõ nhiÒu nguyªn nh©n g©y ra do ®ã muèn cã kÕt qu¶ cao ph¶i biÓt ph¸t hiÖn nhiÒu nguyªn nh©n ,biÕt h¹n chÕ t¸c ®éng cña nguyªn nh©n ng­îc chiÒu ,t¹o ®iÒu kiÖn cho nh÷ng nguyªn nh©n cïng chiÒu.Ph¶i chó träng tr­íc hÕt ®Õn nguyªn nh©n chñ yÕu ,nguyªn nh©n bªn trong .Sau cïng ph¶i biÕn kÕt qu¶ ®· ®¹t ®­îc htµnh nguyªn nh©n tiÕp sau ngµy cµng cao h¬n ,kh«ng tho¶ m·n ë mét kÕt qu¶ nµo. II/VËN DôNG CÆP PH¹M TRï NGUY£N NH¢N – KÕT QU¶ PH¢N TÝCH CUéC KHñNG HO¶NG TµI CHÝNH – TIÒN TÖ CH¢U ¸ 1997 1/ Nh÷ng nguyªn nh©n : Trë l¹i víi cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh- tiÒn tÖ Ch©u ¸ 1997 vÒ c¨n b¶n c¸c nhµ ph©n tÝch quèc tÕ ®· cã nh÷ng nhËn ®Þnh kh¸ thèng nhÊt vÒ nguyªn nh©n cña t×nh h×nh nµy nh­ sau : Thø nhÊt :C¸c nÒn kinh tÕ l©m vµo khñng ho¶ng tµi chÝnh lµ nh÷ng nÒn kinh tÕ m¾c nî lín . XuÊt ph¸t tõ m« thøc ph¸t triÓn dùa vµo tiÒn vay ng©n hµng,c¸c c«ng ty lín cña Ch©u ¸,Nga vµ Mü La Tinh ®Òu cã tØ lÖ nî vèn cæ phÇn lín h¬n c¸c n­íc ph­¬ng T©y. Hä cã thÓ ®Çu t­ b»ng tiÒn vay nhiÒu h¬n b»ng tiÒn thu nhËp tÝch luü hoÆc b»ng tiÒn cæ phÇn .§Æc biÖt nh÷ng n­íc nµy, c¸c c«ng ty cßn thùc hµnh vay tÝn dông rÎ ë n­íc ngoµi khiÕn cho møc ®é lÖ thuéc vµo vèn bªn ngoµi cña hä ngµy cµng t¨ng . VÒ nguyªn t¾c ,C¸c c«ng ty cã tû lÖ nî cao rÊt dÔ bÞ t¸c ®éng tr­íc nh÷ng c¬n sèt lµm gi¶m luång tiÒn mÆt hoÆc lµm t¨ng tr¸ch nhiÖm thanh to¸n ,®Æc biÖt nh÷ng c¬n sèt cã tÝnh hÖ thèng khi nhu cÇu gi¶m m¹nh,l·i suÊt cho vay t¨ng hoÆc ph¸ gi¸ cña c¸c ®«ng tiÒn §«ng,§«ng –Nam ¸,Nga vµ Bra-xin,hµng lo¹t c«ng ty tµi chÝnh vµ kinh doanh xuÊt khÈu ë c¸c nøc nµy bÞ ph¸ s¶n . Thø hai : ViÖc ®Èy m¹nh tù do ho¸ lÜnh vùc tµi chÝnh vµ më cöa c¸c tµi kho¶n vèn nh­ mét xu h­íng cña toµn cÇu ho¸ ®­îc c¸c chÝnh phñ vµ c¸c thÓ chÕ tµi chÝnh quèc tÕ khuyÕn khÝch trong suèt nh÷ng n¨m 90 ®· trë nªn nguy hiÓm cho c¸c ng©n hµng Ýt cã kinh nghiÖm ho¹t ®éng trªn c¸c thÞ tr­êng vèn quèc tÕ . Tù do ho¸ viÖc vay vèn quèc tÕ trong ®iÒu kiÖn cè ®Þnh tØ gi¸ hèi ®o¸i , g¾n chÆt nã víi mét ®ång ngo¹i tÖ m¹nh (chñ yªu lµ ®ång USD )®· t¹o ra mèi hiÓm nguy khi c¸c ng©n hµng kh«ng kiÓm so¸t ®­îc c¸c ®ång vèn . H¬n n÷a mét tØ gi¸ cè ®Þnh , kh«ng cã ®iÒu chØnh kÞp thêi tr­íc c¸c biÕn ®éng cña cung cÇu tiÒn tÖ vµ th­¬ng m¹i ®· tiÖt tiªu c¸c lîi thÕ c¹nh tranh xuÊt khÈu . §ã lµ ch­a kÓ ®Õn viÖc cè ®Þnh tØ gi¸ cè ®Þnh cßn lµm t¨ng thªm møc nî vµ tÝnh rñi ro cho c¬ cÊu nî cña c¸c quèc gia . Thø ba :Giao dÞch vèn quèc tÕ t¨ng m¹nh , nhu cÇu vèn cña nhiÒu nÒn kinh tÕ quèc gia cßn thÊp xa so víi c¸c luång vèn cung øng . Nh÷ng n¨m gÇn ®©y khèi l­îng vèn giao dÞch quèc tÕ ®· lín h¬n 70 lÇn kim ng¹ch mËu dÞch thÕ giíi . §¹i bé phËn sè vèn nµy lµ ng¾n h¹n ®Æc biÖt 80% trong ®ã lµ phÇn vèn giao dÞch víi thêi h¹n 7 ngµy . Mét lµ xu h­íng më vµ tù do ho¸ tµi chÝnh ®· khiÕn cho c¸c giao dÞch vèn gi¸n tiÕp thay v× ®Çu t­ trùc