Thiết lập và quản trị hệ thống MDeamon

Trung t©m ph¸t triÓn cntt - ®hqg tp. Hå chÝ minh Trung t©m ®µo t¹o c«ng nghÖ cao b¸ch khoa Hä vµ tªn: Vò V¨n Vinh Thµnh Quúnh Khai th¸c vµ lµm chñ Ch­¬ng tr×nh qu¶n lý th­ ®iÖn tö Mdeamon §å ¸n ký thuËt viªn tin häc chuyªn nghµnh : c«ng nghÖ m¸y tÝnh gi¸o viªn h­íng dÉn: Niªn kho¸ : 2003 – 2006 Lêi c¶m ¬n Qua ®©y chóng em xin ®­îc bµy tá lßng biÕt ¬n ®Õn thÇy Lª Nguyªn Hµ. ThÇy lµ ng­êi ®· truyÒn thô cho chóng em rÊt nhiÒu kiÕn thøc quý b¸u trong qu¸ tr×nh häc tËp t¹i tr­êng. ThÇy ®· rÊt nhiÖt t×nh h­íng dÉn vµ gióp ®ì chóng em trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®å ¸n nµy. §ång thêi chóng em xin ch©n thµnh c¶m ¬n tíi toµn thÓ c¸c thÇy c« gi¸o cña Trung T©m Ph¸t TriÓn CNTT - §HQG TP Hå ChÝ Minh. Chóng em xin göi lêi c¶m ¬n ®Æc biÖt tíi c¸c thÇy c« gi¸o khoa C«ng nghÖ th«ng tin cña Trung T©m. Nh÷ng ng­êi ®· tËn t×nh chØ d¹y cho chóng em trong suèt qu¸ tr×nh häc t¹i Trung T©m. Xin ®­îc göi lêi c¸m ¬n ®Õn nh÷ng ng­êi th©n vµ bÌ b¹n ®· t¹o ®iÒu kiÖn, gióp ®ì vµ ®éng viªn trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn luËn v¨n nµy. Hµ Néi – 2005 Nhãm sinh viªn thùc hiÖn : Vò V¨n Vinh Lêi nãi ®Çu Trong c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh th«ng th­êng nãi chung, c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong nghµnh c«ng nghiÖp kh«ng khái nãi riªng, møc c¹nh tranh diÔn ra hiÖn nay lµ rÊt ¸c liÖt vµ cã xu h­íng t¨ng lªn. NÕu ®Ó mÊt mét c¬ héi lµ coi nh­ ®· mÊt ®i mét kho¶n tiÒn cã gi¸ trÞ gÊp nhiÒu lÇn gi¸ trÞ mµ c¬ héi ®ã ®em l¹i. Mét trong nh÷ng c«ng cô gióp c¸c doanh nghiÖp cã ®­îc thêi c¬ ®Ó ra ®­îc nh÷ng quyÕt ®Þnh kÞp thêi ®ã lµ khi cã trong tay mét hÖ thèng th«ng tin ®¶m b¶o nhanh, chÝnh x¸c vµ ®Çy ®ñ. NÕu nh­ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc s¶n xuÊt s¶n phÈm, yªu cÇu vÒ chÊt l­îng vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ nh÷ng môc tiªu cÇn ®¹t ®­îc. Th× ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc kinh doanh dÞch vô, yªu cÇu chÊt l­îng phôc vô vµ kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu kh¸ch hµng lµ môc tiªu hµng ®Çu. V× vËy, viÖc ¸p dông c«ng nghÖ hiÖn ®¹i tiªn tiÕn trong bÊt cø lÜnh vùc nµo còng ®Òu nh»m mét môc ®Ých chung lín nhÊt, ®ã lµ: ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao h¬n trong c¸c ho¹t ®éng, kh¾c phôc ®­îc c¸c nh­îc ®iÓm vµ nh÷ng tån t¹i khi sö dông nh÷ng c«ng cô tr­íc, nh÷ng c«ng cô víi tr×nh ®é c«ng nghÖ cò l¹c hËu. X©y dùng c¸c øng dông tin häc nãi chung lµ ®iÓm khëi ®Çu tèt nhÊt ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò nªu trªn. Víi nh÷ng lý thuyÕt c¨n b¶n vÒ m¹ng m¸y tÝnh, cµi ®Æt c¸c dÞch vô trªn m¹ng vµ qu¶n trÞ m¹ng ®· ®­îc häc ë trung t©m céng thªm víi nh÷ng t×m tßi häc hái trong qu¸ tr×nh lµm ®å ¸n, nhãm em ®· ®i t×m hiÓu s©u thªm vÒ th­ tÝn ®iÖn tö vµo x©y dùng mét øng dông cô thÓ phôc vô cho c«ng viÖc trong mét c¬ quan. Chóng Em cã thÓ tr×nh bµy kh¸i qu¸t qua vÒ th­ tÝn ®iªn nh­ sau: Th­ ®iÖn tö lµ lµ mét th«ng ®iÖp göi tõ m¸y tÝnh nµy ®Õn mét m¸y tÝnh kh¸c trªn m¹ng m¸y tÝnh mang néi dung cÇn thiÕt tõ ng­êi göi ®Õn ng­êi nhËn. Do th­ ®iÖn tö göi qua l¹i trªn m¹ng vµ sö dông tÝn hiÖu ®iÖn v× vËy tèc ®é truyÒn rÊt nhanh. Th­ ®iÖn tö cã rÊt nhiÒu c«ng dông v× chuyÓn nhanh chãng vµ sö dông dÔ dµng. Mäi ng­êi cã thÓ trao ®æi ý kiÕn, tµi liÖu víi nhau trong thêi gian ng¾n.Th­ ®iÖn tö ngµy cµng ®ãng mét vai trß quan träng trong ®êi sèng, khoa häc, kinh tÕ, x· héi, gi¸o giôc, vµ an ninh quèc gia. Ngµy nay ng­êi tao trao ®æi víi nhau hµng ngµy nh÷ng ý kiÕn, tµi liÖu b»ng ®iÖn th­ mÆc dï c¸ch xa nhau hµng ngµn c©y sè. Nhãm Em ®· chän ®Ò tµi nµy, víi môc nh»m cñng cè thªm kiÕn thøc tin häc vµ kiÕn thøc thùc tÕ cho b¶n th©n. §ång thêi cßn ®ãng gãp mét phÇn trong viÖc cung cÊp cho c¸c nh©n viªn, c¸c c¸n bé l·nh ®¹o trong c¬ quan hiÓu biÕt thªm vÒ th­ tÝn ®iÖn tö vµ cã thÓ sö dông mét c¸ch dÔ dµng. Bè côc ®å ¸n gåm 2 phÇn vµ 6 ch­¬ng: PhÇn I : Tæng quan vÒ hÖ thèng th­ ®iÖn tö Ch­¬ng 1. Kh¸i niÖm chung vÒ hÖ thèng th­ ®iÖn tö. Ch­¬ng 2. Giíi thiÖu vÒ Mail Client. Ch­¬ng 3. Giíi thiÖu vª Mail Server. Ch­¬ng 4. Qu¶n trÞ hÖ thèng th­ ®iÖn tö nãi chung. PhÇn II: ThiÕt lËp vµ qu¶n trÞ hÖ thèng MDeamon. Ch­¬ng 1: Ch­¬ng tr×nh qu¶n lý th­ ®iÖn tö MDeamon. Ch­¬ng 2: Qu¶n trÞ hÖ thèng MDeamon. phÇn I: tæng quan vÒ hÖ thèng th­ tÝn ®iÖn tö Ch­¬ng 1. kh¸i niÖm chung vÒ hÖ thèng th­ ®iÖn tö 1.1. Giíi thiÖu th­ ®iÖn tö 1.1.1. th­ ®iÖn tö lµ g× ? - §Ó göi mét bøc th­, th«ng th­êng ta cã thÓ mÊt mét vµi ngµy víi mét bøc th­ göi trong n­íc vµ nhiÒu thêi gian h¬n ®Ó göi bøc th­ ®ã ra n­íc ngoµi. Do ®ã, ®Ó tiÕt kiÖm thêi gian vµ tiÒn b¹c ngµy nay nhiÒu ng­êi ®· sö dông th­ ®iÖn tö.Th­ ®iÖn tö ®­îc göi tíi ng­êi nhËn rÊt nhanh, dÔ dµng vµ rÎ h¬n nhiÒu so víi th­ truyÒn thèng - VËy th­ ®iÖn tö lµ g× ? nãi mét c¸ch ®¬n gi¶n, th­ ®iÖn tö lµ lµ mét th«ng ®iÖp göi tõ m¸y tÝnh nµy ®Õn mét m¸y tÝnh kh¸c trªn m¹ng m¸y tÝnh mang néi dung cÇn thiÕt tõ ng­êi göi ®Õn ng­êi nhËn. Do th­ ®iÖn tö göi qua l¹i trªn m¹ng vµ sö dông tÝn hiÖu ®iÖn v× vËy tèc ®é truyÒn rÊt nhanh. - Th­ ®iÖn tö cßn ®­îc gäi t¾t lµ E-Mail(Electronic Mail). E-Mail cã nhiÒu cÊu tróc kh¸c nhau tuú thuéc vµo hÖ thèng m¸y tÝnh cña ng­êi sö dông.MÆc dï kh¸c nhau vÒ cÊu tróc nh­ng tÊt c¶ ®Òu cã mét môc ®Ých chung lµ göi hoÆc nhËn th­ ®iÖn tö tõ mét n¬i nµy ®Õn mét n¬i kh¸c nhanh chãng. Ngµy nay, nhê sù ph¸t triÓn cña Internet ng­êi ta cã thÓ göi ®iÖn th­ tíi c¸c quèc gia trªn toµn thÕ giíi.Víi lîi Ých nh­ vËy nªn th­ ®iÖn tö hÇu nh­ trë thµnh mét nhu cÇu cÇn ph¶i cã cña ng­êi sö dông m¸y tÝnh.Gi¶ sö nh­ b¹n ®ang lµ mét nhµ kinh doanh nhá vµ cÇn ph¶i b¸n hµng trªn toµn quèc.VËy lµm thÕ nµo b¹n cã thÓ liªn l¹c ®­îc víi kh¸ch hµng mét c¸ch nhanh chãng vµ dÔ dµng.Th­ ®iÖn tö lµ c¸ch gi¶i quyÕt tèt nhÊt vµ nã ®· trë thµnh mét dÞch vô næi tiÕng trªn Internet. - T¹i c¸c n­íc tiÕn tiÕn còng nh­ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, c¸c tr­êng ®¹i häc, c¸c tæ chøc th­¬ng m¹i, c¸c c¬ quan chÝnh quyÒn v. v. §Òu ®· vµ ®ang kÕt nèi hÖ thèng m¸y tÝnh cña hä vµo Internet ®Ó viÖc chuyÓn th­ ®iÖn tö nhanh chãng vµ dÔ dµng. 1.1.2. Lîi Ých cña th­ ®iÖn tö - Th­ ®iÖn tö cã rÊt nhiÒu c«ng dông v× chuyÓn nhanh chãng vµ sö dông dÔ dµng. Mäi ng­êi cã thÓ trao ®æi ý kiÕn, tµi liÖu víi nhau trong thêi gian ng¾n.Th­ ®iÖn tö ngµy cµng ®ãng mét vai trß quan träng trong ®êi sèng, khoa häc, kinh tÕ, x· héi, gi¸o giôc, vµ an ninh quèc gia. Ngµy nay ng­êi tao trao ®æi víi nhau hµng ngµy nh÷ng ý kiÕn, tµi liÖu b»ng ®iÖn th­ mÆc dï c¸ch xa nhau hµng ngµn c©y sè. - V× th­ ®iÖn tö ph¸t triÓn dùa vµo cÊu tróc cña Internet cho nªn cung víi sù ph¸t triÓn cña Internet, th­ ®iÖn tö ngµy cµng phæ biÓn trªn toµn thÕ giíi. Ng­êi ta kh«ng ngõng t×m c¸ch ®Ó khai th¸c ®Õn møc tèi ®a vÒ sù h÷u dông cña nã. Th­ ®iÖn tö ph¸t triÓn sÏ ®­îc bæ sung thªm c¸c tÝnh n¨ng sau: Mçi bøc th­ ®iÖn tö sÏ mang nhËn d¹ng ng­êi göi. Nh­ vËy ng­êi göi sÏ biÕt ai ®· göi th­ cho m×nh mét c¸ch chÝnh x¸c. Ng­êi ta sÏ dïng th­ ®iÖn tö ®Ó göi th­ viÕt b»ng tay. Cã nghÜa lµ ng­êi nhËn sÏ ®äc th­ ®iÖn mµ ng­êi göi ®· viÕt b»ng tay. Thay v× göi l¸ th­ ®iÖn b»ng ch÷, ng­êi göi cã thÓ dïng ®iÖn th­ ®Ó göi tiÕng nãi. Ng­êi nhËn sÏ l¾ng nghe ®­îc giäng nãi cña ng­êi göi khi nhËn ®­îc th­. Ng­êi göi cã thÓ göi mét cuèn phim hoÆc lµ nh÷ng h×nh ¶nh l­u ®éng cho ng­êi nhËn. -Nh÷ng trë ng¹i lín nhÊt hiÖn giê lµ ®­êng truyÒn t¶i tÝn hiÖu cña Internet cßn chËm cho nªn khã cã thÓ chuyÓn t¶i sè l­îng lín c¸c tÝn hiÖu. Ngoµi ra cßn trë ng¹i kh¸c nh­ m¸y tÝnh kh«ng ®ñ søc chøa hay xö lý hÕt tÊt c¶ tÝn hiÖu mµ nã nhËn ®­îc.V× thÕ gÇn ®©y ng­êi ta ®· b¾t ®Çu x©y dùng nh÷ng ®­êng truyÒn t¶i tèc ®é cao cho Internet víi l­u l­îng nhanh gÊp tr¨m lÇn so víi ®­êng cò. Hy väng r»ng víi ®µ tiÕn triÓn nh­ vËy, mäi ng­êi trªn Internet sÏ cã thªm ®­îc nhiÒu lîi Ých tõ viÖc sö dông ®iÖn th­. 