Thuốc sát trùng

135 Ch−¬ng 7 THUèC S¸T TRïNG THUèC TÝM (Permanganas kali) 1. TÝnh chÊt Thuèc cã d¹ng kÕt tinh h×nh kim, ãng ¸nh kim lo¹i, mµu ®en lôc, hoµ tan trong n−íc thµnh dung dÞch mµu tÝm sÉm. Thuèc tÝm cã tÝnh ¨n da, lµm thñng v¶i vµ han rØ kim lo¹i. 2. T¸c dông Thuèc tÝm cã t¸c dông khö trïng, tiªu ®éc, chèng thèi, lµm se da do tÝnh oxy ho¸ m¹nh. Trong m«i tr−êng axit thuèc tÝm cã t¸c dông oxy ho¸ m¹nh - gi¶i phãng nguyªn tö oxy nªn t¸c dông diÖt khuÈn m¹nh, ph¸ huû c¸c chÊt h÷u c¬ (m¸u, mñ) g©y thèi vµ lµm se da vµ cã t¸c dông khö ®éc cña c¸c Alcaloid (nh− trychnin, Atropin, morfin...) vµ näc r¾n. 3. ChØ ®Þnh Thuèc tÝm ®−îc dïng ®Ó s¸t trïng nh÷ng tr−êng hîp sau: - Khö trïng phßng mæ, phßng cÊy, nhµ nu«i gia sóc, chuång tr¹i, m¸y Êp trøng... (kÕt hîp víi Formol). Tuy nhiªn hiÖn nay Ýt dïng. - S¸t trïng c¸c vÕt th−¬ng, röa tö cung, bµng quang, ©m ®¹o - Gi¶i ®éc Alcaloid, näc r¾n. 4. LiÒu dïng S¸t trïng tiªu ®éc: - Khö trïng tay, vÕt th−¬ng ngoµi da: dung dÞch 1% - 2% - Röa tö cung, ©m ®¹o: dung dÞch 1-2% - Thôt röa ruét trong tr−êng hîp tróng ®éc: dung dÞch 0,05% - Khö ®éc näcr¾n: Tiªm dung dÞch thuèc tÝm 1% xung quanh vÕt r¾n c¾n. - Khö trïng n−íc: B»ng hçn hîp sau: + Bét oxy ho¸ gåm: Thuèc tÝm: 60g Mangan bioxyt: 50g Canxi cacbonat: 20g Bét tan: 370g WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM 136 + Bét khö gåm: Natri hyposunflt: 66g Bét tan: 440g Cho bét oxy ho¸ vµo n−íc chõng 10 phót råi cho tiÕp bét khö vµo khuÊy kü läc ra ®−îc n−íc trong v« trïng. Dïng víi tû lÖ 1g bét oxy ho¸, 1g bét khö lµm v« trïng 2 lÝt n−íc. Chó ý: TÈy s¹ch thuèc tÝm trªn v¶i, da, l«ng b»ng mét trong c¸c dung dÞch sau: - Axit Chlohydric 1% - Axit Oxalic 3% - Axit Tartic ®Ëm ®Æc 10% - Dung dÞch Natri Bisunfit 10% WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM 137 THUèC §á (Mercurochrom) 1. TÝnh chÊt Lµ chÊt bét hay m¶nh mµu lôc - hoµ tan trong n−íc t¹o thµnh dung dÞch mµu ®á. Dung dÞch bÒn v÷ng ë nhiÖt ®é th−êng. 2. T¸c dông Thuèc ®á cã t¸c dông s¸t trïng, ®Æc biÖt cã t¸c dông víi c¸c tô cÇu liªn cÇu, E.Coli. Thuèc thÊm qua c¸c tæ chøc dÔ dµng ®Ó ph¸t huy t¸c dông s¸t trïng, nh−ng kh«ng g©y kÝch øng ngoµi da vµ c¸c tæ chøc. ë m«i tr−êng axit thuèc cã t¸c dông m¹nh h¬n m«i tr−êng trung tÝnh hay kiÒm tÝnh. 3. ChØ ®Þnh Thuèc ®á ®−îc dïng ®Ó s¸t trïng, tiªu ®éc trong c¸c tr−êng hîp sau - S¸t trïng vÞ trÝ tiªm, vÞ trÝ phÉu thuËt, vÞ trÝ thiÕn ho¹n, tay cña phÉu thuËt viªn. - S¸t trïng rèn cho gia sóc s¬ sinh. - S¸t trïng niªm m¹c, röa bé phËn sinh dôc khi nhiÔm khuÈn nay sau khi ®Î. 4. LiÒu l−îng - S¸t trïng ngoµi da: Dïng dung dÞch 2-5% - Viªm tö cung: Thôt dung dÞch 1-2% - Viªm ©m ®¹o: Thôt dung dÞch 1-2% Chó ý: - Tr¸nh b«i thuèc ®á chung víi cån Iod dÔ g©y kÝch øng da vµ niªm m¹c. - TÈy s¹ch vÕt ®á cña thuèc trªn da, l«ng b»ng c¸ch tÈm dung dÞch thuèc tÝm vµ sau ®ã tÈm tiÕp dung dÞch axit Oxalic. WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM 138 IOD 1. TÝnh ChÊt Iod lµ mét ¸ kim, thuéc nhãm halogen thuèc ®éc b¶ng C Iod cã d¹ng m¶nh, ãng ¸nh, bay h¬i ë nhiÖt ®é l¹nh, th¨ng hoa, tan m¹nh trong r−îu, cån, ªte; Glycerin, Chlorofoc rÊt Ýt tan trong n−íc. Iod th−êng ®−îc dïng d−íi d¹ng cån Iod, dung dÞch Lugol vµ Glycerin Iod. C¸c lo¹i muèi kiÒm (Kali, Natri) lµm t¨ng tÝnh hoµ tan cña Iod trong 11−íc vµ trong Glycerin. CÇn b¶o qu¶n Iod trong lä kÝn, nót mµi tèi mµu, Iod t−¬ng kþ víi c¸c kim lo¹i nÆng nh− ®ång, ch×, thuû ng©n; n−íc oxy giµ vµ c¸c Peroxyt, Amoniac t¹o thµnh nit¬ iodua g©y næ khi kh« t−¬ng kþ víi c¸c tinh dÇu th«ng, c¸c Ancaloid vµ c¸c chÊt cã tanin. 2. T¸c dông Cã t¸c dông diÖt khuÈn, diÖt virut, diÖt nÊm. Thuèc cã ho¹t tÝnh m¹nh ®èi víi trùc khuÈn lao vµ c¸c nha bµo, cã t¸c dông diÖt trøng vµ Êu trïng cña c¸c ký sinh trïng. Iod tham gia vµo thµnh phÇn Tyroxin - hoocmon tuyÕn gi¸p tr¹ng nªn thiÕu Iod g©y chøng suy nh−îc tuyÕn gi¸p tr¹ng biÓu hiÖn b»ng chøng b−íu cæ cña gia sóc. 3. ChØ ®Þnh a) Cån Iod hay Glycerin Iod ®−îc dïng trong tr−êng hîp: - S¸t trïng tay khi phÉu thuËt. - S¸t trïng n¬i tiªm hay thiÕn ho¹n, vÞ trÝ phÉu thuËt. - S¸t trïng rèn cho gia sóc s¬ sinh. - S¸t trïng häng miÖng (dïng Glycerin Iod). - S¸t trïng vÕt th−¬ng míi bÞ nhiÔm bÈn. - Ch÷a bÖnh viªm phÕ qu¶n m¹n tÝnh cña gia sóc. - Chèng bÖnh nÊm l«ng b) Dung dÞch Lugol - Ch÷a bÖnh viªm tö cung, ©m ®¹o cña gia sóc. - Ch÷a viªm ruét gia sóc non. - Ch÷a bÖnh b−íu cæ gia sóc, phßng