tiÕp vµ cung cÊp ODA dÇn dÇn chiÕm ­u thÕ , nhÊt lµ c¸c dßng vèn t­ nh©n . Hai lµ , c¸c ng©n hµng trung ­¬ng Ch©u ¢u vµ NhËt chñ tr­¬ng kÝch thÝch c¸c nÒn kinh tÕ cña m×nh b»ng chÝnh s¸ch níi láng tiÒn tÖ . T×nh huèng d­ thõa qu¸ nhiÒu tiÒn tiÕt kiÖm trong n­íc ë NhËt(tiÕt kiÖm ë NhËt chiÕm 30%GDP, thuéc lo¹i cao nhÊt thÕ giíi ) vµ viÖc nhËn ®­îc nhiÒu ®Çu t­ chøng kho¸n vµo Ch©u ¢u tõ c¸c n­íc Ch©u ¸ (kho¶ng 600 tØ USD )®· thóc ®Èy nhãm c¸c n­íc nµy t¨ng c­êng xuÊt khÈu vèn . Ba lµ cho vay víi l·i suÊt thÊp tõ n­íc ngoµi vµ qu¸ ngé nhËn vÒ tèc ®é t¨ng tr­ëng cao liªn tôc cña c¸c nÒn kinh tÕ míi næi ®· khiÕn cho c¶ ng­êi ®i vay vµ cho vay å ¹t ký kÕt c¸c hîp ®ång vay m­în . Nãi c¸ch kh¸c , luång vèn ®­îc thóc ®Èy bëi c¶ nhu cÇu ®Çu t­ lÉn c¬ héi thuËn lîi do chÝnh s¸ch më cöa tµi kho¶n vèn ®em l¹i lîi nhuËn cao cho c¸c nhµ tÝn dông n­íc ngoµi vµ gióp nh÷ng ng­êi trong n­íc vay víi l·i suÊt hêi h¬n (chØ b»ng 50% l·i suÊt tiÒn vay trong n­íc ). Bèn lµ , hÇu hÕt c¸c nhµ ®Çu t­ vµ ng­êi ®i vay ®· kh«ng quan t©m ®Õn t×nh tr¹ng mÊt c©n ®èi ®ang t¨ng lªn trong hÖ thèng ng©n hµng khi hä cho r»ng hÇu hÕt c¸c nÒn kinh tÕ §«ng ¸ , §«ng Nam ¸ , MÜ la tinh ... ®Òu trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp g¾n gi¸ trÞ ®ång tiÒn cña n­íc m×mh vµo ®ång USD vµ ®ång USDth× l¹i liªn tôc t¨ng gi¸ trong vßng 3 n¨m nay .C¸c luång vèn å ¹t ch¶y vµo c¸c nÒn kinh tÕ Ch©u ¸ ,Mü la Tinh ®· lµm t¨ng søc Ðp lªn tØ gi¸ tiÒn tÖ .Quü tiÒn tÖ quèc tÕ (IMF ) Vµ WB ®· c¶nh b¸o c¸c nÒn kinh tÕ hiÖn nay tõ sau cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh ë Me-xi-c«.Sau c¸c hiÖn t­îng b¸n th¸o tiÒn tÖ rót vèn å ¹t lµ c¸c ho¹t ®éng ®Çu ë tiÒn tÖ cña c¸c ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ quèc tÕ .Nh­ cèc n­íc bÞ ®Çy trµn ,t¸c ®éng céng h­ëng cña tÊt c¶ c¸c lÝ do nµy ®· lµm cho c¶ hÖ thèng tµi chÝnh tiÒn tÖ thÕ giíi bÞ chao ®¶o vµ n¸o lo¹n . Thø t­: nh÷ng khiÕm khuyÕt cña m« h×nh kinh tÕ h­íng ngo¹i dùa vµo t¨ng tr­ëng xuÊt khÈu ®· kh«ng ®­îc kh¾c phôc vµ ®iÒu chØnh thÝch øng víi c¸c ®ieuï kiÖn quèc tÕ ®· hoµn toµn biÕn ®æi theo ®ã, vèn ®Çu t­ tiÕp tôc t¨ng trong khi n¨ng suÊt vµ lîi nhuËn gi¶m, ®Çu t­ l¹i h­íng chñ yÕu vµo c¸c khu vùc kh«ng sinh lêi nh­ bÊt ®éng s¶n vµ ®Êt ®ai. Cô thÓ lµ nhu cÇu vµ nhÞp ®é xuÊt khÈu cña thÞ tr­êng gi¶m; luång vèn nhiÒu vµ chÝnh s¸ch tû gi¸ cè ®Þnh cña ®ång USD ®· ®Èy ®ång néi tÖ lªn gi¸ gi¶ t¹o khiÕn cho nÒn kinh tÕ nµy mÊt lîi thÕ c¹nh tranh xuÊt khÈu, c¸c nÒn kinh tÕ §«ng vµ §«ng Nam ¸ mÊt thÞ phÇn ë mhiÒu n¬i trªn thÕ giíi ( ®Æc biÖt lµ ë MÜ vµ NhËt ) do sù xuÊt hiÖn cña nh©n tè Trung Quèc; sù phô thuéc vÒ th­¬ng m¹i gi÷a c¸c nÒn kinh tÕ vµ viÖc c¸c nÒn kinh tÕ míi næi ®ång lo¹t b­íc vµo chu k× kinh doanh sa sót ®· khiÕn cho lèi tho¸t b»ng xuÊt khÈu trë nªn khã kh¨n h¬n. Thø n¨m : chÝnh lèi tiÕp cËn dùa vµo tiÕn bé