Bài giảng Kinh tế vĩ mô - Chương 6: Mô hình IS-LM chính sách tài chính, tiền tệ trong mô hình IS-LM

12/12/2010 1 Chương 6 MÔ HÌNH IS-LM. CHÍNH SÁCH TÀI CHÍNH, TiỀN TỆ TRONG MÔ HÌNH IS-LM. • Mô hình số nhân cơ bản – phản ánh thị trường hàng hóa: Y=ƒ(R) • Mô hình thị trường tiền – phản ánh thị trường tiền: R=ƒ(Y) Bài toán ở cuối chương 5: Y ↔ R • Tổng hợp hai mô hình trên
Mô hình IS-LM – phản ánh quan hệ Y và R • Điều kiện xây dựng mô hình: Y<Yn; P không đổi 6.1. Kh¸i qu¸t chung vÒ m« h×nh 12/12/2010 2 Mục tiêu: Xây dựng mô hình IS-LM - Đường IS: Tổng hợp từ mô hình số nhân - Đường LM: Tổng hợp từ mô hình cung-cầu về tiền Sử dụng mô hình IS-LM để phân tích tác động của các chính sách tài chính và tiền tệ Nội dung: 6.1. Kh¸i qu¸t chung vÒ m« h×nh 6.2. C©n b»ng trªn thÞ tr−êng hµng ho¸: ®−êng IS 6.3. C©n b»ng trªn thÞ tr−êng tiÒn tÖ: ®−êng LM 6.4. Ph©n tÝch IS-LM 6.5. ChÝnh s¸ch tµi chÝnh, tiÒn tÖ trong m« h×nh IS-LM 6.1. Kh¸i qu¸t chung vÒ m« h×nh 6.2. C©n b»ng trªn thÞ tr−êng hµng ho¸: ®−êng IS 6.2.1. Hàm đầu tư Lãi suất giảm
đầu tư tăng I = I0 - nR; I=ƒ(R) §−êng ®Çu t− R I H×nh 6.1: L·i suÊt vµ chi tiªu ®Çu t− cã kÕ ho¹ch R1 R2 I1 I2 6.2.2. Đường IS và dựng đường IS Cho C=100+0,8Y I= 500- 20R G=400 Cho R thay đổi
Quan sát xem sản lượng thay đổi như thế nào? 12/12/2010 3 Cho R=5
I=400 C=100+0,8Y G=400 Yad=900+0,8Y Yad =Y
Y=4500 Cho R=4
I=420 C=100+0,8Y G=400 Yad=920+0,8Y Yad =Y
Y=4600 6.2.2. Đường IS và dựng đường IS (tiếp theo) §−êng IS R Y Hình 6.0: Quan hệ Y=ƒ(R) và đường IS 5 4 4500 4600 6.2. C©n b»ng trªn thÞ tr−êng hµng ho¸: ®−êng IS R I Yad Y 5
4 400
420 900+0,8Y
920+0,8Y 4500
4600 6.2. C©n b»ng trªn thÞ tr−êng hµng ho¸: ®−êng IS 6.2.2. Đường IS và dựng đường IS (tiếp theo) R I Yad Y Tác động của thị trường tiền tệ lên thị trường hàng hóa Cân bằng trên thị trường hàng hóa
Y=ƒ(R): IS 12/12/2010 4 Đường IS là tập hợp những điểm chỉ ra vị trí của nền kinh tế cân bằng trên thị trường hàng hóa trong quan hệ với thị trường tiền tệ thông qua lãi suất. I H×nh 6.2. Dùng ®−êng IS (a) I1 I2 R1 R2 Y2 ad(R2) Y1 ad(R1) Yad (c) Y1 Y2 (b) R1 R2 IS 1 2 ∆I ∆I Dựng IS: Với R1 có Y1ad=C+I1+G
Y1 Với R2 có Y2ad =C+I2 +G
Y2 Kết hợp R và Y có IS 6.2.2. Đường IS và dựng đường IS (tiếp theo) 6.2. C©n b»ng trªn thÞ tr−êng hµng ho¸: ®−êng IS 6.2. C©n b»ng trªn thÞ tr−êng hµng ho¸: ®−êng IS 6.2.2. Đường IS và dựng đường IS (tiếp theo) H×nh 6.3. §iÒu chØnh vÒ c©n b»ng Y* YA R RA IS Y>Yad • A Y<Yad B •Điều chỉnh về cân bằng 12/12/2010 5      = −= ++−+= YY nRII GIt)Ympc(1CY ad 0 0 ad      = −= ++= YY nRII GICY ad 0 ad 6.2.3. Hàm số IS R t)mpc(11 n t)mpc(11 GIC Y:IS 00 × −− − −− ++ = Chó ý: A lµ tæng chi tiªu tù ®Þnh; k lµ sè nh©n chi tiªu. 6.2. C©n b»ng trªn thÞ tr−êng hµng ho¸: ®−êng IS
IS: Y= C0+mpc(1-t)Y+I0-nR+G Y= kA - knR
IS: Y=ƒ(R) Ví dụ: Cho C=100+0,8Y I= 500- 20R G=400     = += YadY 20R-0,8Y1000adY
IS: 0,2Y=1000-20R
Y=5000-100R §−êng ISR Y Hình 6.0: Đường IS 5 4500 5000 6.2. C©n b»ng trªn thÞ tr−êng hµng ho¸: ®−êng IS 12/12/2010 6 6.2. C©n b»ng trªn thÞ tr−êng hµng ho¸: ®−êng IS 6.2.4. Độ nghiêng của đường IS A(Y0;R0) IS -1/kn  H×nh 6.4. §é nghiªng cña ®−êng IS R0 R1 Y0 Y1 ∆R ∆Y Y=kA-knR.
