Lịch sử phát triển của nghành hàng không và không quân trên thế giới

MỞ ĐẦU: LÞch sö ph¸t triÓn cña nghµnh hµng kh«ng vµ kh«ng qu©n trªn thÕ giíi. M¸y bay lµ lo¹i ph­¬ng tiÖn bay nÆng h¬n kh«ng khÝ. Cã ®éng lùc (®éng c¬) vµ cã kh¶ n¨ng bay trong khÝ quyÓn nhê c¸c lùc n©ng khÝ ®éng häc. Cã lo¹i m¸y bay c¸nh n©ng cè ®Þnh, cã lo¹i m¸y bay c¸nh n©ng quay hay m¸y bay trªn ®Öm khÝ hë, m¸y bay xuång. Sù ph¸t triÓn cña m¸y bay lµ ®Ønh cao cña trÝ tuÖ con ng­êi. ChÕ t¹o m¸y bay vµ vËn chuyÓn hµng kh«ng ®ang n»m trong nh÷ng ngµnh khoa häc vÒ c«ng nghÖ chÝnh. N¨m 1783, khÝ cÇu b¬m b»ng khÝ nãng ®Çu tiªn ra ®êi. MÆc dï kh«ng ph¶i lµ m¸y bay song nã còng cho phÐp con ng­êi lÇn ®Çu tiªn bay lªn kh«ng trung. §ét ph¸ c¨n b¶n trong thiÕt kÕ m¸y bay diÒu ra ®êi vµo n¨m 1799, víi mÉu cña Cayley. Tõ ®ã, lùc n©ng vµ lùc ®Èy ®­îc t¸ch biÖt hoµn toµn. Lùc ®Èy do mét c¬ cÊu ®éng lùc riªng. N¨m 1804 xuÊt hiÖn m¸y bay c¸nh cè ®Þnh. Thùc chÊt ®ã lµ mét tµu l­în kh«ng ng­êi l¸i phãng b»ng tay ®­îc lµm b»ng gç vµ giÊy. Tµu l­în nµy dµi mét mÐt, cã mét c¸nh n©ng cè ®Þnh, th©n vµ ®u«i, víi c¸c c¸nh ®u«i th¼ng ®øng vµ n»m ngang nh­ nh÷ng m¸y bay ngµy nay. Song ph¶i m·i ®Õn n¨m 1891 míi ra ®êi tµu l­în cã ng­êi l¸i ®Çu tiªn trong lÞch sö. Do Gohlitwtal ng­êi §øc thiÕt kÕ vµ bay thö ®· thµnh c«ng. Råi sau mét lo¹t thö nghiÖm víi hÇm giã, n¨m 1902 hai anh em Wright ng­êi Mü ®· chÕ t¹o vµ cho bay thö thµnh c«ng mét tµu l­în. Tíi ngµy 17 th¸ng 12 n¨m 1903, hä ®· thùc hiÖn ®­îc chuyÕn bay ®Çu tiªn b»ng ph­¬ng tiÖn bay nÆng h¬n kh«ng khÝ cã ®éng lùc vµ cã ng­êi ®iÒu khiÓn. §Æc biÖt hä ®· s¸ng t¹o ra hÖ thèng ®iÒu khiÓn víi c¸c d©y c¸p, cÇn l¸i bµn ®¹p thay cho c¸ch ®iÒu khiÓn b»ng thay ®æi t­ thÕ vµ träng t©m ng­êi l¸i nh­ víi lµu l­în tr­íc ®©y. §Õn cuèi chiÕn tranh thÕ giíi I , m¸y bay ®· ®­îc thiÕt kÕ hîp lý mét c¸ch ®¸ng kÓ, b»ng c¸ch gi¶m lùc c¶n khÝ ®éng vµ t¨ng c«ng suÊt ®éng c¬ ®Ó cã ®é cao vµ vËn tèc lín h¬n. Cuéc ch¹y ®ua chÕ t¹o c¸c m¸y bay cã vËn tèc lín b¾t ®Çu tõ n¨m 1927, vÝ dô nh­ chuyÕn bay xuyªn §¹i t©y d­¬ng mét m×nh cña Lindberg. Tõ n¨m 1913 ®Õn 1931, vËn tèc cùc ®¹i cña m¸y bay ®· t¨ng gÊp h¬n 5 lÇn, tõ 74 km/h víi m¸y bay c¸nh ®¬n (m¸y bay Deperdussin cña Ph¸p) lªn tíi 386 Km/h (m¸y bay Supermarine 5.6.B) . Còng tõ thêi kú nµy m¸y bay c¸nh cè ®Þnh ®· cã d¸ng dÊp nh­ ngµy nay. Thl©n ®­îc bäc kÝn, kÕt cÊu ch¾c ch¾n, h×nh thu«n, Ýt chÞu lùc c¶n, cÊu t¹o c¸nh ®¬n dµi. Thêi k× nµy, m¸y bay ngoµi nhiÖm vô chë qu©n ®éi, vò khÝ, khÝ tµi cßn chë bom vµ ®­îc trang bÞ thªm sóng m¸y. §ång thêi hµng lo¹t kiÓu m¸y bay chiÕn ®Êu chuyªn dông ra ®êi. Cã lo¹i m¸y bay nÐm bom ®­êng dµi, m¸y bay nÐm bom bæ nhµo, m¸y bay c­êng kÝch - chi viÖn trùc tiÕp cho lùc l­îng mÆt ®Êt, vµ m¸y bay tiªm kÝch- chuyªn ®Ó chèng m¸y bay. Nh÷ng trËn kh«ng chiÕn ®Çu tiªn ®· diÔn ra trªn bÇu trêi T©y Ban Nha thêi néi chiÕn 1936 ¸ 1939. §Õn chiÕn tranh thÕ giíi II ®· xuÊt hiÖn c¸c tËp ®oµn kh«ng qu©n tËp trung cho c¸c trËn ®¸nh lín. TiÕp ®ã lµ giai ®o¹n m¸y bay ph¶n lùc, b¾t ®Çu tõ 8 - 1 939, më ®Çu lµ cuéc bay thö cña m¸y bay ph¶n lùc He - 178 do §øc chÕ t¹o. Do t¸c dông cña ®éng c¬ ph¶n lùc céng víi nh÷ng c¶i tiÕn hîp lý kh¸c (nh­ c¸nh côp) khiÕn m¸y bay ngµy cµng bay nhanh vµ cã tèc ®é tiÕp cËn vËn tèc truyÒn ©m.