Bài giảng môn Nhập môn những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin

ĐIỀU HÀNH QTSX?AI ĐƯỢC HƯỞNG? HƯỞNG THẾ NÀO?QUAN HỆ SẢN XUẤTLLSX & QHSX TỒN TẠI TRONG MQH BIỆN CHỨNG TRÊN CƠ SỞ QUYẾT ĐỊNH CỦA LLSX Với trỡnh độ LLSX thủ cụng, quy mụ khụng lớn, NS lao động thấp, tất yếu tồn tại cỏc loại hinh SH nhỏ, với cung cỏch quản lý theo hỡnh thức kinh tế hộ gia đỡnh và phõn phối chủ yếu là hiện vật, trực tiếp, tự cấp tự tỳc.2. QUY LUẬT QHSX // LLSX LLSX phỏt triển ở trỡnh độ cụng nghiệp húa, với quy mụ lớn, NSLđộng cao, tất yếu đũi hỏi cỏc loại hỡnh SH cú tớnh xó hội húa, với phương cỏch quản lý hiện đại, phương thức phõn phối đa dạng, qua giỏ trị.KẾT CẤU HẠ TẦNG HIỆN ĐẠI SẢN XUẤT CÔNG NGHIỆP TIÊN TIẾNSIÊU THỊ TO LỚNTHỊ TRƯỜNG VỐN SÔI ĐỘNG& CUỐI CÙNG, XÃ HỘI TÔN VINH DOANH NHÂNLLSX & QHSX TỒN TẠI TRONG MQH BIỆN CHỨNG TRÊN CƠ SỞ QUYẾT ĐỊNH CỦA LLSX2. QUY LUẬT QHSX // LLSXCSHT: LÀ TOÀN BỘ NHỮNG QHSX HỢP THÀNH CƠ CẤU KINH TẾ CỦA MỘT XÃ HỘI CSHT của XH Việt Nam trong thời kỳ quỏ độ là một cơ cấu kinh tế thống nhất của nhiều thành phần, được xỏc lập trờn cơ sở chế độ đa loại hỡnh QHSX (Trờn 3 mặt: SH, Tchức-quản lý và phõn phối); trờn cơ sở cụng hữu là nền tảng.KINH TẾ NHÀ NƯỚCNgân hàng VietcombankCông ty vận tảiviễn dương VinashinKINH TẾ TẬP THỂKINH TẾ TƯ NHÂNKINH TẾ CÓ VỐN ĐẦU TƯNƯỚC NGOÀI3. CƠ SỞ HẠ TẦNG VÀ KIẾN TRÚC THƯỢNG TẦNGKTTT: LÀ TOÀN BỘ CÁC HỆ TƯ TƯỞNG XH CÙNG CÁC THIẾT CHẾ XH TƯƠNG ỨNG ĐƯỢC XÁC LẬP TRÊN MỘT CSHT NHẤT ĐỊNHCƠ SỞ HẠ TẦNG VÀ KIẾN TRÚC THƯỢNG TẦNGCSHT QUYẾT ĐỊNH KTTT CỦA XH CSHT kinh tế của XHVN hiện nay là một cơ cấu kinh tế nhiều thành phần nhưng trong đú thành phần kinh tế dựa trờn SH cụng là nền tảng, do vậy, tất yếu nhõn tố trung tõm trong KTTT của nú là hệ thống chớnh trị XHCN (điều này khỏc với cỏc nước thuộc hệ thống kinh tế tư bản chủ nghĩa)CƠ SỞ HẠ TẦNG VÀ KIẾN TRÚC THƯỢNG TẦNGCƠ SỞ HẠ TẦNG (KINH TẾ)CÁC NHÂN TỐ CỦA KTTT THƯỜNG XUYÊN TÁC ĐỘNG TRỞ LẠI CSHT BẰNG NHIỀU PHƯƠNG THỨC, ĐẶC BIỆT QUAN TRỌNG LÀ NHÂN TỐ NHÀ NƯỚCCƠ SỞ HẠ TẦNG VÀ KIẾN TRÚC THƯỢNG TẦNGCƠ SỞ HẠ TẦNG (KINH TẾ)LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT - CƠ SỞ VC KỸ THUẬT CỦA XHHỆ THỐNG QHSX HỢP THÀNH CƠ CẤU KINH TẾ CỦA XHKIẾN TRÚCTHƯỢNG TẦNG4. KẾT CẤU HÌNH THÁI KINH TẾ - XÃ HỘILÀ QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN TUÂN THEO QUY LUẬT KHÁCH QUAN THUỘC CẤU TRÚC HTKT-XHNHỮNG BẬC THANG PHÁT TRIỂN CỦA LS XH LOÀI NGƯỜIDO SỰ TÁC ĐỘNGCỦA CÁC QLKQMỖI GIAI ĐOẠN LS ĐƯỢC ĐẶC TRƯNG BẰNG MỘT XU HƯỚNGPHÁT TRIỂN CHỦ ĐẠO LS là do con người tạo ra nhưng khụng phải theo ý muốn chủ quan mà trỏi lại theo cỏc quy luật khỏch quan; đú là cỏc quy luật QHSX phự hợp với Tđộ Ptriển của LLSX, KTTT phự hợp với CSHT và hệ thống cỏc quy luật thuộc mỗi lĩnh vực của HTK-XH.QUÁ TRÌNH LỊCH SỬ - TỰ NHIÊN CỦA SỰ PHÁT TRIỂN CÁC HÌNH THÁI KT-XHCác tập đoàn người to lớn, được phân biệt với nhau bởi địa vị của họ trong một hệ thống sản xuất xã hội nhất định trong lịch sử; khác nhau về quyền của họ đối với TLSX chủ yếu, về địa vị trong tổ chức lao động xã hội, về quy mô và cách thức hưởng thụ phần của cải xã hội.Thực chất: Tập đoàn này có thể chiếm đoạt lao động của tập đoàn khác do có địa vị khác nhau trong một chế độ kinh tế-xã hội nhất định. 5. GIAI CẤP VÀ ĐẤU TRANH GIAI CẤPGIAI CẤP TRONG XH CỔ ĐẠIBẮT & MUA BÁN NÔ LỆNÔ LỆ PHỤC DỊCH CHỦ NÔ5. GIAI CẤP VÀ ĐẤU TRANH GIAI CẤPGIAI CẤP TRONG CÁC XH THỜI TRUNG CỔSINH HOẠT CỦA GIỚI QUÝ TỘC CHÂU ÂU5. GIAI CẤP VÀ ĐẤU TRANH GIAI CẤPGIAI CẤP TRONG XÃ HỘI CẬN - HIỆN ĐẠICÔNG NHÂN LÀM THUÊ(VÔ SẢN)GIAI CẤP TƯ SẢN5. GIAI CẤP VÀ ĐẤU TRANH GIAI CẤPĐẤU TRANH GIAI CẤP TRONG XH CHIẾM HỮU NÔ LỆCÁC CUỘC KHỞI NGHĨA CỦA NHỮNG NGƯỜI NÔ LỆ CHỐNG ÁCH ÁP BỨC, BÓC LỘT CỦA GIAI CẤP CHỦ NÔ5. GIAI CẤP VÀ ĐẤU TRANH GIAI CẤPKHỞI NGHĨA NÔNG DÂN Ở TRUNG QUỐCKHỞI NGHĨA CỦA NÔNG NÔĐẤU TRANH GIAI CẤP TRONG XH PHONG KIẾNCÁC CUỘC KHỞI NGHĨA CỦA NHỮNG NGƯỜI NÔNG DÂN5. GIAI CẤP VÀ ĐẤU TRANH GIAI CẤPCUỘC ĐẤU TRANH CỦA GIAI CẤP TƯ SẢN CHỐNG LẠI GIAI CẤP PHONG KIẾN CÁCH MẠNG TƯ SẢN PHÁP (1789-1794)5. GIAI CẤP VÀ ĐẤU TRANH GIAI CẤPĐẤU TRANH GIAI CẤP TRONG THỜI KỲ THỐNG TRỊ CỦA GIAI CẤP TƯ SẢN Ở CÁC NƯỚC CHÍNH QUỐC VÀ THUỘC ĐỊAĐÌNH CÔNGCÔNG XÃ PARI (1871)NGƯỜI CHÂU PHICHỐNG THỰC DÂN ANHNGƯỜI VN ĐẤU TRANH GIÀNH QUYỀN ĐỘC LẬP5. GIAI CẤP VÀ ĐẤU TRANH GIAI CẤP Nguồn gốc chung là do sự phỏt triển cỏc mõu thuẫn xó hội đó đến mức khụng thể điều hũa; chủ yếu nhất là mõu thuẫn đối khỏng giai cấp. Cuộc cỏch mạng tư sản Phỏp (1789-1794) đó kết thỳc bằng sự ra đời của nền Cộng hũa PhỏpNGUỒN GỐC GC CỦA NHÀ NƯỚC6. NGUỒN GỐC VÀ BẢN CHẤT CỦA NHÀ NƯỚC Cuộc CM Tháng Tám (1945) và sự ra đời của NN VNDCCH – nay là NNCHXHCNVN6. NGUỒN GỐC VÀ BẢN CHẤT CỦA NHÀ NƯỚCBản chất: Là công cụ thực hiện chuyên chính giai cấp-giai cấp nắm giữ tư liệu sản xuất chủ yếu của xã hội.Mọi nhà nước ở các nước tư bản , thực chất đều là công cụ CCGC của GC tư sản.Mọi NNXHCN đều là công cụ thực hiện quyền làm chủ của ND, dưới sự lãnh đạo của Chính đảng Cộng sảnNHÀ QUỐC HỘI MỸ& NGHỊ VIỆN PHÁPCÙNG BÀN BẠC DÂN CHỦ & QUYẾT SÁCHBẢN CHẤT GC CỦA NN6. NGUỒN GỐC VÀ BẢN CHẤT CỦA NHÀ NƯỚCCN Chính trị và CN xã hộiCN đối nội và CN đối ngoại(CN chính trị và CN đối nội là cơ bản nhất)ĐỘC LẬP, THỐNG NHẤT VỚI SỰ THỐNG NHẤT QUẢN LÝ TỪ TRUNG ƯƠNGĐẶT DƯỚI SỰ LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNGCHỨC NĂNG CB CỦA NHÀ NƯỚCMỸ RÚT QUÂN VỀ NƯỚCKÝ HIỆP ĐỊNH PARI6. NGUỒN GỐC VÀ BẢN CHẤT CỦA NHÀ NƯỚCBản chất: Giai cấp cách mạng chiếm đoạt quyền lực nhà nước và làm thay đổi bản chất của HT kinh tế-xã hội.Vai trò: Là phương thức thực hiện sự phát triển HT KT-XH.Giai cấp tư sản Pháp lãnh đạo quần chúngphá ngục Paxti và xác lập nền cộng hòa TS (14/7/1789)CÁCH MẠNG THÁNG MƯỜI NGA (1917)VÀ CÁCH MẠNG THÁNG TÁM (1945)MÙA XUÂN LỊCH SỬ(30/4/1975)7. CÁCH MẠNG XÃ HỘITOÀN BỘ CÁC ĐIỀU KIỆN SINH HOẠT VẬT CHẤT CỦA MỖI CỘNG ĐỒNG NGƯỜIPHƯƠNG THỨC SẢN XUẤTKHÁI NIỆM TỒN TẠI XHĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN TỔ CHỨC DÂN CƯ8. BIỆN CHỨNG CỦA TỒN TẠI XÃ HỘI VÀ Ý THỨC XÃ HỘI Là phương diện tinh thần của xã hội; phản ánh điều kiện sinh hoạt vật chất của các cộng đồng người trong điều kiện xác định.NGHỀ CHÍNH & "NGHỀ PHỤ"Tư tưởng "Trọng nông hơn công, thương" của người ViệtKHÁI NIỆM Ý THỨC XH8. BIỆN CHỨNG CỦA TỒN TẠI XÃ HỘI VÀ Ý THỨC XÃ HỘITTXHHOẠT ĐỘNGCỘNG ĐỒNGYTXHÝ THỨC"TRỌNG LÀNG"Tự tôn “Làng mình”; Dị ứng với bên ngoài; Bất li hương; Trọng tình xóm - làng; Trọng lệ làng hơn phép nước; Khôn vặt; Trọng danh hão.... Suy nghĩ theo thói quen đám đông – không coi trọng sáng kiến mới.TỒN TẠI XH QUYẾT ĐỊNH Ý THỨC XH8. BIỆN CHỨNG CỦA TỒN TẠI XÃ HỘI VÀ Ý THỨC XÃ HỘIMINH HỌA:CƠ SỞ HIỆN THỰC CỦA ĐỜI SỐNG TINH THẦNCỘNG ĐỒNG NGƯỜI VIỆT TRONG LỊCH SỬLỄ HỘI CHÙA DÂULÀNG VIỆT CỔ8. BIỆN CHỨNG CỦA TỒN TẠI XÃ HỘI VÀ Ý THỨC XÃ HỘITTXHHOẠT ĐỘNGCỘNG ĐỒNGYTXHTÍNH LẠC HẬU & TÍNH VƯỢT TRƯỚC CỦA YTXHTÁC ĐỘNG CỦA Ý THỨC TRUYỀN THỐNG ĐẾN "HÀNH CHÍNH - GIAO THÔNG - AN TOÀN THỰC PHẨM..."8. BIỆN CHỨNG CỦA TỒN TẠI XÃ HỘI VÀ Ý THỨC XÃ HỘINỘI DUNG TÍNH ĐỘC TƯƠNG ĐỐI CỦA Ý THỨC XÃ HỘITTXHHOẠT ĐỘNGCỘNG ĐỒNGYTXHTỪ HỌC THUYẾT CỦA MÁC ĐẾN LÊNIN VÀ KẾ THỪA SÁNG TẠO CỦA HỒ CHÍ MINHTÍNH KẾ THỪA VÀ TÁC ĐỘNG LẪN NHAU CỦA Ý THỨC XH TRONG QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA NÓ8. BIỆN CHỨNG CỦA TỒN TẠI XÃ HỘI VÀ Ý THỨC XÃ HỘINỘI DUNG TÍNH ĐỘC TƯƠNG ĐỐI CỦA Ý THỨC XÃ HỘITTXHHOẠT ĐỘNGCỘNG ĐỒNGYTXHLÝ LUẬN KHOA HỌC SẼ TRỞ THÀNH LỰC LƯỢNG VẬT CHẤT MỘT KHI NÓ THÂM NHẬP VÀO HOẠT ĐỘNG CỦA QUẦN CHÚNGSỰ TÁC ĐỘNG TRỞ LẠI CỦA Ý THỨC XH ĐỐI VỚI TỒN TẠI XH8. BIỆN CHỨNG CỦA TỒN TẠI XÃ HỘI VÀ Ý THỨC XÃ HỘINỘI DUNG TÍNH ĐỘC TƯƠNG ĐỐI CỦA Ý THỨC XÃ HỘIĐácuyn đã làm một cuộc cách mạng trong quan niệm về nguồn gốc con người so với KINH CỰU ƯỚC.Ăngghen kế thừa quan niệm khoa học của Đácuyn và vượt bổ sung vai trò của LAO ĐỘNG trong quá trình hình thành con người trong tác phẩm: Vai trò của lao động trong quá trình chuyển biến từ vượn thành người9. QUAN ĐIỂM DVLS VỀ CON NGƯỜIVẤN ĐỀ NGUỒN GỐC CON NGƯỜIHai phương diện “Tự nhiên” và “Xã hội” của con người:.