knR=kA-Y.
IS: Y knn AR ×−= 1 HÖ sè gãc cña ®−êng IS lµ -1/kn H×nh 6.5. Thay ®æi ®é nghiªng ®−êng IS R IS Y -1/ kn t¨ng -1/kn gi¶m A(Y0;R0) 6.3.1. Đường LM và dựng đường LM Cho Md/P=2Y+1000-200R Ms/P=9000 Với Y1=4500 có Md/P=10000-200R Ms/P=9000
R1=5 Với Y2=4600 có Md/P=10200-200R Ms/P=9000
R2 =6 §−êng LM R Y Hình 6.0: Quan hệ R=ƒ(Y) và đường LM 6 5 4500 4600 6.3. CÂN BẰNG TRÊN THỊ TRƯỜNG TiỀN TỆ: ĐƯỜNG LM 12/12/2010 7 6.3. CÂN BẰNG TRÊN THỊ TRƯỜNG TiỀN TỆ: ĐƯỜNG LM Y Md/P R 4500
4600 10000-200R
10200-200R 5
6 Tác động của thị trường hàng hóa lên thị trường tiền y m d/P R Ms/P kh«ng ®æi Cân bằng trên thị trường tiền LM: R=ƒ(Y) 6.3.1. Đường LM và dựng đường LM b) §−êng LM H×nh 6.6. Dùng ®−êng LM R3 R2 R1 Y1 Y2 Y3 2 1 3 LM Ms/P a) ThÞ tr−êng tiÒn tÖ Md(Y3) Md(Y2) Md(Y1) R3 R2 R1 §−êng LM lµ tËp hîp nh÷ng ®iÓm chØ ra vÞ trÝ cña nÒn kinh tÕ, tho¶ mGn ®iÒu kiÖn c©n b»ng trªn thÞ tr−êng tiÒn tÖ, trong quan hÖ víi s¶n l−îng. Víi mét møc cung tiÒn kh«ng ®æi, ®−êng cho biÕt, øng víi mét møc s¶n l−îng cho tr−íc th× lGi suÊt ph¶i b»ng bao nhiªu ®Ó c©n b»ng trªn thÞ tr−êng tiÒn tÖ 6.3. CÂN BẰNG TRÊN THỊ TRƯỜNG TiỀN TỆ: ĐƯỜNG LM Khái niệm đường LM Dựng đường LM 12/12/2010 8 6.3. CÂN BẰNG TRÊN THỊ TRƯỜNG TiỀN TỆ: ĐƯỜNG LM Đường LM: dịch chuyển về cân bằng YC Y H×nh 6.7. §iÒu chØnh vÒ c©n b»ng Ms>Md • Ms<Md •D C LM Rc R* Hàm số LM Md/P=ƒ(Y;R) Ms/P cho trước
LM: R=ƒ(Y) Độ nghiêng của đường LM 6.3. CÂN BẰNG TRÊN THỊ TRƯỜNG TiỀN TỆ: ĐƯỜNG LM Độ nghiêng của đường LM ∆R β ∆Y LM R Y H×nh 6.8. §é nghiªng cña ®−êng LM: β=h/m Y m h m )P:M(NR s ×+ − = R h m h N)P:M(Y:LM s ×+ − = Md/P = hY+N-mR Md/P =MS/P LM: MS/P =hY+N-mR
LM: HoÆc: LM A(Y0;R0) R Y H×nh 6.9. Thay ®æi ®é nghiªng cña ®−êng LM m gi¶m h/m t¨ng m t¨ng h/m gi¶m 12/12/2010 9 6.4.1. Quan hệ IS-LM, lãi suất và sản lượng cân bằng ®iÒu kiÖn: - Y < Yn ( Yn - S¶N L¦îNG TIÒM N¡NG) - GI¸ Cè §ÞNH. éNG CñA CS TµI chÝnh Vµ TIÒN TÖ C¢N B»NG TR£N THÞ TR¦êNG HµNG HO¸ NÒN KINH TÕ ∈ IS C¢N B»NG TR£N THÞ TR¦êNG TIÒN TÖ NÒN KINH TÕ ∈ LM T¹I E NÒN KINH TÕ C¢N B»NG §åNG THêI TR£N 2 THÞ TR¦êNG M¤ H×NH GIóP GI¶I THÝCH T¸C § §åNG THêI TR£N C¶ HAI THÞ TR¦êNG HµNG HO¸ Vµ TIÒN TÖ R y is LM E Y0 R0 Mô hình IS-LM xác định đồng thời lãi suất và sản lượng cân bằng 6.4. PHÂN TÍCH IS-LM Tính lãi suất và sản lượng cân bằng IS: Y=ƒ(R) LM: R=ƒ(Y)