c«ng nghÖ (tiÕp cËn lÝ tÝnh ) cña c¸c lý thuyÕt t¨ng tr­ëng hiÖn ®¹i vµ quan ®iÓm th¸i qu¸ vÒ mét nÒn c«ng nghiÖp cã s½n, cã thÓ ®­îc chuyÓn giao hÇu nh­ kh«ng mÊy khã kh¨n tõ c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn ( quan ®IÓm ph¸t triÓn û l¹i )lµ nh÷ng nguyªn nh©n s©u xa cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ ch©u ¸ n¨m 1997. §­¬ng nhiªn, mét nÒn kinh tÕ muèn ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶ , cÇn ph¶i thóc ®Èy tiÕn bé c«ng nghiÖp, nãi réng ra lµ tiÕn bé khoa häc kÜ-thuËt c«ng nghiÖp . Tuy nhiªn, thùc tÕ cho thÊy : ®Ó du nhËp c«ng nghÖ, c¸c nø¬c §«ng ¸ chñ yÕu dùa vµo nhËp khÈ vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ th«ng qua FDI. NhËp khÈu trªn lÝ thuyÕt bÞ h¹n chÕ bëi xuÊt khÈu. Sau nhiÒu n¨m t¨ng tr­ëng cao, xuÊt khÈu trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y t¨ng tr­ëng chËm l¹i do nhu cÇu thÕ giíi gi¶m sót, do sù c¹nh tranh m·nh liÖt cña nhiÒu quèc gia míi næi nh­ Trung Quèc, ¢n §é vµ ®Æc biÖt do sù gi¶m sót cña c¸c hµng ho¸ xuÊt khÈu tõ c¸c n­íc §«ng Nam ¸. Cho ®Õn ®Çu nh÷ng n¨m 90 cña thÕ kØ nµy, c¸c nÒn kinh tÕ §«ng ¸ vÉn cßn ®­îc “nu«i d­ìng “ bëi mét nguån FDI dåi dµo tõ c¸c n¬i trªn thÕ giíi ®æ vÒ ®Æc biÖt tõ NhËt B¶n. Bªn c¹nh gi¶i quyÕt vèn cho nÒn kinh tÕ, FDI cßn ®­îc ®Ò cao qua khÝa c¹nh chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ hiÖu øng lan t¶o cña nã. HiÖu øng lan to¶ theo, nhiÒu t¸c gi¶, lµ sù lan réng tri thøc ( kinh nghiÖm ) qu¶n lÝ, bÝ quyÕt kinh doanh ( vµ c«ng nghÖ ) tõ c¸c c«ng ty cã vèn FDI sang c¸c c«ng ty cña quèc gia ®ãn nhËn. Tuy nhiªn §«ng Nam ¸ kh«ng h¼n ®· thµnh c«ng trong viÖc tËn dông chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ kh¬i d©þ hiÖu øng lan to¶. Theo mét sè t¸c gi¶, Th¸i Lan vµ Hµn Quèc n»m ë hai cùc cña quèc gia nµy : mét n­íc ®­îc gäi lµ kh«ng thµnh c«ng vµ mét n­íc kh¸ thµnh c«ng. D­íi gãc ®é x©y dùng mét nÒn c«ng nghÖ tiªn tiÕn cho b¶n th©n m×nh, c¸c n­íc §«ng Nam ¸kh«ng thùc sù thµnh c«ng. C«ng nghÖ chñ yÕu cña §«ng Nam ¸lµ thø c«ng nghÖ ®· qua sö dông (second-hand ), hoÆc kh«ng thÝch hîp cho c«ng nghiÖp ho¸ t¹i c¸c n­íc nµy, hoÆc nghiªn träng h¬n cã c¶ nh÷ng c«ng nghÖ huû ho¹i m«i tr­¬ng. Kh¸ch quan mµ nãi, d­íi ¸p lùc cña nhu cÇu vÒ c«ng nghÖ cao tõ ph­¬ng t©y, tØ gi¸ hèi ®o¸i cÇn ®­îc giö sao cho khuyÕn khÝch nhËp khÈu. §©y còng lµ nguyªn nh©n s©u xa g©y ra c¬ chÕ tû gi¸ hèi ®o¸i bÊt hîp lÝ trong thêi gian dµi t¹i mét sè n­íc. D­íi gãc ®é huy ®éng vèn, §«ng ¸ ®· qu¸ phô thuéc vµo FDI ( do chØ thÊy nh÷ng ­u ®iÓm nªu trªn ) mµ coi nhÑ nguån lùc trong n­íc vÒ vèn . Khi FDI cã dÊu hiÖu gi¶m sót vµ xu thÕ nµy cßn kÐo dµi cho ®Õn tËn thÕ kØ sau §«ng ¸ cßn tá ra chËm ch¹p trong chiÕm l­îc huy ®éng vèn. Huy ®éng c¸c nguån vèn trong n­íc kÐm sÏ h¹n chÕ nh÷ng c¬ héi tham gia cña c¸c tÇng líp nh©n d©n vµo