( Tíi th¸ng 10 - 1947 m¸y bay thö nghiÖm Bell X-l cã ng­êi l¸i bay nhanh h¬n tiÕng ®éng. Tõ nh÷ng n¨m 1950, c¸c m¸y bay chiÕn ®Êu ph¶n lùc qu©n sù ®· bay nhanh gÊp 2¸3 lÇn tèc ®é truyÒn ©m (2 ¸ 3 M). Cuéc chiÕn tranh TriÒu Tiªn lµ n¬i Mü ®· sö dông m¸y bay chiÕn ®Êu ph¶n lùc ®Çu tiªn. M¸y bay ph¶n lùc siªu ©m ngµy cµng ®­îc nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi sö dông víi quy m« lín. Trong ®ã cã lo¹i vËn tèc cao nhÊt (trªn 3 M) lµ m¸y bay trinh s¸t chiÕn l­îc SR - 71 cña Mü. .Trong chiÕn tranh ë ViÖt Nam lÇn ®Çu tiªn m¸y bay t¸c chiÕn ®iÖn tö chuyªn dông kiÓu EB - 66 ®· ®­îc Mü sö dông. Thêi gian tõ sau ®¹i chiÕn thø II ®Õn nay ®­îc gäi lµ kû nguyªn vµng cña ngµnh hµng kh«ng víi sù ph¸t triÓn tíi ®Ønh cao cña nã. Tuy c¸c chuyÕn bay vò trô ®· thay thÕ vÞ trÝ chiÕm lÜnh kh«ng gian ®éc t«n cña nã, song thùc tiÔn lÞch sö ®· kh¼ng ®Þnh vai trß cña m¸y bay trong ®êi sèng hµng ngµy còng nh­ trong qu©n sù. Thêi gian gÇn ®©y c¸c nhµ thiÕt kÕ m¸y bay ®· thö nghiÖm c¸c d¸ng vËt liÖu vµ hÖ thèng ®éng lùc míi, t¹o ra nh÷ng m¸y bay c¸nh quay (m¸y bay t¹o lùc n©ng b»ng c¸nh quay - m¸y bay trùc th¨ng) vµ nh÷ng ph­¬ng tiÖn cã thÓ bay nh­ m¸y bay ®ång thêi cho phÐp cÊt h¹ c¸nh th¼ng ®øng, hoÆc cho phÐp chuyÓn h­íng l­uång phôt cña ®éng c¬ (nh­ m¸y bay Harrier cña Anh). I.Vai trß,nhiÖm vô,thµnh phÇn cña kh«ng qu©n 1.Vai trß. a.Kh¸i niÖm vÒ kh«ng qu©n. Kh«ng qu©n lµ mét thµnh phÇn trong biªn chÕ tæ chøc qu©n ®éi(cña bÊt kú quèc gia nµo),lµ lùc l­îng gi÷ vai trß quan träng,®­îc tæ chøc t¸c chiÕn ë trªn kh«ng,cã ho¶ lùc m¹nh,tÇm ho¹t ®éng xa vµ lµ lùc l­îng c¬ ®éng nhÊt cña qu©n ®éi. b.Vai trß cña kh«ng qu©n trong mét sè cuéc chiÕn tranh. T­ nh÷ng ph¸t triÓn vuît b©c cña m¸y bay , còng nh­ ngµnh hµng kh«ng thÕ giíi ta cã thÓ thÊy kh«ng qu©n ®ãng vai trß quan träng bËc nhÊt trong qu©n ®éi cña tÊt c¶ c¸c n­íc trªn toµn thÕ giíi Trong lÞch sö c¸c cuéc chiÕn tranh kh«ng qu©n ®ãng vai trß hÇu nh­ quan träng nhÊt , nã quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh b¹i cña mçi cuéc chiÕn. Cô ThÓ: * Trong chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø II. Trong chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø II, kh«ng qu©n Liªn X« ®· tiªu diÖt kho¶ng 95% tæng sè m¸y bay chiÕn ®Êu cña §øc. KÕt qu¶ ®ã ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho KQ Liªn X« giµnh ­u thÕ chiÕn l­îc trªn kh«ng tõ 1943 vµ gi÷ ®­îc ­u thÕ ®ã cho ®Õn khi kÕt thóc chiÕn tranh. Tuy nhiªn, trong thêi kú ®Çu chiÕn tranh, KQ Liªn X« bÞ tæn thÊt nÆng v×: - ChØ trong mét thêi gian 18 ngµy (22 - 6 ¸ 10 -7 - 1 941 ) , KQ §øc ®· giµnh ®­îc ­u thÕ chiÕn l­îc trªn kh«ng, t¹o thuËn lîi cho qu©n §øc nhanh chãng tiÕn c«ng vµo s©u l·nh thæ Liªn X«. T­¬ng quan lùc l­îng chung cña KQ hai bªn lµ 2/1 nghiªng vÒ phÝa KQ §øc (Liªn x« cã 1970 m¸y bay, §øc cã 4000 m¸y bay). - Kh«ng qu©n §øc ®· hoµn thiÖn chiÕn l­îc tiÕn c«ng, trong khi KQ Liªn X« vÉn hµnh ®éng b¶o thñ theo chiÕn l­îc phßng ngù. §øc ¸p dông nguyªn t¾c chØ huy tËp trung, Liªn X« theo nguyªn t¾c phi tËp trung. - Kh«ng qu©n Liªn X« cã rÊt Ýt m¸y bay míi, ®éi ngò phi c«ng huÊn l­uyÖn ch­a tèt. - Bé chØ huy qu©n sù Liªn X« bè trÝ nh÷ng m¸y bay míi tËp trung t¹i c¸c s©n bay gÇn biªn giíi §øc, nªn bÞ KQ §øc ®¸nh thiÖt h¹i nÆng. * Trong chiÕntranh vïng vÞnh n¨m 1991. (ChiÕn dÞch B·o t¸p sa m¹c) Trong chiÕn dÞch nµy Mü vµ ®ång minh ®· ®Æt hy väng chñ yÕu vµo c¸c ®ßn tiÕn c«ng b»ng kh«ng qu©n. Mü vµ liªn qu©n ®· tËp trung mét lùc l­îng lín, bao gåm 2600 m¸y bay chiÕn ®Êu vµ trùc th¨ng hiÖn ®¹i, trong ®ã cã 1800 m¸y bay cña Mü. ChiÕn dÞch kÐo dµi 6 tuÇn (tõ th¸ng 1 - 1 991 ®Õn 2 - 1991 ) th× 5 tuÇn ®Çu Mü vµ liªn qu©n dïng kh«ng qu©n ®Ó kh«ng kÝch Ir¾c. Trong chiÕn dÞch kh«ng kÝch, l­u l­îng trªn kh«ng cña chiÕn tr­êng rÊt dµy ®Æc, víi ®ñ lo¹i m¸y bay vµ trùc th¨ng cña nhiÒu qu©n chñng vµ nhiÒu n­íc tham gia, nh­ng nhê cã hÖ thèng qu¶n lý vïng trêi lµm viÖc rÊt hiÖu qu¶ nªn kh«ng x¶y ra mét vô tai n¹n m¸y bay nµo. Kh«ng qu©n ®· thùc hiÖn tèt nhiÖm vô cña hä: Kh«ng qu©n ®· ph¸ huû lµm tª liÖt hÖ thèng chØ huy qu©n ®éi cña Ir¾c, chÕ ¸p vµ tiªu diÖt hÖ thèng phßng kh«ng, chÕ ¸p vµ ph¸ huû c¸c s©n bay, ph¸ sËp c¸c cÇu cèng, ®­êng giao th«ng c¸c tr¹m ra ®a, c¸c trËn ®Þa ph¸o vµ g©y khã kh¨n cho lùc l­îng Ir¾c vËn ®éng trªn chiÕn tr­êng Ngoµi ra Mü ®· phãng 290 qu¶ tªn löa cã c¸nh Tomahawk tõ tµu ngÇm vµ tÇu næi vµo c¸c môc tiªu qu©n sù vµ d©n sù cña Ir¾c, víi x¸c suÊt tróng ®Ých lªn ®Õn 90%. C¬ quan tæng kiÓm to¸n (GAO) cña Mü, n¨m 1 997 ®· tæng kÕt, ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña chiÕn dÞch " b·o t¸p sa m¹c" 1991 cña kh«ng qu©n Mü vµ liªn qu©n nh­ sau: - 43% trong tæng sè 2665 xe t¨ng thuéc 12 s­ ®oµn cña Ir¾c bÞ tiªu diÖt, tr­íc khi cuéc tiÕn c«ng trªn bé b¾t ®Çu, cïng víi 32% trong tæng sè 2624 xe thiÕt gi¸p chë qu©n. - Trong tæng sè 724 m¸y bay c¸nh cè ®Þnh cña Ir¾c, chØ cã 290 chiÕc bÞ tiªu diÖt, 121 chiÕc ch¹y tho¸t sang Iran vµ 313 chiÕc sèng sãt. - HÖ thèng phßng kh«ng cña Ir¾c ®· b¾n r¬i ®­îc 1 1 m¸y bay cña Mü vµ liªn qu©n trong 3 ngµy cuèi cña cuéc chiÕn tranh C¸c cuéc tÊn c«ng cña kh«ng qu©n ®· lµm cho Ir¾c kh«ng thÓ thùc hiÖn phßng ngù hiÖu qu¶. C¸c ®ît oanh kÝch dån dËp vµo c¸c ®¬n vÞ, môc tiªu cña Ir¾c ®· t¹o mét ®ßn t©m lý cho¸ng v¸ng, trong khi tæn thÊt cña kh«ng qu©n Mü lµ kh«ng ®¸ng kÓ. * Trong cuéc chiÕn tranh Ban c¨ng (Nam T­) (ChiÐn dÞch "Søc m¹nh ®ång minh ") cña Mü vµ NATO kh«ng kÝch Nam T­ 1999. ChiÕn dÞch kÐo dµi 78 ngµy ®ªm, b¾t ®Çu tõ 24-3-1999. §©y lµ b­íc ph¸t triÓn míi so víi cuéc chiÕn tranh ë Ir¾c 1991. ë chiÕn dÞch nµy Mü vµ NATO ®· sö dông mét sè l­îng lín ch­a tõng cã vÒ vò khÝ vµ ph­¬ng tiÖn kü thuËt qu©n sù, trong ®ã næi bËt lµ vai trß cña kh«ng qu©n. Trong chiÕn tranh Nam T­, Mü - NATO ®· tËn dông trinh s¸i tõ vÖ tinh (50 vÖ tinh), c¸c m¸y bay trinh s¸t U - 2, RC - 135, E - SA, m¸y bay chØ huy - kiÓm so¸t b¸o ®éng sím trªn kh«ng AWACS, m¸y bay t¸c chiÕn ®iÖn tö EC - 1 30, thiÕt bÞ quan s¸t chôp ¶nh cña c¸c m¸y bay chiÕn ®Êu vµ ph­¬ng tiÖn bay kh«ng ng­êi l¸i, c¸c xen - x¬ mang trªn tªn löa, bom, ®¹n . . . tÊt c¶ liªn kÕt thµnh mét hÖ thèng, ®¶m b¶o cho chiÕn tr­êng trë nªn “trong suèt” c¶ ®ªm lÉn ngµy. Trong cuéc chiÕn tranh nµy, quan ®iÓm cèt lâi cña Mü - NATO lµ sö dông kh«ng qu©n mang vò khÝ chÝnh x¸c cao tiÕn c«ng c¸c môc tiªu quan träng nhÊt vµ sö dông vò khÝ th«ng th­êng ®Ó tiÕn c«ng c¸c môc tiªu kh¸c. Khi sö dông vò khÝ chÝnh x¸c cao, yªu cÇu vÒ sè l­îng m¸y bay chiÕn ®Êu gi¶m tõ 2 ®Õn 5 lÇn §Ó kh«ng kÝch Nam T­, Mü - NATO ®· sö dông víi sè l­îng lín m¸y bay tiªm kÝch tµng h×nh F- 117A, m¸y bay nÐm bom chiÕn l­îc tµng h×nh B-2, m¸y bay nÐm bom chiÕn l­îc ®a n¨ng lÇm xa d¹ng c¸nh thay ®æi B-1B, m¸y bay nÐm bom chiÕn l­îc B-52, c¸c lo¹i m¸y bay tiªm kÝch ®a n¨ng: F-14, F-15, F-16, F/A- 18 , m¸y tiªm c­êng kÝch MIRAGE F-1,m¸y bay tiªm kÝch ®¸nh chÆn ®a n¨ng MIRAGE - 2000, mÊy bay tiªm c­êng kÝch TORNADO. . . vµ m¸y bay tiÕp dÇu ®a n¨ng KC-135, m¸y bay trùc th¨ng vò trang AH-64 APACHE, m¸y bay trùc th¨ng vËn t¶i h¹ng trung CH-47 CHLNOOK. M¸y bay tiªm kÝch tµng h×nh F-117A M¸y bay nÐm bom chiÕn l­îc ®a n¨ng tÇm xa B-1B M¸y bay nÐm bom chiÕn l­îc tµng h×nh B-2 M¸y bay nÐm bom chiÕn l­îc B-52. M¸y bay trùc th¨ng vò trang AH-64 Apache Ngoµi m¸y bay Mü - NATO cßn sö dông mét sè l­îng lín tªn löa hµnh tr×nh Tomahawk c¶i tiÕn, c¸c lo¹i bom, ®¹n "tinh kh«n". C¸c lo¹i m¸y bay B-2, F-l 17A. . . cã tÇm ho¹t ®éng toµn cÇu (nÕu ®­îc tiÕp dÇu trªn kh«ng). M¸y bay F-117A ®­îc l¾p hÖ thèng qu¶n lý bay 4 chiÒu, b¶n ®å sè di ®éng, bé c¶m biÕn chØ thÞ vµ b¾t môc tiªu hång ngo¹i, hÖ thèng ®¹o hµng qu¸n tÝnh INS, hÖ thèng ®¹o hµng theo vÖ tinh toµn cÇu GPS. M¸y bay F-117A cã diÖn tÝch ph¶n x¹ hiÖu dông 0,0025m2. M¸y bay B - 2 ®­îc l¾p hÖ thèng ®Þnh vÞ toµn cÇu, cã chÕ ®é tù ®éng bay b¸m len lái theo ®Þa h×nh, hÖ thèng dÉn ®­êng qu¸n tÝnh kÕt hîp dÉn b»ng vÖ tinh GPS. Trong c¸c chiÕn dÞch ®¸nh ®ªm vµo Nam T­, ngay tõ ngµy ®Çu 24-3- 1999, 2 m¸y bay B - 2 ®· nÐm bom tõ ®é cao lín víi sù hç trî cña hÖ thèng ®Þnh vÞ toµn cÇu GPS. M¸y bay B - 2 c¾t c¸nh tõ c¨n cø kh«ng qu©n (s©n bay Mitxuri) trªn ®Êt Mü, v­ît §¹i T©y D­¬ng trong 30h. M¸y bay B-2 mang ®­îc 16 tÊn bom cã ®iÒu khiÓn (BOLTLJDAM) dïng ®Ó c«ng kÝch chÝnh x¸c c¸c tr¹m ra®a phßng kh«ng cè ®Þnh. §é chÝnh x¸c cña bom tõ 3 ¸ 13m, bom cã träng l­îng 907 kg. Bom JDAM ®­îc ®iÒu khiÓn nhê hÖ thèng ®Þnh vÞ toµn cÇu GPS trong mäi ®iÒu kiÖn thêi tiÕt, ngµy, ®ªm. . . VÒ c¸ch ®¸nh cña Mü vµ NATO trong cuéc chiÕn theo kiÓu leo thang ®· ®­îc tÝnh to¸n rÊt kü. Lóc ®Çu Mü vµ NATO chØ huy ®éng kho¶ng 400 m¸y bay c¸c lo¹i, nh­ng sau h¬n mét th¸ng (®Çu th¸ng 5-1999) ®· huy ®éng tíi 1000 chiÕc m¸y bay c¸c lo¹i (riªng Mü cã 650 chiÕc), sè l­îng tªn löa hµnh tr×nh còng t¨ng thªm, c¸c tµu chiÕn, tµu b¶o ®¶m còng ®­îc ®iÒu ®éng ngµy cµng t¨ng tíi vïng biÓn A®rialic. VÒ môc tiªu ®¸nh ph¸, lóc ®Çu chØ tËp trung vµo c¸c môc tiªu qu©n sù (c¸c trËn ®Þa phßng kh«ng, doanh tr¹i qu©n ®éi, c¸c së chØ huy, s©n bay qu©n sù nhµ m¸y quèc phßng. . . ) sau chóng chuyÓn sang ®¸nh c¸c môc tiªu ®Çn sù, kinh tÕ, ®Çu mèi giao th«ng, cÇu cèng, c¸c bÖnh viÖn, tr­êng häc. . .Bom ®¹n cña Mü vµ NATO ®· giÕt h¹i, lµm bÞ th­¬ng hµng ngh×n d©n th­êng trong ®ã cã nhiÒu cô giµ, phô n÷ vµ trÎ em. §óng vµo ngµy quèc tÕ lao ®éng l-5, tªn löa cña Mü vµ NATO ®· b¾n tróng mét xe buýt chë kh¸ch ®ang ®i trªn mét chiÕc cÇu c¸ch thñ phñ Prextina cña C«x«v« 21km, lµm