1.2. KiÕn tróc vµ ho¹t ®éng cña hÖ thèng th­ ®iÖn tö 1.2.1.Nh÷ng nh©n tè c¬ b¶n cña hÖ thèng th­ ®iÖn tö - HÇu hÕt hÖ thèng th­ ®iÖn tö bao gåm ba thµnh phÇn c¬ b¶n lµ MUA, MTA vµ MDA. S¬ ®å tæng quan hÖ thèng th­ ®iÖn tö MTA(Mail transfer Agent) - Khi c¸c bøc th­ ®­îc göi ®Õn tõ MUA. MTA cã nhiÖm vô nhËn diÖn ng­êi göi vµ ng­êi nhËn tõ th«ng tin ®ãng gãi trong phÇn header cña th­ vµ ®iÒn c¸c th«ng tin cÇn thiÕt vµo header. Sau ®ã MTA chuyÓn th­ cho MDA ®Ó chuyÓn ®Õn hép th­ ngay t¹i MTA, hoÆc chuyÓn cho Remote-MTA. - ViÖc chuyÓn giao c¸c bøc th­ ®­îc c¸c MTA quyÕt ®Þnh dùa trªn ®Þa chØ ng­êi nhËn t×m thÊy trªn phong b×. NÕu nã trïng víi hép th­ do MTA (Local-MTA) qu¶n lý th× bøc th­ ®­îc chuyÓn cho MDA ®Ó chuyÓn vµo hép th­ NÕu ®Þa chØ göi bÞ lçi, bøc th­ cã thÓ ®­îc chuyÓn trë l¹i ng­êi göi. NÕu kh«ng bÞ lçi nh­ng kh«ng ph¶i lµ bøc th­ cña MTA, tªn miÒn ®­îc sö dông ®Ó x¸c ®Þnh xem Remote-mta nµo sÏ nhËn th­, theo c¸c b¶n ghi MX trªn hÖ thèng tªn miÒn (chóng ta sÏ ®i s©u vµo c¸c kh¸i niÖm DNS vµ tªn miÒn trong c¸c môc phÝa sau). Khi c¸c ghi MX x¸c ®Þnh ®­îc Remote-MTA qu¶n lý tªn miÒn ®ã th× kh«ng cã nghÝa lµ ng­êi nhËn thuéc Remote-MTA. Mµ Remote-MTA cã thÓ ®¬n gi¶n chØ trung chuyÓn (relay) th­ cho mét MTA kh¸c, cã thÓ ®Þnh tuyÕn bøc th­ cho ®Þa chØ kh¸c nh­ vai trß cña mét dÞch vô domain ¶o(domain gateway) hoÆc ng­êi nhËn kh«ng tån t¹i vµ Remote-MTA sÏ göi tr¶ l¹i cho MUA göi mét c¶nh b¸o. MDA (Mail Delivery Agent) - Lµ mét ch­¬ng tr×nh ®­îc MTA sö dông ®Ó ®Èy th­ vµo hép th­ cña ng­êi dïng. Ngoµi ra MDA cßn cã kh¶ n¨ng läc th­, ®Þnh h­íng th­... Th­êng lµ MTA ®­îc tÝch hîp víi mét MDA hoÆc mét vµi MDA. MUA (Mail User Agent) - MUA lµ ch­¬ng tr×nh qu¶n lý th­ ®Çu cuèi cho phÐp ng­êi dïng cã thÓ ®äc, viÕt vµ lÊy th­ vÒ tõ MTA. MUA cã thÓ lÊy th­ tõ mail server vÒ ®Ó xö lý(sö dông giao thøc POP) hoÆc chuyÓn th­ cho mét MUA kh¸c th«ng qua MTA (sö dông giao thøc SMTP). HoÆc MUA cã thÓ xö lý trùc tiÕp th­ ngay trªn mail server (sö dông giao thøc IMAP). - §»ng sau nh÷ng c«ng viÖc vËn chuyÓn th× chøc n¨ng chÝnh cña MUA lµ cung cÊp giao diÖn cho ng­êi dïng t­¬ng t¸c víi th­, gåm cã. So¹n th¶o, göi th­ HiÓn thÞ th­, gåm c¶ c¸c file ®Ýnh kÌm. Göi tr¶ hay chuyÓn tiÕp th­. G¾n c¸c file vµo c¸c th­ göi ®i (Text,HTML, MIME.v.v). Thay ®æi c¸c tham sè(vÝ dô nh­ server ®­îc sö dông, kiÓu hiÓn thÞ th­, kiÓu m· ho¸ th­.v.v). Thao t¸c trªn c¸c th­ môc th­ ®Þa ph­¬ng vµ ë ®Çu xa. Cung cÊp sè ®Þa chØ th­ (danh b¹ ®Þa chØ). Läc th­. 1.2.2. Giíi thiÖu vÒ giao thøc POP vµ IMAP POP ( Post Office Protocol) - POP cho phÐp ng­êi dïng cã account t¹i m¸y chñ th­ ®iÖn tö kÕt nèi vµo vµ lÊy th­ vÒ m¸y tÝnh cña m×nh, ë ®ã cã thÓ ®äc vµ tr¶ lêi l¹i. POP ®­îc ph¸t triÓn ®Çu tiªn vµo n¨m 1984 vµ ®­îc n©ng cÊp tõ b¶n POP2 lªn POP3 vµo n¨m 1988. Vµ hiÖn nay hÇu hÕt ng­êi dïng sö dông tiªu chuÈn POP3 - POP3 kÕt nèi trªn nÒn TCP/IP ®Ó ®Õn m¸y chñ th­ ®iÖn tö (sö dông giao thøc TCP cæng mÆc ®Þnh lµ 110). Ng­êi dïng ®iÒn username vµ password. Sau khi x¸c thùc ®Çu m¸y kh¸ch sÏ sö dông c¸c lÖnh cña POP3 ®Ó lÊy vµ xo¸ th­. - POP3 chØ lµ thñ tôc ®Ó lÊy th­ trªn m¸y chñ th­ ®iÖn tö vÒ MUA. POP3 ®­îc quy ®Þnh bëi tiªu chuÈn RFC 1939. LÖnh cña POP3 LÖnh Miªu t¶ User X¸c ®Þnh username Pass X¸c ®Þnh password Star Yªu cÇu vÒ tr¹ng th¸i cña hép th­ nh­ sè l­îng th­ vµ ®é lín th­ List HiÖn danh s¸ch cña th­ Retr NhËn th­ dele Xo¸ mét bøc th­ x¸c ®Þnh Noop Kh«ng lµm g× c¶ Rset Kh«i phôc l¹i nh÷ng th­ ®· xo¸(rollback) quit Thùc hiÖn viÖc thay ®æi vµ tho¸t ra IMAP (Internet Mail Access Protocol) - Thñ tôc POP3 lµ mét thñ tôc rÊt cã Ých vµ sö dông rÊt ®¬n gi¶n ®Ó lÊy th­ vÒ cho ng­êi dïng. Nh­ng sù ®¬n gi¶n ®ã còng ®em ®Õn viÖc thiÕu mét sè c«ng dông cÇn thiÕt. VÝ dô: POP3 chØ lµm viÖc víi chÕ ®é offline cã nghÜa lµ th­ ®­îc lÊy sÏ bÞ xãa trªn server vµ ng­êi dïng chØ thao t¸c vµ t¸c ®éng trªn MUA. - IMAP th× hç trî nh÷ng thiÕu sãt cña POP3. IMAP ®­îc ph¸t triÓn vµo n¨m 1986 bëi tr­êng ®¹i häc Stanford. IMAP2 ph¸t triÓn vµo n¨m 1987. IMAP4 lµ b¶n míi nhÊt ®ang ®­îc sö dông vµ nã ®­îc c¸c tæ chøc tiªu chuÈn Internet chÊp nhËn vµo n¨m 1994. IMAP4 ®­îc quy ®Þnh bëi tiªu chuÈn RFC 2060 vµ nã sö dông cæng 143 cña TCP - IMAP hç trî ho¹t ®éng ë chÕ ®é online, offline hoÆc disconnect. IMAP cho phÐp ng­êi dïng tËp hîp c¸c th­ tõ m¸y chñ, t×m kiÕm vµ lÊy message cÇn ngay trªn m¸y chñ, lÊy th­ vÒ MUA mµ th­ kh«ng bÞ xo¸ trªn m¸y chñ. IMAP còng cho phÐp ng­êi dïng chuyÓn th­ tõ th­ môc nµy cña m¸y chñ sang th­ môc kh¸c hoÆc xo¸ th­. IMAP hç trî rÊt tèt cho ng­êi dïng hay ph¶i di chuyÓn vµ ph¶i sö dông c¸c m¸y tÝnh kh¸c nhau. LÖnh cña IMAP4 LÖnh Miªu t¶ capability Yªu cÇu danh s¸ch c¸c chøc n¨ng hç trî authenticate X¸c ®Þnh sö dông c¸c thùc tõ mét server kh¸c Login Cung c©p username vµ password Select Chän hép th­ examine §iÒn hép th­ chØ ®­îc phÐp ®äc Create T¹o hép th­ Delete Xo¸ hép th­ rename §æi tªn hép th­ subscribe Thªm vµo mét list ®ang ho¹t ®éng unsubscribe Dêi khái list ®ang ho¹t ®éng List Danh s¸ch hép th­ Lsub HiÖn danh s¸ch ng­êi sö dông hép th­ Status Tr¹ng th¸i cña hép th­ (sè l­îng th­,...) Append Thªm message vµo hép th­ Check Yªu cÇu kiÓm tra hép th­ Close Thùc hiÖn xo¸ vµ tho¸t khái hép th­ expunge Thùc hiÖn xo¸ Search T×m kiÕm trong hép th­ ®Ó t×m message x¸c ®Þnh Fetch T×m kiÕm trong néi dung cña message Store Thay ®æi néi dung cña message Copy Copy message sang hép th­ kh¸c Noop Kh«ng lµm g× Logout §ãng kÕt nçi So s¸nh POP3 vµ IMAP4 - Cã rÊt nhiÒu ®iÓm kh¸c nhau gi÷a POP3 vµ IMAP4. Phô thuéc vµo ng­êi dïng, MTA vµ sù cÇn thiÕt, cã thÓ sö dông POP3,IMAP4 hoÆc c¶ hai. Lîi Ých cña POP3 lµ: RÊt ®¬n gi¶n. §­îc hç trî rÊt réng Bëi rÊt ®¬n gi¶n nªn POP3 cã rÊt nhiÒu giíi h¹n. VÝ dô nã chØ hç trî sö dông mét hép th­ vµ th­ sÏ ®­îc xo¸ khái m¸y chñ th­ ®iÖn tö khi lÊy vÒ. IMAP4 cã nh÷ng lîi Ých sau: Hç trî sö dông nhiÒu hép th­ §Æc biÖt hç trî cho c¸c chÕ ®é lµm viÖc online, offline, hoÆc kh«ng kÕt nçi Chia sÎ hép th­ gi÷a nhiÒu ng­êi dïng Ho¹t ®éng hiÖu qu¶ c¶ trªn ®­êng kÕt nèi tèc ®é thÊp 1.2.3. Giíi thiÖu vÒ giao thøc SMTP - ViÖc ph¸t triÓn c¸c hÖ thèng th­ ®iÖn tö (Mail System) ®ßi hái ph¶i h×nh thµnh c¸c chuÈn chung vÒ th­ ®iÖn tö. cã hai chuÈn vÒ th­ ®iÖn tö quan träng nhÊt vµ ®­îc sö dông tõ tr­íc ®ªn nay lµ X.400 vµ SMTP (Simple Mail Transfer Protocol). SMTP th­êng ®i kÌm víi chuÈn POP3. Môc ®Ých chÝnh cña X.400 lµ cho phÐp c¸c E-mail cã thÓ ®­îc truyÒn nhËn th«ng qua c¸c lo¹i m¹ng kh¸c nhau bÊt chÊp cÊu h×nh phÇn cøng, hÖ ®iÒu hµnh mang, giao thøc truyÒn dÉn ®­îc dïng. Cßn chuÈn SMTP miªu t¶ c¸ch ®iÒu khiÓn c¸c th«ng ®iÖp trªn m¹ng Internet. §iÒu quan träng cña chuÈn SMTP lµ gi¶ ®Þnh MTA hoÆc MUA göi th­ ph¶i dïng giao thøc SMTP göi th­ ®iÖn tö cho mét MTA nhËn th­ còng sö dông SMTP. Sau ®ã, MUA sÏ lÊy th­ khi nµo hä muèn dïng giao thøc POP ( Post Office Protocol). Ngµy nay POP ®­îc c¶i tiÕn thµnh POP3 ( Post Office Protocol version3). Ho¹t ®éng cña POP vµ SMTP - Thñ tôc chuÈn trªn Internet ®Ó nhËn vµ göi cña th­ ®iÖn tö lµ SMTP (Simple Mail Transport Protocol). SMTP lµ thñ tôc ph¸t triÓn ë møc øng dông trong m« h×nh 7 líp OSI cho phÐp göi bøc ®iÖn trªn m¹ng TCP/IP. SMTP ®­îc ph¸t triÓn vµo n¨m 1982 bëi tæ chøc IETF ( Internet Engineering Task Fonce) vµ ®­îc chuÈn ho¸ theo tiªu chuÈn RFCS 821 vµ 822. SMTP sö dông cæng 25 cña TCP. - MÆc dï SMTP lµ thñ tôc göi vµ nhËn th­ ®iÖn tö phæ biÕn nhÊt nh­ng nã vÉn cßn thiÕu mét sè ®Æc ®iÓm qu©n trong cã trong thñ tôc X400. PhÇn yÕu nhÊt cña SMTP lµ thiÕu kh¶ n¨ng hç trî cho c¸c bøc ®iÖn kh«ng ph¶i d¹ng text. - Ngoµi ra SMTP còng cã kÕt hîp thªm hai thñ tôc kh¸c hç trî cho viÖc lÊy th­ lµ POP3 vµ IMAP4. MIME vµ SMTP - MIME ( Multipurpose Internet Mail Extensions ) cung cÊp thªm kh¶ n¨ng cho SMTP vµ cho phÐp c¸c file cã d¹ng m· ho¸ ®a ph­¬ng tiÖn (Multimedia) ®i kÌm víi bøc ®iÖn SMTP chuÈn. - SMTP yªu cÇu néi dung cña th­ ph¶i ë d¹ng 7 bit – ASCII. TÊt c¶ c¸c d¹ng d÷ liÖu kh¸c ph¶i ®­îc m· hãa vÒ d¹ng m· ASCII. Do ®ã MIME ®­îc ph¸t triÓn ®Ó hç trî SMTP trong viÖc m· hãa d÷ liÖu chuyÓn vÒ d¹ng ASCII vµ ng­îc l¹i. - Mét th­ khi göi ®i ®­îc SMTP sö dông MIME ®Ó ®Þnh d¹ng l¹i vÒ d¹ng ACSII vµ ®ång thêi phÇn header ®­îc ®iÒn thªm c¸c th«ng sè cña ®Þnh d¹ng ( nh­ trªn h×nh 1.3) cho phÐp ®Çu nhËn th­ cã thÓ ®Þnh d¹ng trë l¹i d¹ng ban ®Çu cña bøc ®iÖn. - MIME lµ mét tiªu chuÈn hç trî bëi hÇu hÕt c¸c øng dông hiÖn nay. MIME ®­îc quy chuÈn trong c¸c tiªu chuÈn RFC 2045-2094. LÖnh cña SMTP - SMTP sö dông mét c¸ch ®¬n gi¶n c¸c c©u lÖnh ng¾n ®Ó ®iÒu khiÓn bøc ®iÖn B¶ng danh s¸ch c¸c lÖnh cña SMTP c¸c lÖnh cña SMTP ®­îc x¸c ®Þnh trong tiªu chuÈn RFC 821 LÖnh M« t¶ Hello Hello. Sö dông ®Ó x¸c ®Þnh ng­êi göi ®iÖn. LÖnh nµy ®i kÌm víi tªn cña host göi ®iÖn. Trong ESTMP (extended protocol), th× lÖnh nµy sÏ lµ EHLO. Mall Khëi t¹o mét dao dÞch göi th­. Nã kÕt hîp “from” ®Ó x¸c ®Þnh ng­êi göi th­ Rcpt X¸c ®Þnh ng­êi nhËn th­ Data Th«ng b¸o b¾t ®Çu néi dung thùc sù cña bøc ®iÖn ( phÇn th©n cña th­). D÷ liÖu ®­îc m· thµnh d¹ng m· 128-bit ASCII vµ nã ®­îc kÕt thóc víi mét dßng ®¬n chøa dÊu (.) LÖnh M« t¶ Rset Huû bá giao dÞch th­ Vrfy Sö dông ®Ó x¸c thùc ng­êi nhËn th­ Noop Nã lµ lÖnh “no operation” x¸c ®Þnh kh«ng thùc hiÖn hµnh ®éng g× Quit Tho¸t khái tiÕn tr×nh ®Ó kÕt thóc Send Cho host nhËn biÕt r»ng th­ cßn ph¶i göi ®Õn ®Çu cuèi kh¸c M· tr¹ng th¸i cña SMTP - Khi mét MTA göi mét lÖnh SMTP tíi MTA nhËn th× MTA nhËn sÏ tr¶ lêi víi mét m· tr¹ng th¸i ®Ó cho ng­êi göi biÕt ®ang cã viÖc g× x¶y ra t¹i ®Çu nhËn. Vµ d­íi ®©y lµ b¶ng m· tr¹ng th¸i cña SMTP theo tiªu chuÈn RFC 821. Møc ®é cña tr¹ng th¸i ®­îc x¸c ®Þnh bëi sè ®Çu tiªn cña m· (5xx lµ lçi nÆng, 4xx lµ lçi t¹m thêi ,1xx-3xx lµ ho¹t ®éng b×nh th­êng ). SMTP më réng(Extended SMTP) - SMTP th× ®­îc c¶i tiÕn ®Ó ngµy cµng ®¸p øng nhu cÇu cao cña ng­êi dïng vµ lµ mét thñ tôc ngµy cµng cã ich. Nh­ng dï sao còng co sù më réng tiªu chuÈn SMTP, vµ chuÈn RFC 1869 ra ®êi ®Ó bæ sung cho SMTP. Nã kh«ng chØ më réng mµ cßn thªm