Quản trị kinh doanh quốc tế - Chương 4: Huấn luyện, tưvấn và truyền thông hỗ trợ

Trong thời đại truyền thông điện tử, phương tiện được sửdụng phổbiến nhất đểgởi

thông điệp đến người khác là thông qua công nghệthông tin. Ngày nay, thư điện tử đã thống

lĩnh các kênh truyền thông trong các tổchức, và nó có ý nghĩa thúc đẩy dòng thông tin, chia

sẻkiến thức, thúc đẩy tính nhất quán trong truyền thông, chất lượng của phản hồi, và tốc độ

hay thời gian của chu kỳtruyền thông. Tuy nhiên, các cuộc điều tra quốc tếcho thấy rằng

truyền thông trực tiếp vẫn là hình thức truyền thông phổbiến thứhai, và vẫn còn nhiều vấn đề

chưa được giải quyết (Rosen, 1998). Một báo cáo kết luận: “Công nghệ đi trước khảnăng của

con người trong việc nắm bắt và sửdụng nó, điều này trởthành một phần của vấn đề, không

phải là một phần của giải pháp” (Công ty tưvấn truyền thông Synopsis, 1998).

Những tồn tại của truyền thông điện tửbao gồm: (1) con người bịtấn công bởi một

lượng quá mức khổng lồthông tin, lại được trình bày kém nên họkhông sẵn sàng tiếp nhận tất

cảnhững thông tin truyền đến họ; (2) không ai có thểsửdụng đúng toàn bộnhững thông tin

nhanh này bởi nhiều thông tin không có ý nghĩa; và (3) việc dịch nghĩa chính xác và sửdụng

thông tin vẫn phụthuộc vào mối quan hệgiữa người nhận với người gởi. Việc dịch nghĩa

chính xác và phân phát thông tin hiệu quảphụthuộc vào mối quan hệgiữa niềm tin và nội

dung được chia sẻ. Công nghệkhông làm cho các thông tin trởnên hữu ích hơn trừkhi các

quan hệcá nhân tốt được đặt ra hàng đầu. Nói một cách đơn giản, quan hệxác lập nên ý

nghĩa của truyền thông.