Y; Ví dụ: 6.4. PHÂN TÍCH IS-LM * §−êng IS. Cho thÞ tr−êng hµng ho¸: C=100+0,8Y I=500-20R G=400 Yad =1000+0,8Y-20R Yad =Y
IS: Y=5000-100R. * §−êng LM. Cho: Md /P=2Y+1000-200R; MS/P=9000
LM: 9000=2Y+1000-200R
hoÆc Y=4000+100R 12/12/2010 10 * X¸c ®Þnh ®iÓm c©n b»ng: Cho IS=LM Y=5000-100R Y=4000+100R
R=5 vµ Y=4500 6.4. PHÂN TÍCH IS-LM R is LM E 4000 4500 5000 5 // 6.4.2. Các nhân tố làm dịch chuyển đường IS R0 b) IS1 IS2 H×nh 6.11. DÞch chuyÓn IS Y1 Y2 Yad Y1 Y2 Y2 ad(R0) Y1 ad(R0)∆Yad a) ∆Y ∆IS=∆Yad Nguyên tắc: IS: Y=ƒ(R) Cố định R
yếu tố nào làm thay đổi Y Yad thay đổi do lãi suất
IS Yad thay đổi không do lãi suất
IS dịch chuyển 6.4. PHÂN TÍCH IS-LM Yad=C0+mpc(Y-NT)+G+I0-nR
∆C0 Lạc quan tiêu dùng ∆G Chính sách tài chính ∆NT ∆I0 Lạc quan kinh doanh 12/12/2010 11 6.4.3. Các nhân tố làm dịch chuyển đường LM Nguyên tắc: LM: R=ƒ(Y) Cố định Y
yếu tố nào làm thay đổi R H×nh 6.12. DÞch chuyÓn ®−êng LM do t¨ng cung tiÒn tÖ. MS1 Ms2 1 Md(Y1) M/P a) T¨ng cung tiÒn 2 R1 R2 b) DÞch chuyÓn LM LM1 LM2 R1 R2 1 2 Y1 6.4. PHÂN TÍCH IS-LM 6.4. PHÂN TÍCH IS-LM H×nh 6.13. DÞch chuyÓn ®−êng LM do cÇu tù ®Þnh vÒ tiÒn gi¶m 2 M/P a) CÇu tù ®Þnh vÒ tiÒn gi¶m MS1 1R1 R2 Md1(Y,N1) Md2(Y,N2) b) DÞch chuyÓn LM LM1 LM2 R1 R2 1 2 Y 6.4.3. Các nhân tố làm dịch chuyển đường LM 12/12/2010 12 6.4.4. Dịch chuyển các đường IS,LM và thay đổi vị trí cân bằng R1 R2 Y1 Y2 IS1 H×nh 6.15. §−êng LM dÞch chuyÓn sang ph¶i, l·i suÊt gi¶m, s¶n l−îng t¨ng LM1 LM21 2R2 R1 Y1 Y2 IS1 IS2 H×nh 6.14. §−êng IS dÞch chuyÓn sang ph¶i, s¶n l−îng vµ l·i suÊt t¨ng LM 2 1 6.4. PHÂN TÍCH IS-LM 6.5. ChÝnh s¸ch tµi chÝnh, tiÒn tÖ trong m« h×nh IS-LM R2 R1 Y1 Y2 IS1 IS2 H×nh 6.16. Thay ®æi tæng s¶n phÈm vµ l·i suÊt do chÝnh s¸ch tµi chÝnh LM 2 1 H×nh 6.17. ChÝnh s¸ch tµi chÝnh vµ lÊn ¸t ®Çu t− t− nh©n 3 1 1 R2 R* R0 b) IS1 IS2 Y1 Y* Y2 Yad Y1 Y2 ∆G a) Y2ad(R0) Y1ad(R0) ∆Y 6.5.1. Tác động của chính sách tài chính 12/12/2010 13 6.5.2. Tác động của chính sách tiền tệ R1 R2 Y1 Y2 IS1 H×nh 6.18. Thay ®æi tæng s¶n phÈm vµ l·i suÊt do t¨ng cung tiÒn LM1 LM21 2 H×nh 6.19. T¸c ®éng cña viÖc t¨ng cung tiÒn ®Õn l·i suÊt s¶n l−îng M/P Md(Y) MS1 Ms2 R1 R2 R1 R* R2 1 3 2 LM1 LM2 IS Y1 Y* Y2a) b) 6.5. ChÝnh s¸ch tµi chÝnh, tiÒn tÖ trong m« h×nh IS-LM 6.5.3. Kết hợp chính sách tài chính và tiền tệ LM1 LM2 IS1 IS2 H×nh 6.20. KÕt hîp chÝnh s¸ch tµi chÝnh vµ tiÒn tÖ R1 Y1 Y2 21 H×nh 6.17. ChÝnh s¸ch tµi chÝnh vµ lÊn ¸t ®Çu t− t− nh©n 3 `2 1 R2 R* R0 b) IS1 IS2 Y1 Y* Y2 Yad Y1 Y2 ∆G a) Y2ad(R0) Y1ad(R0) ∆Y * ∆G
∆Yad
∆Y
∆Md/P * ∆Ms/P = ∆Md/P
* R kh«ng ®æi * §Çu t− t− nh©n kh«ng bÞ lÊn ¸t. * S¶n l−îng t¨ng b»ng møc t¨ng trong m« h×nh sè nh©n c¬ b¶n. 6.5. ChÝnh s¸ch tµi chÝnh, tiÒn tÖ trong m« h×nh IS-LM 12/12/2010 14 Ví dụ về mô hình IS-LM Cho thÞ tr−êng hµng ho¸: C=100+0,8Y I=500-20R G=400 * §−êng LM. Cho: Md /P=2Y+1000-200R; MS/P=9000
LM: 9000=2Y+1000-200R
hoÆc Y=4000+100R * X¸c ®Þnh ®iÓm c©n b»ng: Cho IS=LM Y=5000-100R Y=4000+100R
R=5 vµ Y=4500 Thị trường tiền: Md /P=2Y+1000-200R; MS/P=9000 Đường IS: Yad =1000+0,8Y-20R Yad =Y
IS: Y=5000-100R. * Cho chi tiªu cña chÝnh phñ t¨ng: ∆G=100
IS2 =5500-100R; H×nh 6.21. M« h×nh IS-LM vµ t¸c ®éng cña chÝnh s¸ch tµi chÝnh // IS IS2 LMR 7,5 5 E2 E1 4000 4500 5000 Y * X¸c ®Þnh ®iÓm c©n b»ng: Cho IS=LM Y=5500-100R Y=4000+100R
R=7,5 vµ Y=4750
∆R=2,5; ∆Y=250. ∆I= - 50. Ví dụ về mô hình IS-LM (tiếp theo) 12/12/2010 15 * Cho cung tiÒn t¨ng: ∆MS/P=400
LM2 =4200+100R; H×nh 6.21. M« h×nh IS-LM vµ t¸c ®éng cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ // IS LM1 LM2R 5 4 E1 E3 4000 4500 5000 Y * X¸c ®Þnh ®iÓm c©n b»ng: Cho IS=LM Y=5000-100R Y=4200+100R
R=4 vµ Y=4600
∆R=1; ∆Y=100. ∆I= 20. Ví dụ về mô hình IS-LM (tiếp theo) Ví dụ về mô hình IS-LM (tiếp theo) * KÕt hîp chÝnh s¸ch tµi chÝnh vµ tiÒn tÖ: ∆G=100
IS2 =5500-100R; Gi÷ I kh«ng ®æi M/P=2x5000+1000-200x5=10000
∆MS/P=1000 H×nh 6.21. KÕt hîp chÝnh s¸ch tµi chÝnh vµ tiÒn tÖ // IS1 IS2 LM1 LM2R 5 E2 E2 E3 4000 4500 5000 Y 12/12/2010 16 C¸c d¹ng bµi tËp