ph¸t triÓn kinh tÕ, kh«ng ph¸t huy ®­îc tiÒm n¨ng vèn con ng­êi. Sù lÖch pha gi÷a ph¸t triÓn vèn con nguêi víi ph¸t triÓn c«ng nghÖ. Tr­íc mét nguån c«ng nghÖ khæng lå t¹i c¸c quèc gia ®· ph¸t triÓn, c¸c n­íc §«ng ¸ t­ëng r»ng chØ cÇn nhËp thËt nhiÒu c«ng nghÖ vÒ lµ sÏ tøc kh¾c cã t¨ng tr­áng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ bÒn v÷ng. Hä quªn r»ng muèn sö dông tèt c«ng nghÖ tiªn tiÕn ph¶i cã nguån vèn con ng­êi phong phó vµ cã chÊt l­îng cao. Víi sù ph¸t triÓn nh­ vò b·o hiÖn nay cña khoa häc- c«ng nghÖ , ph¸t triÓn con ng­êi t¹i c¸c n­íc nµy ch­a thùc sù ®­îc quan t©m; tr×nh ®é tri thøc vµ tay nghÒ ch­a theo kÞp tr×nh ®é khoa häc- c«ng nghÖ mµ c¸c n­íc ®· du nhËp. TiÕn bé khoa häc- c«ng nghÖ ë ®©y d­êng nh­ chØ phôc vô cho mét sè Ýt nhãm ng­êi thuéc tÇng líp trªn, ®¹i bé phËn d©n chóng cßn xa míi cã thÓ ®­îc tiÕp cËn víi chóng. H¬n n÷a, viÖc ®µo t¹o vèn con ng­êi ngµy cµng hôt hÉng bëi ®µo t¹o lµ mét qu¸ tr×nh bÒn bØ , kh«ng thÓ ngµy mét ngµy hai , trong khi qu¸ tr×nh hÊp thu, du nhËp c«ng nghÖ l¹i diÔn ra ngµy mét å ¹t. NÕu ë giai ®o¹n ®Çu cña cuéc ph¸t triÓn, lao ®éng gi¶n ®¬n vµ lao ®éng cã kü thuËt s¬ ®¼ng lµ lîi thÕ ë c¸c n­íc §«ng ¸ th× ë giai ®o¹n hiÖn nay , lao ®éng cã chuyªn m«n cao ®ang lµ mét mong muèn qu¸ xa vêi cña c¸c quèc gia nµy. §óng nh­ mét sè t¸c gi¶ nhËn ®Þnh, mÊt lîi thÕ t­¬ng ®èi vÒ lao ®éng gi¶n ®¬n vµ lao ®éng cã kÜ n¨ng s¬ ®¼ng, trong khi ch­a t¹o ra ®­îc lîi thÕ t­¬ng ®èi vÒ lao ®éng cã chuyªn m«n cao, vµ cßn l©u míi ®¹t ®­îc lîi thÕ t­¬ng ®èi vÒ vèn, ®ã lµ bi kÞch cña c¸c n­íc §«ng ¸ Tuy nhiªn còng cÇn ph¶i nh×n nhËn cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh toµn cÇu ë mét gãc ®é bao qu¸t h¬n. Râ rµng, nguêi ta kh«ng thÓ lÝ gi¶i cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh ë Nga lµ hËu qu¶ lan truyÒn trùc tiÕp cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh-tiÒn tÖ §«ng vµ §«ng- Nam ¸ . Ng­êi ta còng kh«ng thÓ gi¶i thÝch cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh ë Bra-xin lµ do t×nh tr¹ng rót vèn å ¹t vµ ®Èy manh xuÊt khÈu tõ Ch©u ¸ do c¸c ®ång tiÒn §«ng – Nam ¸mÊt gi¸. 2/ HËu qu¶ cña cuéc khñng ho¶ng ®èi víi tµi chÝnh tiÒn tÖ thÕ giíi vµ khu vùc: KÓ tõ th¸ng 7-1997 , gi¸ cña c¸c ®ång tiÒn ë §«ng vµ §«ng –Nam ¸ gi¶m m¹nh. Ba ®ång tiÒn cña Hµn Quèc, Th¸i Lan vµ In-®«-nª-xi-a cã møc mÊt gi¸ m¹nh nhÊt ( tõ 36% - 72% ) vµo cuèi th¸ng 3-1998 . NÕu kÕt hîp c¶ møc gi¶m gi¸ chøng kho¸n víi møc gi¶m gi¸ tiÒn tÖ , Ma-lai-xi-a vµ Phi-lip-pin còng n»m trong sè c¸c nø¬c bÞ t¸c ®éng nÆng nÒ cña cuéc khñng ho¶ng . Cho ®Õn nay, cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh - tiÒn tÖ t¹i c¸c n­íc nµy vÉn cßn ch­a dõng l¹i. Sau ®ît l¾ng dÞu n¨m 1998, mét lµn sãng rót vèn lín thø hai l¹i næi lªn vµo gi÷a n¨m 1998 vµ hÇu hÕt c¸c nÒn kinh tÕ nµy ®· lu«n ph¶i ®iÒu chØnh l¹i theo ®µ xuèng dèc.§Õn cuèi n¨m 1998 , giao dÞch chøng kho¸n cña Th¸i Lan mÊt 32,5% chØ sè thÞ tr­êng . PhÇn lín c¸c thÞ tr­êng §«ng –Nam ¸ mÊt kho¶ng 1/3 vèn thÞ tr­êng trong n¨m 1998 . Mét cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ s©u s¾c ®· tÊn c«ng vµo hÇu hÕt c¸c nÒn kinh tÕ §«ng ¸ . NhËt B¶n r¬i vµo cuéc suy tho¸i nÆng nÒ nhÊt trong vßng 50 n¨m qua .Tèc ®é t¨ng tr­ëng cña NhËt gi¶m 2,5% so víi n¨m 1997, lµ n¨m GDP NhËt chØ t¨ng 0,8% . Sù suy yÕu cña NhËt B¶n do c¸c nhu cÇu trong n­íc vµ ngoµi n­íc gi¶m . HÖ thèng ng©n hµng NhËt ®ang ®øng tr­íc th¸ch thøc cña vÊn ®Ò nî khã ®ßi vµ sù gi¶m sót niÒm tin cña c¸c nhµ ®Çu t­ trong n­íc . T×nh tr¹ng thua lç cña c¸c ng©n hµng lín , c¸c c«ng ty r¬i vµo t×nh thÕ m¾c nî nhiÒu vµ sù gi¶m sót nguån vµo cña c¸c luång vèn t­ nh©n ®ang khiÕn cho c¸c nÒn kinh tÕ Ch©u ¸ kh¸c vËt lén khã kh¨n víi nhiÒu t¸c ®éng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh . Vµo gi÷a n¨m 1998 , cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ Ch©u ¸ ®· lan to¶ lín h¬n nhiÒu so v¬i dù ®o¸n .Nga r¬i vµo mét cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh kinh tÕ nghiªm träng : kinh tÕ suy tho¸i víi GDP gi¶m tíi 6% trong n¨m 1998 , ®ång róp mÊt gi¸ 100% , nî l­¬ng vµ phóc lîi gia t¨ng vµ ch­a cã ph­¬ng ph¸p gi¶i quyÕt , nî n­íc ngoµi t¨ng vät , niÒm tin cña c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi gi¶m sót ...Sau cuéc ho¶ng tµi chÝnh – kinh tÕ ë Nga , c¸c dÊu hiÖu æn ®Þnh cña tû gi¸ hèi ®o¸i ë c¸c n­íc l©m vµo khñng ho¶ng tµi chÝnh – tiÒn tÖ Ch©u ¸ ®· bÞ triÖt tiªu , hÖ thèng tµi chÝnh tiÒn tÖ thÕ giíi b­íc vµo mét thêi kú kh«ng æn ®Þnh míi . C¸c chØ sè chøng kho¸n ë Ch©u ¢u vµ mét sè khu vùc kh¸c , nhÊt lµ nh÷ng khu vùc cã quan hÖ ®Çu t­ vµ bu«n b¸n lín víi Nga . DÊu hiÖu phôc håi chËm ch¹p cña c¸c nÒn kinh tÕ Ch©u ¸ ®· g©y søc Ðp lªn c¸c thÞ tr­êng ®ang tr«Ü dËy cña ch©u Mü La –tinh . Theo ®¸nh gi¸ cña Ng©n hµng thÕ giíi (WB), khu vùc Mü La – tinh sÏ chÞu ¶nh h­ëng tõ cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh –tiÒn tÖ toµn cÇu m¹nh h¬n c¸c khu vùc kh¸c vµ t¨ng tr­ëng cña khu vùc nµy dù ®o¸n sÏ gi¶m tõ 2,5% trong n¨m 1998 xuèng cßn 0,6% vµo n¨m 1999 . T×nh tr¹ng khÈn cÊp ë Bra-xin , nÒn kinh tÕ lín nhÊt cña Mü La –tinh , ®· xuÊt hiÖn khi c¸c nguån vèn n­íc ngoµi gi¶m m¹nh , chi phÝ tµi chÝnh t¨ng vµ khi Nga tuyªn bè kh«ng tr¶ nî ®óng h¹n vµo håi cuèi th¸ng 8 . Nãi c¸ch kh¸c , sù lÖ thuéc qu¸ nhiÒu vµo nguån vèn n­íc ngoµi ®ang ®Æt mäi nÒn kinh tÕ trªn thÕ giíi tr­íc c¸c dÊu hiÖu rñi ro lín . Møc bu«n b¸n toµn cÇu gi¶m m¹nh vãi møc t¨ng 3,7% n¨m 1998 thÊp h¬n nhiÒu so víi møc t¨ng 9,7% n¨m 1997 . §¨c biÖt xuÊt vµ nh©p khÈu cña c¸c nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn vµ ®ang ph¸t triÓn ®Òu gi¶m . Tµi kho¶n v·ng lai cña c¸c quèc gia c«ng nghiÖp lín th©m hôt trong n¨m 