pdf83 trang | Chia sẻ: Mr Hưng | Lượt xem: 757 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem trước 20 trang nội dung tài liệu Quản trị kinh doanh quốc tế - Chương 4: Huấn luyện, tưvấn và truyền thông hỗ trợ, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
lớn người ta mong muốn các hoạt động công việc có tính thách đố và thú vị, lương cao và an ninh công việc có vai trò rất ít trong việc khắc phục những hậu quả tiêu cực về tình cảm của các cá nhân rằng khả năng chưa được sử dụng đúng mức. Ngoài ra, việc công nhận rằng những ưa thích cá nhân về kết quả thì khác nhau, người quản lý không nên cho rằng một chương trình về thúc đẩy – củng cố - thực hiện công việc, lợi ích bất ngờ - đừng kỳ vọng rằng có thể được đánh giá sẽ làm thỏa mãn các nhu cầu và lợi ích của tất cả các nhóm khác nhau. Điều này mang chúng ta đến chủ đề sự nổi bật của khen thưởng. 4. Cung cấp những phần thưởng nổi bật Chúng ta đã thiết lập mối liên quan giữa sự thực hiện công việc và kết quả (phần thưởng và kỷ luật) như là một phần của chương trình động cơ thúc đẩy thống nhất, bây giờ chúng ta chuyển sang mối liên kết cuối cùng trong mô hình động cơ thúc đẩy gồm 4 yếu tố: Các kết quả → sự thỏa mãn. Trong các phần sau chúng ta sẽ bàn đến 3 yếu tố còn lại của chương trình động cơ thúc đẩy của chúng ta, được chỉ rõ trong bảng 2. 1 trong những yếu tố này cho thấy ảnh hưởng các cá nhân thỏa mãn ở những mức độ nào với những kết quả lợi ích có liên quan đến công việc, và như một tổng thể chúng giúp chúng ta hiểu được sự khác biệt chủ yếu giữa một phần thưởng và sự vật dùng để củng cố. Khả năng mà “một phần thưởng” (được người tặng phần thưởng cho là như vậy) sẽ thực sự củng cố một sự thực hiện công việc đặc trưng. Việc tăng cường hành vi phụ thuộc vào mức độ mà người nhận phần thưởng (1) thực sự đánh giá cao kết quả cụ thể, (2) tin rằng tiến trình phân phối phần thưởng được diễn ra công bằng, và (3) nhận phần thưởng đúng lúc. Chúng ta bắt đầu cuộc thảo luận này, với câu hỏi chẩn đoán (4), “cấp dưới có cảm thấy phần thưởng được sử dụng để động viên sự thực hiện công việc ở mức độ cao có xứng với nỗ lực không?”. Một sai lầm lớn nhất mà chúng ta có thể mắc phải trong khi thực hiện “chương trình khen thưởng” là người quản lý hiểu những ưa thích của cấp dưới của họ. Người quản lý than thở, “Dù sao đi nữa, Joe chờ đợi điều gì vậy? Mình đã thưởng cho anh ta rồi mà, và anh ta vẫn đang than phiền với những người khác trong phòng kế toán rằng mình không đánh giá cao sự thực hiện công việc xuất sắc của anh ta,” cho thấy rằng một sự tính toán rõ ràng là sai lầm về những gì mà Joe thực sự là đánh giá cao. Sự tính toán sai lầm này cũng cho thấy người quản lý cần hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa nhu cầu cá nhân và động cơ thúc đẩy cá nhân đó. a. Nhu cầu cá nhân và sự động viên thúc đẩy cá nhân. Một trong những lý thuyết bền vững về thúc đẩy động viên được dựa trên những hiểu biết khoa học về nhu cầu con người của chúng ta, đó là lý thuyết phân cấp nhu cầu do Abraham Maslow (1970) đề xuất. Tính lôgic của lý thuyết này cho rằng một nhu cầu ở cấp độ thấp hơn được thỏa mãn, thì nhu cầu ở cấp độ cao hơn sẽ chưa được tạo ra. Ông thừa nhận 5 cấp độ của nhu cầu, bắt đầu bằng sinh lý, tiếp theo là sự an toàn, quan hệ xã hội, sự kính trọng, và tự hoàn thiện. Clay Aderfer đề xuất ra lý thuyết phân cấp nhu cầu một cách chi li hơn (1977), mô hình này chỉ gồm 3 cấp độ: sự tồn tại, liên kết (quan hệ xã hội), và sự tăng trưởng. Cũng giống Maslow, Alderfer cho rằng những nhu cầu được thỏa mãn sẽ trở nên ngủ yên trừ phi, một sự thay đổi mạnh mẽ trong nhiều tình huống làm tăng tính nổi bật. Chẳng hạn, một giám đốc điều hành ở cấp độ trung bình bị chọc giận trong cuộc sát nhập bởi công ty của đối thủ cạnh tranh, có thể đột nhiên nhận thấy mối quan tâm của mình trong sự 20 tăng trưởng của cá nhân bị ảnh hưởng bởi nhu cầu mạnh mẽ về sự an toàn. Mặc dù, những lý thuyết về nhu cầu này giúp chúng ta hiểu được những quá trình phát triển chung, từ trẻ con trở thành người lớn, nhưng chúng không hữu ích lắm cho việc hiểu các mức độ của động cơ thúc đẩy hàng ngày đối với nhân viên. Một lý thuyết khác về nhu cầu của Murray (Mc Clelland, 1971; trang 13). Murray cho rằng các cá nhân có thể được phân loại theo sức mạnh các nhu cầu khác nhau của họ. Tương phản với các lý thuyết phân cấp nhu cầu, lý thuyết này cho rằng nhu cầu được phân loại dựa trên sức mạnh vốn có của họ (cái đói là nhu cầu mạnh hơn sự thể hiện đầy đủ tiềm năng của mình), Murray thừa nhận rằng mọi người có những nhu cầu khác nhau và thường xung đột nhau. Murray đã đưa ra khoảng 2 tá nhu cầu, nhưng các nghiên cứu sau này cho thấy rằng chỉ có 3 hoặc 4 trong số đó là có liên quan đến nơi làm việc, bao gồm những nhu cầu về thành tựu, mối quan hệ với tổ chức và quyền lực: đặc điểm quan trọng trong nhận thức của Murray là ông ta tin rằng những nhu cầu này chủ yếu là học được chứ không phải do thừa kế, và rằng chúng được kích hoạt bởi các tác nhân từ môi trường chung quanh. Nghĩa là, một người có nhu cầu cao trong việc đạt được thành tựu, nó sẽ trở nên rõ ràng, hoặc một sức mạnh trong động cơ làm việc linh hoạt, chỉ khi môi trường gợi ra hành vi định hướng thành tựu. Nhu cầu đạt thành tựu được định nghĩa “hành vi hướng đến sự tranh đua với một tiêu chuẩn xuất sắc” (Mc Clelland et al, 1953, trang 111). Nhu cầu này cho thấy rằng các cá nhân có nhu cầu cao về thành tựu có các đặc điểm sau: (1) có khuynh hướng đặt mục tiêu có độ khó vừa phải, (2) mong muốn mạnh mẽ thừa nhận trách nhiệm cá nhân đối với các hoạt động trong công việc, (3) Chỉ tập trung tâm trí vào việc là hoàn thành nhiệm vụ, và (4) ước muốn mạnh mẽ có những phản hồi chi tiết về việc thực hiện nhiệm vụ. Mức độ nhu cầu của con người về sự thành tựu (từ cao đến thấp) được xem như là một dấu hiệu đoán trước của sự thực hiện công việc. Ngoài ra, có một sự tương quan mật thiết giữa sở thích con người dành cho công việc chất lượng cao, trách nhiệm lớn hơn và tính tự quản. Nhu cầu thứ nhì trong số những nhu cầu của Murray là nhu cầu về mối quan hệ với tổ chức, bao hàm những điều thu hút đối với cá nhân khác để cảm thấy được tái khẳng định và chấp nhận. Những người có nhu cầu cao vể mối quan hệ với tổ chức có những đặc tính sau: (1) quan tâm thực sự đến những tình cảm của những người khác, (2) có khuynh hướng phù hợp với những kỳ vọng của những người khác, đặc biệt là những người có mối quan hệ với tổ chức mà họ đánh giá cao; và (3) có mong muốn mạnh mẽ được những người khác chấp thuận và khẳng định. Người ta hẳn sẽ mong chờ các cá nhân có nhu cầu cao về thành tựu, hướng đến những công việc có mức độ giao tiếp cao giữa con người và con người, cũng hữu ích khi chỉ ra rằng ngược với nhu cầu về thành tựu, nhu cầu về quan hệ với tổ chức dường như không có liên quan đến sự thực hiện công việc. Nhu cầu về quyền lực, nhu cầu này tiêu biểu cho lòng mong muốn gây ảnh hưởng lên những người khác và kiểm soát môi trường của mình. Các cá nhân có nhu cầu về quyền lực thường hướng đến các vị trí lãnh đạo và có khuynh hướng ảnh hưởng lên người khác trong phong cách khá trực tiếp và cởi mở. Mc Clelland (1976) cho rằng có 2 sự biểu lộ của 1 nhu cầu chung về quyền lực. Các cá nhân có nhu cầu cao về quyền lực cá nhân có khuynh hướng tìm quyền lực và ảnh hưởng vì lợi ích của riêng nó. Đối với họ sự kiểm soát, địa vị thống trị, sự chinh phục là biểu thị quan trọng của tính hiệu quả cá nhân. Những người lãnh đạo này gợi hứng cho những người cấp dưới thực hiện những kỳ công, nhưng vì lợi ích của người lãnh đạo, chứ không vì lợi ích của tổ chức. Ngược lại, các cá nhân có nhu cầu quyền lực cho cơ quan thường hướng nhiều hơn việc sử dụng ảnh hưởng của họ nhằm thúc đẩy các mục tiêu của nhóm hoặc tổ chức. Những cá nhân này được Mc Clelland mô tả như sau: (1) Họ có đầu óc tổ chức, cảm nhận được trách nhiệm cá nhân đối với sự thúc đẩy, tiến triển các mục đích của tổ chức, (2) Họ thích công việc và hoàn thành nhiệm vụ theo trật tự, (3) Họ thường mong muốn hy sinh những quyền lợi riêng tư cho lợi ích của tổ chức, (4) họ có tính công 21 bằng, vô tư mạnh mẽ, và (5) họ tìm kiếm lời khuyên từ các chuyên gia và không che dấu khuyết điểm khi những ý tưởng của họ bị phê phán. b. Sử dụng lý thuyết nhu cầu để khắc phục lỗi thông thường Sự hiểu biết về lý thuyết nhu cầu giúp được người quản lý hiểu được liệu khen thưởng của tổ chức có là những động lực củng cố rõ ràng cho các cá nhân hay không? Nếu phần thưởng làm thỏa mãn một nhu cầu, nó có thể được sử dụng để củng cố hành vi cá nhân mong muốn. Khó khăn mà nhiều người quản lý gặp phải trong việc lường trước xem phần thưởng nào là hấp dẫn nhất đối với cấp dưới được minh họa ở bảng 6. Bảng này cho thấy kết quả nghiên cứu gồm 2 giai đoạn: Giai đoạn đầu, các nhà phân tích xử lý dữ liệu được yêu cầu sắp xếp các phần thưởng khác nhau theo trật tự cấp bậc về giá trị con người đã được cảm nhận; thứ hai các quản lý của nhà phân tích được yêu cầu ước tính trật tự mà trong đó công nhân sẽ sếp hạng phần thưởng. Các trả lời cho thấy mối tương quan lỏng lẻo giữa những ưu tiên thật sự của công nhân và ưu tiên mà các sếp gán cho họ. Cũng rất thú vị khi biết rằng các nhân viên được khảo sát có khuynh hướng tập trung chủ yếu vào các phần thưởng được kiểm soát bởi các giám sát viên trực tiếp của họ, trong khi các quản lý cho rằng cấp dưới được động viên bởi các lợi ích trung gian của tổ chức. Các quản lý, nói chung, đánh giá rất không đúng mức khả năng của họ trong việc trong việc ảnh hưởng trực tiếp đến hành vi của cấp dưới. Bảng 6 THỨ TỰ MỨC QUAN TRỌNG CỦA CÁC YẾU TỐ KHÁC NHAU CÔNG VIỆC CÁC YẾU TỐ CÔNG VIỆC KHẢO SÁT THÂM NIÊN KHẢO SÁT CÁC SẾP Việc đánh giá đầy đủ công việc được thực hiện 1 8 Cảm nhận bản chất bên trong của công việc 2 10 Sự trợ giúp đầy cảm thông đối với các khó khăn riêng tư 3 9 An ninh công việc 4 2 Lương cao 5 1 Công việc thú vị 6 5 Thăng tiến trong tổ chức 7 3 Lòng trung thành cá nhân đối với nhân viên 8 6 Điều kiện làm việc tốt 9 4 Thi hành kỷ luật khéo léo 10 7 Khuynh hướng chung đối với người quản lý khi đánh giá sai những ưa thích về phần thưởng của cấp dưới được phản ảnh trong các lỗi lầm được qui kết như sau: (1) cho rằng tất cả cấp dưới đều đánh giá cao những kết qua lợi ích; và (2) cho rằng sở thích về kết quả, lợi ích của người quản lý cũng giống với cấp dưới. Những cá nhân trả lời khảo sát tóm tắt trong bảng 6 là lập trình viên vi tính. Nếu các giám đốc điều hành quảng cáo, thư ký hoặc trưởng phòng nhân sự công ty bán thuốc được đưa vào khảo sát, thì những sở thích xếp hạng theo trật tự chắc là sẽ khác hẳn. Ngoài ra trong mẫu gồm các lập trình viên này, sở thích của họ không còn nghi ngờ gì nữa bị ảnh hưởng bởi tuổi tác, thâm niên, học vấn, tình trạng hôn nhân... Việc nhận ra tính đa dạng của hầu hết các nhóm làm việc, nhiều tổ chức như Ngân hàng Đầu tư Morgan Stanley American Can, đang thí nghiệm các hệ thống khích lệ (Lawler, 1987). Nhân viên nhận một số công việc tín dụng nào đó, dựa trên sự thực hiện công việc, thâm niên, hoặc độ khó của 22 nhiệm vụ và họ được nhận nhiều loại lợi ích, gồm cả các gói bảo hiểm được nâng cấp, các dịch vụ hoạch định tài chính, thu nhập trong tương lai khi mất khả năng làm việc, lợi ích nghỉ phép được gia hạn, thanh toán lại tiền cho các chương trình học. Bằng cách tạo cơ hội cho nhân viên được chọn từ danh sách các loại lợi ích, những tổ chức này nâng cao tối đa giá trị động cơ thúc đẩy của những kết quả lợi ích này đối với mỗi cá nhân nhân viên. Một hệ thống khen thưởng linh họat giúp nhà quản lý tránh lỗi lầm phổ biến thứ nhì về động cơ thúc đẩy: Cho rằng sở thích của riêng mình cũng là sở thích của cấp dưới. Nhà quản lý không sử dụng đủ thời gian với công nhân nhằm tìm hiểu mục tiêu và nhu cầu cá nhân của họ. Trong những tình huống này, người quản lý cho rằng cấp dưới có cùng quan điểm với mình khi nói đến sự hấp dẫn của các kết quả lợi ích công việc khác nhau. Sai lầm này được phản ảnh trong trường hợp, người môi giới cổ phiếu được đề bạt làm quản lý văn phòng vì ban quản lý cấp cao hơn cảm thấy là “Người có năng lực và xứng đáng nhất”. Không may, họ đã thất bại khi hỏi anh ta liệu anh ta có muốn thăng chức hay không. Họ đã nghĩ rằng anh ta muốn thăng chức vì thích vị trí quản lý của họ, tất cả các cấp dưới của họ đều có cùng quan điểm như vậy. Hai tuần sau khi nhận “phần thưởng” vì đã thực hiện tốt công việc, người siêu bán hàng – trở thành quản lý đã phải nằm viện vì đã bị vết loét chảy máu. Đặc biệt quan trọng là các quản lý phải đánh giá chính xác các nhu cầu của lực lượng lao động hết sức đa dạng. Nếu bạn đang thiết kế hệ thống khen thưởng cho nhóm đông người, thì bạn không chỉ xem xét hồ sơ mà cần phải chú trọng đến những mối quan tâm và nhu cầu của nhân viên, có thể không được phản ảnh đầy đủ trong hồ sơ tổng thể của bộ phận nhân sự. Cụ thể hơn, nếu mục tiêu của bạn là hiểu biết xem cái gì động viên thúc đẩy một cá nhân trong nhóm làm việc trung bình thì điều quan trọng là tìm hiểu điều gì có thể làm cho người này trở nên độc đáo. Người quản lý làm việc giỏi hoàn tất điều này thông qua việc thảo luận thường xuyên có tính cá nhân, khuyến khích cấp dưới. Những cuộc trao đổi không chính thức có thể tập trung vào cơ hội nghề nghiệp, mục đích cuộc sống và những ưu tiên cá nhân. Kỹ thuật thu thập thông tin do một số nhà quản lý sử dụng là thảo luận với cấp dưới về những thay đổi đáng kể gần đây trong nghề nghiệp của người quen. Những câu trả lời của cấp dưới về sự thay đổi các tình huống có ảnh hưởng đến trách nhiệm của những người khác gồm cả lương tiền, thì giờ cá nhân, thời gian vắng nhà, các cơ hội cộng tác thường cung cấp những thông tin sâu sắc về những sở thích cá nhân của riêng họ. 5. Sử dụng một tiến trình công bằng Một khi các phần thưởng thích hợp đã được xác định cho các nhân viên, người quản lý sau đó phải xem xét cách phân phối những phần thưởng đó. Điều này làm ta đến tính công bằng. Bất kỳ lợi ích tích cực nào của các phần thưởng nổi bật cũng sẽ bị phủ nhận nếu công nhân cảm thấy họ không nhận được phần công bằng của mình. Câu hỏi chẩn đoán có liên quan ở đây là: “Người cấp dưới có cảm thấy rằng những lợi ích liên quan đến công việc có được phân phối công bằng không?” (Như trong phần trước, chúng ta chỉ sẽ tập trung vào phần thưởng. Tuy nhiên, các nguyên tắc tương tự cũng sẽ được áp dụng cho việc xử dụng tính vô tư trong kỷ luật.) Tính công bằng liên quan đến cảm nhận của công nhân về tính vô tư công bằng của phần thưởng. Đánh giá tính công bằng dựa trên quá trình so sánh về về những gì họ nhận được từ mối quan hệ công việc (kết quả, lợi ích) với những gì họ đóng góp vào mối quan hệ công việc (đầu vào). Kết quả lợi ích gồm các thứ như lương tiền, phúc lợi phụ, trách nhiệm và uy tín tăng, trong khi đầu vào có thể bao gồm thời gian đã làm việc và chất lượng công việc cũng như học vấn và kinh nghiệm. Tỉ lệ của kết quả lợi ích đối với đầu vào sau đó cũng được so sánh với những tỉ lệ tương ứng của những cá nhân khác do một nhóm đánh giá thực hiện. Kết quả của những so sánh này là cơ sở cho niềm tin về tính công bằng vô tư. Nếu công nhân có những cảm giác bất công, họ sẽ điều chỉnh về mặt hành vi hoặc ý thức, đầu vào đầu ra của riêng họ hoặc của công nhân cùng làm với họ. Trong một số trường hợp, điều này có thể làm suy giảm động lực thúc đẩy và sự thực hiện công việc. Ví 23 dụ, nếu nhân viên tin rằng họ bị trả lương thấp, họ sẽ có 1 số lựa chọn. Về mặt nhận thức, họ có thể lý luận rằng họ thật sự chưa làm việc tốt như họ nghĩ; vì vậy, họ giảm giá trị cảm nhận được của đầu vào của riêng họ. Hoặc là họ có thể thuyết phục bản thân mình rằng đồng nghiệp của họ thật sự làm việc chăm chỉ hơn họ nghĩ. Về mặt hành vi, công nhân có thể yêu cầu tăng lương (tăng kết quả lợi ích của họ), hoặc họ có thể giảm đầu vào bằng cách về sớm hơn vài phút mỗi ngày, giảm nỗ lực, quyết định không hoàn thành chương trình huấn luyện tự chọn, hoặc tìm cớ để không nhận nhiệm vụ khó khăn. Sự quan trọng của khía cạnh động lực thúc đẩy này nhấn mạnh đến nhu cầu đối với người quản lý trong việc theo dõi, giám sát chặt chẽ những cảm nhận về tính công bằng của cấp dưới. Trong một số trường hợp, những đối thoại này có thể khám phá các quá trình so sánh sai lầm. Ví dụ, nhân viên có thể hiểu lầm giá trị đặt trên những đầu vào khác nhau, chẳng hạn kinh nghiệm đối với chuyên môn hoặc số lượng đối với chất lượng; hoặc họ có thể có những quan điểm phi thực tế về sự thực hiện công việc của họ hoặc của những người khác. Tuy nhiên, cũng như thường lệ những thảo luận này khám phá ra sự không công bằng thực sự. Ví dụ, tỉ lệ làm việc của công nhân có thể không theo kịp trách nhiệm công việc đang tăng lên. Hành động nhận diện và sữa chữa các bất công có tính hợp pháp nảy sinh ra nhiều cam kết và lòng trung thành. Ví dụ, một nhà quản lý trong ngành công nghiệp máy tính đã cảm thấy mình bị đối thủ vượt qua một cách không công bằng trong sự thăng tiến. Lợi dụng chính sách mở cửa của công ty, anh ta đem trường hợp của mình lên cấp cao hơn trong công ty. Sau một cuộc điều tra chu đáo, quyết định đó bị đảo ngược và đối thủ bị khiển trách. Câu trả lời của cá nhân đó là “Sau khi họ ủng hộ tôi, tôi có thể không bao giờ bỏ công ty”. Điều quan trọng luôn luôn ghi nhớ là tính công bằng vô tư là chúng ta đang đề cập đến những cảm nhận. Vì vậy, dù chúng chính xác hay bị méo mó, hợp lẽ hay không hợp lẽ, chúng đều chính xác và có lý trong tâm trí của người cảm nhận cho đến khi được chứng minh ngược lại. Một nguyên tắc cơ bản của tình trạng tâm lý xã hội là: “Cái gì được cảm nhận như là thật thì thật trong kết quả của nó.”. Do đó, những người quản lý giỏi nên thường xuyên kiểm tra sự thật” đối với những cảm nhận về tính công bằng của cấp dưới, sử dụng những câu hỏi như: “Những tiêu chuẩn nào dành cho việc thăng tiến, tiền lương, bạn cảm thấy việc quản lý nên nhấn mạnh hoặc không nhấn mạnh ở những điểm nào?”