chèng bÖnh thiÕu Iod. - Dïng ®Ó gi¶i ®éc ancaloid. c) Iodua Kali - Ch÷a bÖnh x¹ khuÈn cña tr©u bß. - Ch÷a bÖnh viªm h¹ch l©m ba truyÒn nhiÔm cña ngùa - Ch÷a chøng viªm thõng tinh do thiÕn. WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM 139 4. LiÒu dïng S¸t trïng dïng cån Iod 1%. S¸t trïng viªm häng, viªm miÖng, viªm phÕ qu¶n m·n b«i Glycerin Iod (40ml cån Iod + 60ml Glycerin) BÖnh viªm phÕ qu¶n m·n: cho uèng cån Iod 10-100 giät pha trong n−íc s¹ch. Uèng 2-3 lÇn/ngµy. Dung dÞch Lugol 1%. Thôt s¸t trïng bé phËn sinh dôc 100-200ml. Iodua Kali ch÷a bÖnh cho tr©u bß, ngùa vµ gia sóc kh¸c liÒu. - Ngùa: 5-15 gam - Tr©u bß: 10-20 gam - Lîn, dª cõu: 2-5 gam - Chã: 0,2-2 gam - Chó ý: - Kh«ng b«i chung cån Iod víi thuèc ®á v× dª g©y kÝch øng da. - TÈy s¹ch cån Iodua trªn tay vµ v¶i b»ng dung dÞch Hyposunfit natri. WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM 140 OO - CIDE 1. Thµnh phÇn Gãi OO-Cide 1: chøa Anemonium salt, Sunfactant colour indicator. Gãi OO-Cide 2: chøa Sodium hychoxide vµ Organic biocide. 2. C«ng dông - DiÖt cÇu trïng, trøng giun s¸n, s¸t trïng. - OO-Cide gåm 2 gãi riªng biÖt, phun lµm 2 lÇn kh¸c nhau, ph¶n øng gi÷a hai dung dÞch sÏ gi¶i phãng ra amoniac cã t¸c dông diÖt no·n nang cÇu trïng, trøng giun s¸n, virut, vi khuÈn vµ nÊm mèc. 3. C¸ch dïng Hai gãi OO-Cide chøa hai thµnh phÇn riªng biÖt ®ñ ®Ó s¸t trïng diÖn tÝch 20m2. C¸ch s¸t trïng nh− sau: - VÖ sinh s¹ch sÏ n¬i cÇn s¸t trïng. - Hoµ tan hoµii toµn gãi 1 víi 6 lÝt n−íc. - Phun trªn diÖn tÝch nÒn nhµ, sµn nhµ, t−êng, v¸ch tíi chiÒu cao 0,5m. - Hoµ tiÕp gãi 2 trong 6 lÝt n−íc. - Phun tiÕp dung dÞch cña gãi 2 lªn diÖn tÝch ®· phun cßn −ít. Ph¶n øng cña hai dung dÞch sÏ t¹o nªn mµu hång. C¸c chÊt diÖt cÇu trïng vµ diÖt vi sinh vËt g©y bÖnh sÏ ®−îc phãng thÝch, t¸c dông ngay trong khu vùc ®−îc phun. - Chê sau khi hÕt mïi amoniac míi th¶ gia sóc vµo. Chó ý: Khi pha thuèc nhí mang g¨ng tay vµ kÝnh b¶o vÖ m¾t. 4. Tr×nh bµy Tói chøa 2 gãi sè 1 vµ sè 2 ®ñ xö lý do diÖn tÝch 20m2. 5. B¶o qu¶n KÝn giã, tho¸ng m¸t. WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM 141 VIRKON 1. Thµnh phÇn Virkon chøa hîp chÊt Peroxygen, Surfactant, Organic acid vµ Inorganic buffer system. 