Ngư tiều y thuật vấn đáp - Nguyễn Đình Chiểu

NGƯ TIỀU Y THUẬT VẤN ĐÁP * Nguyễn Đình Chiểu ₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪ ₪₪₪₪₪₪₪₪₪ 1. Ngày nhàn xem truy n "Tam công",ệ Th ng ng i hi n sĩ sinh không g p đ i.ươ ườ ề ặ ờ Cu c c thúc quý đua b i,ộ ờ ơ M y thu v t đ i sao d i, than ôi !ấ ậ ổ ờ 5. K t Th ch T n ngôi,ể ừ ạ ấ ở U Yên m y qu n c t b i Khi t Đan,ấ ậ ắ ồ ế Sinh dân nào xi t bùn than,ế U Yên tr n cũng giao bàn v Liêu.ọ ề Theo trong ng i ki t r t nhi u,ườ ệ ấ ề 10. Ôm tài gi u ti ng làm ti u, làm ng .ấ ế ề ư N c non theo thói n c ,ướ ẩ ư Th trên nuôi d i, nên h m c tr i.ờ ướ ư ặ ờ L i thêm Ph t, Lão đua l i,ạ ậ ờ Nghĩ lòng ng i v i đ o đ i thêm th ng.ườ ớ ạ ờ ươ 15. Nhà năm ba gánh c ng th ng,ươ ườ Ph n ai n y gi , tr n gi ng th i thôi.ậ ấ ữ ọ ườ ờ Đ i v ng đ i đ xa r i,ờ ươ ờ ế ồ Nay Di mai H bi t h i nào an.ạ ế ồ Năm trăm v n sông vàng,ậ ở 20. N c còn đ ng cáu, khôn màng thánh nhân,ướ ươ Đã cam hai ch "t T n",ữ ỵ ầ Ngu n Đào tìm d u, non xuân ru i mi n.ồ ấ ỗ ề Có tên r ng M ng Thê Tri n,ằ ộ ề Tu i v a b n ch c, nhân duyên năm l n,ổ ừ ố ụ ầ 25. Nhà nghèo núi B ch Vân,ở ạ D p văn theo võ, tách thân làm ti u.ẹ ề Ngày ngày đ n c i r ng Nghiêu,ố ủ ừ Hái rau non Thu n, ph n nhi u lao đao.ấ ậ ề Đông Xuyên l i có ng i hào,ạ ườ 30. Tên r ng T Ph c, h Bào, làm ng .ằ ử ượ ọ ư 1 Trong (thông ?) minh ba ch c tu i d ,ụ ổ ư Sinh con m i đ a bé th thêm nghèo.ườ ứ ơ Ng c xuôi trên n c m t chèo,ượ ướ ộ Nay doi mai v nh, ngh theo l i chài,ị ề ướ 35. H Bào h M ng hòa hai,ọ ọ ộ Tr c theo ngh h c đ u tài b c trung.ướ ề ọ ề ậ Ch ng may g p bu i đ o cùng,ẳ ặ ổ ạ Treo kinh d p s , lánh vòng lo n ly.ẹ ử ạ Ng i nam k b c phân đi,ườ ẻ ắ 40. N c non r b n c tri b y ch y.ướ ẽ ạ ố ấ ầ Cách nhau m i m y năm nay,ườ ấ Tình c l i đ ng m t ngày g p đây.ờ ạ ặ ộ ặ Ng , Ti u m ti c vui v y,ư ề ở ệ ầ Ngâm th , u ng r u, đ u bày chí x a.ơ ố ượ ề ư Ti u ngâm th r ng:ề ơ ằ Non xanh m y c m đ i tr i thu,ấ ụ ộ ờ S u thu Tây Liêu ch ng đ n đ u.ư ế ẳ ế ầ Tên đã gác ngoài sân thúc quý, Minh li n d m gi a su i Sào, Du.ề ầ ữ ố Vui lòng b n cũ th vài cu n,ạ ơ ố R nh vi c ngày nay r u m t b u.ả ệ ượ ộ ầ Chút ph n riêng n ng h i núi r ng,ậ ươ ơ ạ Trăm năm ra s c d n r ng nhu (nho).ứ ọ ừ Ng ngâm th r ng:ư ơ ằ Nghênh ngang trên n c m t thuy n câu,ướ ộ ề Chèo sóng bu m giong,tr i m y thu.ồ ả ấ Ngày x t m mui che gió T n,ế ấ ấ Đêm ch y b p l a chói tr i Uầ ế ử ờ M c tình s ng đ i trong đ c,ặ ở ộ ờ ự Vui thú phù sinh b n c n sâu.ế ạ Trăm tu i tr n nh duyên cá n c,ổ ọ ờ ướ Dù lòng ngao ngán gi a dòng nhu (nho).ữ Ti u r ng: Sinh ch ng g p th i,ề ằ ẳ ặ ờ Thân đà đ n y, nghe th thêm phi n.ế ấ ơ ề Lênh chênh ch ph n, ch duyên,ữ ậ ữ L Tiên, l Ph t, l nguy n nho phong.ỡ ỡ ậ ỡ ề Nh câu "quân t c cùng",ớ ử ố 2 50. Đèn trăng, gió qu t, non sông ph n đành.ạ ậ Ng r ng: Hai ch công danh,ư ằ ữ Hoàng l ng n a g i, đã đành phôi pha.ươ ử ố Th ng câu "th đ o đ i ba",ươ ế ạ ồ Ngày nay ch a bi t mai ra l nào !ư ế ẽ U ng thêm vài chén r u giao,ố ượ Ngâm th hoài c , đ rao ti ng đ i.