Ví dụ phân tích vấn đề để lập kế hoạch theo mô hình Precede - Proceed

Ví dụ phân tích vấn đề để lập kế hoạch theo mô hình Precede-Proceed GĐ1-2 Vấn đề sức khoẻ ưu tiên là gì? GĐ3 Các yếu tố quyết định vấn đề là gì? Hậu quả tiêu cực của hút thuốc lá và hút thuốc lá thụ động đối với bà mẹ, thai nhi, trẻ em Mong muốn? 1. Giảm hậu quả của hút thuốc lá 2. Giảm tiếp xúc thụ động với khói thuốc lá Sinh học: (người hút thuốc) - Hiện tượng nghiện? - Cá nhân cảm nhận thuốc lá tạo cảm giác sảng khoái; giảm nhẹ/giải toả các vấn đề tâm lí trong những tình huống nhất định... Hành vi: - Mẹ hút thuốc trong khi mang thai - Có thành viên trong gia đình hút thuốc lá trong nhà; trong chăm sóc phụ nữ có thai và trẻ em. - ... Môi trường - Có khói thuốc lá trong nhà (thành viên trong gia đình hút thuốc lá trong nhà). - Hệ thống lọc khói thuốc lá trong nhà? - Môi trường những nơi công cộng (có người hút thuốc lá) - Thiếu qui định cấm/xử phạt hút thuốc lá nơi công cộng - ... GĐ1-2 Vấn đề sức khoẻ ưu tiên là gì? GĐ3 Các yếu tố quyết định vấn đề là gì? Hậu quả tiêu cực của hút thuốc lá và hút thuốc lá thụ động đối với bà mẹ, thai nhi, trẻ em Mong muốn 1. Giảm hậu quả của hút thuốc lá 2. Giảm tiếp xúc thụ động với khói thuốc lá Xã hội: - Yếu tố nghèo đói? - Dân trí? Hiểu biết chung về vấn đề? - Giá trị, chuẩn mực chung; văn hoá? - ... Chăm sóc sức khoẻ - Truyền thông sức khoẻ chưa đáp ứng? - Thiếu dịch vụ tư vấn về thuốc lá? - Hạn chế tiếp cận dịch vụ tư vấn, trị liệu vì thiếu nguồn lực hay chi phí - Không có dịch vụ hỗ trợ (tư vấn, cai nghiện, ...) - Thiếu những qui chuẩn để thực hiện - ... GĐ3 Các yếu tố quyết định vấn đề là gì? GĐ4 Tại sao như vậy? Yếu tố ảnh hưởng, liên quan? Sinh học: (người hút thuốc) - Hiện tượng nghiện? - Cá nhân cảm nhận thuốc lá tạo cảm giác sảng khoái; giảm nhẹ/giải toả các vấn đề tâm lí trong những tình huống nhất định... Hút thuốc nhiều, kéo dài Trải nghiệm cá nhân Hành vi: - Mẹ hút thuốc trong khi mang thai - Có thành viên trong gia đình hút thuốc lá trong nhà; trong chăm sóc phụ nữ có thai và trẻ em. - ... Chuẩn mực cá nhân? Phong cách sống? Thói quen? Hiểu biết? Niềm tin, thái độ ?... Ma trận chọn hành vi ưu tiên để can thiệp Yếu tố hành vi Mức độ quan trọng Khả năng thay đổi Xếp ưu tiên Mẹ hút thuốc lá trong nhà xxx x 2 Bố hút thuốc lá trong nhà xxx x 2 Không lên tiếng nhắc nhở khi có người hút thuốc lá trong nhà xx xxx 1 5 GĐ3 Các yếu tố quyết định vấn đề là gì? GĐ4 Tại sao như vậy? Yếu tố ảnh hưởng, liên quan? Môi trường - Có khói thuốc lá trong nhà (thành viên trong gia đình hút thuốc lá trong nhà). - Hệ thống lọc khói thuốc lá trong nhà? - Môi trường những nơi công cộng (có người hút thuốc lá) - Thiếu qui định cấm/xử phạt hút thuốc lá nơi công cộng - ... + Có người hút thuốc trong nhà? (thành viên trong gia đình, người khác...) + Hệ thống lọc không đảm bảo? + Có người hút thuốc nơi công cộng? + Có quy định? Có thực thi? Tại sao không? + Điều kiện sống? GĐ3 Các yếu tố quyết định vấn đề là gì? GĐ4 Tại sao như vậy? Yếu tố ảnh hưởng, liên quan? Xã hội: - Yếu tố nghèo đói? - Dân trí? Hiểu biết chung về vấn đề? - Giá trị, chuẩn mực chung; văn hoá? - ... Tình trạng KT-XH Truyền thông, giáo dục chưa đáp ứng? Văn hoá, chuẩn mực lạc hậu? ... Chăm sóc sức khoẻ - TTSK chưa đáp ứng? - Thiếu dịch vụ tư vấn về thuốc lá? - Hạn chế tiếp cận dịch vụ tư vấn, trị liệu vì thiếu nguồn lực hay chi phí - Không có dịch vụ hỗ trợ (tư vấn, cai nghiện, ...) - Thiếu những qui chuẩn để thực hiện - ... Tình trạng KT-XH Chính sách? Nguồn lực chưa đáp ứng? Chưa có hoặc giải pháp thực hiện chưa phù hợp? Chưa phát huy được vai trò của cơ quan chức năng? Ma trận chọn yếu tố môi trường ưu tiên để can thiệp Yếu tố môi trường Mức độ quan trọng Khả năng thay đổi Xếp ưu tiên Thiếu qui định xử phạt xxx xxx 1 Thiếu dịch vụ hỗ trợ cai thuốc xxx x 2 Chi phí tư vấn cai nghiện cao xxx x 2 8 Ví dụ tiếp theo cho bài Lập kế hoạch Nguyên nhân/yếu tố ảnh hưởng xác định được (B3-4) Giải pháp hiệu quả (B5) Khả thi? (cân nhắc về nguồn lực và các yếu tố hành chính, chính sách) (B5) Phương thức thực hiện/ nguồn lực (B5) Yếu tố cá nhân - Nghiện, lệ thuộc - Thói quen Trị liệu tâm lý Cai nghiện Tương đối? (thực trạng? Trang bị, xây dựng duy trì dịch vụ?...) Xây dựng, củng cố dịch vụ trị liệu... Nguồn lực? Hiểu biết, thái độ, chuẩn mực cá nhân Thiếu động lực Giáo dục sức khoẻ Tiếp thị xã hội Các hoạt động truyền thông thuyết phục khác Cao? (năng lực +; chính sách +; nguồn lực +...) Chiến dịch truyền thông, TTXH, ... Nguồn lực? Thiếu tác động tich cực từ người khác Giáo dục sức khoẻ Tiếp thị xã hội Các hoạt động truyền thông thuyết phục khác Cao? (năng lực +; chính sách +; nguồn lực +...) Chiến dịch truyền thông, TTXH Nguồn lực? Nguyên nhân/yếu tố ảnh hưởng xác định được (B4) Giải pháp hiệu quả (B5) Khả thi? (cân nhắc về nguồn lực và các yếu tố hành chính, chính sách) (B5) Phương thức thực hiện /nguồn lực (B5) Yếu tố môi trường - Luật +/- - Qui định +/- - Thuế Vận động chính sách Tăng cường thực thi Luật, qui định Trung bình (năng lực +; chính sách +; nguồn lực +; mâu thuẫn quan điểm +/-; yếu tố kinh tế +/-...) Hội nghị, hội thảo vận động, xây dựng chính sách; luật Triển khai thực thi pháp luật, qui định Chiến dịch truyền thông vận động ủng hộ tham gia của người dân Các nguyên nhân từ phía dịch vụ chăm sóc sức khoẻ Đào tạo, tập huấn chuyên môn Đào tạo tư vấn, truyền thông Củng cố, tăng cường nguồn lực; khả năng cung cấp dịch vụ hộ trợ Trị liệu mới, hiệu quả Cao? (năng lực +; chính sách +; nguồn lực +...) Tổ chức đào tạo, tập huấn chuyên môn Bổ sung nguồn lực (dự án, tài trợ hoặc ngân sách) Biên soạn các qui chuẩn thực hành chuyên môn