Giáo án Chương 5: Thống kê

153 Ch­¬ng V: Thèng kª Ngµy so¹n: 05/03/2009 TiÕt 67: §1. Mét sè kh¸i niÖm më ®Çu I – Môc tiªu 1. VÒ kiÕn thøc - Häc sinh nhËn thøc ®­îc c¸c th«ng tin d­íi d¹ng sè liÖu rÊt phæ biÕn trong ®êi sèng thùc tiÔn. ViÖc ph©n tÝch c¸c sè liÖu tõ c¸c cuéc kh¶o s¸t ®iÒu tra sÏ cho ta c¸ch nh×n sù viÖc tõ mét c¸ch chuÈn x¸c, khoa häc chø kh«ng ®¸nh gi¸ chung chung - TÇm quan träng cña thèng kª trong nhiÒu lÜnh vùc ho¹t ®éng con ng­êi : trang bÞ kiÕn thøc c¬ b¶n cho lùc l­îng lao ®éng - N¾m kh¸i niÖm: ®¬n vÞ ®iÒu tra, dÊu hiÖu, mÉu, mÉu sè liÖu, kÝch th­íc mÉu, ®iÒu tra mÉu. 2. VÒ kü n¨ng - TÝnh to¸n; - VÊn ®Ò thùc tiÔn cña thèng kª 3. VÒ th¸i ®é CÈn thËn, tû mû, chÝnh x¸c II - Ph­¬ng ph¸p, ph­¬ng tiÖn d¹y häc Ph­¬ng ph¸p: VÊn ®¸p, Ph¸t huy trÝ lùc häc sinh Ph­¬ng tiÖn: S¸ch gi¸o khoa. III - TiÕn tr×nh bµi häc 1) æn ®Þnh líp 10A1 (.....................)................. v¾ng:......................................................... 10A2 (.....................)................. v¾ng:......................................................... 2) KiÓm tra bµi cò (- KÕt hîp kiÓm tra trong qu¸ tr×nh gi¶ng bµi míi) 3) Bµi míi 1. Thèng kª lµ g× ? Ho¹t ®éng 1: Thèng kª lµ g× ? Ho¹t ®éng cña häc sinh Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn - Häc sinh ®äc - ChØ ra sè liÖu - §äc SGK hiÓu: Khoa häc vÒ: +) Ph­¬ng ph¸p thu thËp +)Tæ chøc +)Tr×nh bµy +)Ph©n tÝch +) Xö lý sè liÖu - Häc sinh ®­a ra ®­îc: +) Ph©n tÝch kh¸ch quan sè liÖu ®­îc ®­a ra +) §­a ra dù b¸o vµ quyÕt ®Þnh ®óng - Cho häc sinh ®äc b¸o chøa c¸c con sè thèng kª - ChØ ra sè liÖu thèng kª - ThÕ nµo lµ thèng kª? - Ph©n tÝch theo vÝ dô cô thÓ vÒ tÝnh khoa häc cña thèng kª 154 2. MÉu sè liÖu Ho¹t ®éng 2: MÉu sè liÖu Ho¹t ®éng cña häc sinh Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn - §äc vÝ dô - HiÓu ®­îc: +) X= Sè häc sinh mçi líp +) §¬n vÞ ®iÒu tra: 1 líp +) Gi¸ trÞ dÊu hiÖu X: 1 líp 10A cã 47 häc sinh - Häc sinh: +) MÉu: TËp con h÷u h¹n ®¬n vÞ ®iÒu tra +) KÝch th­íc mÉu: Sè phÇn tö 1 mÉu +) MÉu sè liÖu: Gi¸ trÞ dÊu hiÖu thu ®­îc trªn mÉu. -Tr¶ lêi: + Mét mÉu:  10A;10B;...;11E + MÉu sè liÖu:  47; 55;...;55 + KÝch th­íc mÉu: 10 - Häc sinh tr¶ lêi: + §iÒu tra: trªn mäi ®¬n vÞ (®iÒu tra toµn bé) +) §iÒu tra trªn 1 mÉu: §¬n vÞ mÉu - Häc sinh ®äc vÝ dô: - Mét sè kÝ hiÖu dïng - Kh¸i niÖm vÒ: +) MÉu +) KÝch th­íc mÉu +) MÉu sè liÖu +) B¶ng sè liÖu hay d·y sè liÖu - Giao vÝ dô: +) §­a ra mÉu +) MÉu sè liÖu +) KÝch th­íc mÉu - Kh¸i niÖm: +) §iÒu tra toµn bé +) §iÒu tra mÉu Ho¹t ®éng 3: Ng­êi ta ®iÒu tra ph¶i kiÓm tra ®Þnh ch©t l­îng c¸c hép s÷a cña mét nhµ m¸y chÕ biÕn s÷a b»ng c¸ch më hép ®Ó kiÓm tra.Cã thÓ ®iÒu tra toµn bé kh«ng? Ho¹t ®éng cña häc sinh Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Häc sinh tr¶ lêi c©u hái KÕt luËn: kh«ng v× ®¬n vÞ ®iÒu tra bÞ ph¸ huû Ho¹t ®éng 4: Lµm bµi tËp 1: trang 161 Ho¹t ®éng cña häc sinh Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn - DÊu hiÖu: sè con trong 1 gia ®×nh - §¬n vÞ ®iÒu tra: Mét gia ®×nh ë huyÖn A - KÝch th­íc mÉu: 80 - Cã 8 gi¸ trÞ kh¸c nhau trong mÉu sè liÖu trªn:  0;1;2;3;4;5;6;7 Häc sinh ®äc bµi tËp vµ tr¶ lêi c©u hái: +) DÊu hiÖu vµ ®¬n vÞ ®iÒu tra ë ®©y lµ g×? +) KÝch th­íc mÉu lµ bao nhiªu? +) ViÕt gi¸ trÞ kh¸c nhau b»ng mÉu sè liÖu. 4)Cñng cè - Bµi tËp 2 (SGK). 