1998 do xuÊt khÈu sang Ch©u ¸ gi¶m Xu thÕ l¹m ph¸t ®ang chuûªn ®éng theo chiÒu h­íng gi¶m m¹nh t¹i c¸c n­íc ph¸t trتn tõ møc 2% n¨m 1997 xuèng cßn 1,7% n¨m 1998 do gi¸ c¶ hµng ho¸ thÕ giíi tiÕp tôc gi¶m khi nhu cÇu tiÕp tôc ®×nh trÖ , ®Æc biÖt lµ vÒ gi¸ dÇu th« (gi¶m 30% trong n¨m 1998 ) trong khi ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn l¹m ph¸t l¹i t¨ng lªn h¬n 10% do nhiÒu ®ång tiÒn mÊt gi¸ . Tuy vËy t¨ng tr­ëng t¹i c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn tiÕp tôc thÊp v× sù suy yÕu t¹i c¸c thÞ .tr­êng xuÊt khÈu ¢u – Mü vµ NhËt vµ v× sù thu nhËp cña c¸c n­íc nµy vÉn dùa chñ yÕu vµo xuÊt khÈu hµng ho¸ . Mü b¾t ®Çu b­íc vµo thêi kú suy gi¶m . Ch©u ¢u mÊt kh¶ n¨ng c¹nh tranh tr­íc sù xuèng gi¸ cña ®ång USD . Vµ nÒn kinh tÕ NhËt tiÕp tôc suy yÕu . KÓ tõ quý II n¨m 1998 , kinh tÕ Mü bÞ suy gi¶m nghiªm träng víi møc t¨ng tr­ëng 1,6% trong khi ®ã ë qóyI n¨m 1998 lµ 5,5% . Sau 7 n¨m t¨ng tr­ëng liªn tôc ®ång USD liªn tôc t¨ng gi¸ ®· lµm c¸n c©n th­¬ng m¹i cña Mü ngµy cµng xÊu ®i vµ ®Ó ng¨n chÆn suy tho¸i kinh tÕ thÕ gi¬Ý lan réng, Mü ®· c¨t gi¶m l·i suÊt Liªn bang xuèng cßn 5,25% .Nhu cÇu trong n­íc tuy m¹nh nh­ng sÏ tiÕp tôc gi¶m ®ång USD yÕu vµ thÞ tr­êng cæ phiÕu yÕu sÏ ®Èy nÒn kinh tÕ Mü b­íc vµo thêi kú suy gi¶m míi.Ng­êi ta dù tÝnh tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ Mü n¨m 1999 chØ cßn 2%, thÊp xa so víi møc 3,5% trong n¨m 1998. MÆt kh¸c,vµo cuèi n¨m 1998 ®ång USD mÊt gi¸ 10% so víi ®ång m¸c §øc vµ 17% so víi ®ång yªn NhËt cßn t¸c ®éng tiªu cùc ®Õn tèc ®é t¨ng tr­ëng cña Ch©u ¢u , lµm gi¶m kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ h¹n chÕ xuÊt khÈu cña Ch©u ¢u . Còng t­¬ng tù nh­ vËy,trªn c¸c thÞ tr­êng chøng kho¸n ®ång USD yÕu g¾n liÒn víi nhu cÇu gi¶m sót ®· khiÕn cho gi¸ cæ phiÕu Ch©u ¢u bÞ gi¶m sót nghiªm träng . VÝ dô, c¸c chØ sè quan träng cña Ch©u ¢u ®· bÞ gi¶m 5% ë thÞ tr­êng chøng kho¸n Ph¬ - ran – phuèc; 4,4% ë thÞ tr­êng chøng kho¸n Pa – ri; 2,7% ë thÞ tr­ênh chøng kho¸n Lu©n- d«n vµ 8,2% ë thÞ tr­êng chøng kho¸n Hen – xin – ki ...MÆc dï phÇn lín c¸c n­íc tham gia liªn minh tiÒn tÖ Ch©u ¢u ®· b¾t ®Çu sö dông ®ång Euro nh­ mét gi¶i ph¸p ®Ó gi¶m bít ¶nh h­ëng cña ®ångUSD,c¸c gi¶m sót t¨ng tr­ëng tÊt yÕu vÉn xÈy ra . T×nh h×nh NhËt B¶n trë nªn nghªm trängh¬n khi n­íc nµy vÉn tiÕp tôc ®­¬ng ®Çu víi nhu cÇu yÕu ë c¶ trong vµ ngoµi n­íc.Sau 2 n¨m liªn tiÕp suy tho¸i,NhËt vÉn ®ang kú väng ë kÕ ho¹ch kÝch thÝch kinh tÕ c¶ gãi lÇn thø 8 víi 196 tû USD ®Ó ®¹t møc t¨ng tr­ëng d­¬ng vµo n¨m 1999.VÊn ®Ò lµ NhËt cßn tiÕp tôc gÆp khã kh¨n khi nî khã ®ßi trong n­íc ch­a gi¶i quyÕt ®­îc vµ thÞ tr­êng xuÊt khÈu khu vùc tiÕp tôc suy yÕu ; viÖc Mü gi¶m gi¸ ®ång USD còng g©y bÊt lîi cho xuÊt khÈu cña NhËt vèn ch­a cã lèi ra ngay c¶ khi ®ång yªn mÊt gi¸ . C¸c nÒn kinh tÕ l©m vµo khñng ho¶ng tµi chÝnh míi cã dÊu hiÖu æn ®Þnh sau sù xuèng gi¸ cña ®ång USD, sù lªn gi¸ cña ®ång yªn , sù kh«ng ph¸ gi¸ cña ®ång nh©n d©n tÖ ... Tuy vËy , c¸c nÒn kinh tÕ nµy vÉn ch­a tho¸t khái cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ . Sù suy kÐm cña c¸c nÒn kinh tÕ §«ng vµ §«ng – Nam ¸ sÏ lµm thui chét c¸c kú väng ®iÒu chØnh chiÕn l­îc h­íng vµo c¸c n­íc Ch©u ¸ -Th¸i B×nh D­¬ng cña c¸c n­íc lín . Sù l¹c hËu t­¬ng ®èi cña c¸c thÓ chÕ tµi chÝnh – tiÒn tÖ quèc gia vµ quèc tÕ ®èi víi c¸c xu thÕ tù do ho¸ ®ang ®­îc ®Èy nhanh d­íi t¸c ®éng cña nÒn kinh tÕ tin häc vµ tiÕn tr×nh toµn cÇu ho¸ . Gi¸o s­ Giep-ph¬-r©y Xa-s¬, ViÖn tr­ëng ViÖn quèc tÕ Ha-vít , ®· rÊt ®óng khi cho r»ng :víi mét nÒn kinh tÕ ¸p dông c¬ chÕ tµi chÝnh m©u thuÉn (tù do di chuyÓn vèn vµ chÝnh s¸ch tû gi¸ cè ®Þnh ) sù ph¸ gi¸ tiÒn tÖ sÏ lµ tÊt yÕu. NhiÒu dù b¸o cña c¸c nhµ kinh tÕ vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ ®Çu n¨m 1998 ®· kh«ng tÝnh hÕt ®­îc t¸c ®éng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh Ch©u ¸ ®èi víi th­¬ng m¹i quèc tÕ . Theo dù b¸o vµo th¸ng 3 n¨m 1998 cña tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ gi¬Ý (WTO), tèc ®é t¨ng tr­ëng th­¬ng m¹i dù b¸o cho n¨m 1998 lµ 7% , thÊp h¬n møc 9,5% cña n¨m 1997 , do cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh chØ ¶nh h­ëng nÆng ®Õn 5 n­íc lµ Hµn Quèc , Th¸i Lan , In-®«-nª-xi-a , Ma-lai-xi-a vµ Phi-lip-pin . Tuy nhiªn tèc ®é t¨ng bu«n b¸n thùc tÕ theo ®¸nh gi¸ cña IMF chØ kho¶ng 3,7% , mét møc t¨ng thÊp nhÊt trong vßng 5 n¨m qua vµ lµ møc t¨ng tr­ëng thÊp nhÊt so víi tèc ®é t¨ng tr­ëng bu«n b¸n b×nh qu©n n¨m trong vßng 20 n¨m qua (tèc ®é t¨ng b×nh qu©n thêi kú 1980-1989 lµ 5,3%vµ thêi kú 1990-1999lµ 5,8% ). Cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh Ch©u ¸ ®· t¸c ®éng m¹nh ®Õn c¸c n­íc vµ khu vùc t­ëng nh­ ®ang an b×nh . Ch¼ng h¹n, §µi Loan ®· gÆp khã kh¨n lín trong viÖc xuÊt khÈu . Th©m hôt bu«n b¸n cña §µi Loan víi NhËt B¶n ­íc tÝnh sÏ ®¹t møc kû lôc lµ 18 tØ USD trong n¨m 1998 . Do ¶nh h­ëng cña cuèc khñng ho¶ng khu vùc kim ng¹ch xuÊt khÈu cña §µi Loan sang NhËt B¶n trong 10 th¸ng ®Çu n¨m 1998 gi¶m 22,9% . C¸c thÞ tr­êng kh¸c trong khu vùc còng gi¶m m¹nh cÇu ®èi víi hµng ho¸ cña §µi Loan. ChØ trong 10 th¸ng ®Çu n¨m 1998, gi¸ trÞ ®¬n ®¹t hµng tõ Ch©u ¸ ®èi víi c¸c c«ng ty §µi Loan gi¶m 17% Riªng nÒn s¶n xuÊt cña §«ng ¸ r¬i vµo suy tho¸i nghiªm träng , ë møc ©m trªn 8% , trong ®ã theo tê tuÇn b¸o Kinh tÕ ViÔn §«ng ra ngµy 14-01-1999 th× ë In-®«-nª-xi-a dù ®o¸n lµ -18% , Th¸i Lan –7% , Hµn Quèc –6% , Ma-lai-xi-a –5,8% ,Hång K«ng –4,6%, Phi-lip-pin -1,2% ,NhËt B¶m -0,3%, Sing-ga-po –0,2%... Nghiªm träng h¬n n÷a , ë mét lo¹t n­íc cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ tµi chÝnh ®· dÉn t¬Ý nh÷ng x¸o ®éng chÝnh trÞ – x· h«i . Chóng ta thÊy râ ®iÒu ®ã qua viÖc Tæng thèng