Giáo án Đại cáo bình ngô- Nguyễn Trãi

ĐẠI CÁO BÌNH NGÔ Nguyễn Trãi A/ MỤC TIÊU BÀI HỌC Giúp HS: - Nắm được những nét chính về cuộc đời và sự nghiệp văn học của Nguyễn Trãi- một nhân vật lịch sử, một danh nhân văn hoá thế giới và vị trí của ông trong lịch sử văn học dân tộc: nhà văn chính trị kiệt xuất, người khai sáng thơ ca tiếng Việt - Hiểu rõ những giá trị lớn về nội dung và nghệ thuật của Đại cáo bình Ngô: bản tuyên ngôn chủ quyền độc lập, áng văn yêu nước chói ngời tư tưởng nhân văn, kiệt tác văn học kết hợp hài hoà giữa yếu tố chính luận và văn chương - Nắm vững đặc trưng cơ bản của thể cáo đồng thời thấy được những sáng tạo của Nguyễn Trãi trong Đại cáo bình Ngô, có kĩ năng đọc-hiểu tác phẩm chính luận viết bằng thể văn biền ngẫu - Giáo dục, bồi dưỡng ý thức dân tộc; yêu quí di sản văn hoá của cha ông B/ PHƯƠNG TIỆN THỰC HIỆN - SGK, SGV - Thiết kế bài giảng - Các tài liệu tham khảo C/ CÁCH THỨC TIẾN HÀNH GV tổ chức giờ dạy học theo cách kết hợp giữa nêu vấn đề, đọc sáng tạo, gợi tìm và trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi D/ TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Kiểm tra bài cũ: Không kiểm tra 2. Bài mới: Tiết 1: Tác giả NGUYỄN TRÃI Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt - HS dựa vào phần chuẩn bị bài văn thuyết minh về Nguyễn Trãi để trình bày ngắn gọn I.Cuộc đời Nguyễn Trãi (1380-1442) - Quê: Chí Linh- Hải Dương sau dời về Thường Tín-Hà Tây. Cha là Nguyễn Phi Khanh, mẹ Trần Thị Thái - 1400 đỗ Thái học sinh ra làm quan cho nhà Hồ - 1407 Bị giặc Minh bắt và giam lỏng ở Đông Quan Sau gần 10 năm trốn vào Lam Sơn theo Lê Lợi và dâng Bình Ngô sách và trở thành quân sư của - Em biết những tác phẩm nào của Nguyễn Trãi ? Hãy giới thiệu sơ lược một vài tác phẩm tiêu biểu Lê Lợi - 1427 đầu 1428 cuộc khởi nghĩa toàn thắng, thừa lệnh Lê Lợi viết Đại cáo bình Ngô - 1439 xin về ở ẩn tại Côn Sơn - 1440 lại ra giúp Lê Thái Tông - 1442 vụ án Lệ Chi viên bị tru di tam tộc -1464 được Lê Thánh Tông minh oan * Nguyễn Trãi là một bậc anh hùng, một nhà chính trị, một nhà ngoại giao, một nhà văn, nhà thơ, nhà văn hoá lớn của dân tộc. Nhưng ông cũng là người phải chịu những oan khiên thảm khốc nhất trong lịch sử chế độ phong kiến Việt Nam -1980 được UNESCO công nhận là danh nhân văn hoá thế giới II. Sự nghiệp thơ văn 1. Những tác phẩm chính - Nguyễn Trãi là tác giả xuất sắc về nhiều thể loại. Ông để lại một số lượng sáng tác khá lớn với nhiều giá trị - Gọi HS đọc SGK - Nêu khái quát những giá trị cơ bản về nội dung của thơ văn Nguyễn Trãi - Chữ Hán: Quân trung từ mệnh tập, Bình Ngô đại cáo, Ức Trai thi tập, Chí Linh Sơn phú, Băng Hồ di sự lục, Lam Sơn thực lục... - Chữ Nôm: Quốc âm thi tập Ngoài sáng tác văn học còn có Dư địa chí- bộ sách địa lí cổ nhất nước ta 2. Nguyễn Trãi-nhà văn chính luận kiệt xuất - Văn chương của ông mang tinh thần chiến đấu vì độc lập dân tộc, vì đạo lí chính nghĩa. Tư tưởng yêu nước và tư tưởng nhân nghĩa có nhiều trong tác phẩm chính luận và cả các tác phẩm trữ tình - Quân trung từ mệnh tập" có sức mạnh của 10 vạn quân"( Phan Huy Chú) - Bình Ngô đại cáo là áng văn yêu nước lớn của thời đại-áng thiên cổ hùng văn, là bản tuyên ngôn chủ quyền độc lập dân tộc - Trong một số tác phẩm khác đều nói tới tư tưởng nhân nghĩa - Văn chính luận của ông đạt đến trình độ nghệ thuật mẫu mực 3. Nguyễn Trãi- nhà thơ trữ tình sâu sắc - Hai tập thơ Ức Trai thi tập và Quốc âm thi tập ghi lại hình ảnh Nguyễn Trãi vưa là người anh hùng vĩ đại vừa là con người trần thế - Nguyễn Trãi đau nỗi đau con người, yêu tình yêu của con người. Đó là tình yêu thiên nhiên, bạn bè, người thân, yêu dân.... + Khách đến chim mừng hoa xảy động Chè tiên, nước ghín, nguyệt đeo về + Cò nằm. hạc lẩn nên bầu bạn Ủ ấp cùng ta làm cái con +Mọi chưng mọi chốn đều thông hết Bui một lòng người cực hiểm thay - Về nghệ thuật thơ văn Nguyễn Trãi + Thể loại: Sáng tạo thể thơ thất ngôn xen lục ngôn là một cố gắng Việt hoá thơ Đường luật + Ngôn ngữ: Sử dụng nhiều từ thuần Việt, vận dụng thành công tục ngữ, ca dao, lời ăn tiếng nói hàng ngày của nhân dân III. Kết luận - Nguyễn Trãi là bậc anh hùng dân tộc, con người toàn tài hiếm có, nhà văn, nhà thơ kiệt xuất, danh nhân văn hoá thế giới, người chịu những oan khiên thảm khốc dưới thời phong kiến tới mức hiếm có trong lịch sử Việt Nam - Thơ văn ông phản ánh vẻ đẹp, tâm hồn người anh hùng vĩ đại và con người đời thường bình dị- Nguyễn Trãi. Ông là nhà văn chính luận kiệt xuất, nhà thơ tữ tình sâu sắc, người mở đường cho sự phát triển của thơ tiếng Việt