Ýt nhÊt 60 ng­êi chÕt, chñ yÕu lµ d©n th­êng vµ ng­êi n­íc ngoµi. Tõ ®¸nh xa thñ ®« tiÕn tíi ®¸nh gÇn thñ ®«, sau ®ã ®¸nh th¼ng vµo thñ ®«, tËp trung chñ yÕu vµo c¸c c¬ quan l·nh ®¹o ®Çu n·o vµ ph­¬ng tiÖn th«ng tin truyÒn th«ng cña Nam T­, sau ®ã ®¸nh tÊt c¶ c¸c môc tiªu trªn toµn l·nh thæ Nam T­. Tæng kÕt l¹i, trong cuéc chiÕn Nam T­, b»ng tiÕn c«ng ®­êng kh«ng, Mü - NATO sau h¬n mét th¸ng ®· ph¸ huû h¬n 200 môc tiªu, lµm Nam T­ thiÖt h¹i h¬n 200 tû USD mµ chØ tiªu tèn kho¶ng 3 tû USD. C¸c ph­¬ng tiÖn mang bom, ®¹n, tªn löa. . . xuÊt ph¸t tõ xa hµng ngh×n, v¹n km; phãng (th¶) tõ cù ly an toµn. Trinh s¸t môc tiªu, tæ chøc chØ huy hiÖp ®ång, ®iÒu khiÓn ho¶ lùc, t¸c chiÕn ®iÖn tö, b¶o ®¶m hËu cÇn, kü thuËt . . . ®Òu ®­îc thùc hiÖn tõ xa, kh«ng trùc tiÕp tiÕp xóc trªn chiÕn tr­êng. §iÒu nµy cho phÐp gi¶m thiÓu phÝ tæn, t¨ng tÝnh kÞp thêi, tr¸nh tæn thÊt (nhÊt lµ vÒ nh©n lùc), gi¶m c¶m gi¸c sî h·i cho qu©n nhµ, gi¶m tæn thÊt phô, tr¸nh vÊn ®Ò nh¹y c¶m vÒ nh©n ®¹o trong ph¶n ®èi chiÕn tranh, thay thÕ sù hiÖn diÖn cña bé binh, xe t¨ng... trùc tiÕp trªn chiÕn tr­êng, gi¶m thiÓu kh¶ n¨ng sa lÇy, g©y khã kh¨n, phøc t¹p trong phßng chèng, gi¶m kh¶ n¨ng ®¸nh tr¶ cña ®èi ph­¬ng. Trong cuéc chiÕn tranh Nam T­, b»ng søc m¹nh cña kh«ng qu©n, Mü - NATO ®· tµn ph¸ c¸c c¬ së kinh tÕ, huû ho¹i tiÒm lùc qu©n sù, lµm mÊt kh¶ n¨ng vµ c¶ ý chÝ chiÕn ®Êu cña Nam T­. Qua cuéc chiÕn tranh Nam T­, ta thÊy næi lªn nh÷ng ®Æc ®iÓm t¸c chiÕn míi cña n­íc cã tiÒm lùc qu©n sù m¹nh ®èi víi n­íc yÕu h¬n ®ã lµ: Kh«ng kÝch vµ kh«ng kÝch theo kiÓu ''phÉu thuËt ngo¹i khoa'' b»ng vò khÝ c«ng nghÖ cao cã ®é chÝnh x¸c cao ®· trë thµnh mét ph­¬ng thøc chiÕn tranh hiÖn ®¹i. §¸nh chÝnh x¸c tõ xa, kh«ng chiÕn tuyÕn, kh«ng trùc tiÕp tiÕp xóc, kh«ng c©n xøng ®· trë thµnh d¹ng thøc c¬ b¶n cña n­íc cã lùc l­îng qu©n sù hïng m¹ng r¨n ®e vò lùc ®èi víi mét n­íc cã lùc l­îng qu©n sù yÕu kÐm h¬n. 2.NhiÖm vô NhiÖm vô cña kh«ng qu©n lµ: Cïng víi c¸c lùc l­îng vò trang kh¸c b¶o vÖ v÷ng ch¾c vµ toµn vÑn l·nh thæ ®ång thêi hoµn thµnh c¸c nhiÖm vô bay kh¸c.cô thÓ: -Tiªu diÖt c¸c môc tiªu ë trªn kh«ng,trªn mÆt ®Êt,mÆt n­íc. -Lµm nhiÖm vô trinh s¸t,vËn t¶i ®­êng kh«ng vµ c¸c nhiÖm vô kh¸c nh­ chØ huy trªn kh«ng,tiÕp dÇu,t¸c chiÕn ®iÖn tö… 3.Thµnh phÇn VÒ h×nh thøc tæ chøc,kh«ng qu©n bao gåm: ë mét sè n­íc cã tiÒm lùc qu©n sù cßn cã kh«ng qu©n chiÕn l­îc(nh­ Mü). Thµnh phÇn qu©n chñng kh«ng qu©n hiÖn ®¹i hiÖn nay bao gåm: II.Kh¸i qu¸t vÒ c¬ së kü thuËt hµng kh«ng vµ c¸c lo¹i m¸y bay qu©n sù. A.khai qu¸t vÒ c¬ së kü thuËt hµng kh«ng 1.t¸c dông vµo m¸y bay trong khi bay -Cã 3 thµnh phÇn lùc chñ yÕu:Träng lùc G,lùc kÐo p vµ lùc khÝ ®éng toµn phÇn Rt 2.C¬ cÊu ®iÒu khiÓn ®­êng bay trong kh«ng gian -Mét m¸y bay th«ng th­êng cã 3 phÇn chÝnh:Th©n,c¸nh vµ ®u«i B.C¸c lo¹i m¸y bay qu©n sù 1.M¸y bay tiªm kÝch. -NhiÖm vô:chñ yÕu chiÕn ®¸u trªn kh«ng.§«i khi cÇn thiÕt còng cã thÓ dïng ®Ó tiÕn c«ng c¸c môc tiªu mÆt ®Êt,mÆt n­íc,yÓm trî cho c¸c ®¬n vÞ mÆt ®Êt. -Yªu cÇu:tèc ®é nhanh,cã ®é bay cao,dÔ c¬ ®éng vµ ®iÒu khiÓn. 