ơ ổ ể ế ờ Ng , Ti u hoài c ngâm ng u đ o ý (th x ng, b h a):ư ề ổ ụ ư ạ ử ướ ỉ ọ T thu Đông Chu xu ng đ n nay,ừ ở ố ế Đ o đ i r m r p m y ai hayạ ờ ậ ạ ấ H Th ng đ ng cũ gai bò l p,ạ ươ ườ ấ Văn Vũ n n x a lúa tr đ y.ề ư ổ ầ Năm bá m n vay, nhân nghĩa m n .ượ ọ B y hùng giành xé, l i danh bay,ả ợ Kinh Lân mong d p tôi con lo n,ẹ ạ S Mã khôn ngăn m i r b y.ử ọ ợ ầ Dùi mõ M c, D ng thêm ch n r n,ặ ươ ộ ộ Ti ng chuông Ph t, Lão r t vang ng y.ế ậ ấ ầ L a T n, tro H ng v a nguôi d u,ử ầ ạ ừ ấ Am Hán, chùa L ng l i réo d y,ươ ạ ầ Trong đám c u l u đ u nói t ,ử ư ề ổ Bên đ ng tam giáo cũng x ng th y.ườ ư ầ Khe Đào, đ ng Lý nhi u đoàn tr n,ộ ề ố R ng Trúc, đình Lan l m b n say.ừ ắ ạ Phép báu Thi, Th dòng m c nát,ư ự Màu xuê L , Nh c nhi m s ng bay,ễ ạ ễ ươ M y dòng bi n nghi t chia ngu n n c,ấ ể ệ ồ ướ Trăm c m r ng hoang bít c i cây.ụ ừ ộ H i chính ngàn năm v c m núi,ơ ề ụ Thói tà b n bi n đ ng vàng mây.ố ể ộ Ngày nào tr i đ t an ngôi cũ,ờ ấ M ng th y non sông b t gió tây.ừ ấ ặ Th r i Ng m i h i Ti u:ơ ồ ư ớ ỏ ề Vi c nhà con v ít nhi u đ ng hay ?ệ ợ ề ặ Ti u r ng: Tri n r t ch ng may,ề ằ ề ấ ẳ 60. Năm l n c i v , còn nay m t ng i.ầ ướ ợ ộ ườ N m hoài bi ng nói, bi ng c i,ằ ế ế ườ R r đau máu, da t i bàu nhàu.ề ề ươ B n ng i tr c thác theo nhau,ố ườ ướ 3 Ng i đau s n h u, ng i đau thai ti n,ườ ả ậ ườ ề 65. Khi n thêm nghèo kh cho Tri n,ế ổ ề Bán bao nhiêu c i v ti n thu c thang,ủ ề ề ố Th y hay th i xa đ ng,ầ ờ ở ườ Tin theo th y t c, giúp ph ng h i ng i.ầ ụ ươ ạ ườ Ng r ng: Ph c cũng nh ng i,ư ằ ượ ư ườ 70. Hôm mai l n đ n v m i đ a con.ậ ậ ề ườ ứ Chí lăm nuôi đ ng vuông tròn,ặ Chung t tr p tr p, nhà còn phúc ghi.ư ậ ậ Nào hay t o hóa ti u nhi,ạ ể R b y con nít đ u đi b mình.ủ ầ ề ỏ 75. Đ a th i đau ch ng c p kinh,ứ ờ ứ ấ Đ a th i cam tích, b ng bình rĩnh ra,ứ ờ ụ Đ a th i hai m t quáng gà,ứ ờ ắ Đ a th i túm mi ng, khóc la r n l i,ứ ờ ệ ố ồ Đ a th i đau b ng lãi chòi,ứ ờ ụ 80. Đ a th i i ki t, r n lòi trôn trê,ứ ờ ả ế ặ Đ a th i sài gh , nóng mê,ứ ờ ẻ Đ a th i hoa trái, đ c v hông, vai.ứ ờ ộ ề R nhau th nh tho ng ch t hoài,ủ ỉ ả ế Đ a đôi ba tháng, đ a vài ba năm.ứ ứ 85. Tr i đà hao t n ti n trăm,ờ ố ề Th ng con ch y b y, l m nh m thu c nhăng.ươ ạ ậ ầ ằ ố Đ n nay còn sót hai th ng,ế ằ Nh tr i kho m nh, đ ng ăn ch i th ng.ờ ờ ẻ ạ ặ ơ ườ C m n k sĩ du ph ng,ả ơ ẻ ươ 90. D t ta, đi m ch vào đ ng Y lâm.ắ ề ỉ ườ Thê Tri n nghe nói m ng th m,ề ừ ầ H i r ng : Th y Y lâm tên gì ?ỏ ằ ầ ở Ng r ng: Ch a bi t tên chi,ư ằ ư ế Nghe ng i nói đó là kỳ Nhân S .ườ ư 95. Ti u r ng : Ch g i Nhân S ,ề ằ ữ ọ ư Tiên hay là Ph t, b c gì công phu ?ậ ậ Ng r ng: V n th t th y nhu (nho),ư ằ ố ậ ầ Lòng c u g m nhi u, l i giàu l c thao.ư ấ ễ ạ ượ Nói ra vàng đá ch ng xao,ẳ 100. Văn ra d y ph ng, r i giao t ng b ng.ấ ụ ờ ư ừ Trong mình đ ch c kinh luân,ủ ướ Thêm trau đ o đ c, m i phân rõ ràng,ạ ứ ườ Ch ng may g p thu n c loàn,ẳ ặ ở ướ 4 Th ng câu "dân m c" v đàng Y lâm.ươ ạ ề 105. n mình chôn ng c, vùi câm (kim),Ẩ ọ Ng i con m t t c coi l m bi t đâu.ườ ắ ụ ầ ế Ta nhân b nh tr đi c u,ệ ẻ ầ Có nghe du sĩ đ c câu th r ng:ọ ơ ằ Du sĩ đ c nhân s thi:ộ ư Xe ng a lao xao gi a cõi tr n,ự ữ ầ Bi t ai thi n t , bi t ai th n?