In-®o-nª-xi-a Xu-h¸c-t« ph¶i tõ chøc sau 36 n¨m cÇn quyÒn , viÖc thay ®æi chÝnh phñ ë Th¸i Lan , nh÷ng phøc t¹p néi bé ë Ma-lai-xi-a , «ng ¤-bu-chi thay «ng Ha-si-m«-t« lµm thñ t­íng NhËt B¶n , nh÷ng ®¶o lén trªn chÝnh tr­êng Nga ... Chóng ta thÊy râ ®iÒu ®ã qua n¹n thÊt nghiÖp trë nªn trÇm träng , n¹n nghÌo ®ãi trµn lan trë l¹i ë nhiÒu n­íc . B¶n ®å cña c¸c n­íc bÞ khñng ho¶ng tõ §«ng ¸ ®· më réng sang Nga ... råi mét lo¹t n­íc ë Mü La tinh , nhÊt lµ ë Bra-xin ; bèng ®en cña c¬n khñng ho¶ng boa trïm lªn tíi 40% s¶n l­îng thÕ giíi trªn 30 ®ång tiÒn. c/ phÇn kÕt luËn :. Tõ lÝ thuyÕt cña cÆp ph¹m trï nguyªn nh©n – kÕt qu¶ vËn dông vµo ph©n tÝch cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh - tiÒn tÖ diÔn ra n¨m 1997 ®· chØ ra r»ng : nguyªn nh©n dÉn tíi cuéc khñng ho¶ng ®ã lµ do nh÷ng bÊt hîp lÝ vÒ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña c¸c n­íc trong khu vùc : sù chuyÓn giao c«ng nghÖ trµn lan ch­a ®­îc tÝnh to¸n ®óng ®¾n, ch­a coi träng ®óng ®¾n vai trß cña c¸c ng©n hµng trong ®Çu t­, khiÕm khuyÕt vÒ m« h×nh kinh tÕ ®èi ngo¹i, nÒn kinh tÕ lu«n trong t×nh tr¹ng m¾c nî lín . Tõ nh÷ng nguyªn nh©n nªu trªn ta cã thÓ ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p vÒ kh¾c phôc khñng ho¶ng tµi chÝnh – tiÒn tÖ lµ : Ph¶i chÊn chØnh c¸c hÖ thèng ng©n hµng, t¨ng dù tr÷ trong n­íc, yªu cÇu IMF ®­a ra ®­îc c¸c h×nh thøc, c¸c chÕ ®Þnh th­¬ng m¹i vµ thanh to¸n ®Ó gi¶m bít biÕn ®éng cho c¸c nÒn kinh tÕ nhá, yªu cÇu c¸c n­íc ph¶i chÊn chØnh chÝnh s¸ch vÒ c¬ cÊu, nhÊt lµ c¬ cÊu kinh tÕ. §Èy m¹nh tù do ho¸ th­¬ng m¹i lµ con ®­êng gióp c¸c nÒn kinh tÕ thÕ giíi kh«ng r¬i vµo suy tho¸i. Ng¨n chÆn ®µ suy gi¶m cña nguån vèn ®Çu t­ trong n­íc vµ ngoµi n­íc. N©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ cïng víi viÖc tÝch cùc chñ ®éng tham gia vµo qu¸ tr×nh héi kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. Cã thÓ nãi hÖ thèng tµi chÝnh tiÒn tÖ thÕ giíi víi nh÷ng rung ®éng hiÖn nay chÝnh lµ sù trë m×nh cÇn thiÕt®Ó cã thÓ ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu ph¸t triÓn míi cña thÕ giíi trong nh÷ng n¨m ®Çu cña thÕ kØ XXI. []. phÇn liÖt kª c¸c tµi liÖu tham kh¶o: t¹p chÝ céng s¶n :sè 2(1-1999) t¹p chÝ céng s¶n :sè6(3-1999) t¹p chÝ céng s¶n :sè7(4-1999) t¹p chÝ céng s¶n :sè24(12-1999) b¶n b¸o c¸o cña mü vÕ nÒn kinh tÕ ch©u ¸ -1997 t¹p chÝ kinh tÕ – 1999. MôC Lôc A/ phÇn më ®Çu. b/ phÇn néi dung. i/lý thuyÕt mang tÝnh triÕt häc. 1/ c¸c ®Þnh nghÜa vÒ nguyªn nh©n-kÕt qu¶. 2/mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a nguyª nh©n vµ kÕt qu¶. 3/ ý nghÜa ph­¬ng ph¸p luËn. II /vËn dông cÆp ph¹m trï nguyªn nh©n kÕt qu¶ ph©n tÝch cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh-tiÒn tÖ ch©u ¸ 1997. 1/ nh÷ng nguyªn nh©n 2/hËu qu¶ cña cuéc khñng ho¶ng ®èi víi tµi chÝnh tiÒn tÖ thÕ giíi vµ khu vùc. C/phÇn kÕt luËn. .