2.M¸y bay c­êng kÝch. -NhiÖm vô:Tiªu diÖt c¸c môc tiªu trªn mÆt ®Êt cña ®èi ph­¬ng(lùc l­îng bé binh,c¸c ph­¬ng tiÖn kü thuËt qu©n sù,c¸c kho tµng,trung t©m kinh tÕ,v¨n ho¸-chÝnh trÞ…) hç trî cho c¸c binh chñng kh¸c. _Yªu cÇu:T­¬ng tù nh­ ®èi víi m¸y bay tiªm kÝch.NghÜa lµ ph¶I cã tèc ®é nhanh,®é bay cao,dÔ c¬ ®éng vµ ®iÒu khiÓn. 3.M¸y bay trùc th¨ng. -Thuéc lo¹i m¸y bay c¸nh qu¹t.Ra ®êi nh»m ®¸p øng c¸c yªu cÇu cÊt h¹ c¸nh kh«ng chØ lµ ng¾n mµ cßn th¼ng ®øng vµ cã thÓ bay t¹i chç trªn kh«ng. -Trong kh«ng qu©n m¸y bay trùc th¨ng ®­îc chia ra:M¸y bay trùc th¨ng vò trang vµ m¸y bay trùc th¨ng vËn t¶i. 4.M¸y bay cÊt h¹ c¸nh th¼ng ®øng. -M¸y bay cÊt h¹ c¸nh th¼ng ®øng ®­îc chia lµm 2 lo¹i: +Lo¹i thø nhÊt khi cÊt h¹ c¸nh trôc däc cña m¸y bay ®Æt theo ph­¬ng th¼ng ®øng.khi bay truc däc xoay sang vÞ trÝ n»m ngang.VÝ dô nh­ m¸y bay XFY-1 cña Mü chÕ t¹o n¨m 1954. +Lo¹i thø hai khi cÊt c¸nh vÉn ë t­ thÕ n»m ngang.Lo¹i nµy ®­îc sö dông réng r·i. 5.M¸y bay trinh s¸t. -M¸y bay trinh s¸t,trõ mét vµi lo¹i ®Æc biÖt cßn nãi chung vÒ cÊu t¹o ®Òu gièng c¸c lo¹i m¸y bay qu©n sù th«ng th­êng.M¸y bay trinh s¸t kh¸c m¸y bay qu©n sù ë chç nã ®­îc trang bÞ nh÷ng ph­¬ng tiÖn ®Æc biÖt ®Ó chuyªn lµm nhiÖm vô thu thËp tin tøc vÒ ®èi ph­¬ng tõ trªn kh«ng. 6.M¸y bay kh«ng ng­êi l¸i. -M¸y bay kh«ng ng­êi l¸i ®­îc dïng vµo nhiÒu môc ®Ých nh­:dïng lµm m¸y bay trinh s¸t,dïng lµm môc tiªu gi¶,chØ ®iÓm môc tiªu,thu thËp t×nh b¸o… -VÒ cÊu t¹o:còng cã c¸c bé phËn nh­ m¸y bay th«ng th­êng,nh­ng cã thªm m¸y dÉn ®­êng vµ m¸y l¸i tù ®éng… III.Kh«ng qu©n nh©n d©n ViÖt Nam. 1. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña kh«ng qu©n ViÖt Nam Lùc l­îng kh«ng qu©n cña ta míi chØ ®­îc b¾t ®Çu x©y dùng tõ th¸ng 10- 1954 khi ta tiÕp qu¶n c¸c s©n bay cña Ph¸p ë miÒn B¾c. Ngµy 3 - 3 - 1955, §¹i t­íng Vâ Nguyªn Gi¸p - Bé tr­ëng quèc phßng n­íc VNDCCH ký quyÕt ®Þnh sè 15/Q§A thµnh lËp “Ban nghiªn cøu s©n bay" mang phiªn hiÖu C- 47 do §ång chÝ TrÇn Quý Hai lµm tr­ëng ban, ®Õn cuèi 1958 ®æi thµnh côc kh«ng qu©n. Ngµy 1 - 5 - 1959 ®éi bay vËn t¶i ®Çu tiªn ®­îc thµnh lËp vµ sau nµy trë thµnh trung ®oµn 919 - trung ®oµn kh«ng qu©n ®Çu tiªn cña qu©n ®éi ta. Cïng víi viÖc thµnh lËp trung ®oµn 919 mét c¬ së söa ch÷a m¸y bay vµ mét líp ®µo t¹o thî m¸y bay còng ra ®êi. Ngµy 30 - 5 - 1963 thay mÆt bé tr­ëng quèc phßng, trung t­íng thø tr­ëng Hoµng V¨n Th¸i ®· ký quyÕt ®Þnh sè 1 8/Q§ thµnh lËp trung ®oµn kh«ng qu©n tiªm kÝch, mang phiªn hiÖu trung ®oµn kh«ng qu©n 921 . Ngµy 3 - 2 -1964 t¹i s©n bay M«ng Tù (Trung Quèc), "LÔ ra m¾t chÝnh thøc c«ng khai cña trung ®oµn kh«ng qu©n tiªm kÝch ®Çu tiªn cña kh«ng qu©n NDVN ®­îc tiÕn hµnh" ®¸nh dÊu sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña kh«ng qu©n chiÕn ®Êu ViÖt Nam. Ngµy 10 - 3 - 1977 qu©n chñng kh«ng qu©n ®­îc thµnh lËp lµ 1 trong 4 qu©n chñng qu©n ®éi NDVN. Ngµy nay qu©n chñng phßng kh«ng vµ qu©n chñng kh«ng qu©n hîp nhÊt l¹i lµ: Quan chñng phßng kh«ng - kh«ng qu©n. Tõ mét ®éi bay vËn t¶i ( 1954) ®Õn mét trung ®oµn kh«ng qu©n tiªm kÝch ( 1964), ngµy nay kh«ng qu©n ta ®· trë thµnh mét lùc l­îng hoµn chØnh trong qu©n chñng PK - KQ bao gåm: - C¸c s­ ®oµn kh«ng qu©n tiªm kÝch, tiªm kÝch bom. - C¸c trung ®oµn m¸y bay vËn t¶i, trùc th¨ng, trùc th¨ng vò trang. - HÖ thèng s©n bay n»m trªn c¸c ®Þa bµn quan träng trªn ph¹m vi c¶ n­íc, ®¶m b¶o cho tÊt c¶ c¸c lo¹i m¸y bay hiÖn ®¹i h¹ c¸nh, cÊt c¸nh. - HÖ thèng c¸c nhµ m¸y, kho tµng hiÖn ®¹i, cã thÓ söa ch÷a lín c¸c lo¹i m¸y bay vµ s¶n xuÊt phô tïng thay thÕ. - HÖ thèng c¸c nhµ tr­êng ®µo t¹o phi c«ng, c¸n bé tham m­u, c¸n bé kü thuËt cã tr×nh ®é ®¹i häc vµ sau ®¹i häc. 2. Tuy míi ®­îc thµnh lËp nh­ng kh«ng qu©n ViÖt Nam ®· cã mét truyÒn thèng vÎ vang Tõ 1959 ¸ 1964, tuy cßn non trÎ, kh«ng qu©n ta ®· hoµn thµnh nhiÒu nhiÖm vô quan träng: Bay chuyªn c¬, vËn chuyÓn trong n­íc vµ quèc tÕ. §Æc biÖt. trong nh÷ng n¨m 1960 ¸ 1962 ®· hoµn thµnh nhiÒu nhiÖm vô bay tiÕp tÕ, th¶ dï, phôc vô cã hiÖu qu¶ nhiÖm vô chiÕn ®Êu trªn chiÕn tr­êng §«ng D­¬ng . Trong cuéc chiÕn ®Êu chèng chiÕn tranh ph¸ ho¹i miÒn B¾c cña kh«ng qu©n ®Õ quèc Mü, kh«ng qu©n NDVN non trÎ ph¶i ®­¬ng ®Çu víi mét ®èi t­îng t¸c chiÕn dµy d¹n kinh nghiÖm, cã sè l­îng ®«ng, ®­îc huÊn luyÖn bµi b¶n, cã trang bÞ kü thuËt hiÖn ®¹i. Khi b­íc vµo cuéc chiÕn ®Êu víi kh«ng qu©n nhµ nghÒ Mü, kh«ng qu©n ta chØ cã mét sè l­îng Ýt ái m¸y bay MIG - 17 cña trung ®oµn kh«ng qu©n tiªm kÝch 921 . NhiÖm vô cña kh«ng qu©n lóc nµy lµ s½n sµng chiÕn ®Êu “ më mÆt trËn trªn kh«ng th¾ng lîi" ®¸nh th¾ng trËn ®Çu. Chñ tr­¬ng cña ta lµ lÊy ®¸nh nhá ®Ó diÖt ®Þch vµ rÌn luyÖn bé ®éi. - Ngµy 3 - 4 - 1 965 , kh«ng qu©n Mü ®¸nh khu vùc cÇu Hµm Rång (Thanh Ho¸). Chíp thêi c¬, n¾m ch¾c ©m m­u thñ ®o¹n cña ®Þch, tËn dông yÕu tè bÊt ngê, biªn ®éi 4MIG - 17 ®· xuÊt kÝch trËn ®Çu, b¾n r¬i: 2F - 8U cña kh«ng qu©n h¶i qu©n Mü, “Më mÆt trËn trªn kh«ng th¾ng lîi”. Ngµy 3 -4 trë thµnh ngµy truyÒn thèng cña bé ®éi kh«ng qu©n. Ngµy 4 - 4 mÆc dï ®Þch ®«ng h¬n ta gÊp béi, nh­ng víi ý chÝ quyÕt th¾ng vµ tinh thÇn dòng c¶m ngoan c­êng, 4 m¸y bay MIG - 17 cña ta ®· b¾n r¬i 2 m¸y bay F - 105 (thÇn sÊm) cña kh«ng qu©n Mü. §©y lµ mèc lÞch sö ®¸nh dÊu b­íc ph¸t triÓn cña kh«ng qu©n ta. - Tr­íc ®ã 15-2-1965 c¸c phi c«ng cña ta lµ NguyÔn V¨n Ba vµ Lª TiÕn Ph­íc ®· dïng 1 m¸y bay T - 28 ta thu ®­îc cña ®Þch b¾n r¬i 1 m¸y bay C - 1 23 cña Mü - Nguþ trªn vïng trêi biªn giíi ViÖt Lµo khi chóng bay vµo th¶ biÖt kÝch trªn l·nh thæ chóng ta. Nh÷ng trËn ®Çu ®¸nh th¾ng cã ý nghÜa to lín vÒ mÆt chÝnh trÞ, qu©n sù “h¹ uy thÕ cña kh«ng lùc Hoa Kú " më ®Çu truyÒn thèng chiÕn th¾ng vÎ vang cña KQ NDVN. Tõ th¸ng 4 - 1965 ®Õn th¸ng 6 - 1966, kh«ng qu©n ta ®· xuÊt kÝch chiÕn ®Êu 24 trËn, b¾n r¬i 26 m¸y bay c¸c lo¹i cña Mü. N¨m 1967 - 1968, Mü më réng chiÕn tranh ph¸ ho¹i miÒn B¾c mét c¸ch toµn diÖn, quy m« lín, liªn tôc vµ ¸c liÖt h¬n. Cuéc chiÕn ®Êu cña kh«ng qu©n ta ngµy cµng khÈn tr­¬ng, quyÕt liÖt, kh«ng qu©n ta võa ph¶i tËp trung lùc l­îng cïng víi c¸c lùc l­îng phßng kh«ng kh¸c. §¸nh b¹i c¸c b­íc leo thang cña ®Þch b¶o vÖ Hµ Néi, H¶i Phßng vµ chÊp hµnh c¸c nhiÖm vô kh¸c, võa ph¶i næ lùc nhanh chãng n©ng cao chÊt l­îng bé ®éi ®Ó ®¸p øng yªu cÇu ph¸i triÓn vÒ tæ chøc vµ trang bÞ míi, ®Ó giµnh th¾ng lîi lín h¬n. Thêi kú nµy kh«ng qu©n ta ®· ®­îc trang bÞ m¸y bay tiªm kÝch MIG-21 hiÖn ®¹i h¬n, lùc l­îng ®­îc bæ sung dåi dµo h¬n. Do ®ã ta ®· më réng ph¹m vi ho¹i ®éng, ®¸nh ®Þch tõ xa, trªn nhiÒu h­íng, nh­ng vÉn gi÷ ®­îc yÕu tè bÝ mËt, bÊt ngê, cµng ngµy cµng ph¸t huy ®­îc tÝnh n¨ng vµ së tr­êng cña tõng lo¹i m¸y bay. MIG - 21 ®¸nh xa (ngoµi ph¹m vi cña ho¶ lùc phßng kh«ng ) víi c¸c ph­¬ng ph¸p dÉn ®­êng thÝch hîp dïng tèp nhá, chiÕc lÎ tiÕn c«ng vµo ®éi h×nh lín cña ®Þch. Tõ ®ã ph¸t triÓn thµnh chiÕn thuËt " ®¸nh nhanh thäc s©u”. MIG - 17 ®­îc chØ ®¹o ®¸nh gÇn, ®é cao thÊp, kÕt hîp c¬ ®éng m¾t b»ng víi ®éng c¬ th¼ng ®øng. C¬ ®éng mÆl b»ng nhanh ph¶i thay ®æi t©m l­în, t¹o ®­îc yÕu tè bÊt ngê, ®¸nh nhanh, rót nhanh, kh«ng ham quÇn l©u víi ®Þch. Trong mäi tr­êng hîp ph¶i gi÷ tèt ®éi h×nh c¶nh giíi, ®¸nh cã c«ng kÝch, cã yÓm hé, rót khái chiÕn ®Êu ®óng lóc, ®óng thêi c¬, chó träng c¬ ®éng ®é cao thÊp, lîi dông ho¶ lùc cao x¹ yÓm trî ®Ó vÒ c¨n cø an toµn. - Khi ®¸nh hiÖp ®ång hai lo¹i m¸y bay ®· hç trî chi viÖn cho nhau c¶ vÒ chiÕn thuËt vµ ho¶ lùc. VÝ dô trËn ®¸nh hiÖp ®ång gi÷a MIG - 21 vµ MIG-17 ngµy 23 - 08 - 1967 t¹i Tuyªn Quang, Thanh S¬n (VÜnh Phó). Ta ®· dïng mét biªn ®éi m¸y bay MIG - 21 : 2 chiÕc vµ biªn ®é m¸y bay MIG - 17 : 4 chiÕc. §· hiÖp ®ång chiÕn ®Êu b¾n r¬i 4 m¸y bay Mü (2 F- 4 , 2 F - l05). - TrËn ®¸nh m¸y bay c­êng kÝch cña trung ®oµn kh«ng qu©n tiªm kÝch 921 . Ngµy 18-11-1 967 t¹i thanh S¬n - H¹ Hoµ (VÜnh Phó). Ta ®· dïng biªn ®éi 2 m¸y bay MIG - 2 1 , trang bÞ tªn löa K - 1 3 b¾n r¬i t¹i chç 2 F - 105 cña ®Þch. - TrËn ®¸nh m¸y bay g©y nhiÔu ®iÖn tö EB - 66 cña trung ®oµn kh«ng qu©n tiªm kÝch 921 ngµy 19-11 - 1967 t¹i Lang Ch¸nh - Håi Xu©n (Thanh Ho¸) Ta ®· dïng biªn ®éi 2 m¸y bay MIG - 21 trang bÞ tªn löa K - 13 (mçi m¸y bay 2 qu¶) ®· b¾n r¬i 1 m¸y bay g©y nhiÔu EB - 66 cña Mü, t¹o ®iÒu kiÖn cho bé ®éi tªn löa vµ ph¸o cao x¹ ®¸nh 1 trËn th¾ng lín, b¾n r¬i 8 m¸y bay võa c­êng kÝch vµ tiªm kÝch cña ®Þch, bÎ g·y mét ®ît tÊn c«ng quy m« lín cña chóng vµo Hµ Néi. - Tõ cuèi n¨m 1969, kh«ng qu©n ta ®· c¬ ®éng mét lùc l­îng MIG - 17 vµ MIG - 21 vµo Thä Xu©n (Thanh Ho¸) ®Ó ho¹t ®éng chiÕn ®Êu trªn chiÕn tr­êng Nam khu 4 vµ trùc tiÕp b¶o vÖ c¸c (ch©n hµng) cöa khÈu trªn tuyÕn hµnh lang chiÕn l­îc, trong ®ã cã nhiÖm vô quan träng vµ míi mÎ lµ chuÈn bÞ ®¸nh m¸y bay chiÕn l­îc B - 52. Tæ chøc theo dâi, nghiªn cøu sù ho¹t ®éng cña B - 52. Trong nh÷ng n¨m 1970 vµ 1971 , MIG - 21 ®· ®¸nh th¾ng mét sè trËn, b¾n r¬i c¸c lo¹i m¸y bay ®Þch nh­: Trinh s¸t kh«ng ng­êi l¸i, F - 4, trùc th¨ng CH - 53, vµ b¾n bÞ th­¬ng m¸y bay chiÕn lîc B-52 lµm cho ®Þch ho¶ng sî ph¶i ngõng ho¹i ®éng mét thêi gian, t¹o ®iÒu kiÖn cho vËn chuyÓn tiÕp tÕ vµo chiÕn tr­êng MiÒn Nam. - Ngµy 19 - 4- 1972 hai m¸y bay MIG - 17 ®¸nh bÞ th­¬ng nÆng hai tµu khu trôc cña Mü, trªn vïng biÓn Qu¶ng B×nh, më ra triÓn väng míi lµm tiÒn ®Ò cho viÖc x©y dùng vµ chiÕn ®Êu cña bé ®éi kh«ng qu©n tiªm kÝch bom sau nµy. - Th¸ng 4 - 1972, ®Õ quèc Mü ®¸nh ph¸ trë l¹i trªn toµn bé miÒn b¾c ViÖt Nam. Ngay tõ ®Çu cña cuéc chiÕn tranh ph¸ ho¹i lÇn thø hai, ®Þch ®· tæ chøc ®èi phã toµn diÖn víi kh«ng qu©n ta b»ng c¸ch ®¸nh thay ®æi: T¨ng tû lÖ tiªm kÝch yÓm trî tõ 1/1 ®Õn 3/1, gi¶m sè l­îng c­êng kÝch, sö dông ®éi h×nh linh ho¹t; g©y nhiÔu trªn diÖn réng, ho¹t ®éng ë nhiÒu ®é cao kh¸c nhau, x©m nhËp tõ nhiÒu h­íng, bay thÊp, ®¸nh lÐn, ®¸nh chÆn trªn ®­êng vÒ h¹ c¸nh cñ