ế ệ ử ế ầ Nh c thi u ti ng d t khôn trông ph ng,ạ ề ế ứ ụ S L biên r i khó th y lân !ử ỗ ồ ấ Kh e m t Hi Di tr i ngũ quý,ỏ ắ ờ M i lòng Gia Cát đ t tam phânỏ ấ Công danh chi n a, ăn r i ng ,ữ ồ ủ M c l ng cao dày x v i dân.ặ ượ ử ớ Ti u r ng: M ng g p hi n nhân,ề ằ ừ ặ ề 110. Nghe bài th y, th t trân b o đ i !ơ ấ ậ ả ờ B y lâu nh ng t ng không ng i,ấ ữ ưở ườ Nào hay hang tr ng còn d i ti ng rân.ố ờ ế Thi danh tr c có Đ ng th n.ướ ườ ầ Tài nh Lý, Đ muôn ph n khá th ng.ư ỗ ầ ươ 115. Th y nay cũng nhóm văn ch ng,ấ ươ Vóc dê, da c p khôn l ng th c h ,ọ ườ ự ư Ti c thay đ i có Nhân S ,ế ờ ư L i theo b n ch "vô nh chi hà".ạ ố ữ ư Nh x a ti ng đ i hi n ra,ớ ư ế ạ ề 120. " R ng tr i mu n tr , b ta, ai dùng ?"ằ ờ ố ị ỏ Thôi thôi ng i hãy g ng công,ươ ắ Đem ta t i ch , h c cùng Nhân S .ớ ỗ ọ ư Ng r ng: Nh m ch n Đan Kỳ,ư ằ ắ ố Éo le khúc n o, đ ng đi ch ng g n.ẻ ườ ẳ ầ 125. Nhi u non, nhi u núi, nhi u r ng,ề ề ề ừ Nhi u đèo, nhi u i, nhi u ch ng đ ng hang.ề ề ả ề ừ ộ Chút công khó nh c ch ng màng,ọ ẳ Ph n lo hóc hi m m t đàng Nhân Khu.ầ ể ộ Nhân Khu i y đ u,ả ấ ở ầ 130. N o lành, n o d , c n sâu khôn l ng.ẻ ẻ ữ ạ ườ Ti u r ng: Ta d c tìm ph ng,ề ằ ố ươ Xin phân cho rõ cái đ ng Nhân Khu.ườ 5 Ng r ng: M t i Nhân Khu,ư ằ ộ ả L y da bao th t, làm b u h lô.ấ ị ầ ồ 135. Tr thông chín n o ra vào,ở ẻ M i hai kinh l c chia đào d c ngang.ườ ạ ọ Ngoài th i sáu ph D ng Quan,ờ ủ ươ Trong th i năm t ng, xây bàn Âm Đô.ờ ạ Hai bên t h u vách tô,ả ữ 140. Có non nguyên khí, có h huy t quan.ồ ế Có n i h n phách an,ơ ồ ở Có ngôi th n ch , s a sang vi c mình.ầ ủ ử ệ R c đ a có đám th t tình,ướ ư ấ Có v n ngũ v nuôi hình t t t i.ườ ị ố ươ 145. L i nghe du sĩ trao l i,ạ ờ R ng trong i y l m n i hi m nghèo,ằ ả ấ ắ ơ ể Có làng L c T c nhóm theo,ụ ặ Chia ph n đón ngách, gi đèo Tam Thi.ầ ữ Hôm mai rũ qu n nhau đi,ế 150. Xui lòng nhân d c, nhi u khi lang loàn,ụ ề Ho c theo bên đ ng Bì nang,ặ ộ Th m trêu hoa m u m màng gió xuân.ắ ẫ ơ Ho c theo bên đ ng Tôn Cân,ặ ộ Nhem thèm cho sãi v dân, b chùa,ề ỏ 155. Thêm b y qu quái theo lùa,ầ ỉ Nhóm non Th p Ác, tranh đua khu y đ i,ậ ấ ờ Ng a xem ngoài c a sáng giăng,ử ử 190. Th y trên bi n ng ch ch r ng "Tam Công".ấ ể ạ ữ ằ B c vô trong mi u l nh lùng,ướ ế ạ Th y treo ba b c song song h a đ .ấ ứ ọ ồ Nhân S ng i gi a xem đ ,ư ồ ữ ồ Th y ta han h i, d h linh đan.ấ ỏ ở ồ 195. L y ra thu c đ hai hoàn,ấ ố ỏ Cho v c u tr kh i c n tai nàn.ề ứ ẻ ỏ ơ Ta nhân m t thu v i vàng,ộ ở ộ G p th y ch a k p h i han vi c gì.ặ ầ ư ị ỏ ệ Ti c thay đã đ n Đan Kỳ,ế ế 200. Mùi th m ch a dính chút chi vào mình.ơ ư Ti u r ng: Xin h i nhân huynh,ề ằ ỏ Tr c quen du sĩ, tính danh cũng t ng ?ướ ườ Ng r ng: K sĩ du ph ng,ư ằ ẻ ươ Tên Châu Đ o D n, đem đ ng cho ta.ạ ẫ ườ 6 205. Đang khi b i r i vi c nhà,ố ố ệ Nào r i h i vi c tr i qua cùng chàng.ồ ỏ ệ ả Ch nghe Đ o D n th than,ỉ ạ ẫ ở R ng b y L c T c, bi t toan l nào !ằ ầ ụ ặ ế ẽ Ti u r ng: L c T c làm sao ?ề ằ ụ ặ 210. Xin phân sáu y, âm hao cho rành,ấ Ng r ng: Tai m t nhi u tinh,ư ằ ắ ề Tai tham ti ng nh c, m t giành s c xinh.