Động vật, dù cao cấp nhất cũng chỉ thuần túy tồn tại theo bản tính tự nhiên, còn con người ngoài phương diện tồn tại tự nhiên còn có phương diện KT,VH xã hội của nó 9. QUAN ĐIỂM DVLS VỀ CON NGƯỜISỰ THỐNG NHẤT GIỮA HAI MẶT TỰ NHIÊN VÀ XÃ HỘI CỦA CON NGƯỜI “Trong tớnh hiện thực của nú, bản chất con người là tổng hũa của cỏc quan hệ xó hội”9. QUAN ĐIỂM DVLS VỀ CON NGƯỜIVẤN ĐỀ BẢN CHẤT CON NGƯỜI Sự phỏt triển con người cơ bản là trờn phương diện xó hội của núVẤN ĐỀ BẢN CHẤT CON NGƯỜI9. QUAN ĐIỂM DVLS VỀ CON NGƯỜI Sự khỏc nhau cơ bản về phương thức phỏt triển của con người so với động vật là thụng qua phương thức XHĐộng vật đấu tranh sinh tồn để phát triểncòn con người phải thông qua cơ chế đấu tranh giai cấp VẤN ĐỀ BẢN CHẤT CON NGƯỜI9. QUAN ĐIỂM DVLS VỀ CON NGƯỜI Hành vi hiện thực của con người so với động vật là ở “cỏi xó hội” của nú – tựy thuộc mỗi nền VHVẤN ĐỀ BẢN CHẤT CON NGƯỜI9. QUAN ĐIỂM DVLS VỀ CON NGƯỜI Giỏ trị cơ bản của con người cơ bản khụng phải trờn phương diện cỏi sinh vật tự nhiờn, mà là ở nhõn cỏch xó hội của nú, được thực hiện qua nội dung của cỏc nền giỏo dụcNhân cách “AQ” và nhân cách “LÃO HÀ TIỆN”Không chỉ dạy chữmà còn dạy "làm người9. QUAN ĐIỂM DVLS VỀ CON NGƯỜIVẤN ĐỀ BẢN CHẤT CON NGƯỜI Lịch sử tạo ra con người trong chừng mực nào, con người lại tạo ra lịch sử trong chừng mực đú.Mỗi con người đều là sản phẩm của lịch sử một nền văn hóa & văn minh, vàchính họ lại tiếp tục tạo ra lịch sử hiện thực theo cái mà nó có được do LS đã tạo nên nóVẤN ĐỀ BẢN CHẤT CON NGƯỜI9. QUAN ĐIỂM DVLS VỀ CON NGƯỜI Non sụng ta, đất nước ta đó sinh ra Hồ Chủ tịch, và chớnh người đó làm rạng rỡ cho non sụng, đất nước taVẤN ĐỀ BẢN CHẤT CON NGƯỜI9. QUAN ĐIỂM DVLS VỀ CON NGƯỜIQUẦN CHÚNG NHÂN DÂN LÀ LỰC LƯỢNG SÁNG TẠO RA LỊCH SỬ Quần chỳng nhõn dõn là lực lượng sản xuất ra của cải vật chất của xó hội10. VAI TRÒ CỦA QUẦN CHÚNG NHÂN DÂN QUẦN CHÚNG NHÂN DÂN LÀ LỰC LƯỢNG SÁNG TẠO RA LỊCH SỬ Quần chỳng nhõn dõn là lực lượng sỏng tạo ra cỏc giỏ trị văn húa tinh thần của xó hội10. VAI TRÒ CỦA QUẦN CHÚNG NHÂN DÂN QUẦN CHÚNG NHÂN DÂN LÀ LỰC LƯỢNG SÁNG TẠO RA LỊCH SỬQuần chúng nhân dân là lực lượng cơ bản của mọi cuộc cách mạngNgày độc lập10. VAI TRÒ CỦA QUẦN CHÚNG NHÂN DÂN