5) H­íng dÉn vÒ nhµ: §äc tr­íc bµi Tr×nh bµy mét mÉu sè liÖu 155 Ngµy so¹n: 08/03/2009 TiÕt 68 Tr×nh bµy mét mÉu sè liÖu (tiÕt 1) I. Môc tiªu 1. VÒ kiÕn thøc - §äc vµ t×m hiÓu néi dung mét b¶ng ph©n bè tÇn sè, tÇn suÊt, b¶ng ph©n bè tÇn sè - tÇn suÊt ghÐp líp. 2. VÒ kü n¨ng BiÕt lËp b¶ng ph©n bè tÇn sè - tÇn suÊt tõ mÉu sè liÖu ban ®Çu 3. VÒ th¸i ®é CÈn thËn, chÝnh x¸c, gän gµng II - Ph­¬ng ph¸p, ph­¬ng tiÖn d¹y häc Ph­¬ng ph¸p: VÊn ®¸p, Ph¸t huy trÝ lùc häc sinh Ph­¬ng tiÖn: S¸ch gi¸o khoa. III - TiÕn tr×nh bµi häc 1) æn ®Þnh líp 10A1 (.....................)................. v¾ng:......................................................... 10A2 (.....................)................. v¾ng:......................................................... 2) KiÓm tra bµi cò Ch÷a bµi tËp 1 trang 161 SGK : §iÒu tra con sè trong mçi gia ®×nh ë huyÖn A, chän ra 80 gia ®×nh, thèng kª thu ®­îc mÉu sè liÖu. a. DÊu hiÖu vµ ®¬n vÞ ®iÒu tra ? KÝch th­íc mÉu? b. ViÕt c¸c gi¸ trÞ kh¸c nhau. Ho¹t ®éng cña häc sinh Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Tr×nh bµy bµi gi¶i. - Söa ch÷a sai sãt. - Tr×nh bµy ®­îc c¸c ý nh­ sau : a, DÊu hiÖu lµ sè con trong mçi gia ®×nh ®¬n vÞ ®iÒu tra: Mét gia ®×nh ë huyÖn A kÝch th­íc mÉu: 80. b, C¸c gi¸ trÞ kh¸c nhau : 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6. - Gäi häc sinh tr×nh bµy gi¶i ®· chuÈn bÞ ë nhµ. - S÷a ch÷a c¸c sai sãt cña häc sinh. - Gîi ®éng c¬ vµo phÇn 1, b¶ng ph©n bè tÇn sè- tÇn suÊt 3) Bµi míi 1) B¶ng ph©n bè tÇn sè - tÇn xuÊt B¶ng ph©n bè tÇn sè - tÇn xuÊt Ho¹t ®éng cña häc sinh Ghi chÐp cña häc sinh Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn - §äc VD - Tr¶ lêi c©u hái cña gi¸o viªn. - Ghi nhËn kiÕn thøc. - Hoµn thµnh b¶ng ph©n bè 1) B¶ng ph©n bè tÇn sè- tÇn suÊt: VD1: N¨ng suÊt cña gièng lóa míi trªn 120 thöa ruéng cïng dtÝch 1 ha: 10 Thöa ruéng cã cïng n¨ng xuÊt 30 20 Thöa ruéng cã cïng n¨ng xuÊt - Gäi häc sinh ®äc VD 1 vµ tr¶ lêi c©u hái. + Cã mÊy gi¸ trÞ kh¸c nhau. + Sè lÇn xuÊt hiÖn cña mçi gi¸ trÞ? - Ph¸t biÓu ®Þnh nghÜa 156 tÇn sè - tÇn suÊt. - C«ng thøc tÝnh tÇn sè khi cho biÕt tÇn suÊt ni = fi.N. - Ho¹t ®éng theo nhãm ®­îc ph©n c«ng cÇn ®¹t ®­îc: + TÇn sè : 6,72 + TÇn xuÊt : 13,75; 8,25; 4,50; 2,50; 2,50. -TiÕp nhËn c¸ch lËp b¶ng ph©n bè tÇn sè- TÇn suÊt. 32 30 Thöa ruéng cã cïng n¨ng xuÊt 34 15 Thöa ruéng cã cïng n¨ng xuÊt 36 10 Thöa ruéng cã cïng n¨ng xuÊt 38 10 Thöa ruéng cã cïng n¨ng xuÊt 40 5 Thöa ruéng cã cïng n¨ng xuÊt 42 20 Thöa ruéng cã cïng n¨ng xuÊt 44 NX: Cã 8 gi¸ trÞ kh¸c nhau §N: Sè lÇn xuÊt hiÖn cña mçi gi¸ trÞ trong