2. C«ng dông S¸t trïng chuång tr¹i, khö trïng nuíc cã tÝnh kh¸ng khuÈn réng, chèng l¹i 18 hä virut, c¸c lo¹i vi khuÈn Mycoplasma, mèc vµ nÊm. 3. C¸ch dïng S¸t trïng trong c¸c khu vùc th−êng bÞ ®e do¹ bëi c¸c bÖnh nguy hiÓm do virut, Mycoplasma, vi khuÈn, nÊm vµ mèc: - Pha 100g thuèc víi 10 lÝt n−íc (tû lÖ 1/100). - Phun trªn bÒ mÆt t−êng vµ trÇn, nÒn chuång. S¸t trïng trang thiÕt bÞ: Pha 100g thuèc víi 10-20 lÝt n−íc (tû lÖ 1/100 - 1/200) - phun 300- 400ml trªn diÖn tÝch 1m2. S¸t trïng hÖ thèng n−íc: Pha tû lÖ 100g thuèc víi 40 lÝt n−íc (tû lÖ 1/400) cho dung dÞch nµy ®Çy hÖ thèng, ®Ó 30 phót sau ®ã x¶ hÕt dung dÞch. S¸t trïng n−íc uèng trong truêng hîp nguån n−íc cã phÈm chÊt kÐm hay ®ang ph¸t bÖnh trong ®µn. Pha 100g thuèc víi 100 lÝt n−íc tû lÖ (1/1000) cho gia sóc uèng. Phun s−¬ng trùc tiÕp lªn gia sóc, gia cÇm rÊt an toµn ®Ó diÖt c¸c mÇm bÖnh ë m«i tr−êng. 4. Tr×nh bµy Tói 100g - 500g. 5. B¶o qu¶n §Ó n¬i kh« m¸t, d−íi 300C. WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM 142 FARM FLUID S 1. Thµnh phÇn Acetic acid, Tar-acid, Dodecyl Benzene vµ Sulphomic-acid. 2. C«ng dông DiÖt tÊt c¶ c¸c lo¹i virut, vi khuÈn, nÊm mèc g©y h¹i, rÊt c«ng hiÖu. Farm Fluid S lµ lo¹i thuèc s¸t trïng sö dông an toµn trªn tÊt c¶ c¸c loµi gia sóc, gia cÇm. 3. C¸ch dïng S¸t trïng chuång tr¹i sau mçi kú nu«i: - Pha 2,5ml víi 1 lÝt n−íc (tû lÖ 1/400). Sau khi quÐt dän s¹ch sÏ, phun 300ml (dung dÞch 1/400) cho 1m2 ®Ó s¸t trïng. Phun −ít ®Òu tÊt c¶ c¸c bÒ mÆt. §Ó kh« míi th¶ gia sóc, gia cÇm vµo chuång S¸t trïng kh«ng khÝ trong chuång: - Pha tû lÖ 1% - Dïng b×nh phun s−¬ng, phun 1 lÝt dung dÞch ®· pha trªn thÓ tÝch 50m2 chuång tr¹i. Dung dÞch 1/100 ®Ó nhóng ch©n, röa b¸nh xe khi vµo tr¹i. Mçi tuÇn thay mét dung dÞch míi. Farm FIuid S rÊt an toµn, dung dÞch ®· pha kh«ng ¨n mßn, kh«ng g©y kÝch øng vµ kh«ng cã ®éc tè nguy h¹i nµo. Víi tû lÖ 1/100 phun s−¬ng cã thÓ phun trong chuång ®ang cã thó nu«i ®Ó s¸t trïng khi ®ang cã dÞch. 4. Tr×nh bµy §ãng chai 100ml - 500ml. N¬i s¶n xuÊt: Antec Internation - Cã b¸n t¹i ViÖt Nam 5. B¶o qu¶n Kh« m¸t, d−íi 300C. WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM 143 DSC 1000 1. Thµnh phÇn Alkyl dimethyl benzyl, Anemonium chloride vµ Alkyl alcohol ethxylate, non-ionic surfactant. 