Bài giảng Tiết 30 -Bài 16: sự suy sụp của nhà trần cuối thế kỷ XIV

Nhiệt liệt chào mừng Các thầy cô giáo và các em học sinh về dự tiết học ngày hôm nay. Kiểm tra bài cũ Trong những biểu hiện của đời sống văn hoá dưới đây những ý nào là đặc điểm nổi bật nhất của đời sống văn hoá thời Trần. a. Tục thờ cúng tổ tiên,thờ các anh hùng dân tộc, những người có công với làng,với nước. b. Hầu hết các vua đều sùng đạo Phật,sai dựng chùa tháp, tô tượng, đúc chuông. c. Nhiều người đi tu,chùa chiền mọc lên ở khắp nơi. d. Nho giáo phát triển,được đề cao . e. Các hình thức sinh hoạt văn hoá như ca hát,nhảy múa,đấu vật, đua thuyền …rất phổ biến và phát triển. Tiết 30 -Bài 16: Sự Suy sụp của nhà trần cuối thế kỷ xIV I. Tình hình kinh tế - xã hội. 1- Tỡnh hỡnh kinh tế: Em hãy nhắc lại kinh tế thời Trần sau chiến tranh phát triển như thế nào? - Do chính sách khuyến khích phát triển sx,mở rộng diện tích=> nền nông nghiệp thời Trần được phục hồi và phát triển,việc khai khẩn đất hoang,ruộng đất được mở rộng,đê điều được củng cố,ruộng đất dược chia cho dân cày.Thủ công nghiệp,thương nghiệp đều phát triển. Tiết 30 -Bài 16: Sự Suy sụp của nhà trần cuối thế kỷ xIV I. Tình hình kinh tế - xã hội. 1- Tỡnh hỡnh kinh tế: ? Vậy từ nửa sau TK XIV nhà Trần có còn quan tâm đến sản xuất nông nghiệp và cuộc sống của người dân nữa không? - Cuối TK XIV nhà nước không quan tâm đến sản xuất nông nghiệp. ? Những việc làm nào của nhà Trần chứng tỏ nhà Trần không quan tâm đến sx NN và đời sống của nhân dân? - Không chăm lo tu sửa ,bảo vệ đê điều ,các công trình thuỷ lợi. ?Việc vua quan nhà trần không chăm lo tu sửa,bảo vệ đê điều các công trình thuỷ lợi dẫn đến hậu quả gì? - Đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn, maỏt muứa, ủoựi keựm thửụứng xuyeõn xaỷy ra. Tiết 30 -Bài 16: Sự Suy sụp của nhà trần cuối thế kỷ xIV I. Tình hình kinh tế - xã hội. 1- Tỡnh hỡnh kinh tế: - Cuối TK XIV nhà nước không quan tâm đến sản xuất nông nghiệp. - Đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn, maỏt muứa, ủoựi keựm thửụứng xuyeõn xaỷy ra. ? Trước tình hình mất mùa đói kém xảy ra thường xuyên như vậy cuoọc soỏng cuỷa ngửụứi daõn ụỷ theỏ kổ XIV như thế nào? - Laứng xaừ tieõu ủieàu xụ xaực, cuoọc soỏng cuỷa ngửụứi daõn ủoựi khoồ, hoù phải bán ruộng đất vợ con ,bỏ ủi nụi khaực hoaởc laứm noõ tỡ. Vào nửa sau thế kỉ XIV cú 9 lần vỡ đờ lụt lớn. Nhiều năm vừa bị hạn vừa bị lụt. Cú hơn 10 nạn đúi lớn. Nguyễn Phi Khanh đỗ thỏi học sinh thời Trần, đó mụ tả tỡnh cảnh dõn chỳng bấy giờ như sau: Đồng lỳa ngàn dặm đỏ như chỏy Đồng quờ than vón trụng vào đõu? ...Lưới chài quan lại cũn vơ vột Mỏu thịt nhõn dõn cạn nửa rồi ? Những câu thơ trên nói về điều gì? Vua Traàn Duù Toõng baột daõn ủaứo hoà lụựn trong hoaứng thaứnh, chaỏt ủaự giửừa hoà laứm nuựi, baột daõn chụỷ nửụực maởn tửứ bieồn ủoồ vaứo hoà nhoỷ nuoõi haỷi saỷn, gọi nhà giàu vào cung đánh bạc, mở tiệc thi uống rượu (có thưởng). Tướng quốc triều Trần là Trần Nguyờn Đỏn mới ngày nào cũn vui mừng thốt lờn “ Trăm họ mừng ca cảnh thịnh giàu “ thỡ nay đó buồn rầu viết lờn mấy cõu thơ: “ Năm nay hố hạn, thu nước to. Mạ thối nước khụ hại biết bao Đọc sỏch triệu trang mà bất lực, Bạc đầu xin phụ nỗi thương dõn ” Nông dân phải bán ruộng đất vợ con và biến thành nô tì. Tiết 30 -Bài 16: Sự Suy sụp của nhà trần cuối thế kỷ xIV I. Tình hình kinh tế - xã hội. 1- Tỡnh hỡnh kinh tế: - Cuối TK XIV nhà nước không quan tâm đến sản xuất nông nghiệp. - Đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn, maỏt muứa, ủoựi keựm thửụứng xuyeõn xaỷy ra. ? Nửa sau thế kỉ XIV ruộng đất chủ yếu nằm trong tay giai cấp nào? - Vương hầu,quý tộc,nhà chùa, địa chủ. ? Cuối TK XIV tình hình ruộng đất công làng xã ra sao? ? Trước sự bóc lột của nhà Trần lại cộng thêm ruộng đất của nhân dân bị thu hẹp khiến cho đời sống của ND như thế nào? - Ruộng đất công làng xã bị xâm lấn ? Mặc dù đời sống cực khổ nhưng nhà Trần còn thực hiện chính sách gì? Nông dân phải bán ruộng đất vợ con và biến thành nô tì. - Vẫn bắt dân nghèo nộp 3 quan tiền thuế đinh. ? Như vậy em có nhận xét về tình hình kinh tế nước ta ở cuối TK XIV? => Nửa cuối thế kỉ XIV kinh tế suy sụp. Tiết 30 -Bài 16: Sự Suy sụp của nhà trần cuối thế kỷ xIV I. Tình hình kinh tế - xã hội. 1- Tỡnh hỡnh kinh tế: - Cuối TK XIV nhà nước không quan tâm đến sản xuất nông nghiệp. - Đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn, maỏt muứa, ủoựi keựm thửụứng xuyeõn xaỷy ra. Nông dân phải bán ruộng đất vợ con và biến thành nô tì. - Ruộng đất công làng xã bị xâm lấn => Nửa cuối thế kỉ XIV kinh tế suy sụp. 2- Tỡnh hỡnh xó hội: ? Trước tỡnh hỡnh kinh tế và đời sống của người dõn như vậy, vua quan nhà Trần đó làm gỡ? - Vua quan,quý tộc vaón lao vaứo cuoọc aờn chụi sa ủoùa ? Cuộc sống ăn chơi sa đoạ của vua quan quý tộc được thể hiện như thế nào? - Vua: ăn chơi vô độ, nghiện rượu, làm cung điện nguy nga. - Quan,quý tộc: ăn chơi xa hoa xây cung điện chùa chiền. “ Vua buụng tuồng ăn chơi vụ độ ... Nghiện rượu mờ đàn hỏt sa sỉ làm cung điện nguy nga...., lóng phớ tiền của, hoang dõm chơi bời: Mún gỡ Dụ Tụng cũng mắc! Cơ nghiệp nhà Trần sao khỏi suy được? ” ( Khõm định Việt sử thụng giỏm cương mục ) Trần Khỏnh Dư núi: “ Tướng là chim ưng, dõn là vịt, lấy vịt nuụi chim ưng cú gỡ là lạ.” Tiết 30 -Bài 16: Sự Suy sụp của nhà trần cuối thế kỷ xIV I. Tình hình kinh tế - xã hội. 1- Tỡnh hỡnh kinh tế: - Cuối TK XIV nhà nước không quan tâm đến sản xuất nông nghiệp. - Đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn, maỏt muứa, ủoựi keựm thửụứng xuyeõn xaỷy ra. Nông dân phải bán ruộng đất vợ con và biến thành nô tì. - Ruộng đất công làng xã bị xâm lấn => Nửa cuối thế kỉ XIV kinh tế suy sụp. 2- Tỡnh hỡnh xó hội: - Vua quan,quý tộc vaón lao vaứo cuoọc aờn chụi sa ủoùa ? Trong triều xuất hiện hạng người nào? - Những kẻ tham lam, nịnh thần. ? Những hạng người này xuất hiện làm cho triều đình nhà Trần như thế nào? - Kỉ cương phép nước,triều chính bị lũng đoạn Chu Văn An ( tờn thật là Chu An, 1292–1370) là một đại quan nhà Trần, được phong tước: Văn Trinh Cụng nờn đời sau quen gọi là: Chu Văn An Dõng sớ đề nghị chộm 7 tờn nịnh thần. Đền thờ Thầy Chu Văn An tại xã Văn An - Chí Linh Tiết 30 -Bài 16: Sự Suy sụp của nhà trần cuối thế kỷ xIV I. Tình hình kinh tế - xã hội. 1- Tỡnh hỡnh kinh tế: - Cuối TK XIV nhà nước không quan tâm đến sản xuất nông nghiệp. - Đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn, maỏt muứa, ủoựi keựm thửụứng xuyeõn xaỷy ra. Nông dân phải bán ruộng đất vợ con và biến thành nô tì. - Ruộng đất công làng xã bị xâm lấn => Nửa cuối thế kỉ XIV kinh tế suy sụp. 2- Tỡnh hỡnh xó hội: - Vua quan,quý tộc vaón lao vaứo cuoọc aờn chụi sa ủoùa ? Vieọc laứm cuỷa Chu Vaờn An chửựng toỷ ủieàu gỡ Ông laứ vũ quan thanh lieõm khoõng vuù lụùi bieỏt ủaởt lụùi ớch cuỷa nhaõn daõn leõn treõn heỏt ? Sau khi Trần Dụ Tông chết tình hình nhà Trần ra sao? Năm1369 Trần Dụ Tông chết, Dương Nhật Lễ lên nắm quyền => Nhà Trần càng suy sup. ? Dương Nhật Lễ là người như thế nào? Tại sao lại được lên ngôi vua? Khi lên ngôi vua Dương Nhật Lễ đã làm gì ảnh hưởng đến nhà Trần? ?Lơi dụng nhà Trần suy yếu các nước láng giềng có hành động gì? - Beõn ngoaứi Champa xaõm lửụùc. Nhaứ Minh ủửa yeõu saựch. Tiết 30 -Bài 16: Sự Suy sụp của nhà trần cuối thế kỷ xIV I. Tình hình kinh tế - xã hội. 1- Tỡnh hỡnh kinh tế: - Cuối TK XIV nhà nước không quan tâm đến sản xuất nông nghiệp. - Đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn, maỏt muứa, ủoựi keựm thửụứng xuyeõn xaỷy ra. Nông dân phải bán ruộng đất vợ con và biến thành nô tì. - Ruộng đất công làng xã bị xâm lấn => Nửa cuối thế kỉ XIV kinh tế suy sụp. 2- Tỡnh hỡnh xó hội: - Vua quan,quý tộc vaón lao vaứo cuoọc aờn chụi sa ủoùa - Beõn ngoaứi Champa xaõm lửụùc. Nhaứ Minh ủửa yeõu saựch. ? Vua quan thì ăn chơi xa đoạ,bên ngoài thì giặc ngoại xâm nhòm ngó hậu quả là làm cho đời sống của nhân dân ta như thế nào? ẹụứi soỏng nhaõn daõn cửùc khoồ. Nông dân,nô tì mâu thuẫn sâu sắc với giai cấp thống trị-> nổi dậy đấu tranh. ? Em hãy kể tên, thời gian nổ ra các cuộc khởi nghĩa thời Trần. SƠN TÂY` Cỏc cuộc khởi nghĩa tiờu biểu: a) Khởi nghĩa của Ngụ Bệ ở Hải Dương - T/g: 1344 đến 1360 - Kết quả: bị đàn ỏp b) Khởi nghĩa của Nguyễn Thanh, Nguyễn Kỵ ở Thanh Hoỏ. +T/g:1379 +K/q;Bị thất bại c) Khởi nghĩa của Phạm Sư ễn ở Quốc Oai - Sơn Tõy. + T/g:1390 +K/q:Bị đàn ỏp d) Cuộc khởi nghĩa của Nguyễn Như Cỏi ở Sơn Tõy + T/g:1399 +K/q:1400 bị đàn ỏp Tiết 30 -Bài 16: Sự Suy sụp của nhà trần cuối thế kỷ xIV I. Tình hình kinh tế - xã hội. 1- Tỡnh hỡnh kinh tế: - Cuối TK XIV nhà nước không quan tâm đến sản xuất nông nghiệp. - Đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn, maỏt muứa, ủoựi keựm thửụứng xuyeõn xaỷy ra. Nông dân phải bán ruộng đất vợ con và biến thành nô tì. - Ruộng đất công làng xã bị xâm lấn => Nửa cuối thế kỉ XIV kinh tế suy sụp. 2- Tỡnh hỡnh xó hội: - Vua quan,quý tộc vaón lao vaứo cuoọc aờn chụi sa ủoùa - Beõn ngoaứi Champa xaõm lửụùc. Nhaứ Minh ủửa yeõu saựch. ẹụứi soỏng nhaõn daõn cửùc khoồ. Nông dân,nô tì mâu thuẫn sâu sắc với giai cấp thống trị-> nổi dậy đấu tranh. * Caực cuoọc khụỷi nghúa tieõu bieồu a. Khởi nghĩa Ngô Bệ Hải Dương. b.Khởi nghĩa Nguyễn Thanh; Nguyễn Kị Thanh Hoá. c.Khởi nghĩa Phạm Sư Ôn 1390 Hà Tây. d.Khởi nghĩa Nguyễn Nhữ Cái 1399-1400 Sơn Tây, Vĩnh Phúc, Tuyên Quang. Hoàn thành bảng thống kờ sau về cỏc phong trào nụng dõn cuối thời Trần. Ngụ Bệ Yờn Phụ (Hải Dương) Sụng Chu(Thanh Húa) 1379 1379 Nguyễn Kỵ Nguyễn Bổ Bắc Giang 1390 Quốc Oai (Sơn Tõy) Nguyễn Nhữ Cỏi Sơn Tõy, Vĩnh Phỳc, Tuyờn Quang Bài 1 1 2 3 Tiết 30 -Bài 16: Sự Suy sụp của nhà trần cuối thế kỷ xIV I. Tình hình kinh tế - xã hội. 1- Tỡnh hỡnh kinh tế: - Cuối TK XIV nhà nước không quan tâm đến sản xuất nông nghiệp. - Đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn, maỏt muứa, ủoựi keựm thửụứng xuyeõn xaỷy ra. Nông dân phải bán ruộng đất vợ con và biến thành nô tì. - Ruộng đất công làng xã bị xâm lấn => Nửa cuối thế kỉ XIV kinh tế suy sụp. 2- Tỡnh hỡnh xó hội: - Vua quan,quý tộc vaón lao vaứo cuoọc aờn chụi sa ủoùa - Beõn ngoaứi Champa xaõm lửụùc. Nhaứ Minh ủửa yeõu saựch. ẹụứi soỏng nhaõn daõn cửùc khoồ. Nông dân,nô tì mâu thuẫn sâu sắc với giai cấp thống trị-> nổi dậy đấu tranh. * Caực cuoọc khụỷi nghúa tieõu bieồu a. Khởi nghĩa Ngô Bệ Hải Dương. b.Khởi nghĩa Nguyễn Thanh; Nguyễn Kị Thanh Hoá. c.Khởi nghĩa Phạm Sư Ôn 1390 Hà Tây. d.Khởi nghĩa Nguyễn Nhữ Cái 1399-1400 Sơn Tây, Vĩnh Phúc, Tuyên Quang. - ẹoùc trửụực phaàn II- Nhaứ Hoà vaứ caỷi caựch cuỷa Hoà Quyự Ly - Hoùc theo vụỷ ghi vaứ SGK – 77, traỷ lụứi caực caõu hoỷi cuoỏi baứi. hướng dẫn học ở nhà: CHÚC SỨC KHOẺ CÁC THẦY Cễ VÀ CÁC EM Cõu 1 Từ nửa sau thế kỉ XIV, nền kinh tế nước ta suy thoái, đời sống nhân dân sa sút, xã hội rối loạn. Theo em, vỡ sao lại xảy ra tỡnh trạng đó? Hãy chọn câu trả lời đúng: Trước cảnh quan lại, vương hàu quý tộc ngày càng ăn chơi sa đọa; trong triều nhiều kẻ tham lam, xu lịnh, làm rối loạn kỉ cương phép nước. Vậy ai là người dâng sớ lên vua đòi chém 7 tên nịnh thần ? Hãy chọn câu trả lời đúng: Theo em, Vỡ sao từ giữa thế kỉ XIV lại nổ ra nhiều cuộc khởi nghĩa của nông dân như vậy ? Hãy chọn câu trả lời đúng: Cõu 3