. “Xét về tương quan với những người khác tương tự như bạn trong tổ chức này, bạn có cảm thấy nhiệm vụ công việc, sự thăng tiếnđã phù hợp thích đáng chưa?” “Bạn ghĩ gì khi Alice gần đây được thăng chức vượt qua Jack?”. 6. Tặng phần thưởng đúng lúc và phản hồi chính xác. Đến thời điểm này chúng ta đã nhấn mạnh rằng nhân viên cần phải hiểu và chấp nhận các tiêu chuẩn thực hiện công việc; họ cần cảm thấy rằng ban quản lý đang làm việc chăm chỉ để giúp họ đạt được mục tiêu thực hiện công việc của họ; họ cần cảm thấy rằng các phần thưởng bên trong lẫn bên ngoài đều có tính hấp dẫn về mặt cá nhân; họ nên tin rằng phần thưởng và khiển trách được thực hiện công bằng; và họ nên cảm thấy rằng những kết quả này được thực hiện chủ yếu là dựa trên nền tảng của sự thực hiện công việc. Tất cả những yếu tố trên đều cần thiết cho một chương trình động lực thúc đẩy có hiệu quả, nhưng vẫn chưa đủ. Theo như chúng ta đã bàn tới trước đó, một lỗi thông thường là ta cho rằng tất cả các phần thưởng đều là những thứ có tác dụng củng cố. Trong thực tế, tiềm năng củng cố của “phần thưởng” phụ thuộc vào chuyện gắn kết tâm trí của người nhận thưởng với các hành vi đặc trưng mà người trao thưởng mong muốn tăng cường. (“Khi tôi thực hiện hành vi X, tôi nhận kết quả Y. Và, vì tôi đánh giá cao Y, nên tôi sẽ lặp lại hành vi X.”). Khả năng của người nhận thưởng tạo ra mối quan hệ củng cố tinh thần này (hành vi X – kết quả Y) liên quan đến 2 khía cạnh đặc trưng của cách điều hành phần thưởng: (1) khoảng thời gian từ lúc hành vi được mong muốn xảy ra và lúc nhận phần thưởng, và (2) nét đặc trưng của lời giải thích phần thưởng. Đây là 2 thành tố cuối cùng 24 của chương trình động lực thúc đẩy. Do đó, câu hỏi chẩn đoán thứ 6 và là cuối cùng có 2 phần. Phần đầu là, “chúng ta có đang nhận được nhiều nhất từ những phần thưởng của chúng ta bằng việc điều phối chúng dựa trên cơ sở kịp thời như là một phần của quá trình phản hồi?”. Như một quy luật chung, chúng ta càng trì hoãn việc thực hiện trao thưởng bao nhiêu thì giá trị củng cố mà phần thưởng có càng kém đi bấy nhiêu. Thậm chí nếu người nhận thưởng đánh giá rất cao sự công nhận và người trao thưởng xác định rõ ràng những hành vi được thưởng, nếu phần thưởng không được trao ngay sau khi hành vi được thực hiện (hoặc mục tiêu được hoàn thành), giá trị củng cố dự tính của phần thưởng sẽ trở nên kém hẳn. Trớ trêu là trong trường hợp tệ nhất, phần thưởng mất tính kịp thời có thể thật sự củng cố những hành vi không mong muốn. Tăng lương đầy đủ nhưng lại quá hạn rất lâu đối với cấp dưới, trong cuộc phỏng vấn mà người ấy than phiền về tính không công bằng của hệ thống khen thưởng có thể củng cố lời than phiền chứ không phải là củng cố tinh thần làm việc tốt. Hơn thế nữa, không trao phần thưởng khi một hành vi được mong muốn diễn ra sẽ làm cho hành vi tốt đó khó duy trì trong tương lai. Nếu chủ doanh nghiệp mới trì hoãn việc thực hiện lời hứa tặng cổ phiếu cho cán bộ chủ chốt lúc khởi sự doanh nghiệp như một sự đền bù cho lương thấp và tuần làm việc đến 70-80 giờ, thì lòng ước muốn sẵn sàng duy trì một nhịp độ làm việc như thế mà dựa trên lời hứa và giấc mơ có thể bắt đầu suy giảm. Tầm quan trọng của thời gian trở nên rõ ràng khi ta thấy rằng tất cả các phát hiện trong nghiên cứu mà có sự ủng hộ giá trị của việc rút ra bài học từ sự củng cố đôi lúc mang tính tích cực hoặc tiêu cực như là một hệ thống động lực thúc đẩy đều cho rằng kết quả lợi ích nên đi ngay sau hành vi. Hãy tưởng tượng rằng chúng ta sẽ biết ít như thế nào về quá trình hình thành hành vi nếu, trong các thí nghiệm chim và chuột được mô tả trong các sách giáo khoa tâm lý, các viên thức ăn được thả vào lồng sau khi hành vi được mong muốn diễn ra nhiều phút. Không may, mặc dù thời gian là yếu tố đóng góp quan trọng cho tiềm năng củng cố của phần thưởng, ngày nay nó thường bị các nhà quản lý quên đi. Thủ tục quản lý hành chính hình thức của nhiều tổ chức thường trì hoãn đến hàng tháng sự phản hồi đối với kết quả làm việc của nhân viên. Đây là một thông lệ làm hạn chế các cuộc thảo luận theo chiều sâu về sự thực hiện công việc đối với các cuộc phỏng vấn xác định giá trị đã được thiết kế một cách hình thức, mà chuyện này nói chung diễn ra cứ mỗi 6 tháng hoặc 12 tháng. (“Tôi sẽ phải xem xét chính thức chuyện này sau, như vậy tại sao tôi phải xem 2 lần?”). Rắc rối của thông lệ này là sự trì hoãn đưa ra kết quả giữa sự thực hiện công việc và kết quả lợi ích làm giảm tính hiệu quả của bất kỳ sự khen thưởng hay thi hành kỷ luật được điều phối với tư cách là kết quả của tiến trình đánh giá. Ngược lại, các quản lý giỏi hiểu được tầm quan trọng của phần thưởng được trao nhanh chóng kịp thời. Họ sử dụng tiến trình đánh giá sự thực hiện công việc trịnh trọng để thảo luận các khuynh hướng dài hạn trong thực hiện công việc, giải quyết các rắc rối ngăn trở sự thực hiện công việc, và đưa ra các mục tiêu trong thực hiện công việc. Nhưng họ không kỳ vọng rằng những thảo luận chung chung, không thường xuyên có thể mang lại sự thay đổi lớn lao trong sự thực hiện công việc của nhân viên. Để làm điều này, họ dựa trên thông tin phản hồi vắn tắt, thường xuyên về công việc mà có thể thấy được rõ ràng. Ít nhất 1 lần 1 tuần họ tìm kiếm các cơ hội nào đó để khen ngợi các thói quen làm việc được mong muốn ở nơi cấp dưới của họ. Hàm ý ở đây đối với sự quản lý có hiệu quả đã rõ ràng: Phần thưởng mang lại hiệu quả là phần thưởng tức thời. Những chương trình khen thưởng mà trở thành lệ thường, đặc biệt là có liên quan đến hệ thống đánh giá sự thực hiện công việc mang tính hình thức, thường mất đi tính chất tức thời của chúng. Một khía cạnh quan trọng thứ nhì của thời hạn củng cố: Tính nhất quán trong việc quản lý khen thưởng: thực hiện việc phát 1 phần thưởng mỗi lần 1 hành vi diễn ra thì được gọi là sự củng cố liên tục. Việc phát thưởng dựa trên cơ sở cách quãng (cùng phần thưởng đó luôn được sử dụng 25 nhưng không được trao mỗi lần được chứng thực) được xem như cách củng cố cách quãng hoặc 1 phần. Chẳng có phương thức nào ưu thế rõ ràng cả; cả 2 phương thức đều phải cân nhắc lựa chọn. Sự củng cố liên tục là cách nhanh nhất để thiết lập hành vi mới. Nếu sếp hay khen cấp dưới vì đã viết báo cáo có sử dụng mẫu được sếp ưa thích, cấp dưới này sẽ sẵn sàng sử dụng phong cách đó để được nhận thêm khen thưởng tình cờ đó. Tuy nhiên nếu sếp đột nhiên nhận được giấy phép vắng mặt nhiều ngày, hành vi mới được học hỏi đó rất dễ bị mất đi vì mô hình củng cố đã bị phá vỡ. Ngược lại, trong khi đó việc củng cố từng phần do được học hỏi rất chậm nhưng nó rất khó bị mất đi. Lòng kiên trì gắn với hành vi kiên định minh họa cho bản chất nghiện ngập của thời biểu củng cố từng phần. Người ta không biết khi nào “vé xổ số cộng dồn trúng độc đắc nên người ta sẽ nghĩ là mua thêm một lần nữa chắc sẽ trúng thôi”. Thông tin về thời hạn củng cố được rút ra từ nghiên cứu thí nghiệm chứa các hàm ý quan trọng đối với việc quản lý có hiệu quả. Trước hết, quan trọng là nhận ra được rằng hệ thống củng cố có tính liên tục rất hiếm trong các tổ chức, tr

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • pdfphat_trien_ky_nang_quan_tri_2_4212.pdf