2. T¸c dông Chèng l¹i c¸c lo¹i vi khuÈn, nÊm mèc vµ c¸c lo¹i men g©y h¹i 3. ChØ ®Þnh Dung dÞch 1/1000 (1ml thuèc pha trong 1 lÝt n−íc) - Dïng ®Ó röa s¹ch chuång tr¹i tr−íc khi s¸t trïng. - Dïng ®Ó röa m¸ng ¨n, m¸ng uèng, lång, v¸ch ng¨n, xe cé... vµ c¸c thiÕt bÞ cÇn thiÕt ®Ó tiªu ®éc nh− v¸ch, s©n khay ®ùng trøng, trøng Êp. - S¸t trïng hÖ thèng n−íc: Th¸o c¹n hÕt n−íc trong hÖ thèng, sau ®ã ®æ ®Çy l¹i víi dung dÞch DSC 1000 (pha tû lÖ 1/1000) §Ó qua ®ªm sau ®ã th¸o c¹n. - S¸t trïng kho¶ng kh«ng: Dïng dungdÞch 1/1000, phun s−¬ng ®Òu ®Æn (chuång kh«ng cã gia sóc). - VÖ sinh tÊt c¶ c¸c bÒ mÆt, dông cô thiÕt bÞ trong c¸c c¬ së chÕ biÕn thùc phÈm 4. Tr×nh bµy Chai 100ml - 500ml. N¬i s¶n xuÊt: Antec Internation. Cã b¸n t¹i ViÖt Nam. 5. B¶o qu¶n §Ò n¬i kh« m¸t, d−íi 300C. WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM 144 cHLoRAMINT 1. TÝnh chÊt C«ng thøc ho¸ häc: N-Sodium-N-Chloropara-Tolueno-Sulfonamide. Lµ chÊt kÕt tinh mµu tr¾ng h¬i vµng, hoµ tan trong n−íc, bÒn v÷ng ë nhiÖt ®é th−êng. Trong n−íc Chloramin-T ph©n gi¶i, gi¶i phãng Chlor ho¹t tÝnh, tõ ®ã t¹o ra oxy ho¹t tÝnh - cã tÝnh diÖt khuÈn cao. 2. T¸c dông - Chloramin T cã kh¶ n¨ng thÊm s©u qua mµng tÕ bµo vµ g©y rèi lo¹n chøc n¨ng cña hÖ thèng enzim cÇn thiÕt nªn cã kh¶ n¨ng s¸t trïng cao ®èi víi vi khuÈn, siªu vi khuÈn vµ nÊm mèc... - Chloramin T cã t¸c dông khö mïi h«i thèi, s¸t trïng m¹nh nh−ng kh«ng g©y ®éc cho ng−êi vµ gia sóc. 3. ChØ ®Þnh Chloramin T ®−îc dïng trong c¸c tr−êng hîp sau: - Khö trïng n−íc uèng do gia sóc, gia cÇm. - S¸t trïng, tiªu ®éc chuång tr¹i, m¸ng ¨n, m¸ng uèng vµ c¸c dông cô kh¸c. - S¸t trïng ch©n tay cña c¸n bé nh©n viªn tr−íc khi lµm viÖc pha chÕ d−îc phÈm hay chÕ biÕn thùc phÈm... - Khö trïng tiªu ®éc n¬i lµm viÖc cña ngµnh d−îc phÈm vµ chÕ biÕn thùc phÈm. - Tiªu ®éc ao hå ®Ó phßng bÖnh cho t«m, c¸... 4. LiÒu l−îng - Khö trïng nguån nuíc: 2-3g/khèi n−íc - N−íc ®−îc khö trïng sau 24 giê míi ®−îc sö dông. - Tiªu ®éc chuång tr¹i, nhµ t−êng: Chloramin T nång ®é 0,3% - 0,5%. - Khö trïng ao hå phßng bÖnh t«m c¸: nång ®é 0,005%. WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM