Tìm hiểu về ngân hàng thương mại

Tổng quan về NHTM 1 CHƯƠNG 1 TS. Nguyễn Thanh Phong Tổng quan về NHTM 2 1. Khái niệm NHTM là tổ chức được thành lập để thực hiện hoạt động kinh doanh tiền tệ và các hoạt động kinh doanh khác có liên quan, với hoạt động thường xuyên là nhận tiền gửi dưới nhiều hình thức khác nhau từ các chủ thể trong nền kinh tế và sử dụng số tiền này để cấp tín dụng, cung ứng dịch vụ thanh toán qua tài khoản cho các chủ thể trong nền kinh tế, nhằm mục tiêu lợi nhuận. TS. Nguyễn Thanh Phong I. KHÁI NIỆM VÀ ĐẶC THÙ KINH DOANH CỦA NHTM Tổng quan về NHTM 4 1. Chức năng của NHTM a. Trung gian tài chính NHTM thực hiện chức năng trung gian tài chính của nền kinh tế: + NHTM là một tổ chức tham gia điều tiết nguồn vốn cho nền kinh tế bằng việc tập hợp nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi từ các tổ chức và cá nhân để điều chuyển cho các tổ chức và cá nhân có nhu cầu về vốn thông qua hoạt động huy động vốn và cấp tín dụng. + Ngân hàng thương mại cũng là chủ thể trên đầu tư trên thị trường vốn. TS. Nguyễn Thanh Phong II. CHỨC NĂNG VÀ VAI TRÒ CỦA NHTM Tổng quan về NHTM 5 1. Chức năng của NHTM b. Trung gian thanh toán Ngân hàng thương mại thực hiện chức năng trung gian thanh toán cho khách hàng bằng việc tổ chức thực hiện thanh toán chi trả thay cho những khách hàng có nhu cầu thanh toán qua ngân hàng: - NHTM tổ chức mở tài khoản cho khách hàng; - NHTM cung cấp và quản lý các công cụ thanh toán không dùng tiền mặt; - NHTM tổ chức thực hiện quy trình thanh toán thay cho khách hàng. TS. Nguyễn Thanh Phong II. CHỨC NĂNG VÀ VAI TRÒ CỦA NHTM Tổng quan về NHTM 6 1. Chức năng của NHTM c. Tạo tiền - Chức năng tạo tiền của NHTM là sự kết hợp chức năng trung gian tài chính và chức năng trung gian thanh toán. Khi NHTM thực hiện 2 chức năng này làm cho lượng tiền gửi của khách hàng tại hệ thống ngân hàng thương mại tăng lên, làm tăng khôi cung tiền tệ trong nền kinh tế. TS. Nguyễn Thanh Phong II. CHỨC NĂNG VÀ VAI TRÒ CỦA NHTM Tổng quan về NHTM 7 2. Vai trò của NHTM - Góp phần điều tiết nguồn vốn nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn trong nền kinh tế. - Góp phần thúc đẩy sự phát triển của thị trường tài chính. - Góp phần thực thi chính sách tiền tệ quốc gia nhằm đạt được các mục tiêu phát triển kinh tế đã đề ra trong từng giai đoạn. TS. Nguyễn Thanh Phong II. CHỨC NĂNG VÀ VAI TRÒ CỦA NHTM Tổng quan về NHTM 8 1. Nghiệp vụ nguồn vốn a. Vốn chủ sở hữu Vốn chủ sở hữu là nguồn vốn thuộc sở hữu của ngân hàng, bao gồm: vốn góp của chủ sở hữu ngân hàng, vốn tạo ra từ hoạt động kinh doanh và chênh lệch do đánh giá lại tài sản. III. CÁC NGHIỆP VỤ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI TS. Nguyễn Thanh Phong Tổng quan về NHTM 9 1. Nghiệp vụ nguồn vốn a. Vốn chủ sở hữu o Nghiệp vụ hình thành vốn chủ sở hữu. - Nghiệp vụ góp vốn ban đầu của chủ sở hữu khi thành lập ngân hàng. - Nghiệp vụ tăng vốn của NHTM trong quá trình hoạt động: từ lợi nhuận, từ vốn góp thêm của chủ sở hữu trong quá trình hoạt động của ngân hàng. III. CÁC NGHIỆP VỤ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI TS. Nguyễn Thanh Phong Tổng quan về NHTM 10 1. Nghiệp vụ nguồn vốn a. Vốn chủ sở hữu o Đặc điểm. - Thành phần vốn có tính ổn định. - Chiếm tỷ trọng nhỏ nhưng có vai trò rất quan trọng trong kinh doanh ngân hàng o Mục đích sử dụng. - Đầu tư mua sắm tài sản cố định - Đầu tư nhằm mục đích sinh lời. - Cấp tín dụng. III. CÁC NGHIỆP VỤ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI TS. Nguyễn Thanh Phong Tổng quan về NHTM 11 1. Nghiệp vụ nguồn vốn b. Vốn huy động Vốn huy động là vốn thuộc sở hữu của các chủ thể trong nền kinh tế, được ngân hàng tạm thời quản lý, sử dụng, kinh doanh trong một thời gian nhất định sau đó sẽ hoàn trả lại cho chủ sở hữu khi đến hạn. III. CÁC NGHIỆP VỤ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI TS. Nguyễn Thanh Phong Tổng quan về NHTM 12 1. Nghiệp vụ nguồn vốn b. Vốn huy động o Nghiệp vụ hình thành. - Nhận tiền gửi (không KH, có KH, tiết kiệm); - Phát hành giấy tờ có giá. o Đặc điểm. - Thành phần vốn không ổn định. - Chiếm tỷ trọng lớn nhất, chủ lực cho kinh doanh o Mục đích sử dụng. - Thiết lập dự trữ. - Cấp tín dụng. III. CÁC NGHIỆP VỤ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI TS. Nguyễn Thanh Phong Tổng quan về NHTM 13 1. Nghiệp vụ nguồn vốn c. Vốn vay Vốn vay là vốn thuộc sở hữu của các chủ thể trong nền kinh tế mà NHTM chủ động thỏa thuận sử dụng để bù đắp thiếu hụt thanh khoản tạm thời trong hoạt động kinh doanh của NHTM. Nghiệp vụ hình thành vốn vay: NHTM vay từ NHNN, NHTM khác và vay của các tổ chức tài chính nước ngoài. III. CÁC NGHIỆP VỤ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI TS. Nguyễn Thanh Phong Tổng quan về NHTM 14 1. Nghiệp vụ nguồn vốn d. Vốn khác - Vốn tài trợ, ủy thác từ các chủ thể trong và ngoài nước cho NHTM. - Vốn chiếm dụng từ dịch vụ đại lý kiều hối, dịch vụ thanh toán trong nước, dịch vụ thanh toán quốc tếv.v. III. CÁC NGHIỆP VỤ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI TS. Nguyễn Thanh Phong Tổng quan về NHTM 15 2. Nghiệp vụ sử dụng vốn a. Đầu tư, mua sắm TSCĐ b. Thiết lập dự trữ. - Dự trữ sơ cấp; - Dự trữ thứ cấp. III. CÁC NGHIỆP VỤ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI TS. Nguyễn Thanh Phong Tổng quan về NHTM 16 2. Nghiệp vụ sử dụng vốn c. Cấp tín dụng - Cho vay; - Chiết khấu; - Thấu chi; - Cho thuê tài chính; - Bao thanh toán; - Tài trợ xuất nhập khẩu. III. CÁC NGHIỆP VỤ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI TS. Nguyễn Thanh Phong Tổng quan về NHTM 17 2. Nghiệp vụ sử dụng vốn d. Nghiệp vụ đầu tư. - Đầu tư qua hùn vốn, góp vốn liên doanh với các TCTC khác; - Đầu tư vào tài sản tài chính (trái phiếu, kỳ phiếu và các giấy tờ có giá khác). - Đầu tư trên thị trường chứng khoán (mối giới, tự doanh, .) III. CÁC NGHIỆP VỤ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI TS. Nguyễn Thanh Phong Tổng quan về NHTM 18 3. Nghiệp vụ trung gian. Nghiệp vụ trung gian được thực hiện thông qua việc cung ứng cho khách hàng các dịch vụ: - Dịch vụ ngân quỹ; - Dịch vụ thanh toán; - Dịch vụ giữ hộ tài sản; - Tư vấn tài chínhv.v. III. CÁC NGHIỆP VỤ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI TS. Nguyễn Thanh Phong Tổng quan về NHTM 21 2. Hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam. - NHTM nhà nước; - NHTM cổ phần; - NH liên doanh; - Chi nhánh NHNNg; - Ngân hàng 100% vốn nước ngoài. IV. HỆ THỐNG NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM TS. Nguyễn Thanh Phong Tổng quan về NHTM 22 3. Cơ cấu tổ chức . - Hội đồng quản trị, Hội đồng thành viên; - Ban kiểm soát; - Tổng giám đốc; - Phòng ban nghiệp vụ. IV. HỆ THỐNG NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM TS. Nguyễn Thanh Phong Tổng quan về NHTM 23 4. Mạng lưới hoạt động. • Hội sở; • Sở giao dịch; • Chi nhánh; • Văn phòng đại diện; • Đơn vị sự nghiệp; • Công ty trực thuộc; • Phòng giao dịch; • Điểm giao dịch; • ATM – POS. IV. HỆ THỐNG NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM TS. Nguyễn Thanh Phong Tổng quan về NHTM 24TS. Nguyễn Thanh Phong 5. Phân loại khách hàng. + Khách hàng doanh nghiệp + Khách hàng cá nhân IV. HỆ THỐNG NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM