Đọc hiểu Báo cáo tài chính

30-Dec-13 1 ĐỌC HIỂU BÁO CÁO TÀI CHÍNH Mục tiêu và Nội dung •Mục tiêu: •SV hiểu được nội dung các báo cáo tài chính của DN •Hiểu tại sao phải đánh giá chất lượng báo cáo tài chính •Nội dung: •Đọc hiểu các báo cáo tài chính công ty •Đánh giá chất lượng báo cáo tài chính 30-Dec-13 2 Báo cáo tài chính của doanh nghiệp  Bản cân đối kế toán Tài sản Nguồn vốn  Báo cáo kết quả kinh doanh Doanh thu Chi phí  Báo cáo lưu chuyển tiền tệ Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh, Dòng tiền từ hoạt động đầu tư, Dòng tiền từ hoạt động tài chính  Thuyết minh báo cáo tài chính Bản cân đối kế toán  Bảng cân đối kế toán là một báo cáo nhanh về vị thế tài chính của công ty tại một thời điểm tức thời.  Bảng cân đối kế toán thể hiện vị trí tài chính của công ty, công ty sở hữu cái gì (tài sản) và nợ gì (tiền nợ) và giá trị vốn chủ sở hữu. Đọc hiểu các báo cáo tài chính 30-Dec-13 3 Tổng tài sản = Nợ phải trả + Vốn chủ sở hữu Tài sản: -Tài sản ngắn hạn -Tài sản dài hạn Nguồn vốn: - Nợ ngắn hạn - Nợ dài hạn - Vốn chủ sở hữu Bản cân đối kế toán Báo cáo kết quả kinh doanh 1. Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ 2. Các khoản giảm trừ 3. Doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ (=1 -2) 4. Giá vốn hàng bán 5. Lợi nhuận gộp về bán hàng và cung cấp dịch vụ (=3-4) 6. Doanh thu hoạt động tài chính 7. Chi phí tài chính Trong đó: Lãi vay phải trả 8. Chi phí bán hàng 9. Chi phí quản lý doanh nghiệp 10. Lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh (=5+6-7-8-9) 11. Thu nhập khác 12. Chi phí khác 13. Lợi nhuận khác (=11-12) 14. Tổng lợi nhuận kế toán trước thuế (=10+13) 15. Chi phí thuế thu nhập hiện hành 16. Chi phí thuế thu nhập hoãn lại 17. Lợi nhuận sau thuế thu nhập doanh nghiệp (=14-15-16) 18. Lãi cơ bản trên cổ phiếu 30-Dec-13 4 Báo cáo lưu chuyển tiền tệ cho thấy một tóm lược dòng tiền trong một thời kỳ. Báo cáo lưu chuyển tiền tệ đôi khi còn được gọi là báo cáo nguồn và sử dụng nguồn. Những dòng tiền này nhất quán với những thay đổi trong tiền mặt và chứng khoán thị trường trong suốt một thời kỳ.  Dòng tiền của doanh nghiệp được phân ra thành: (a) dòng tiền hoạt động; (b) dòng tiền đầu tư ; (3) dòng tiền tài trợ Báo cáo lưu chuyển tiền tệ Nội dung phân định dòng tiền từ hoạt động kinh doanh Báo cáo lưu chuyển tiền tệ Dòng thu Dòng chi Tiền thu bán hàng, dịch vụ Tiền chi trả cho nhà cung cấp Tiền thu được từ doanh thu khác Tiền chi trả cho người lao động Tiền thu được do hoàn thuế Tiền chi trả lãi vay Tiền thu được do bồi thường Tiền chi nộp thuế TNDN Tiền chi trả công ty bảo hiểm Tiền chi trả do bị phạt 30-Dec-13 5 Nội dung phân định dòng tiền từ hoạt động đầu tư Báo cáo lưu chuyển tiền tệ Dòng thu Dòng chi Tiền thu từ việc thanh lý TSCĐ Tiền chi đầu tư mua sắm TSCĐ Tiền thu hồi cho vay Tiền chi cho vay Tiền thu do bán lại các công nợ của các đơn vị khác Tiền chi mua công cụ nợ của các đơn vị khác Tiền thu hồi đầu tư góp vốn Tiền chi đầu tư góp vốn Tiền thu lại cho vay, cổ tức và lợi nhuận nhận được Nội dung phân định dòng tiền từ hoạt động tài trợ Báo cáo lưu chuyển tiền tệ Dòng thu Dòng chi Tiền thu từ phát hành cổ phiếu, nhận vốn góp chủ sở hữu Tiền chi trả vốn góp cho các chủ sở hữu Tiền thu từ các khoản đi vay ngắn hạn, dài hạn Tiền chi trả các khoản nợ gốc đã vay  Cổ tức, lợi nhuận đã trả cho chủ sở hữu 30-Dec-13 6 Thuyết minh báo cáo tài chính • Thuyết minh báo cáo tài chính: • Thuyết minh về phương pháp kế toán • Bản liệt kê kế toán • Các cam kết thuê mua, các khoản dự phòng và tranh chấp pháp lý Thuyết minh báo cáo tài chính • Thuyết minh về phương pháp kế toán: Đưa ra những chú giải về phương pháp kế toán cơ bản áp dụng như cơ sở kế toán, phương pháp đánh giá hàng tồn kho, phương pháp khấu hao... 30-Dec-13 7 Thuyết minh báo cáo tài chính • Bản liệt kê kế toán: Lưu ý 5 vấn đề: - Doanh thu - Lợi nhuận trước thuế - Cổ tức và thu nhập mỗi cổ phần - Bản liệt kê tài sản và những khoản nợ - Các công ty con • Các cam kết thuê mua, các khoản dự phòng và tranh chấp pháp lý: Mối quan hệ giữa các bản báo cáo tài chính Đầu tư và rút đầu tư của chủ sở hữu Thu nhập ròng và các thu nhập khác Thay đổi ròng vốn cổ phần Báo cáo vốn cổ phần Doanh thu Thu nhập ròng Báo cáo thu nhập Dòng tiền từ hoạt động Dòng tiền từ hđ đầu tư Dòng tiền từ hđ tài trợ Thay đổi tiền ròng Báo cáo dòng tiền Tiền mặt - Nợ Tổng tài sản Vốn cổ phần Bản CĐKT đầu kỳ + Các tài sản khác - Nợ Tiền mặt Tổng tài sản Vốn chủ sở hữu Bản CĐKT cuối kỳ Số liệu đầu kỳ Các dòng tiền Số liệu cuối kỳ + Các tài sản khác - Chi phí 30-Dec-13 8 ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG BÁO CÁO TÀI CHÍNH Hệ thống các thông tin tài chính Báo cáo tài chính Các thông báo thu nhập Các báo cáo theo luật khác • Quý • Năm • Hợp nhất/chưa hợp nhất •Kiểm toán/chưa kiểm toán • Các thông báo thu nhập khi các báo cáo kiểm toán chưa được công bố • Các báo cáo họp hội đồng quản trị, thay đổi thành viên HĐQT, Ban kiểm soát • Các báo cáo về việc phát hành thêm • Các báo cáo giải trình đột biến trong kết quả kinh doanh 30-Dec-13 9 Các nhân tố tác động đến các báo cáo tài chính theo luật định Chuẩn mực kế toán Nhà quản trị Cơ chế giám sát • Chuẩn mực kế toán Việt nam - VAS • Chuẩn mực kế toán quốc tế - IAS • Chịu trách nhiệm chính về sự chính xác và hợp lý của các báo cáo • Dùng kế toán để phản ánh hoạt động của doanh nghiệp •Kiểm toán bên ngoài • Hội đồng quản trị giám sát thông qua Ban kiểm soát - Giám sát hoạt động kế toán - Giám sát kiểm toán nội bộ - Giám sát kiểm toán bên ngoài • Các chuyên viên kiểm toán nội bộ Chất lượng mong muốn của thông tin kế toán • Thông tin có thể trực tiếp giúp cho người ra quyết định dự báo được thu nhập trong tương lai. • Thông tin có thể giúp người sử dụng xác nhận hay xem lại các niềm tin hay kỳ vọng. Do đó chất lượng thông tin hội đủ: •Tính phù hợp và tính tin cậy •Khả năng so sánh và tính nhất quán 30-Dec-13 10 Sự phù hợp và các giới hạn của kế toán Sự phù hợp của thông tin kế toán tài chính Những giới hạn của thông tin báo cáo tài chính - Tính đúng lúc - Tính thường xuyên - Tính tương lai Phân tích kế toán là một tiến trình đánh giá mức độ phản ánh thực trạng kinh tế của các số liệu kế toán của một công ty . Phân tích kế toán liên quan tới việc đánh giá rủi ro kế toán và chất lượng thu nhập, ước tính sức mạnh thu nhập, và thực hiện các điều chỉnh cần thiết đối với báo cáo tài chính. Phân tích kế toán 30-Dec-13 11 Nhu cầu phân tích kế toán Phân tích kế toán • Điều chỉnh các biến dạng kế toán để báo cáo tài chính phản ánh thực tế kinh tế tốt hơn • Điều chỉnh các báo cáo tài chính thông thường để đáp ứng Mục tiêu phân tích của người sử dụng • Các biến dạng kế toán Nhu cầu phân tích kế toán  Tính tin cậy và sự phù hợp: quá chú trọng đến tính tinh cậy sẽ làm giảm tính phù hợp  Quản lý thu nhập: Ban quản lý “tô điểm” các báo cáo tài chính để đạt lợi ích cá nhân 30-Dec-13 12 • Động cơ quản lý thu nhập Quản lý thu nhập  Vì các hợp đồng kinh doanh Tác động giá chứng khoán Sự ưa thích của chính phủ: • Các cơ chế quản lý thu nhập Quản lý thu nhập  Điều chuyển thu nhập: – Gia tăng hoặc trì hoãn ghi nhận doanh thu hoặc chi phí để chuyển thu nhập từ kỳ này sang kỳ khác • Tăng tốc việc ghi nhận doanh thu • Trì hoãn ghi nhận chi phí bằng cách vốn hóa chi phí và phân bổ chúng dần theo thời gian. • Dịch chuyển chi phí sang kỳ sau bằng cách chấp nhận một vài phương pháp kế toán. • Thực hiện các chi phí một lần như sửa chữa tài sản hư hỏng và chi phí tái cấu trúc trên cơ sở không liên tục (ngắt quãng). 30-Dec-13 13 • Các cơ chế quản lý thu nhập Quản lý thu nhập  Quản lý thu nhập theo cách phân loại Phân loại các chi phí và doanh thu trong một số bộ phận của báo cáo thu nhập từ thường xuyên sang bất thường và ngược lại. Lưu ý: Các khoản bất thường thường bị các nhà phân tích bỏ qua do tính không liên tục của nó. Quản lý thu nhập  Trước khi kế luận một công ty quản lý thu nhập nhà phân tích cần kiểm tra các điều kiện: - Động cơ quản lý thu nhập - Danh tiếng quản lý và lịch sử - Mẫu hình nhất quán - Các cơ hội quản lý thu nhập 30-Dec-13 14 • Đánh giá chất lượng thu nhập Tiến trình phân tích kế toán  Đánh giá chất lượng thu nhập – • Xác định và đánh giá các chính sách kế toán quan trọng • Đánh giá mức độ linh hoạt trong kế toán • Xác định các chiến lược báo cáo • Xác định và đánh giá các nội dung cần chú ý (red flags)  Điều chỉnh các báo cáo tài chính -- Xác định, đo lường và thực hiện các điều chỉnh cần thiết đối với các báo cáo tài chính để phân tích được tốt hơn. • Các chiến lược quản lý thu nhập Quản lý thu nhập Tăng thu nhập kỳ hiện tại: Thông qua các ước tính kế toán (Actual earnings management): giảm khấu hao, giảm dự phòng, không ghi nhận chi phí khi giá trị TS thấp hơn giá trị thuần,v.v thực chất là điều chuyển lợi nhuận từ các năm sau về hiện tại  Thông qua các giao dịch thực: (real earnings management): Tăng doanh thu thông qua chính sách giá hoặc tín dụng  Cắt giảm các chi phí hữu ích: Trì hoãn thanh lý các tài sản không có nhu cầu sử dụng hoặc các dự án đầu tư không hiệu quả Bán các dự án đầu tư hiệu quả Sản xuất vượt mức tối ưu 30-Dec-13 15 Các chiến lược quản lý thu nhập Quản lý thu nhập  Tẩy sửa sổ sách  Làm giảm tính biến động của thu nhập