Nghiên cứu giải pháp nâng cao kỹ năng mềm cho sinh viên khoa Tài chính ngân hàng

TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI KHOA TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG BÀI THẢO LUẬN Học phần: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Đề tài: Nghiên cứu giải pháp nâng cao kỹ năng mềm cho sinh viên khoa Tài chính ngân hàng Nhóm: 9 Lớp HP: 1469SCRE0111 Giáo viên hướng dẫn: Lê Thị Kim Nhung Hà Nội, ngày 20 tháng 10 năm 2014 MỤC LỤC TRANG LỜI NÓI ĐẦU 2 Tính cấp thiết của đề tài 3 Tổng quan tình hình nghiên cứu 4 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 5 Câu hỏi nghiên cứu của đề tài 6 Mục tiêu nghiên cứu 6 Mục đích nghiên cứu 7 Phương pháp nghiên cứu 7 Kết cấu của báo cáo nghiên cứu 7 Kế hoạch nghiên cứu 9 Ý nghĩa thực tiễn của đề tài 10 Lập phiếu khảo sát 11 LỜI NÓI ĐẦU Thế kỷ XXI – Thế kỷ của sự phát triển, nâng cao không ngừng của nền kinh tế, văn hóa đất nước. Để bắt kịp với đà phát triển của các cường quốc trên Thế giới, toàn thể nhân dân phải chung sức, đồng lòng mà lực lượng nòng cốt chính là tuổi trẻ Việt Nam. Các bạn sinh viên chính là tương lai của đất nước. Vì vậy, các bạn cần trang bị cho mình kiến thức, kỹ năng tốt để xây dựng, phát triển đất nước. Ngoài kỹ năng “cứng”, kỹ năng “mềm” là kỹ năng không thể thiếu đối với mỗi bạn sinh viên hiện nay. Vì vậy, chúng tôi đã có ý tưởng làm một đề tài nghiên cứu “Giải pháp nâng cao kỹ năng mềm của sinh viên khoa Tài chính ngân hàng” với mong muốn trang bị những kỹ năng cần thiết nhằm giúp các bạn sinh viên tự tin với công việc của mình trong tương lại. Do khả năng còn có hạn nên nhóm chúng tôi chưa thể đi sâu vào nghiên cứu đề mới chỉ trình bày được tổng quan đề tài thông qua bài Thuyết minh đề tài dưới đây. Rất mong nhận được sự đóng góp, chia sẻ của thầy cô và các bạn để bài Thuyết minh của nhóm được hoàn thiện hơn. Chúng tôi xin chân thành cảm ơn! Đề tài: “Nghiên cứu giải pháp nâng cao kỹ năng mềm cho sinh viên khoa Tài chính ngân hàng” Tính cấp thiết của đề tài: Tuổi trẻ là lực lượng nòng cốt, là chủ nhân tương lai, là nhân vật chính góp phần tạo nên cái thế, cái dáng đứng cho Tổ quốc Việt Nam. Nhất là các bạn sinh viên – nguồn lao động tri thức góp phần quan trọng phát triển nền kinh tế đất nước. Nhưng thời gian gần đây, vấn đề đang được xã hội quan tâm và phản ánh đó là phần lớn sinh viên thiếu kỹ năng mềm. Một nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Giáo dục cho thấy 83% sinh viên thiếu các kỹ năng mềm, đặc biệt là khả năng tập trung cho hành trang vào đời của mình. Thậm chí, nhiều người còn phàn nàn giới trẻ thiếu kỹ năng để gìn giữ hạnh phúc gia đình, kiểm soát bản thân, rẻn luyện chỉ số cảm xúc, làm chủ sự thay đổi, làm chủ thời gian sống, hoạch định mục tiêu nghề nghiệp, mục tiêu cuộc đời, ra quyết định. Nhiều sinh viên ngay sau khi tốt nghiệp với tầm bằng khá, giỏi đã thừa nhận không được nhận vào làm vì thiếu kỹ năng mềm, cụ thể là kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng quản lý thời gian, kỹ năng giao tiếp. Điều này đã không còn là trường hợp ngoại lệ đối với các sinh viên hiện nay. Đa số các bạn sinh viên đều có thể tự làm tốt, thậm chí là xuất sắc nhưng khi làm việc nhóm lại đùn đẩy công việc, có tình trạng “cha chung không ai khóc”. Các bạn sinh viên đang học ở trường cũng luôn khẳng định kỹ năng mềm rất quan trọng trong việc học tập cũng như trong cuộc sống và môi trường làm việc sau này của các bạn. Hình thức đào tạo cùng môi trường học tập trong trường giúp cho các bạn sinh viên rất nhiều trong việc học tập và rèn luyện những kỹ năng mềm cần thiết song phần lớn các bạn sinh viên đang học ở trường luôn nhận thấy bản thân còn rất thiếu và yếu những kỹ năng mềm cần thiết. Nguyên nhân của những nhận thức đó một phần do các bạn sinh viên còn thiếu chủ động trong việc nhận thức cũng như rèn luyện những kỹ năng mềm. Nhận thức được tầm quan trọng của kỹ năng mềm, việc đào tạo, phát triển và rèn luyện kỹ năng mềm cho sinh viên được nhà trường rất chú trọng. Tuy nhiên việc mở các lớp đào tạo kỹ năng mềm cho sinh viên hiện nay ở trường còn rất nhiều hạn chế, phần nhiều chỉ trên góc độ lỹ thuyết, vì vậy không tạo nên được niềm say mê và hứng thú của sinh viên trong các khóa học. Dẫn đến việc hiện nay với nhiều sinh viên, kỹ năng mềm vẫn còn là một thuật ngữ khá xa lạ. Do vậy các bạn chưa có định hướng đúng dắn cho việc phát triển và hoàn thiện kỹ năng mềm. Từ ý kiến chủ quan đó, nhóm nhận thấy: việc nghiên cứu và tìm ra giải pháp để hoàn thiện và nâng cao kỹ năng mềm cho sinh viên là một vấn đề rất cần thiết, không chỉ sinh viên Thương Mại nói riêng mà còn mang ý nghĩa với sinh viên các trường nói chung. Tổng quan tình hình nghiên cứu: Theo khảo sát của PGS.TS Nguyễn Công Khanh, chỉ có 29,2% sinh viên cho rằng mình đã lập thời gian biểu học tập và cố gắng đúng thời gian biểu học tập và cố gắng thực hiện đúng thời gian biểu,và cũng chỉ có 36% sinh viên được khảo sát cho rằng mình đã tìm được phương pháp học phù hợp với đặc điểm nhận thức của cá nhân và tất nhiên 64% còn lại mơ hồ về phương pháp học. Cũng trong nghiên cứu của mình PGS Nguyễn Công Khanh chỉ ra rằng: 40% sinh viên khảo sát học theo kiểu khám phá: đặt câu hỏi, đưa ra giả thuyết, tìm kiếm thông tin bằng chứng để chứng minh hay bác bỏ giả thuyết. “Tiếc rằng nhóm sinh viên này chiếm tỉ lệ khá khiêm tốn. Còn một bộ phận khá đông sinh viên chưa tìm được cho mình các chiến lược học tích cực, phù hợp và hiệu quả” - ông Khanh nhận xét. Về tinh thần tích cực và năng động của sinh viên, ông Khanh cũng cảm thấy rất đáng tiếc khi có tới 36,1% biểu lộ phong cách học thụ động: ngại nêu thắc mắc ngại nói ra ý kiến riêng của mình trong các cuộc thảo luận riêng trên lớp. 22,9% chỉ thích giáo viên giảng cho mình nghe hơn là chủ động hỏi,nêu thắc mắc. 41,1% sinh viên cho rằng mình học chủ yếu từ vở ghi, giáo trình và ít có thời gian tìm đọc những tài liệu tham khảo. Trên đây là những kết quả đạt được qua nghiên cứu của PGS Nguyễn Công Khanh. Chúng tôi sẽ cần tiếp tục nghiên cứu những vấn đề về thực trạng cũng như các giải pháp để sinh viên có cái nhìn tổng quát và hoàn thiện hơn về việc phát triển những kỹ năng mềm cho bản thân mình. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu: là bản chất của sự vật hay hiện tượng cần xem xét và làm rõ trong nhiệm vụ nghiên cứu. Đối tượng nghiên cứu trả lời cho câu hỏi: “ Nghiên cứu cái gì ?” Cái được nghiên cứu gọi là đối tượng nghiên cứu . Khách thể nghiên cứu là hệ thống sự vật tồn tại khách quan trong các mối liên hệ mà người nghiên cứu cần khám phá, là vật mang đối tượng nghiên cứu. Phạm vi nghiên cứu: đối tượng nghiên cứu được khảo sát trong trong phạm vi nhất định về mặt thời gian, không gian và lĩnh vực nghiên cứu. Từ đó đưa ra kế luận : Đối tượng nghiên cứu là “giải pháp nâng cao kỹ năng mềm” Khách thể nghiên cứu là “sinh viên khoa tài chính ngân hàng” Giới hạn về nội dung không gian nghiên cứu : toàn bộ sinh viên khoa tài chính ngân hàng trường Đại học thương mại ( khóa 47, 48, 49, 50) Giới hạn về thời gian nghiên cứu: 2 tháng Câu hỏi nghiên cứu của đề tài: Về mặt lý thuyết: Khái niệm kỹ năng, kỹ năng mềm? Về mặt thực tiễn: Kỹ năng mềm cần thiết như thế nào đối với sinh viên và đối với nhà tuyển dụng? Những kỹ năng mềm nào cần thiết đối với sinh viên? Thực trạng việc rèn luyện và phát triển kỹ năng mềm của sinh viên Thương Mại trong thời gian qua? Liệu những kỹ năng mềm mà sinh viên Thương Mại có đã đủ để giúp sinh viên Thương Mại tự tin trong học tập, cuộc sống và trong môi trường làm việc sau này? Giải pháp nhằm tăng cường thực hành kỹ năng mềm cho sinh viên Thương Mại hiện nay là gì? Mục tiêu nghiên cứu: Tìm hiểu về thực trạng kỹ năng mềm của sinh viên đại học Thương mại (dự báo là chưa tốt) Tìm ra một số nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên Đề ra một số giải pháp giúp khắc phục tình trạng yếu kỹ năng mềm của sinh viên Thương mại. Đồng thời chỉ ra một số phương án giúp sinh viên Thương mại rèn luyện kỹ năng mềm một cách dễ dàng. Mục đích nghiên cứu: Nhằm định hướng, cung cấp cho sinh viên Thương mại nói riêng, sinh viên các trường đại học nói chung có cái nhìn tổng quan, toàn diện về tầm quan trọng của kỹ năng mềm, thực trạng kỹ năng mềm của sinh viên đại học Thương mại, những kỹ năng mà sinh viên thường có được và những kỹ năng mà các bạn còn thiếu, yếu đồng thời đề ra một số giải pháp giúp các bạn cải thiện những mặt hạn chế trong việc hoàn thiện kỹ năng mềm để sinh viên tự tin với công việc sau này mà quá trình nhóm nghiên cữu đã phát hiện, tổng hợp được Phương pháp nghiên cứu: Phương pháp định tính: Phương pháp định tính được nhóm sử dụng là phương pháp phỏng vấn cá nhân nhằm thu thập các thông tin về thực trạng và những khó khăn trong việc học và trau rồi củng cố kỹ năng mềm của sinh viên khoa tài chính ngân hàng hiện nay để từ đó đưa ra các kiến nghị giúp nâng cao kỹ năng mềm cho sinh viên khoa tài chính ngân hàng. Phương pháp định lượng: Các phương pháp định lượng nhóm sử dụng bao gồm phương pháp điều tra trắc nghiệm, phương pháp thống kê mô tả và sử dụng phần mềm excel, để thu thập các thông tin về thực trạng kỹ năng mềm của sinh viên khoa tài chính ngân hàng hiện nay từ đó tổng hợp các kết quả thu được và dựa vào các dữ liệu thu thập được, đưa ra các kết luận về thực trạng kỹ năng mềm của sinh viên khoa tài chính ngân hàng hiện nay và đề xuất các kiến nghị nhằm giúp nâng cao kỹ năng mềm cho sinh viên khoa tài chính ngân hàng. Kết cấu của báo cáo nghiên cứu A.LỜI MỞ ĐẦU B.NỘI DUNG Chương I: Một số cơ sở lý luận về đề tài nghiên cứu Kỹ năng mềm là gì? Những kỹ năng mềm cơ bản Có một quan điểm lạc quan Hòa đồng với tập thể Giao tiếp hiệu quả Tỏ thái độ tự tin Luyện kỹ năng sáng tạo Thừa nhận và học hỏi từ những lời phê bình Thúc đẩy chính mình và thừa nhận người khác Đa nhiệm vụ và xác định trước những việc cần làm Có cái nhìn tổng quan Sự cần thiết của kỹ năng mềm đối với sinh viên Chương II: Thực trạng về kỹ năng mềm của sinh viên khoa tài chính ngân hàng 2.1. Sinh viên tài chính ngân hàng và những cơ hội việc làm 2.2. Sinh viên tốt nghiệp đều phải đào tạo lại Chương III: Một số giải pháp nâng cao kỹ năng mềm cho sinh viên khoa tài chính ngân hàng 3.1. Đối với xã hội 3.2. Đối với nhà trường 3.3. Đối với sinh viên C.KẾT LUẬN D.DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Kế hoạch nghiên cứu: Trước hết, nhóm chúng tôi tìm hiểu tổng quan các vấn đề về mặt lý thuyết liên quan đến đề tài nhóm thực hiện từ các nguồn thông tin thứ cấp như sách, báo, tạp chí, internet. Đồng thời với đó là những công trình đã nghiên cứu có liên quan để hoàn thiện kiến thức nền tảng về kỹ năng mềm, phát hiện chọn lọc những khía cạnh bị trùng lặp, để tìm ra định hướng phù hợp nhất. Để biết được thực trạng kỹ năng mềm của sinh viên khoa Tài chính ngân hàng và có hướng phát triển kỹ năng mềm cho sinh viên, phải tiến hành thu thập dữ liệu thực tế. Lập phiếu điều tra với khoảng 20 câu hỏi. Các câu hỏi sẽ xoay quanh vấn đề sự hiểu biết về kỹ năng mềm trong sinh viên, sinh viên nghĩ như thế nào về kỹ năng mềm, hay dự định tương lai của họ về kỹ năng mềm là gì? Từ đó đưa ra các kết luận về tình trạng kỹ năng mềm trong khoa Tài chính ngân hàng, sự đầu tư cho sự phát triển kỹ năng mềm của sinh viên hay những kế hoạch trong tương lai về sự phát triển của họ. Chọn mẫu với 200 sinh viên theo phương pháp chọn mẫu xác suất. Đây là phương pháp thích hợp nhất để chọn ra mẫu có khả năng đại diện tổng thể. Vì có thể tính được sai số do chọn mẫu, có thể áp dụng các phương pháp ước lượng thống kê trong xử lý dữ liệu để suy rộng kết quả từ mẫu cho tổng thể nghiên cứu. Phiếu điều tra gồm có các câu hỏi dưới hình thức trắc nghiệm và một số câu hỏi theo hình thức đánh giá mức độ. Mỗi phương án trả lời sẽ có các mức thang đánh giá khác nhau, có thể là Tốt – Không tốt hay Thường xuyên – Bình thường – Không bao giờ... Các câu hỏi sẽ được nhóm sắp xếp từ dễ đến khó, hạn chế sự riêng tư để tránh yếu tố gây sự lúng túng, bất ngờ cho người được phỏng vấn, làm giảm đi sự sai lệch trong dữ liệu. Ngoài ra, các câu hỏi còn được sắp xếp phù hợp với dòng tư duy của người trả lời. Điều đó giúp người được hỏi hoàn thành câu hỏi một cách nhanh chóng và dễ dàng Ý nghĩa thực tiễn của đề tài: Đánh giá thực trạng vấn đề kỹ năng mềm của sinh viên Thương Mại hiện nay trong đào tại theo học chế tín chỉ. Cung cấp cái nhìn tổng thể về những kỹ năng mềm mà sinh viên Thương Mại hiện có và những yêu cầu về kỹ năng mềm cần có của mỗi sinh viên để thành công hơn trong cuộc sống, học tập cũng như môi trường làm việc sau này. Đưa ra giải pháp giúp sinh viên Thương Mại định hướng, nâng cao và phát triển kỹ năng mềm. Ý nghĩa sâu xa cuối cùng đối với người làm đề tài này là tìm ra phương pháp học tập một cách khoa học, hiệu quả. Lập phiếu khảo sát PHIẾU KHẢO SÁT THỰC TRẠNG VÀ NHU CẦU TRANG BỊ KỸ NĂNG MỀM CỦA SINH VIÊN KHOA TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG Kỹ năng “mềm” là kỹ năng không thể thiếu đối với mỗi bạn sinh viên hiện nay. Vì vậy, chúng tôi đã có ý tưởng làm một đề tài nghiên cứu “Giải pháp nâng cao kỹ năng mềm của sinh viên khoa Tài chính ngân hàng” với mong muốn trang bị những kỹ năng cần thiết nhằm giúp các bạn sinh viên tự tin với công việc của mình trong tương lại. Các bạn vui lòng dành chút thời gian tham khảo và cung cấp thông tin cho chúng tôi theo mẫu dưới đây. Xin chân thành cảm ơn sự cộng tác của các bạn! Thông tin cá nhân Họ và tên: Giới tính: Nam / Nữ Mã sinh viên: Lớp: Email: Ý kiến của bạn về kỹ năng mềm: Câu 1: Bạn đã biết đén các kỹ năng mềm hay chưa? Rồi Chưa (bỏ qua các câu hỏi vê sau) Câu 2: Sự hiểu biết về kỹ năng mềm của bạn như thế nào? Bạn đã từng nghe nhưng chưa bao giờ hiểu rõ (bỏ qua các câu hỏi vê sau) Bạn đã hiểu nhưng chưa có sự ứng dụng vào thực tế Đã hiểu và từng ứng dụng vào thực tế Câu 3:.Bạn hiểu thế nào là kĩ năng mềm ? Kỹ năng mềm thường được hiểu là những kiến thức ,đúc kết và thực hành có tính chất kỹ thuật nghề nghiệp . Kỹ năng mềm là một phần thuật ngữ xã hội học chỉ những kỹ năng có liên quan đến việc sử dụng ngôn ngữ, khả năng hòa nhập xã hội, thái độ và hành vi ứng xử áp dụng vào việc giao tiếp giữa người với người . Kỹ năng mềm là kỹ năng cơ bản của con người từ khi sinh ra đã có trong mỗi người . Ý kiến khác: . Câu 4: Kỹ năng mềm có thực sự cần thiết với bạn không? Rất cần thiết Có cần thiết nhưng chưa phải yếu tố quyết định Không cần thiết Ý kiến khác: ................................................................................. Câu 5: Nếu bạn cho rằng kỹ năng mềm cần thiết thì lý do của sự cần thiết đó là gì? (Lựa chọn nhiều phương án) Giúp bạn dễ xin việc Có tính ứng dụng cao trong công việc Giúp bạn thăng tiến nhanh trong công việc Có mức lương cao Ý kiến khác: ............................................................................... Câu 6: Theo bạn, kỹ năng mềm quyết định bao nhiêu phần trăm đến thành công của bản thân sau này? 0% 25% 50% 75% Câu 7: Bản thân bạn đã trang bị cho mình những kỹ năng cơ bản nào sau đây? Kỹ năng học và tự học Kỹ năng lắng nghe Kỹ năng thuyết trình Kỹ năng giải quyết vấn đề Kỹ năng tư duy sáng tạo Kỹ năng quản lý bản thân và tinh thần tự tôn Kỹ năng đặt mục tiêu/ tạo động lục làm việc Kỹ năng phát triển cá nhân và sự nghiệp Kỹ năng giao tiếp ứng xử và tạo lập quan hệ Kỹ năng làm việc nhóm Kỹ năng đàm phán Kỹ năng tổ chức công việc hiệu quả Câu 8: Đánh giá về mức độ kỹ năng đó: Rất tốt Tốt Trung bình Yếu Kém Câu 9: Bạn đã sử dụng kỹ năng mềm của mình ở mức độ như thế nào? Thường xuyên Thỉnh thoảng Chưa bao giờ Câu 10: Bạn đã từng tham gia khóa học hay buổi học (hội thảo) giảng dạy về kỹ năng mềm chưa? Rồi Chưa Câu 11: Sau khóa học đó bạn có ứng dụng được kỹ năng đã được học vào thực tế hay không? Có Không Câu 12: Theo bạn hình thức lớp học kỹ năng mềm như thế nào đạt hiệu quả? Lớp học truyền thống chỉ nghe giảng và có phát biểu ý kiến Lớp học truyền thống có sử dụng máy chiếu Lớp học có thiết bị hỗ trợ (Tranh ảnh, giấy, headphone, bảng) Lớp học tổ chức các hoạt động ngoài trời Ý kiến khác Câu 13: Theo bạn phương pháp dạy và học như thế nào mới mang lại hiệu quả: Thông qua các trò chơi có lồng ghép các bài giảng kỹ năng Tổ chức các hoạt động ngoại khóa để học viên có điều kiện tiếp xúc thực tế Hoc viên sẽ ứng dụng kỹ năng đã được học vào thực tế dưới dạng bài tập về nhà và giáo viên sẽ đánh giá Ý kiến khác Câu 14: Theo bạn công tác phát triển kỹ năng mềm cho sinh viên của trường đại học Thương Mại nói chung và khoa TCNH như thế nào? (Thang điểm 10)........................... Câu 15: Trường Đại học Thương Mại nói chung và khoa TCNH nói riêng đã tổ chức các hoạt động nhằm mục đích nâng cao kỹ năng mềm cho sinh viên hay chưa? Rồi Chưa Câu 16: Các hoạt động đó được tổ chức như thế nào? Chưa đáp ứng nhu cầu, sinh viên chưa nắm được các kỹ năng mềm sau các hoạt động đó Bình thường, chỉ có một bộ phận sinh viên nắm được Tốt, hầu hết các sinh viên đã nắm được các kỹ năng mềm được giới thiệu qua các hoat động Rất tốt, các bạn đã nắm được và có ứng dụng cho bản thân Câu 17: Ngoài việc học ở trường, để trang bi thêm kỹ năm mềm theo bạn thời gian nào là hợp lý? Năm 1 Năm 2 Năm 3 Năm 4 Câu 18: Trong tương lai gần, bạn có muốn cải thiện kỹ năng mềm của mình cho tiến bộ hơn không? Có Không Câu 19: Bạn có dự định gì để khả năng kỹ năng mềm của mình tốt lên? Tham gia các câu lạc bộ, tình nguyện Tích cực tham gia các buổi thảo luận trên lớp Tham gia các khóa đào tạo kỹ năng mềm Đi làm thêm Ý kiến khác Câu 20: Hãy tưởng tượng bạn là nhà tuyển dụng thì yêu cầu về kỹ năng đối với sinh viên mới tốt nghiệp thì kỹ năng nào chiếm tỉ lệ cao nhất Ngoại ngữ Tin học văn phòng Giao tiếp Làm việc độc lập Ý kiến khác Xin chân thành cảm ơn những ý kiến đóng góp của các bạn!