Cách phòng và trị bệnh thường gặp ở lươn nuôi

Cách phòng và trị bệnh thường gặp ở lươn nuôi Do sản lượng lươn thu được từ sinh sản nhân tạo còn quá khiêm tốn, nên đa phần lươn được thả nuôi hiện nay là từ nguồn khai thác tự nhiên. Lươn có sức chịu đựng tốt, nhưng do điều kiện bể nuôi có nhiều điểm khác biệt và khắc nghiệt hơn so với môi trường ngoài tự nhiên, nên sức đề kháng của lươn đã phần nào giảm sút. Nguyên nhân do quá trình đánh bắt gây chấn động mạnh, nhiều khi bị sây sát, thời gian dự trữ nhiều ngày không cho ăn làm lươn bị đói. Trong quá trình nuôi, sự thay đổi đột ngột của thời tiết, môi trường nước nuôi bị ô nhiễm, thức ăn và chỗ trú ngụ không phù hợp, cũng là nguyên nhân gây suy giảm sức khỏe của lươn. Tất cả những yếu tố trên nếu kết hợp lại sẽ tạo nên tình trạng cơ thể lươn suy yếu, sức đề kháng giảm, đã tạo cơ hội cho vi khuẩn, ký sinh trùng có sẳn trong môi trường nước tấn công lên lươn và gây bệnh. Nếu là lươn sinh sản nhân tạo thì sự chuyển đổi môi trường sống từ nơi nầy sang nơi khác làm cho lươn chưa thích nghi được cũng gây sốc ở giai đoạn đầu thả giống. Theo dân gian, hiện nay lươn nuôi đa phần mắc bệnh do ký sinh trùng gây ra, như các bệnh đóng dấu, nấm thủy mi, bệnh tuyến trùng, bệnh đỉa. Khi lươn bị bệnh ký sinh trùng, thì nguyên tắc duy nhất xin khuyến cáo bà con là nên dùng sản phẩm đồng hữu cơ Cenplex Cu để sát trùng nước. Cenplex Cu còn có tác dụng rất hiệu quả cho việc phòng trị bệnh lươn. Liều dùng được khuyến cáo là từ 5-10gr/m3 nước trong bể nuôi lươn. Sau đây xin mô tả triệu chứng và cách trị một số bệnh thường gặp ở lươn nuôi: 1. Bệnh đóng dấu: Thường bệnh nầy chỉ xảy ra khi lươn bị sây sát, khi đó các vi khuẩn, ký sinh trùng sẽ bám vào chỗ sây sát đó mà sinh sống và phát triển dần thành những vết loét lớn hơn. Lúc nầy trên mình lươn xuất hiện nhiều vết hình tròn hay bầu dục màu đỏ xen lẫn với các vùng da bị dập nát. Bị bệnh nặng đuôi lươn bị rụng đi, bơi lội khó khăn, đầu lươn thường ngóc lên khỏi mặt nước để thở, mệt mỏi, yếu dần rồi chết. Ngoài sử dụng Cenplex Cu để tắm lươn, còn có thể dùng thuốc trộn vào thức ăn cho lươn ăn liên tục 5 ngày, như Vime-fenfish 500, 1 lít/2,5 tấn lươn, hoặc dùng Sulfamidine 0,5gr/50kg lươn. Bôi thuốc tím (Potassium permanganate) trực tiếp lên vết loét. 2. Bệnh tuyến trùng: Do ký sinh trùng đường ruột gây nên. Nếu bị ký sinh với khối lượng lớn, ruột lươn sưng đỏ, rối loạn tiêu hoá, hậu môn sưng, lươn hoạt động yếu ớt, kiệt sức và chết. Trị bệnh: Sử dụng sản phẩm xổ sán lãi như Vime–Clean 1kg/4 tấn lươn, cho ăn liên tục 3 ngày. 3. Bệnh nấm thủy mi: Còn gọi là bệnh nấm nước, bọ gòn. Bệnh do nấm kí sinh, những sợi nấm bám chặt vào da lươn hút chất dinh dưỡng, làm lươn mất máu yếu dần rồi chết. Có thể thấy nấm là những đốm trắng giống như bông gòn. Bệnh thường xảy ra vào mùa lạnh. Trị bệnh: xử lý nước bằng Cenplex Cu. Liều dùng khoảng 10gr/m3 nước trong bể nuôi lươn. Xử lý lần đầu nấm sẽ rơi rụng ra, liên tục vài lần nữa lươn sẽ dần liền vết ghẻ. 4. Bệnh đỉa: Do đỉa bám vào phần đầu lươn, chúng phá hoại mô bì hút máu lươn khiến cho vi trùng xâm nhập gây viêm nhiễm, lươn yếu, kém ăn. Dùng Cenplex Cu, liều lượng từ 5-10gr/m3 nước trong bể nuôi lươn. Liên tục vài lần sẽ dần liền các vết viêm nhiễm Ngoài các bệnh do ký sinh trùng gây nên, lươn nuôi còn mắc một số bệnh do lỗi kỹ thuật như lươn bị ăn phải mồi trộn thuốc nên nội tạng bị hư, lươn không bắt mồi được, dần dần rồi chết. Thả nuôi với mật độ dày trong điều kiện nước nhiều chất thải và thức ăn thừa của lươn đã gây thiếu oxy nghiêm trọng; mức nước trong bể thấp và bể nuôi không được che mát làm nhiệt độ nước bể nuôi tăng cao ... Kết hợp các yếu tố bất lợi trên làm lươn tiết nhiều nhớt. Nhớt lươn bị lên men, khi ánh nắng mặt trời đốt nóng bề mặt bể nuôi thì nhiệt độ nước trong bể tăng lên đã làm cho lượng oxy trong nước đã thấp càng lại thêm thiếu hụt. Lươn bị xáo động quấn quýt vào nhau lại càng tiết thêm nhiều nhớt. Độ nhớt của nước tăng lên, đầu lươn sưng phồng to, lươn chết hàng loạt. Để phòng bệnh lươn chỉ có cách duy nhất là chọn mua giống có nguồn gốc rõ ràng, thả nuôi với mật độ vừa phải và thường xuyên vệ sinh bồn bể. Ks.Kim Kiều Trung tâm Khuyến nông An Gian