mÉu sè liÖu ®­îc gäi lµ tÇn sè cña gi¸ trÞ ®ã. B¶ng ph©n bè tÇn sè: §N: TÇn sè fi cña gi¸ trÞ xi lµ tØ sè gi÷a tÇn sè ni vµ kÝch th­íc mÉu N Chó ý: Th­êng viÕt tÇn suÊt d­íi d¹ng phÇn tr¨m B¶ng ph©n bè tÇn sè - TÇn suÊt tÇn sè cña gi¸ trÞ. - LËp b¶ng ph©n bè tÇn sè : §­a ra b¶ng ph©n bè tÇn sè. - Ph¸t biÓu ®Þnh nghÜa tÇn suÊt cña gi¸ trÞ. - LËp thªm dßng tÇn suÊt, yªu cÇu häc sinh tÝnh tÇn suÊt cña tõng gi¸ trÞ vµ hoµn thµnh b¶ng ph©n bè tÇn sè- tÇn suÊt. - Cñng cè: TÝnh tÇn sè, tÇn suÊt trong b¶ng thèng kª ®iÓm khi m«n to¸n ë b¶ng 3. - Tæ chøc häc sinh thµnh 4 nhãm: hai nhãm lµm cét tÇn sè, hai nhãm lµm cét tÇn suÊt. Cö ®¹i diÖn b¸o c¸o kÕt qu¶ cña nhãm vµ nªu nhËn xÐt kÕt qu¶ cña nhãm b¹n. 2) B¶ng ph©n bè tÇn sè- tÇn suÊt ghÐp líp LËp b¶ng ph©n bè tÇn sè- tÇn suÊt ghÐp líp Ho¹t ®éng cña häc sinh Ghi chÐp cña häc sinh Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn -§äc vµ nghiªn cøu VD2 trang 163 cña SGK -Tr¶ lêi c©u hái cña gi¸o viªn. -Hoµn thµnh c¸c « cßn 2, B¶ng ph©n bè tÇn sè- tÇn suÊt ghÐp líp: VD2: §o chiÒu cao cña 36 häc sinh tr­êng THPT thu ®­îc . 160, 161, 161, 162, 162, 163, 163, 163, 163, 164, 164, 164, 164, 165, 165, 165, 165, 165, 166, 166, 166, 166, 167, 167, 168, 168, 168, 168, 169, 170, 171, 172, 172, 174 B¶ng ph©n bè tÇn sè t©n suÊt ghÐp líp: Líp TÇn sè TÇn suÊt(%) [161;162] 6 16,7 [163;165] 12 33.3 - Gîi ®éng c¬. - Ph¸t vÊn : + Khi vµo thùc hiÖn ghÐp sè liÖuthµnh c¸c líp? + C¸ch ph©n líp? +TÇn sè cña mçi líp? - Tæ chøc ph©n nhãm häc sinh thµnh 4 nhãm: 3 nhãm lµm 3 « gi¸ trÞ x 30 32 34 36 38 40 42 44 tÇn sè N 10 20 30 15 10 10 5 20 N=120 fi= N ni gi¸ trÞ 30 32 34 36 38 40 42 44 TÇ n sè 10 20 30 15 10 10 5 20 N=12 0 tÇn suÊ 8,3 16,7 25,0 12,5 8,3 8,3 4,2 16 ,7 157 trèng trong cét tÇn suÊt. - NhËn xÐt. - TiÕp nhËn c¸ch lËp b¶ng ph©n bè tÇn sè - TÇn suÊt ghÐp líp. [166;168] 10 27.8 [169;171] 5 13,9 [172;174] 3 8,3 N=36 Líp TÇn sè TÇn suÊt(%) [159.5;162.5 ) 6 16,7 [162.5;165.5 ) 12 33.3 [165.5;168.5 ) 10 27.8 [168.5;171.5 ) 5 13,9 [171.5;174.5 ) 3 8,3 N=36 trèng, nhãm thø 4 nªu nhËn xÐt kÕt qu¶ cña 3 nhãm kia Bµi tËp Tæ chøc häc sinh thµnh 2 nhãm: Mçi nhãm lµm 1 bµi tËp sau ®©y, cö ng­êi ®¹i diÖn b¸o c¸o cña nhãm vµ nhËn xÐt kÕt qu¶ cña nhãm b¹n. Bµi 1: H·y lËp b¶ng ph©n bè tÇn sè - TÇn suÊt cña bµi tËp 1 trang 161 cña SGK. Bµi 2: Lµm bµi tËp 3 trang 168 cña SGK Lêi gi¶i: Bµi tËp 1 : GÝa trÞ 0 1 2 3 4 5 6 7 TÇn sè 1 9 25 13 21 8 2 1 N= 80 TÇn suÊt (%) 1,25 11,25 31,25 16,25, 26,25 10,00 2,50 1,25 Bµi tËp 2: Líp TÇn sè TÇn suÊt % [50;124] 3 12,0 [125;199] 5 20,0 [200;204] 7 28,0 [275;349] 5 20,0 [350;424] 3 12,0 [425;499] 2 8,0 N = 25 4) Cñng cè NhÊn m¹nh kiÕn thøc ®· häc vÒ tÇn sè, tÇn suÊt 5) H­íng dÉ vÒ nhµ - Xem l¹i c¸c bµi tËp ®· ch÷a; ¤n bµi - Hßan thµnh c¸c bµi tËp Bµi tËp vÒ nhµ: 3, 4, 5 SGK trang 169 158 TiÕt 69: Tr×nh bµy mét mÉu sè liÖu (TiÕt 2) Ngµy so¹n: 10/03/2009 I. Môc tiªu 1. VÒ kiÕn thøc - Cñng cè sù ®äc vµ hiÓu néi dung