Tập huấn dạy và học tích cực ở tiểu học

*DẠY VÀ HỌC TÍCH CỰC Ở TIỂU HỌCTẬP HUẤN*I- Mục tiêu lớp tập huấn Kiến thức Mở rộng, nâng cao hiểu biết về D&HTC - Trỡnh bày được DHTC là gỡ, vai trũ của GV và HS trong DHTC.- Chỉ ra được những dấu hiệu của DHTC và cỏc yếu tố thỳc đẩy DHTC - Nêu được các mức độ tham gia của HS trong DHTC và một số điều kiện để HS tham gia vào các hoạt động DHTC*I- Mục tiêu lớp tập huấn2. Kü n¨ng - Phân tích được hoạt động dạy của GV, hoạt động học của HS, trong đó chú ý tới sự tương tác giữa HS - GV, HS - HS và HS với môi trường học tập thông qua một số tình huống dạy học cụ thể (trích đoạn băng hình, do GV mô tả, ). - Đề xuất được cách cải tiến việc dạy học nhằm nâng cao chất lượng học tập của HS trong một số tình huống dạy học cụ thể.- Tập huấn lại cho đồng nghiệp tại địa phương*I- Mục tiêu lớp tập huấn3. Th¸i ®é - TÝch cùc tham gia c¸c ho¹t ®éng tËp huÊn - NhiÖt t×nh, s¸ng t¹o trong viÖc ¸p dông DHTC- Có ý thức ¸p dông, hướng dẫn, hỗ trợ và khuyến khích đồng nghiệp áp dụng DHTC tại địa phương *NỘI DUNG TẬP HUẤN 1. Thế nào là DHTC ?2. Giáo viên có vai trò gì trong DHTC ?3. Dấu hiệu nào để nhận biết DHTC ?4. Những yếu tố nào thúc đẩy DHTC? 5. Sự tham gia của HS trong DHTC *Vòng tròn trải nghiệmTrải nghiệmPhân tích hoạt động trải nghiệmKhái quát hoá vấn đề, rút ra bài học Áp dụngTập huấn có sự tham giaIII. Ph­¬ng ph¸p tËp huÊn*III. Ph­¬ng ph¸p/kü thuËt d¹y häc Nêu và giải quyết vấn đề §éng n·o Th¶o luËn Thùc hµnh Kh¨n phñ bµn NỘI DUNG 1THẾ NÀO DẠY HỌC TÍCH CỰC? *“Những cuộc phiêu lưu khám phá thực sự không nằm ở chỗ nhìn thấy những khung cảnh mới,mà ở chỗ có những cách nhìn mới”.*Hoạt động khởi độngNhững yếu tố khác biệt giữa dạy học thụ động và dạy học tích cực là gì?*HAI MÔ HÌNH CỦA VIỆC DẠY VÀ HỌCDạy học thụ độngDạy học tích cực*Đâu là sự khác biệt? Dạy học thụ động tập trung vào sự truyền đạt kiến thức một chiều của giáo viên. Người dạy Người học Học tập ở mức nông cạn, hời hợt Dạy và học tích tập trung vào hoạt động của người học. Người dạy Người học Người học Học tập ở mức độ sâu*?Học sâuHọc nôngHọc kiến thức và kỹ năng cơ bảnHạn chế sử dụng hoặc chỉ sử dụng một phầnÁp dụng kiến thức và kỹ năng bằng nhiều cách khác nhau trong các hoàn cảnh khác nhauNăng lực hành động trong các tình huống mới và có ý nghĩaHọc sâu*Nhà trườngThực tếHọc sâu*Sơ đồ lắp bóng đènĐÂU LÀ SỰ KHÁC BIỆT?*?*HỌC SINH CÓ SỰ KHÁC BIỆT VỀ:Sở thíchKinh nghiệm sốngTrình độNhịp độPhong cách họcSức khoẻ, tâm sinh líĐiều kiện hoàn cảnh sống,*HOẠT ĐỘNGTrải nghiệmQUAN SÁTSuy ngẫm về các hoạt động đã thực hiệnÁP DỤNGHoạt động có hỗ trợPHÂN TÍCHSuy nghĩPHONG CÁCH HỌC TẬP TÍCH CỰC*Xác định vấn đề của việc áp dụng DHTC hiện nayNhiệm vụ của học viên:Cá nhân đọc thông tin 1.2 – HĐ 1 về tình huống sư phạm.Ở trường, lớp bạn có diễn ra như thế khồng? Nếu không, hãy bổ sung, mô tả cụ thể trong nhóm.Thảo luận nhóm, phân tích và chỉ ra những hạn chế của từng trích đoạn theo gợi ý sau:Vấn đề DH phát huy tính tích cực, chủ động của HS được diễn ra như thế nào? Hướng khắc phục của nhóm bạn?Việc dạy học theo nhóm được thực hiện như thế nào? Hướng khắc phục?Các hoạt động học tập khơi gợi hứng thú trí tuệ và khám phá kiến thức như thế nào? Hướng khắc phục?Trình bày lên giấy Ao và báo cáo trước lớp.*DẠY HỌC TÍCH CỰCDạy học tích cực hướng tới hoạt động học tập chủ động, chống lại thói quen học tập thụ động, quan tâm nhiều tới hứng thú và kinh nghiệm đã có hàng ngày của học sinh, nhấn mạnh hơn tới sự tham gia tích cực của từng cá nhân học sinh để hiểu sâu hơn những kiến thức mới.NỘI DUNG 2VAI TRÒ CỦA GIÁO VIÊN TRONG DẠY HỌC TÍCH CỰC*Xác định vai trò của giáo viên trong tổ chức dạy họcNhiệm vụ của học viên1. Cá nhân đọc thông tin 2.2 - HĐ 2 về trích đoạn gìơ học.2. Thảo luận nhóm, phân tích vai trò của giáo viên theo các gợi ý sau: Thầy A và cô B đã nghiên cứu những vấn đề gì khi thiết kế bài học? Những yếu tố gì đã làm nên sự khác biệt giữa 2 giờ lên lớp của thầy A và cô B?3. Giáo viên phải ứng xử như thế nào trong gìơ học với tư cách là người hướng dẫn?4. Giả sử bạn là cô B, nếu được dạy lại bài này tại lớp của mình, bạn sẽ thay đổi như thế nào? (cá nhân động não, trả lời).(Trình bày lên giấy Ao và báo cáo trước lớp)*Vai trò của giáo viên trong tổ chức dạy họcTổ chức lớp họcTrong lớp họcNgoài lớp học, ngoài thiên nhiênỞ đâu cũng phải: Tạo môi trường học tập thân thiện, phong phúHướng dẫn:Kèm cặp/ hướng dẫnPhản hồiTạo đà thúc đẩyĐiều chỉnh nếu cần thiết. *2. Thiết kế câu hỏi/bài tập/nhiệm vụ học tập đa dạng. Đòi hỏi phát triển tư duy học sinh và tổ chức thực hiện Học sinh thực hiện bài tập/nhiệm vụ giống nhau Cùng thời điểm nhưng có nhiều bài tập khác nhau Theo vòng tròn Cá nhân Theo cặp Theo nhóm3. Tổ chức đánh giá trong khi học Tự đánh giá Đánh giá đồng đẳng,Vai trò của giáo viên trong tổ chức dạy học*KẾT LUẬN VỀ VAI TRÒ CỦA GIÁO VIÊNGiáo viên là yếu tố quan trọng trọng việc đảm bảo chất lượng giáo dục Trách nhiệm – lương tâm của người thầy Có thái độ tích cực đối với học sinh Nhạy cảm Giáo dục theo khả năng/năng khiếu của học sinh Đáp ứng sự đa dạng của dạy và học tích cựcHiểu rõ bản chất của dạy và học tích cực Khả năng áp dụng dạy và học tích cực Có thái độ coi trọng sự khác biệt của người học *Ứng xử của giáo viên với tư cách là người hướng dẫnChú ý lắng nghe học sinh phát biểu ý kiếnTìm mối liên hệ giữa các ý tưởngTìm lí do cho hành động của học sinhQuay lại các phần trước khi học sinh chưa hiểu bàiGiúp học sinh tìm tòiKiên trì chờ đợiNỘI DUNG 3DẤU HIỆU NHẬN BIẾT DẠY HỌC TÍCH CỰC*BỐN DẤU HIỆU CỦA DẠY HỌC TÍCH CỰC Dạy và học thông qua tổ chức các hoạt động học tập của học sinh. Dạy và học chú trọng rèn phương pháp tự học. Tăng cường học cá thể phối hợp với học tập hợp tác. Kết hợp đánh giá của thày với tự đánh giá của trò.HỌC SÂU là hiệu quả của DẠY HỌC TÍCH CỰCĐiều kiện để học sâu Cảm giác thoải mái Tham gia tícg cực*Cảm giác thoải mái Cảm giác tự tin Cảm giác vừa sức Cảm thấy tự tin Cảm giác được tôn trọng*Cảm giác không thoải mái Cảm giác không an toàn Cảm giác lạc lõng Cảm giác bị tẩy chay Hoài nghi bản thân Cảm giác bị làm bẽ mặt Cảm giác tuyệt vọng mặc dù đã có nhiều cố gắng Cảm giác lo lắng Cảm giác sợ hãi*DẤU HIỆU CỦA SỰ THAM GIA*Nhiệm vụ của học viênQuan sát băng hình về 2 gìơ dạyHãy phân tích điểm giống và khác nhau giữa hai giờ học này theo gợi ý sau: - Mức độ hướng dẫn, dẫn dắt, giúp đỡ học sinh của GV như thế nào? - Mức độ tích cực chủ động của học sinh như thế nào?Trình bày lên giấy Ao, báo cáo trước lớp*Quan sát bức tranh*DẤU HIỆU THAM GIA Năng động Tính sáng tạo Tính chính xác Thể hiện Sự tập trung Trình bày ý tưởng/suy nghĩ Tính kiên trì*Làm thế nào để người học có thể học sâu? Bài học sinh động hơn- hiệu quả học tập tốt hơn Quan hệ giữa GV-HS, HS-HS tốt hơn Hoạt động học tập phong phú hơn HS hoạt động nhiều hơn GV có nhiều cơ hội giúp đỡ HS hơn Phát triển tính độc lập, sáng tạo của HS .NỘI DUNG 4CÁC YẾU TỐ THAM GIA THÚC ĐẨY DẠY HỌC TÍCH CỰC*Nhiệm vụ của học viên Dựa vào kinh nghiệm dạy học, cá nhân hãy ghi vào giấy A4 những yếu tố thúc đẩy DHTC? Trao đổi và ghi ý kiến thống nhất của nhóm vào giấy Ao. Trình bày trước lớp ý kiến thống nhất của nhóm.5 YẾU TỐ THÚC ĐẨY DHTCKhông khí học tập và các mối quan hệ trong lớp/nhóm Sự phù hợp với mức độ phát triển của học sinh Sự gần gũi với thực tếMức độ và sự đa dạng của hoạt độngPhạm vi tự do sáng tạo.*Không khí học tập và các mối quan hệ trong nhóm/lớpXây dựng môi trường học tập thân thiện mang tính kích thích: - Bố trí bàn ghế, trang trí trên tường, cách sắp xếp không gian lớp học - Quan tâm tới sự thoải mái về tinh thần - Hỗ trợ cá nhân một cách tích cực - Tạo cơ hội để HS giao tiếp, thể hiện quan điểm, giá trị, mơ ước, chia sẻ kinh nghiệm,và hợp tác trong các hoạt động học tập. - Tạo ra môi trường học tập thoải mái, không căng thẳng, không nặng nề, không gây phiền nhiễu. - Cho phép có các hoạt động giải trí nhẹ nhàng, truyện vui, hài hước trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.*2. Sự phù hợp với mức độ phát triển của học sinh Tính tới sự phân hoá về nhịp độ học tập giữa các đối tượng HS khác nhau Tính tới sự khác biệt về trình độ phát tiênr của học sinh Trình bày rõ ràng về những mong đợi của thày đối với trò Đưa ra các yêu cầu rõ ràng, tránh mơ hồ, đa nghĩa Khuyến khích học sinh giúp đỡ lẫn nhau Quan sát học sinh học tập để tìm ra phong cách, sở thích học tập của từng học sinh Dành thời gian đặt các câu hỏi yêu cầu HS động não và hỗ trợ cá nhân Tạo điều kiện trao đổi với HS về nhiệm vụ học tập.*3. Sự gần gũi với thực tế Nỗ lực gắn nội dung/nhiệm vụ với các mối quan tâm của học sinh và với thế giới thực tại xung quanh Tận dụng mọi cơ hội có thể để học sinh tiếp xúc với vật thực/ tình huống thực Sử dụng các công cụ dạy học hấp dẫn để đưa học sinh lại gần đời sống thực tế Giao các nhiệm vụ vận dụng kiến thức/kĩ năng trong các môn học có ý nghĩa với học sinh Khai thác những đề tài vượt ra ngoài giới hạn của các môn học riêng rẽ.*4. Mức độ và sự đa dạng của hoạt động Hạn chế tối đa thời gian chết và thời gian chờ đợi Tạo ra các thời điểm hoạt động và trải nghiệm tích cực Tích hợp hoạt động học mà chơi (Các trò chơi gáio dục) Thay đổi xen kẽ các hoạt động và nhiệm vụ học tập Tăng cường các trải nghiệm thành công Tăng cường sự tham gia tích cực Đảm bảo hỗ trợ đúng mức (HS hỗ trợ lẫn nhau và hỗ trợ từ GV) Đảm bảo đủ thời gian thực hành*Mọi người đều sẽ được thày hỗ trợ đúng mứcĐoán tranh?*MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC MỨC ĐỘ HỖ TRỢ CỦA GIÁO VIÊN VỚI NHU CẦU CỦA HỌC SINH Hỗ trợNhu cầuNhiềuítKhông cóNhiềuCân bằngTích cựcThiếu thốn (bị bỏ rơi)ítNhàm chánCân bằngTích cựcKhông cóKhông tích cựcNhàm chánCân bằng*5. Phạm vi tự do sáng tạo Động viên khuyến khích học sinh tự giải quyết vấn đề Đặt các câu hỏi mở, thay vì các câu hỏi đóng mang tính nhắc lại (cho phép học sinh đào sâu suy nghĩ sáng tạo) Giao nhiệm vụ trên cơ sở thực tiễn của nhà trường và thực tế của nhóm Tạo điều kiện và cơ hội để học sinh tham gia* O O O O O O O O O Bài tập giải tríDùng 4 đoạn thẳng liền nét ( không nhấc bút) để nối các dấu chấm như hình vẽ trên.*Ra ngoài khung O O O O O O O O O NỘI DUNG 5SỰ THAM GIA CỦA HỌC SINH TRONG DẠY HỌC TÍCH CỰC*Xác định mức độ tham giacủa học sinh trong dạy học tích cựcNhiệm vụ của học viênCá nhân đọc phiếu thông tin 3Thảo luận trong nhóm rồi trả lời các câu hỏi sau: - Học sinh trong các lớp học trên có được tham gia không? Nếu có, đó là sự tham gia như thế nào? - Phân tích mức độ tham gia của học sinh trong 3 lớp học đó. - Thế nào là sự tham gia của học sinh trong dạy học tích cực?3. Để học sinh được tham gia ở mức độ cao trong giờ học, giáo viên cần chú ý điều gì?Trình bày lên giấy Ao và báo cáo trước lớp.*SỰ THAM GIA CỦA HỌC SINH Tham gia thụ động: là việc học sinh hoàn toàn thực hiện nhiệm vụ của giáo viên theo một cách sắp đặt có sẵn, không được thay đổi hay sáng tạo thêm. Tham gia chủ động: là quá tình học sinh tích cực, chủ động đóng góp ý kiến, tham gia các hoạt động mà giáo viên tổ chức. Sự tham gia này hoàn toàn do ý chủ quan của học sinh mà không cần sự thúc đẩy, áp đặt từ phía giáo viên (mức độ chủ động khác nhau)*Sự tham gia của học sinh trong dạy học tích cực là quá trình học sinh tích cực, chủ động đề xuất các ý kiến, thực hiện các hoạt động, các nhiệm vụ học tập dưới sự hướng dẫn của giáo viên nhằm phát hiện và chiếm lĩnh kiến thức, kĩ năng mới.Kết luận:*NHỮNG ĐIỂM CẦN CHÚ Ý ĐỂ HỌC SINH THAM GIA Ở MỨC ĐỘ CAO Các bài tập, nhiệm vụ phải phù hợp với năng lực của từng học sinh Cung cấp thông tin và hướng dẫn rõ cách thực hiện bài tập, nhiệm vụ Tạo cơ hội để học sinh đưa ra những ý kiến, quan điểm, cách làm mới Lắng nghe và tôn trọng sự đóng góp của học sinh Công nhận mọi sự đóng góp của học sinh Phản hồi tích cực về các kết quả mà học sinh làm.*MỘT SỐ ĐIỀU KIỆN ĐẢM BẢO SỰ THAM GIA ĐÍCH THỰC CỦA HỌC SINHLàm việc theo nhómLiệt kê những điều kiện để học sinh tham gia vào các hoạt động dạy học tích cực*MỘT SỐ ĐIỀU KIỆN ĐẢM BẢO SỰ THAM GIA ĐÍCH THỰC CỦA HỌC SINH Dân chủ và công bằng Không phán xét Sử dụng phương pháp thích hợp Có kĩ năng giao tiếp và kĩ năng dẫn dắt Thúc đẩy sự tác động tương tác giữa học sinh và học sinh, giữa giáo viên và học sinh Tác động tới những người lớn có liên quan khác.*Cám ơn