ế ạ ắ ắ Mũi th i tham v h ng hinh,ờ ị ươ Mi ng th i tham béo, ng t, thanh, r u, trà,ệ ờ ọ ượ 215. Vóc th i mu n b n sô sa,ờ ố ậ B ng th i mu n c a nhà th p son.ụ ờ ố ở ử ế Cho hay L c T c y còn,ụ ặ ấ Khi n con ng i t c l n mòn h thân.ế ườ ụ ầ ư Ti u r ng: Nghe ti ng ng c phân,ề ằ ế ọ 220. Ch nh lòng mu n tách cõi tr n ch i mây.ạ ố ầ ơ Ph i chi g p Đ o D n đây,ả ặ ạ ẫ Ta xin theo d u, tìm th y Nhân S .ấ ầ ư Ng r ng: Ph c nguy n đem đi,ư ằ ượ ệ Anh v s m s a l nghi s n sàng.ề ắ ử ễ ẵ 225. V nay v a ti t xuân quang,ả ừ ế H n năm ngày nhóm hành trang cho r iẹ ồ Thê Tri n t t , chân lui,ề ừ ạ V nhà th y v ngùi ngùi đau rên,ề ấ ợ Nh n nh c m u bên,ờ ơ ạ ẫ ở 230. D n dò g i v , l i lên h Bào.ặ ử ợ ạ ọ Th này hai h nghĩa giao,ứ ọ S m đ hành lý nh ng bao, nh ng h .ắ ồ ữ ữ ồ Bao th i đ ng cá tôm khô,ờ ự H th i đ ng r u, tr ng đ th ng xông,ồ ờ ự ượ ườ ồ ẳ 235. Tr i qua b li u, non tùng,ả ờ ễ Tr i hiu hiu th i gió đông đ a mình,ờ ổ ư M t nhìn trong ti t Thanh minh,ặ ế U Yên đ t cũ, c nh tình trêu ng i,ấ ả ươ Trăm hoa n a khóc n a c i,ử ử ườ 240. Nh tu ng xiêu l c g p ng i c h ng.ư ồ ạ ặ ườ ố ươ C cây gie nhánh đón đ ng,ỏ ườ Nh tu ng níu h i Đông hoàng đâu ?ư ồ ỏ ở Bên non đá c m cúi đ u,ụ ầ Nh tu ng oan khúc, l y c u c u sinh.ư ồ ạ ầ ứ 7 245. Líu lo chim nói trên cành, Nh tu ng k mách tình hình dân đau.ư ồ ể Gió tre hiu h t theo sau,ắ Nh tu ng xúi d c đi mau tìm th y.ư ồ ụ ầ D i non su i ch y kêu ng y,ướ ố ả ầ 250. Nh tu ng nh n h i s này b i ai ?ư ồ ắ ỏ ự ở Hai ng i nhìn th y than dài,ườ ấ Cho hay non n c nhi u loài trông xuân,ướ ề M a s u gió th m bi t ch ng nào thanh !ư ầ ả ế ừ 255. M ng xem c nh cũ th ng tình,ả ả ươ Nào hay l c n o l trình i x a.ạ ẻ ộ ả ư Cùng nhau ng ng n ngày tr a,ơ ẩ ư L i may g p b n c i l a ngâm th .ạ ặ ạ ỡ ừ ơ Hai ng i d ng gót đ ng ch ,ườ ừ ứ ờ 260. L ng nghe du sĩ l i th ngâm r ng:ắ ờ ơ ằ Tr i đông sùi s t gió m a tây,ờ ụ ư Đau m lòng dân c y có th y,ố ậ ầ Ph ng cũ vua tôi gìn tr c m t,ươ ướ ắ M ng nay già tr g i trong tay.ạ ẽ ử Tr n đ tám qu còn non n c,ậ ồ ẻ ướ Binh pháp năm mùi s n c cây.ẵ ỏ H i b n Y lâm ai mu n h i,ỡ ạ ố ỏ Đò x a b n cũ có ta đây.ư ế Ngâm r i tho t th y Ti u, Ng ,ồ ạ ấ ề ư V i vàng Đ o D n tr y l c i ng m.ộ ạ ẫ ụ ư ườ ầ Chào r ng: này k tri âm !ằ ẻ Ngày nay l i đ n Y lâm c u gì ?ạ ế ầ 265 Ng r ng: Đem b n c tri,ư ằ ạ ố Đ ng lòng tìm đ n Nhân S h c hành.ồ ế ư ọ D n r ng: Hai ch "phù sinh"ẫ ằ ữ Ng i non, k n c, ph n đành ti u, ng .ườ ẻ ướ ậ ề ư B y lâu sao ch ng t m s ,ấ ẳ ầ ư 270. Đ n nay l i có công d h c ngh ?ế ạ ư ọ ề Ti u r ng: Th i v n b t t ,ề ằ ờ ậ ấ ề Thêm l m th y thu c làm bê vi c nhà.ầ ầ ố ệ Ng r ng: Ta nghĩ gi n ta,ư ằ ậ B i th ng con v m i ra h t ti n.ở ươ ợ ớ ế ề 275. D n r ng: Trong cõi tr n duyên,ẫ ằ ầ Hay ng i ch a tr r i ti n n vay.ườ ư ả ồ ề ợ 8 Ng i x a ba chuy n gãy tay,ườ ư ế T c mình h c thu c, m i hay làm th y,ứ ọ ố ớ ầ Ti u r ng: M y c m r ng y,ề ằ ấ ụ ừ Đ u noi đ ng cái Hiên Kỳ tr ra.ề ườ ổ 285. M t ngày su i ch y m t xaộ ố ả ộ R t dòng l i có chính tà khác nhau.ố ạ Ng r ng: Cách tr b y lâu,ư ằ ở ấ Đ ng đi ngày tr c l c đâu khôn t m.ườ ướ ạ ầ D n r ng: Đây th t Y lâm,ẫ ằ ậ 290. Nhân khu i kh i, nào l m ch e!ả ỏ ầ ớ Ng r ng: D m cũ v ng hoe,ư ằ ặ ắ Mình tuy có th y, không nghe bi t gì.ấ ế D n r ng: Đó ch v i đi,ẫ ằ ớ ộ Ngày nay ch a g p Tôn S nhà .ư ặ ư ở 295. Đ n am B o D ng theo ta,ế ả ưỡ Ngh ch i vài b a, r i qua Đan Kỳ.ỉ ơ ữ ồ Ng , Ti u theo Đ o D n đi,ư ề ạ ẫ am B o D ng m t khi vui v y.Ở ả ưỡ ộ ầ Ba ng i k t b n đông tây,ườ ế ạ 300. Chuy n trò sách thu c, l i này h i nhau.ệ ố ố ỏ Ng r ng: Tr c i Nhân Khu,ư ằ ướ ả M i hai kinh l c, c n sâu ch a t ng,ườ ạ ạ ư ườ D n r ng: Ba âm, ba d ng,ẫ ằ ươ Ba ba s b i, chia đ ng hai bên,ố ộ ườ 305. Tay chân t h u hai bên,ả ữ Âm d ng đ u sáu, d i trên bu c ràng.ươ ề ướ ộ Th p nh kinh l c caậ ị ạ (Bài ca v m i hai kinh l c)ề ườ ạ D ch nghĩa:ị Kinh Th Thái d ng thông v i ru t non,ủ ươ ớ ộ Kinh Túc Thái d ng thông v i b ng đái,ươ ớ ọ Kinh Th D ng minh thông v i ru t già,ủ ươ ớ ộ Kinh Túc D ng minh thông v i d dày,ươ ớ ạ Kinh Th Thi u d ng thông v i tam tiêu,ủ ế ươ ớ Kinh Túc Thi u d ng thông v i m t,ế ươ ớ ậ Kinh Th Thái âm thông v i ph i,ủ ớ ổ Kinh Túc Thái âm thông v i lá lách,ớ Kinh Th Thi u âm thông v i trái tim,ủ ế ớ Kinh Túc Thi u âm thông v i th n,ế ớ ậ Kinh Th Quy t âm thông v i màng tim,ủ ế ớ 9 Kinh Túc Quy t âm thông v i gan.ế ớ H u h u caự ữ (L i có bài ca r ng)ạ ằ D ch nghĩa:ị Kinh Thái d ng thu c th y, úng v i Thìn,Tu t,ươ ộ ủ ớ ấ thông v i ru t non, b ng đái,ớ ộ ọ Kinh D ng minh thu c kim, ng v i Mão, D u,ươ ộ ứ ớ ậ thông v i ru t già, d dày,ớ ộ ạ Kinh Thi u d ng thu c h a, ng v i D n, Thân,ế ươ ộ ỏ ứ ớ ầ thông v i tam tiêu và m t,ớ ậ Kinh Thái âm thu c th , ng v i S u, Mùi,ộ ổ ứ ớ ử thông v i ph i và lá lách,ớ ổ Kinh Thi u âm thu c h a, ng v i Tý, Ng ,ế ộ ỏ ứ ớ ọ thông v i tim và th n,ớ ậ Kinh Quy t âm thu c m c, ng v i T , H i,ế ộ ộ ứ ớ ỵ ợ thông v i màng tim và gan.ớ Ng r ng: Kinh l c là tiêu,ư ằ ạ Ch nào khí huy t ít nhi u bi t đâu.ỗ ế ề ế D n r ng: Khí huy t nhân khu,ẫ ằ ế 310. Ta t ng coi sách, th y câu ca r ng:ừ ấ ằ Th p nh kinh l c khí huy t đa thi u caậ ị ạ ế ể (Bài ca v khí huy t nhi u ít c a m i hai kinh l c)ề ế ề ủ ườ ạ D ch nghĩa:ị Nhi u khí, nhi u huy t, anh nên nh :ề ề ế ớ Kinh Th D ng minh t c ru t già, vàủ ươ ứ ộ Kinh Túc D ng minh t c d dày.ươ ứ ạ Ít huy t, nhi u khi, có sáu kinh:ế ề Tam tiêu, m t, th n, tim, lá lách, và ph i.ậ ậ ổ Nhi u huy t, ít khí chia ra b n kinh:ề ế ố B ng đái, ru t non, màng, tim và gan.ọ ộ Ng r ng: Kinh l c nhi u đàng,ư ằ ạ ề Ng i đau nhi u ch ng, bi t toan l nào ?ườ ề ứ ế ẽ D n r ng: Ch h i th y cao,ẫ ằ ớ ỏ ầ b nh nào thu c n y đem vào đ ng kinh.ệ ố ấ ườ 315. Ti u r ng: Xin h i tiên sinh,ề ằ ỏ l trong năm t ng, ghi hình tr ng sao ?ệ ạ ạ D n r ng: T có l i rao:ẫ ằ ổ ờ T ng can thu c m c, cây rào mùa xuân.ạ ộ ộ 10 S c xanh, con m t là ch ng,ắ ắ ừ 320. Hoa ra giáp móng, dày gân bu c lèo.ộ Gi u h n, đ ng máu, ti ng kêu,ấ ồ ự ế V toan, n c m t, m ch nêu ch Huy n.ị ướ ắ ạ ữ ề Quy t âm kinh túc y truy n,ế ấ ề H p cùng ph đ m, ngôi li n ngoài trong.ợ ủ ả ề 325. T ng tâm thu c ho , m ch H ng,ạ ộ ả ạ ồ Mùa hè, s c đ , ch ng trong l i này.ắ ỏ ừ ưỡ Gi u th n, nuôi máu, đây,ấ ầ ở Đ ng mùi, ti ng nói, n c v y bu n hôi.ắ ế ướ ầ ồ Thi u âm kinh th ph i r i,ế ủ ả ồ 330. H p cùng ngo i ph , r ng ngôi ti u tr ng.ợ ạ ủ ằ ể ườ T ng tỳ thu c th s c vàng,ạ ộ ổ ắ V ng theo t quý, đ u tàng ý vui.ượ ứ ề Mi ng ch ng, n c dãi, ng t mùi,ệ ừ ướ ọ Ti ng ca, m ch Hoãn, hay nuôi th t hình.ế ạ ị 335. Thái âm kinh túc đã đành, H p cùng ph v , ngôi giành trung châu.ợ ủ ị T ng ph thu c kim, m ch Phù,ạ ế ộ ạ V cay, s c tr ng, mùa thu, phách ròng.ị ắ ắ Gi u h i, nuôi kh p da, lông,ấ ơ ắ 340. Mùi ch ng, ti ng khóc, n c trong mũi th ng.ừ ế ướ ườ Thái âm kinh th cho t ng,ủ ườ H p cùng ngo i ph đ i tr ng y thông .ợ ạ ủ ạ ườ ấ T ng th n thu c th y, mùa đông,ạ ậ ộ ủ S c đen v m n, chi dùng nuôi x ng,ắ ị ặ ươ 345. Ti ng rên, n c nh hôi n,ế ướ ỏ ươ Hai tai ch ng đó, gi ph ng m ch Tr m.ừ ữ ươ ạ ầ Ph n v kinh Túc Thi u âm,ầ ề ế H p bàng quang ph , gìn c m hóa nguyên.ợ ủ ầ Ti u r ng: Nam t ng đã biên,ề ằ ạ 350. Kìa nh sáu ph , xin li n nói ra.ư ủ ề D n r ng: Cái m t ng i ta,ẫ ằ ậ ườ T ng theo xuân m c, kinh là thi u d ng.ượ ộ ế ươ Đ m ngoài làm ph cho can,ả ủ Tóm vào muôn m i, vi c toan lo l ng.ố ệ ườ 355. M y chi u ru t nh ti u tr ng,ấ ề ộ ỏ ể ườ T ng theo h h a, thái d ng kinh c m.ượ ạ ỏ ươ ầ ngoài làm ph cho tâm,Ở ủ N c trôi đem xu ng đ ng d m ngu n sinh.ướ ố ặ ầ ồ 11 V là kinh Túc D ng minh,ị ươ 360. Đ ng theo đ t ch a, vi c mình u ng ăn,ự ấ ứ ệ ố Bao nhiêu n c, xác ch a ngăn,ướ ứ Phát ra các ch , ch u b ng quan ty.ỗ ị ằ ngoài làm ph cho tỳ,Ở ủ Cái bao t y th t ghi công dày.ử ấ ậ 365. Đ i tr ng ru t l n li n đây,ạ ườ ộ ớ ề D ng minh kinh th , t ng v y thu câm (kim).ươ ủ ượ ầ Ngôi theo nh ph h i c m,ờ ế ơ ầ V t ăn bã xác xu ng h m ph n ra,ậ ố ầ ẩ Bàng quang th t b ng đái ta,ậ ọ 370. T ng theo đông th y, kinh là thái d ng.ượ ủ ươ Ngôi theo ngoài ch n th n h ng,ố ậ ươ Hóa h i n c xu ng, làm đ ng ni u tân.ơ ướ ố ườ ệ Tam tiêu ph y ba t ng,ủ ấ ầ Kiêm trên, gi a, d i, g i r ng tam tiêu.ữ ướ ọ ằ 375. Trên thâu ăn u ng, n p nhi u,ố ạ ề Gi a chia trong đ c, d i đi u g n ra.ữ ụ ướ ề ạ Làm đ ng n c xác tr i qua,ườ ướ ả Nh ba h i y tiêu hòa máu, h i.ờ ơ ấ ơ Tr c sau b a kh p ba h i,ướ ủ ắ ơ 380. Thi u d ng kinh th th t n i dinh ng i.ế ươ ủ ậ ơ ườ Ti u r ng: Kinh l c m i hai,ề ằ ạ ườ T ng ph m i m t bi t hài th sao?ạ ủ ườ ộ ế ế D n r ng: Tr c có l i rao:ẫ ằ ướ ờ Quy t âm kinh th , tâm bào l c nêu.ế ủ ạ 385. Tâm bào cùng ph tam tiêu,ủ Trong ngoài hai y chia đ u âm, d ng.ấ ề ươ Mu n làm th y đ ng ch "l ng",ố ầ ặ ữ ươ B nh trong t ng ph ph i l ng th c h .ệ ạ ủ ả ườ ự ư R i đây h i l i Nhân S ,ồ ỏ ạ ư 390. Xin phân ch ng th c, ch ng h cho rành.ứ ự ứ ư Ng r ng: Kìa b n Ngũ Hành,ư ằ ế Chia ra n o kh c, n o sinh làm gì ?ẻ ắ ẻ D n r ng: Trên, d i hai nghi,ẫ ằ ướ Có năm hành y, hoa ky (c ) xây v n.ấ ơ ầ 395. M c, kim, th y, h a, th phân,ộ ủ ỏ ổ Sinh: ph n y t t, kh c: ph n y h .ầ ấ ố ắ ầ ấ ư Mu n cho rõ l nên h ,ố ẽ ư Coi l i sinh kh c t s ca r ng:ờ ắ ổ ư ằ 12 Ngũ hành t ng sinh caươ (Bài ca v ngũ hành t ng sinh)ề ươ D ch nghĩa:ị M c sinh h a ch , h a sinh th ,ộ ỏ ừ ỏ ổ Th sinh kim ch , kim sinh th y,ổ ừ ủ Th y sinh m c ch , năm m i sinh,ủ ộ ừ ố Trong kho ng tr i đ t đ u t t lành.ả ờ ấ ề ố Ngũ hành t ng kh c caươ ắ (bài ca v ngũ hành t ng kh c)ề ươ ắ D ch nghĩa:ị M c kh c th ch , th kh c th y,ộ ắ ổ ừ ổ ắ ủ Th y kh c h a ch ,h a kh c kim,ủ ắ ỏ ừ ỏ ắ Kim kh c m c ch , năm m i kh c,ắ ộ ừ ố ắ Trong kho ng tr i đ t th y tai ng.ả ờ ấ ả ươ Ai mà rõ l ngũ hành,ẽ 400. Vi c trong tr i đ t d lành tr c hay.ệ ờ ấ ữ ướ Trên th i m a móc, gió mây,ờ ư D i th i non n c, c cây muôn loài.ướ ờ ướ ỏ Gi a th i nhà c a, đ n đài,ữ ờ ử ề Năm hành tóm vi c ba tài nh to.ệ ỏ 405. Ví dù t o hóa m y lò,ạ ấ Hóa công m y th , m t pho ngũ hành.ấ ợ ộ Mu n coi phép y cho tinh,ố ấ Đ th Hà L c, D ch kinh rõ bàn.ồ ư ạ ị Ng r ng: N i i Thiên Can,ư ằ ơ ả 410. Có non Ngũ V n đ toan vi c gì ?ậ ể ệ Ch a hay ch v n là chi ?ư ủ ậ L i thêm khách v n, sách ghi r n ràng ?ạ ậ ộ D n r ng: M i ch thiên can,ẫ ằ ườ ữ Anh em th l p, rõ ràng ch ng sai.ứ ớ ẳ 415. Anh em m t gái, m t trai,ộ ộ Âm d ng chia khác, lâu đài năm ph ng,ươ ươ Giáp, tẤ : m c, đông ph ng,ộ ở ươ Bính, Đinh: h a, nam ph ng t t ng.ỏ ở ươ ỏ ườ M uậ , Kỷ: th , trung ng,ổ ở ươ 420. Canh, Tân: kim, tây ph ng y th ng.ở ươ ấ ườ Nhâm, Quý: th y, b c ph ng,ủ ở ắ ươ Đ u r ng ch v n, s đ ng vi c tr i.ề ằ ủ ậ ử ươ ệ ờ 13 Năm ngôi ch v n ch ng d i,ủ ậ ẳ ờ Ngôi nào theo n y, có l i th x a.ấ ờ ơ ư Ch v n thiủ ậ (Bài th v ch v n)ơ ề ủ ậ D ch nghĩa:ị M c v n b t đ u t ti t Đ i hàn ;ộ ậ ắ ầ ừ ế ạ H a v n b t đ u t ba ngày tr c ti t Thanh minh;ỏ ậ ắ ầ ừ ướ ế Th v n b t đ u t ba ngày sau ti t Mang ch ng;ổ ậ ắ ầ ừ ế ủ Kim v n b t đ u t sáu ngày sau ti t L p thu ;ậ ắ ầ ừ ế ậ Th y v n b t đ u t chín ngày sau ti t L p đông;ủ ậ ắ ầ ừ ế ậ H t vòng r i tr l i t đ u, muôn năm v n nh v y.ế ồ ở ạ ừ ầ ẫ ư ậ 425. Năm nhà đ u có túc duyên,ề V ch ng ph i h p, tách mi n theo nhau.ợ ồ ố ợ ề Anh Giáp, ch K c i nhau,ị ỷ ướ Hóa ra v n th , tr c sau ch ng l m.ậ ổ ướ ẳ ầ t, Canh h p l i hóa câm,Ấ ợ ạ 430. Đinh, Nhâm h p l i hóa tr m m c cây.ợ ạ ầ ộ Bính, Tân hòa th y n c đ y,ủ ướ ầ Anh M , ch Quý hóa v y h a quang.ồ ị ầ ỏ Mu n coi năm hóa t o đoan.ố ạ G i r ng khách v n, này chàng nghe th .ọ ằ ậ ơ Khách v n thiậ (Bài th v khách v n)ơ ề ậ D ch nghĩa:ị Giáp K hóa ra th , t Canh hóa ra Kim,ỷ ổ Ấ Đinh Nhâm hóa ra m c, t t c thành r ng,ộ ấ ả ừ Bính tân hóa ra th y, ch y đi cu n cu n,ủ ả ồ ộ M u Quý hóa ra h a, b c lên thành ng n l a ph ng Nam.ậ ỏ ố ọ ử ở ươ 435. K t năm y hóa ra,ể ừ ấ Làm năm v n khách xây mà theo niên.ậ Tr n m i hai tháng m t niên,ọ ườ ộ Noi theo khách v n, thay phiên đi li n.ậ ề Gi nh Giáp, K chi niên,ả ư ỷ 440. Hóa ra hành th , th t truy n v n s .ổ ậ ề ậ ơ Th sinh kim y v n nhi,ổ ấ ậ Kim sinh th y y, l i trì v n ba.ủ ấ ạ ậ Th y sinh m c, v n th t ,ủ ộ ậ ứ ư 14 M c sinh h a v n, lu n t năm nay.ộ ỏ ậ ậ ừ 445. M i v n b y m i hai ngày,ỗ ậ ả ươ L i d năm kh c, c v y tính qua.ạ ư ắ ứ ầ L y năm Giáp, K suy ra,ấ ỷ Bao nhiêu năm n a đ u là nh đây.ữ ề ư L i xem v n khách đ i xây,ạ ậ ổ 450. Thái quá b t c p, l này cho minh.ấ ậ ẽ Năm Giáp, Bính, M u, Nhâm, Canh,ậ Th t năm thái quá, đã đành d ng phân.ậ ươ Năm Đinh, t, K , Qúy, Tân,Ấ ỷ Th t năm b t c p, v ph n âm can,ậ ấ ậ ề ầ 455. Thái quá tr c ti t Đ i hàn,ướ ế ạ M i ba ngày ch n, giao bàn tiên thiên.ườ ẵ B t c p sau ti t Đ i hàn,ấ ậ ế ạ M i ba ngày ch n giao bàn h u thiên.ườ ẵ ậ Cho hay tr i có h u, tiên,ờ ậ 460. M i can trên d i, li n li n xây đi.ườ ướ ề ề Ng r ng: Kìa i Đ a Chi,ư ằ ả ị Có non L c Khí, đ ng đi l n nh u.ụ ườ ộ ầ Ch a hay ch khí đâu,ư ủ ở L i thêm khách khí, đ âu vi c gì ?ạ ể ệ 465. D n r ng:Trong i Đ a Chi,ẫ ằ ả ị Có m i hai ch , th đi xây v n.ườ ữ ứ ầ D n, Mão thu c m c, mùa xuân,ầ ộ ộ T , Ng thu c h a, ch ng mùa hè.ỵ ọ ộ ỏ ở ư Mùa thu Thân, D u, kim khoe,ậ 470. Mùa đông H i, Tý, n c be dũng tuy n.ợ ướ ề Thìn, Tu t, S u, Mùi : đ t li n,ấ ử ấ ề V ng theo t quý, ch chuyên b n mùa.ượ ứ ở ố V y nên sáu khí n bùa,ậ ấ Khí phong th nh t, th i lùa gió xuân,ứ ấ ổ 475. Th hai, khí h a l a ph ng,ứ ỏ ử ừ Th ba, khí th nóng h ng viêm oai,ứ ử ừ Th t , khí th p t bày,ứ ư ấ ướ Th năm, khí táo ráo bay h i n ng,ứ ơ ồ Th sáu là khí hàn chung,ứ 480. S p ra th l p, gi trong b n mùa.ắ ứ ớ ữ ố Kêu r ng ch khí b n mùa,ằ ủ ố Có bài th c , đ tua thu c lòng.ơ ổ ể ộ 15 Ch khí thiủ (Bài th v ch khí)ơ ề ủ D ch nghĩa:ị Khí đ u tiên là khí Quy t âm (phong m c) b t đ u t ti t Đ i hàn.ầ ế ộ ắ ầ ừ ế ạ Khí th hai là khí quân h a, b t đ u t ti t Xuân phân.ứ ỏ ắ ầ ừ ế Khí th ba là là khí Thi u d ng (t ng h a), b t đ u t ti t Ti u mãn.ứ ế ươ ướ ỏ ắ ầ ừ ế ể Khí th t là khí thái âm (th p th ), b t đ u t ti t Đ i th .ứ ư ấ ổ ắ ầ ừ ế ạ ử Khí th năm là khí D ng minh (táo kim), b t đ u t ti t Thu phân.ứ ươ ắ ầ ừ ế Khí th sáu là khí Thái d ng (hàn th y), b t đ u t ti t Ti u tuy t.ứ ươ ủ ắ ầ ừ ế ể ế Sáu h i ch khí ch ng d i,ơ ủ ẳ ờ Năm nào theo n y, t i tr i an.ấ ạ ờ ở 485. M i năm t ti t Đ i hàn,ỗ ừ ế ạ Chính trong ngày y giao sang khí đ u.ấ ầ H i bình ch ng tr c, ch ng sau,ơ ẳ ướ ẳ "T thiên" hai ch , sách Tàu rõ biên.ề ữ Kêu r ng "binh khí chi niên",ằ 490. Cho hay h i ch , chính chuyên gi phòng.ơ ủ ữ K t sáu c p đ i xung,ể ừ ặ ố Đ nh ngôi khách khí, xây dòng chia ra.ị Tý đ i v i ố ớ Ngọ m t toà,ộ Làm ngôi quân h a, nhà Thi u âm.ỏ ở ế 495. S uử , Mùi c p đ i Thái âm.ặ ố Làm ngôi th p th , th m d m năm ph ng.ấ ổ ấ ầ ươ D nầ , Thân c p đ i Thi u d ng,ặ ố ế ươ Làm ngôi t ng h a, s đ ng vi c mình.ướ ỏ ử ươ ệ Mão, D uậ c p đ i D ng minh,ặ ố ươ 500. Làm ngôi hàn th y, băng s ng tr m tr m.ủ ươ ầ ầ Tỵ, H iợ c p đ i Quy t âm,ặ ố ế Làm ngôi phong m c, r m r m gió cây.ộ ầ ầ 505. Sáu ngôi khách khí đ i xây,ổ Gi tr i gi đ t, t đây chia mi n,ữ ờ ữ ấ ừ ề Gi nh Tý, Ng chi niên.ả ư ọ Th t ngôi quân ho , vi c chuyên gi tr i,ậ ả ệ ữ ờ L y hai năm y làm l i,ấ ấ ờ 510. Còn m i năm n a, cũng d i nh nhau.ườ ữ ờ ư Khách khí thi (Bài th v khách khí)ơ ề D ch nghĩa:ị Năm Tý, năm Ng , khí Thi u âm quân h a gi tr i,ọ ế ỏ ữ ờ 16 Còn khí D ng minh táo kim gi đ t.ươ ữ ấ Năm S u, năm mùi, khí Thái âm th p th gi tr i,ử ấ ổ ữ ờ Còn khí Thái d ng hàn th y gi đ t, m a liên miên.ươ ủ ữ ấ ư Năm D n, năm Thân, khí Thi u d ng t ng h a gi tr i,ầ ế ươ ướ ỏ ữ ờ Còn khí Quy t âm phong m c truy n trong đ tế ộ ề ở ấ Năm Mão, năm D u thì ng c l i v