Giáo án điạ lý lớp 8-: các hệ thống sông chính ở nước ta

Bài : 34 CÁC HỆ THỐNG SÔNG CHÍNH Ở NƯỚC TA I. MỤC TIÊU BÀI HỌC : * Giúp HS : - Vị trí tên gọi chín hệ thống sông lớn - Đặc điểm 3 vùng thuỷ văn ( Bắc , Trung , Nam Bộ ) - Một số hiểu biết về khai thác các nguồn lợi sông ngòi và giải pháp phòng chống lũ lụt ở nước ta - Rèn luyện kỹ năng cho HS biết cách chỉ sông trên bản đồ từ thượng nguồn về hạ nguồn . II. CHUẨN BỊ : - Bản đồ địa lý tự nhiên Việt Nam hoặc lược đồ , bảng hệ thống sông lớn VN , hình ảnh chống lũ lụt ở nước ta … III. TIẾN TRÌNH DẠY VÀ HỌC : On định lớp : (1p) Báo cáo sĩ số Kiểm tra bài cũ : (4p) - Nêu đặc điểm sông ngòi Việt Nam . xác định 1 số sông lớn trên bản đồ Việt Nam . - Cho biết đặc điểm kinh tế của sông ngòi Việt Nam . Nêu biện pháp làm cho sông ngòi không bị ô nhiễm ? 3. Bài mới : ( 35p) - Giới thiệu bài : Sau khi đã học bài Đặc điểm sông ngòi VN , hôm nay các em tìm hiểu tiếp các hệ thống sông lớn ở nước ta , có sông lũ về mùa hạ , có sông lũ về mùa đông , cần phải làm gì để chung sống với lũ ở đồng bằng S. Cửu Long ? Hoạt động của GV và HS Nội dung - TQ : Bản đồ sông ngòi VN . Hãy kể 9 lưu vực sông lớn của VN ? ( - Ở Bắc Bộ : S.Hồng , S.Thái Bình , S.Kỳ Cùng – Bằng Giang , S.Mã) ( - Ở Trung Bộ : S.Thu Bồn , S.Ba ) ( - Ở Nam Bộ : S.Đồng Nai – Vàm Cỏ , S.Cửu Long ) Hoạt động 1 : Hoạt động nhóm : * Nhóm 1 : Để khai thác thuỷ lợi , thuỷ điện cho đồng bằng sông Hồng nhân dân ta phải làm gì ? ( Xây dựng hồ chứa nước dùng cho thuỷ lợi , thuỷ điện . Xây hệ thống thuỷ lợi kênh mương để tưới tiêu ) * Nhóm 2 : Nêu đặc điểm sông ngòi Bắc Bộ ? ( trả lời sgk ) ? So sánh cách tiêu lũ ở đồng bằng sông Hồng và đồng bằng sông Cửu Long ? ( - Ở ĐB S. Hồng : lũ xả theo sông có nhánh ra vịnh Bắc Bộ hay cho vào các ô trũng đã chuẩ bị hoặc bơm nước từ đồng ruộng ra sông - Ở đồng bằng S.Cửu Long : tiêu lũ ra vùng biển phía Tây Nam ) * Nhóm 3 : Nêu đặc điểm chung sông ngòi Trung Bộ ? ( trả lời sgk ) ? Vì sao sông ngòi Trung Bộ lại có đặc điểm như vậy ? Tìm trên bản đồ 1 số sông lớn ở Trung Bộ ? ( - Vì : hẹp ngang và nằm sát biển bên cạnh đó còn có nhiều đồi núi ăn ra sát biển nên sông có dòng chảy dốc ) * Nhóm 4 : Nêu đặc điểm chung của sông ngòi Nam Bộ ( trả lời sgk ) ? Hãy cho biệt đoạn sông Mê kông chảy qua nước ta có tên chung là gì ? Chia làm mấy nhánh , tên của các sông nhánh đó đổ nước ra biển bằng những cử nào ? ( - Có tên chung là : Cửu Long , chia làm 2 nhánh : S.Tiền và S.Hậu ) ( - Có 9 cửa : Cửa Tiểu , Cửa đại , Ba Lai , Hàm Luông , Cổ Chiêng , Cung Hầu , Định An , Bá Sắc , Trần Đề ) ? Em hãy nêu những thuận lợi và khó khăn do lũ gây ra ở đồng bằng sông Cửu Long ? ( - Thuận lợi : Đồi đắp phù sa , mở rộng diện tích đồng bằng , rửa chua rửa mặn đất , đánh bắt thuỷ sản tự nhiên trên sông , trên đồng ruộng ; giao thông đường thuỷ thuận lợi , phát triển du lịch trên kênh rạch và rừng ngập mặn ) ( - Khó khăn : Gây ngập lụt diện tích rộng và kéo dài ; gây ô nhiễm môi trường , gây dịch bệnh , gây thiệt hại nhân mạng , gia súc , nhà cửa , mùa màng ) - Các nhóm trình bày – Bổ sung – GV chuẩn xác kiến thức - Nước ta có 9 hệ thống sông lớn : 1. Đặc điểm sông ngòi Bắc Bộ : - Có chế độ nước thất thường . Mùa lũ từ tháng 6 – 10 và cao nhất vào tháng 8 2. Sông ngòi Trung Bộ : - Thường ngắn , dốc , phân thành nhiều khu vực nhỏ độc lập . Lũ lên nhanh và đột ngột , nhất là khi gặp mưa và bão lớn .Mùa lũ tập trung vào cuối năm từ tháng tháng 9 đến tháng 12 ( mùa đông ) 3. Sông ngòi Nam Bộ : - Có lượng nước chảy lớn , chế độ nước cũng theo mùa nhưng điều hoà hơn sông ngòi Bắc và Trung Bộ - Lòng sông rộng và sâu . Mùa lũ từ tháng 7 – 11 " Phải sẳn sàng phòng chống lũ , bảo vệ đời sống và sử dụng các nguồn lợi từ nước sông 4. Đánh giá : (4p) - Vì sao sông ngòi Trung Bộ có lũ lên nhanh và đột ngột ? - Xác định trên bản đồ chín hệ thống sông lớn nước ta - Bài tập trắc nghiệm 5. Dặn dò : (1p) - Về học bài , làm bài tập 2 , 3 sgk trang 123 . Chuẩn bị bài 35