b¶ng ph©n bè tÇn sè - tÇn suÊt b¶ng ph©n bè tÇn sè tÇn suÊt ghÐp líp. 2. VÒ kü n¨ng - BiÕt vÏ biÓu ®å tÇn sè, tÇn suÊt h×nh cét, biÓu ®å tÇn suÊt h×nh qu¹t, ®­êng gÊp khóc tÇn sè, tÇn suÊt ®Ó thÓ hiÖn b¶ng ph©n bè tÇn sè, tÇn suÊt ghÐp líp. 3. VÒ th¸i ®é - T­ duy biÖn chøng II - Ph­¬ng ph¸p, ph­¬ng tiÖn d¹y häc Ph­¬ng ph¸p: VÊn ®¸p, Ph¸t huy trÝ lùc häc sinh Ph­¬ng tiÖn: S¸ch gi¸o khoa. III - TiÕn tr×nh bµi häc 1) æn ®Þnh líp 10A1 (.....................)................. v¾ng:......................................................... 10A2 (.....................)................. v¾ng:......................................................... 2) KiÓm tra bµi cò Bµi tËp 5 trang 168 phÇn a 3) Bµi míi 3) BiÓu ®å a) BiÓu ®å tÇn sè, tÇn suÊt h×nh cét: VÏ biÓu ®å tÇn sè, tÇn suÊt h×nh cét Ho¹t ®éng cña häc sinh Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn - §äc, nghiªn cøu vÝ dô 3 SGK - Nãi ®­îc cã 3 b­íc vÏ biÓu ®å tÇn sè h×nh cét: + VÏ hai ®­êng th¼ng vu«ng gãc + §¸nh dÊu c¸c ®o¹n x¸c ®Þnh líp ë trªn cét n»m ngang. + Dùng cét h×nh ch÷ nhËt t¹i mçi ®o¹n víi ®¸y lµ ®o¹n ®ã, chiÒu cao b»ng tÇn sè cña líp mµ ®o¹n ®ã x¸c ®Þnh. - Ghi nhËn c¸ch vÏ biÓu ®å tÇn sè, tÇn suÊt h×nh cét. Sù kh¸c nhau gi÷a 2 biÓu ®å h×nh cét ë b¶ng 4 vµ b¶ng 6 - NhËn xÐt: + Gi÷a c¸c cét kh«ng cã kho¶ng c¸ch kh«ng khe hë. - §Æt vÊn ®Ò: Tr×nh bµy mÉu sè liÖu mét c¸ch trùc quan, sinh ®éng, dÔ nhí vµ g©y Ên t­îng. - Tæ chøc cho häc sinh ®äc vÝ dô 3 trang 165 SGK. - Nªu c¸ch vÏ biÓu ®å tÇn sè h×nh cét thÓ hiÖn b¶ng 4 theo c¸c b­íc (b¶ng phô) - Nªu c¸ch vÏ biÓu ®å tÇn sè h×nh cét ®èi víi c¸ch ghÐp líp theo c¸c nöa kho¶ng vµ biÓu ®å tÇn suÊt h×nh cét. Gi¸o viªn: Dùa vµo b¶ng 4,6 vÏ biÓu ®å s½n, häc sinh nhËn xÐt? *ChuÈn bÞ: Mét biÓu ®å tÇn suÊt h×nh cét. b) biÓu ®å ®­êng gÊp khóc tÇn sè, tÇn suÊt 159 VÏ biÓu ®å ®­êng gÊp khóc tÇn sè, tÇn suÊt? Ho¹t ®éng cña häc sinh Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn - §äc nghiªn cøu vÝ dô 4 SGK - Nãi ®­îc cã 3 b­íc vÏ biÓu ®å: + VÏ 2 ®­êng th¼ng vu«ng gãc + §¸nh dÊu c¸c ®iÓm Ai lµ trung ®iÓm cña ®o¹n (hoÆc nöa kho¶ng) x¸c ®Þnh bëi líp thø i ë trªn ®­êng ngang. + Dùng ®o¹n AiMi cã ®é dµi b»ng tÇn sè líp thø i vµ vu«ng gãc víi ®­êng n»m ngang. - Ghi nhËn c¸ch vÏ. - Lµm bµi tËp theo sù ph©n c«ng. - Tæ chøc cho häc sinh ®äc vÝ dô 4 SGK. - Ph¸t vÊn: C¸c b­íc vÏ ®­êng gÊp khóc tÇn sè? - Nªu c¸ch vÏ ®­êng gÊp khóc tÇn suÊt. c) BiÓu ®å tÇn suÊt h×nh qu¹t BiÓu ®å tÇn suÊt h×nh qu¹t Ho¹t ®éng cña häc sinh Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn - §äc, nghiªn cøu vÝ dô 5 SGK - Ghi nhËn c¸ch vÏ - Gäi ®éng c¬ - Tæ chøc cho häc sinh ®äc vÝ dô 5 SGK - Nªu c¸ch vÏ biÓu ®å tÇn suÊt h×nh qu¹t 4) Cñng cè Ho¹t ®éng 5: LuyÖn tËp - Cñng cè: Lµm c¸c phÇn b, c, d vµ vÏ biÓu ®å ®­êng gÊp khóc tÇn sè cña bµi 5 trang 168 SGK. Gi¸o viªn tæ chøc häc sinh thµnh 4 nhãm: nhãm 1 lµm phÇn b, nhãm 2 lµm phÇn c, nhãm 4 lµm phÇn d, nhãm cßnl¹i vÏ biÓu ®å ®­êng gÊp khóc tÇn sè. 5) H­íng dÉn vÒ nhµ Bµi tËp vÒ nhµ: 6, 7, 8 SGK trang 169 Ngµy so¹n: 13/03/2009 TiÕt 70 LuyÖn tËp I) Môc tiªu 1. VÒ kiÕn thøc: «n tËp vµ cñng cè kiÕn thøc: TÝnh vµ lËp b¶ng tÇn sè, tÇn suÊt, b¶ng tÇn sè- tÇn suÊt ghÐp líp; VÏ biÓu ®å tÇn sè, tÇn suÊt h×nh cét, ®­êg gÊp khóc tÇn sè, tÇn suÊt vµ biÓu ®å tÇn suÊt h×nh qu¹t. 2. VÒ kÜ n¨ng: BiÕt c¸ch lËp b¶ng. N¾m ®­îc c¸ b­íc vÏ biÓu ®å 160 - Sù liªn hÖ gi÷a mÉu sè liÖu víi c¸c lo¹i b¶ng ph©n bè tÇn sè, tÇn suÊt vµ c¸c lo¹i biÓu ®å. 3. VÒ th¸i ®é: - CÈn thËn, chÝnh x¸c; - RÌn luyÖn tÝnh tù häc II - Ph­¬ng ph¸p, ph­¬ng tiÖn d¹y häc Ph­¬ng ph¸p: VÊn ®¸p, Ph¸t huy trÝ lùc häc sinh Ph­¬ng tiÖn: S¸ch gi¸o khoa, m¸y tÝnh, th­íc kÎ vµ b¶ng phô III - TiÕn tr×nh bµi häc 1) æn ®Þnh líp 10A1 (.....................)................. v¾ng:......................................................... 10A2 (.....................)................. v¾ng:......................................................... 2) KiÓm tra bµi cò KÕt hîp trong qu¸ tr×nh gi¶ng bµi míi 3) Bµi míi Ho¹t ®éng 1: LuyÖn tËp Ch÷a bµi tËp 6 vµ 7 trang 169 SGK Bµi 6: N=50 a. DÊu hiÖu, ®¬n vÞ ®iÒu tra ë ®©y lµ g×? b. LËp b¶ng ph©n bè tÇn sè- tÇn suÊt ghÐp líp gåm 7 líp: [26,5;48,5) , [48.5;70.5), (®é dµi mçi kho¶ng lµ 22) c. VÏ biÓu ®å tÇn sè h×nh cét Bµi 7: N=50 a. DÊu hiÖu, ®¬n vÞ ®iÒu tra? b. LËp b¶ng tÇn sè ghÐp líp : [0;2], [3;5], …,[15;17] c. VÏ biÓu ®å ®­êng gÊp khóc tÇn sè Ho¹t ®éng cña häc sinh Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Tr×nh bµy bµi gi¶i - Söa ch÷a sai sãt - NhËn xÐt kÕt qu¶ cña b¹n - Tr×nh bµy ®­îc c¸c ý chñ yÕu sau: Bµi 6: a. DÊu hiÖu: doanh thu cña 1 cöa hµng trong mét th¸ng b.B¶ng tÇn sè-tÇn suÊt ghÐp líp: Líp TÇn sè TÇn suÊt [26,5;48.5) [48,5;70,5) [70,5;92,5) [92,5;114,5) [114,5;136,5 ) [136,5;158,5 ) [158,5;180,5 2 8 12 12 8 7 1 4 16 24 24 16 14 2 N=50 - Gäi 2 häc sinh lªn tr×nh bµy bµi gi¶i ®· chuÈn bÞ ë nhµ. - Söa ch÷a sai sãt cña häc sinh 161 c.BiÓu ®å tÇn sè h×nh cét: Bµi 7: a. DÊu hiÖu: sè cuén phim mµ mét nhµ nhiÕp ¶nh dïng trong th¸ng tr­íc §¬n vÞ ®iÒu tra:1 nhµ nhiÕp ¶nh nghiÖp d­ B¶ng tÇn sè ghÐp líp: Líp TÇn sè [0;2] 10 [3;5] 23 [6;8] 10 [9;11] 3 [12;14] 3 [15;17] 1 N=50 c.BiÒu ®å ®­êng gÊp khóc tÇn sè: - Cñng cè: + DÊu hiÖu, ®¬n vÞ ®iÒu tra cña mÉu sè liÖu + B¶ng ph©n bè tÇn sè-tÇn suÊt ghÐp líp + VÏ biÓu ®å tÇn sè h×nh cét, ®­êng gÊp khóc Ho¹t ®éng 2: LuyÖn tËp cñng cè Ch÷a bµi 8: N = 30 a. LËp b¶ng tÇn sè-tÇn suÊt ghÐp líp ( chÝnh x¸c ®Õn hµng phÇn tr¨m) [25;34], [35;44],[85;94] (®é dµi mçi ®o¹n lµ 9) b. VÏ biÓu ®å tÇn sè h×nh cét Bµi tËp lµm thªm: Cho mÉu sè liÖu sau: 53 47 59 66 36 69 87 77 42 57 51 60 78 63 46 42 55 63 48 75 60 58 80 44 59 60 75 49 63 63 a. LËp b¶ng ph©n bè tÇn sè-tÇn suÊt ghÐp líp víi 6 líp: [36;44], [44;52], …, [68;76], [76;84] VÏ biÓu ®å tÇn suÊt h×nh qu¹t t­¬ng øng Ho¹t ®éng cña häc sinh Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn - Gi¶i bµi tËp ®­îc giao theo nhãm ®­îc ph©n c«ng - B¸o c¸o kÕt qu¶ - ChØnh söa kÕt qu¶ - Tr×nh bµy ®­îc c¸c ý sau: Bµi 8 Líp TÇn sè TÇn suÊt [25;34] [35;44] [45;54] [55;64] [65;74] [75;84] 3 5 6 5 4 3 10 17 20 17 13 10 - Chia líp thµnh 2 nhãm häc tËp, giao nhiÖm vô cho mçi nhãm lµm 1 bµi. - Cö ®¹i diÖn b¸o c¸o kÕt qu¶, nhËn xÐt kÕt qu¶ cña nhãm b¹n 162 [85;94] 4 13 N=30 -Gi¶i bµi tËp ®­îc giao theo nhãm ®­îc ph©n c«ng - B¸o c¸o kÕt qu¶ - ChØnh söa kÕt qu¶ - Tr×nh bµy ®­îc c¸c ý sau: Bµi 8: Líp TÇn sè TÇn suÊt [25;34] [35;44] [45;54] [55;64] [65;74] [75;84] [85;94] 3 5 6 5 4 3 4 10 17 20 17 13 10 13 N=30 BiÓu ®å tÇn suÊt h×nh cét Bµi tËp lµm thªm: Líp TÇn sè TÇn suÊt [36;44] 3 10 [44;52) 6 20 [52;60) 6 20 [60;68) 8 26,7 [68;76) 3 10 [76;84] 4 13,3 N=30 - Cñng cè: +) VÏ biÓu ®å tÇn suÊt h×nh cét vµ h×nh qu¹t. +) Uèn n¾n söa ch÷a nh÷ng sai sãt cña häc sinh trong tr×nh bµy bµi gi¶i 4) Cñng cè - TÝnh vµ lËp b¶ng tÇn sè, tÇn suÊt, b¶ng tÇn sè-tÇn suÊt ghÐp líp; VÏ biÓu ®å tÇn sè, tÇn suÊt h×nh cét, ®­êg gÊp khóc tÇn sè, tÇn suÊt vµ biÓu ®å tÇn suÊt h×nh qu¹t. 5) H­íng dÉn vÒ nhµ Bµi tËp vÒ nhµ: Bµi trang SGK. DÆn dß: §äc, nghiªn cøu bµi C¸c sè ®Æc tr­ng cña mÉu sè liÖu Ngày soạn 13/03/2009 TiÕt 71 §3. C¸c sè ®Æc tr­ng cña mÉu sè liÖu (tiÕt 1) I. Mục tiªu 1.Về kiến thức 163 - Nhớ dược công thức tính các số đặc trưng của mẫu số liệu như số trung bình, số trung vị và mốt và hiểu được ý nghĩa của các số đặc trưng này. 2.Về kỹ năng - Biêt cách tính số trung bình, số trung vị và mốt. 3.Về tư duy - Mối liên hệ giữa các số đặc trưng của mẫu số liệu với tần số. - Hiểu được nguồn gốc các công thức. 4.Về thái độ: - Chính xác, khách quan. II - Phương pháp, phương tiện dạy học Phương pháp: Vấn đáp, Phát huy trí lực học sinh Phương tiện: Sách giáo khoa. III - Tiến trình bài học 1) Ổn định lớp 10A1 (.....................)................. vắng:......................................................... 10A2 (.....................)................. vắng:......................................................... 2) Kiểm tra bài cũ - (Kết hợp kiểm tra trong quá trình giảng bài mới) 3) Bài mới 1) số trung bình Hoạt động 1: Tính số trung bình Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung ghi chép - Phát vấn: + Tính số trung bình của 3 số: x1, x2, x3? + Từ đó tính số trung bình của N số: x1, x2,..., xN? - Kí hiệu: x - Đưa ra công thức tính số trung bình của mẫu số liệu. - Tổ chức cho học sinh xem bảng 7. - Em hãy viết lại công thức (1) trong trường hợp mẫn số liệu được cho dưới dạng một bảng phân bố tần số? - Đưa ra công thức tính số trung bình trong trường hợp mẫu số liệu được cho dưới dạng bảng phân bố tần số ghép lớp: -Trả lời: + 1 2 3 3 x x xx   + 1 2 ... Nx x xx N     - Tiếp nhận công thức tính số trung bình của mẫn số liệu. - Xem sgk. - Trường hợp mẫu số liệu cho ở bảng phân bố tần số thì công thức (1) được viết lại thành: x = N xnxnxn mm ...2211 - Tiếp nhận định nghĩa giá trị đại diện và công thức tính số trung bình của mẫu số liệu trong trường hợp mẫu được cho dưới dạng bảng tần số ghép lớp. 1)Số trung bình * Giả sử mẫu số liệu kích thước N là {x1, x2,..., xN}, số trung bình kí hiệu là x được tính bởi công thức: x 1 2 ... Nx x x N     (1) Viết: x1 + x2 +...+ xN =   N i ix 1 (1) trở thành: x = N 1   N i ix 1 * Giả sử mẫu số liệu được cho dưới dạng bảng phân bố tần số. Khi đó (1) trở thành: x = NN xnxnxn mm 1...2211     m i ii xn 1 ni: tần số của số liệu xi (i = m,1 )    m i i Nn 1 * Giả sử mẫu số liệu được cho dưới dạng bảng phân bố tần số ghép lớp. Các số liệu được chia thành m lớp tương ứng với m đoạn (hoặc nửa 164 + Định nghĩa giá trị đại diện và cách tính. + Đưa ra công thức. - Học sinh đánh dấu vào phần định nghĩa sgk. khoảng): + Định nghĩa giá trị đại diện:SGK + Số trung bình của mẫu số liệu:    m i ii xnN x 1 1 , xi: giá trị đại diện của lớp thứ i. ni: tần số của lớp thứ i.    m i i Nn 1 Hoạt động 2: Củng cố. VD1: Một nhà thực vật học đo chiều dài của 74 lá cây và thu được bảng tần số trang 171 (dùng bảng phụ). Tính chiều dài của 74 lá đó. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - Tổ chức cho học sinh đọc VD1 sgk. - Gọi học sinh chỉ ra giá trị đại diện ở bảng và tính giá trị trung bình của mẫu số liệu. - Nhận xét sửa chữa sai sót. - Đọc và nghiên cứu VD1 sgk - Làm bài đạt yêu cầu sau: + Các giá trị đại diện: x1 = 5,65; x2 = 6,05; x3 = 6,45; x4 = 6,85; x5 = 7,25; x6 = 7,65; x7 = 8,05; 5.5,65 9.6,05 ... 2.8,05 6,80( ) 74 x mm     * Ý nghĩa của số trung bình Hoạt động của GV Hoạt động của HS Ghi chép của HS - Giải thích cho học sinh về ý nghĩa của số trung bình. - Cho học sinh làm VD: đọc và đưa ra phương án giải - Hiểu được ý nghĩa của số trung vị. - Làm VD2. Ý nghĩa của số trung bình: sgk. VD2: N = 11, Số trung bình là: x = 09,61 11 8985...6300   2) Khái niệm số trung vị. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Ghi chép của HS - Đưa ra khái niệm số trung vị: + N lẻ + N chẵn - Củng cố: Tổ chức cho học sinh đọc và nghiên cứu VD3 sgk. + Mẫu có N = ? + Áp dụng với N - Tiếp nhận khái niệm số trung vị. - Đọc và nghiên cứu VD3 sgk. + Tính Me. 2) Số trung vị. ĐN: (sgk.); Kí hiệu: Me Chú ý: +) Mẫu được sếp theo thứ tự không giảm: +) N lẻ: Me = st 2 1N +) N chẵn: Me=              1 222 1 NstNst 165 chẵn hay lẻ? VD3: N = 28 5,42 2 4342    eM Hoạt động 6: Luyện tập - Củng cố:( trả lời H1) Giáo viên viết phiếu học tập cho các nhóm. Tổ chức lớp học thành 3 nhóm: mỗi nhóm làm một phần. Cử đại diện lên trình bày. Học sinh tự đọc câu hỏi và trả lời bằng Phiếu học tập: Câu 1: Một nhóm học sinh tham gia một kì thi. Số điểm thi của 11 học sinh đó được sắp xếp từ thấp đến cao như sau: 0; 0; 63; 65; 69; 70; 72; 78; 81; 85; 89 Số trung vị của mẫu số liệu này là: A. 61,09; B. 70; C. 71; D. 75 Câu 2: Điều tra về số học sinh trong 28 lớp học,ta được mẫu số liệu sau: 38 39 39 40 40 40 40 40 40 41 41 41 42 42 43 43 43 43 44 44 44 44 44 45 45 46 47 47 Số trung bình của mẫu số liệu này là: A. 42,5; B. 40; C. 42,32; D. 43,33 Câu 3: Đo chiều cao của 36 học sinh của một trường, ta có mẫu số liệu sau, sắp xếp theo thứ tự tăng( đơn vị cm): 160 161 161 162 162 162 163 163 163 164 164 164 164 165 165 165 165 165 166 166 166 166 167 167 168 168 168 168 169 169 170 171 171 172 172 174 Số trung vị của mẫu số liệu này là giá trị nào dưới đây: A. 165; B. 165,5; C. 166; D. 168 Phương án lựa chọn Câu A B C D 1  2  3  3) Mốt Hoạt động 3: Mốt Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Ghi chép của học sinh - Em hãy nhắc lại khái niệm mốt của mẫu số liệu. - Tổ chức cho học sinh đọc và nghiên cứu VD4+5 sgk. + cỡ nào được khách hàng mua nhiều nhất? + Quạt bán ra loại nào - Giá trị có tần số lớn nhất được gọi là mốt của mẫn số liệu. - Đọc và nghiên cứu VD4 + 5 sgk. + Cỡ 39 (giá trị có tần số lớn nhất) 3) Mốt Cho mẫu số liệu dưới dạng bảng phân bố tần số. Giá trị có tần số lớn nhất được gọi là mốt của mẫu số liệu và kí hiệu: Mo. Chú ý: Một mẫu số liệu có 166 khách mua nhiều nhất? + 2 mốt: 300 và 400 ngàn thể có một hay nhiều mốt. Bài tập Củng cố Khối lượng (đơn vị: Pound) của một nhóm người tham gia câu lạc bộ sức khỏe được ghi lại như sau: 175 166 148 183 206 190 128 147 156 166 174 158 196 120 165 189 174 148 225 192 177 154 140 180 172 185 Tính số trung bình, số trung vị và mốt. Giáo viên chia lớp thành 2 nhóm: mỗi nhóm làm một câu. Cử đại diện lên trình bày. Học sinh tiến hành làm bài:  1 175 166 148 ... 180 172 185 167,8 ( ) 26 x Pound        Bảng số liệu được xếp lại như sau: 120 128 135 140 147 148 148 154 156 158 165 166 166 172 174 174 175 177 180 183 189 190 192 196 206 225 N = 26  166 172 169 2e M   ; Mo = {184;166;174} 4) Củng cố Tóm tắt nội dung bài 5) Hướng dẫn về nhà - Bµi tËp vÒ nhµ: B9-a), b); B11-a) SGK. Ngày soạn 15/03/2009 TiÕt 72: C¸c sè ®Æc tr­ng cña mÉu sè liÖu (tiÕt 2) I.Mục tiêu 1.Về kiến thức - Nhớ dược công thức tính các số đặc trưng của mẫu số liệu như phương sai,độ lệch chuẩn và hiểu được ý nghĩa của các số đặc trưng này. 2.Về kỹ năng - Biêt cách tính phương sai,độ lệch chuẩn. 3.Về tư duy - Mối quan hệ giữa phương sai và độ lệch chuẩn với giá trị trung bình. - Hiểu được các công thức tính phương sai và độ lệch chuẩn cho các trường hợp. 4.Về thái độ: - Rút ra một số thông tin, tri thức cần thiết. - Đánh giá khách quan. II - Phương pháp, phương tiện dạy học Phương pháp: Vấn đáp, Phát huy trí lực học sinh Phương tiện: Sách giáo khoa. 167 III - Tiến trình bài học 1) Ổn định lớp 10A1 (.....................)................. vắng:......................................................... 10A2 (.....................)................. vắng:......................................................... 2) Kiểm tra bài cũ Chữa bai tập về nhà: N = 7: 83 92 71 69 83 74 Tính số trung bình, số trung vị và mốt. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - Gọi học sinh lên trình bày bài giải đã làm ở nhà.