c¸c tÝnh n¨ng cÇn thiÕt cho c¸c lÖnh cã s½n. VÝ dô: lÖnh SIZE lµ lÖnh më réng cho phÐp nhËn giíi h¹n ®é lín cña bøc ®iÖn ®Õn. Kh«ng cã ESMTP th× sÏ kh«ng giíi h¹n ®­îc ®é lín cña bøc th­. - Khi hÖ thèng kÕt nèi víi mét MTA, nã sÏ sö dông khëi t¹o th× ESMTP thay HELO b»ng EHLO. NÕu MTA cã hç trî SMTP më réng (ESMTP)th× nã sÏ tr¶ lêi víi mét danh s¸ch c¸c lÖnh mµ nã sÏ hç trî. NÕu kh«ng nã sÏ tr¶ lêi víi m· lÖnh sai (500 command not recognized) vµ host göi sÏ quay trë vÒ sö dông SMTP. C¸c lÖnh cë b¶n cña ESMTP LÖnh Miªu t¶ Ehlo Sö dông ESMTP thay cho HELO cña SMTP 8bitmime Sö dông 8-bit MIME cho m· d÷ liÖu Size Sö dông giíi h¹n ®é lín cña bøc ®iÖn SMTP Headers - Cã thÓ lÊy ®­îc rÊt nhiÒu th«ng tin cã Ých b»ng c¸ch kiÓm tra phÇn Header cña th­. Kh«ng chØ xem ®­îc bøc ®iÖn tõ ®Çu ®Õn, chñ ®Ò cña th­, ngµy göi vµ nh÷ng ng­êi nhËn. B¹n cßn cã thÓ xem ®­îc nh÷ng ®iÓm mµ bøc ®iÖn ®· ®i qua tr­íc khi ®Õn hép th­ cña b¹n. Tiªu chuÈn RFC 822 quy ®Þnh header chøa nh÷ng g×. Tèi thiÓu cã ng­êi göi (from), ngµy göi vµ ng­êi nhËn (TO, CC, hoÆc BCC) C¸c ­u ®iÓm vµ nh­îc ®iÓm cña SMTP ¦u ®iÓm: SMTP rÊt phæ biÕn. Nã ®­îc hç trî bëi nhiÒu tæ chøc. SMTP cã gi¸ thµnh qu¶n trÞ vµ duy tr× thÊp. SMTP cã cÊu tróc ®Þa chØ ®¬n gi¶n. Nh­îc ®iÓm: SMTP thiÕu mét sè chøc b¶o mËt (SMTP th­êng göi d­íi d¹ng text do ®ã cã thÓ bÞ ®äc trém - ph¶i bæ sung thªm c¸c tÝnh n¨ng vÒ m· hãa d÷ liÖu S/MIME). Hç trî ®Þnh d¹ng d÷ liÖu yÕu (ph¶i chuyÓn sang d¹ng ASCII – sö dông MINE). Nã chØ giíi h¹n vµo nh÷ng tÝnh n¨ng ®¬n gi¶n. (Nh­ng còng lµ mét ­u ®iÓm do chØ giíi h¹n nh÷ng tÝnh n¨ng ®¬n gi¶n nªn nã sÏ lµm viÖc hiÖu qu¶ vµ dÔ dµng). 1.2.4. §­êng ®i cña th­ - Mçi mét bøc th­ truyÒn thèng ph¶i ®i ®Õn c¸c b­u côc kh¸c nhau trªn ®­êng ®Õn víi ng­êi dïng. T­¬ng tù th­ ®iÖn tö còng chuyÓn tõ m¸y chñ th­ ®iÖn tö nµy (mail server) tíi m¸y chñ th­ ®iÖn tö kh¸c trªn Internet. Khi th­ ®­îc chuyÓn tíi ®Ých th× nã ®­îc chøa t¹i hép th­ ®iÖn tö t¹i m¸y chñ th­ ®iÖn tö cho ®Õn khi nã ®­îc nhËn bëi ng­êi nhËn. Toµn bé qu¸ tr×nh x¶y ra trong vµi phót, do ®ã nã cho phÐp nhanh chãng liªn l¹c víi mäi ng­êi trªn toµn thÕ giíi mét c¸ch nhanh chãng t¹i bÊt cø thêi ®iÓm nµo dï ngµy hay ®ªm. Göi, nhËn vµ chuyÓn th­ - §Ó nhËn ®­îc th­ ®iÖn tö th× b¹n cÇn ph¶i cã mét tµi kho¶n (account) th­ ®iÖn tö. NghÜa lµ b¹n ph¶i cã mét ®Þa chØ ®Ó nhËn th­. Mét trong nh÷ng thuËn lîi h¬n víi th­ th«ng th­êng lµ b¹n cã thÓ nhËn th­ ®iÖn tö bÊt cø ë ®©u. B¹n chØ cÇn kÕt nèi vµo m¸y chñ th­ ®iÖn tö ®Ó lÊy th­ vÒ m¸y tÝnh cña m×nh. - §Ó göi ®­îc th­ b¹n cÇn ph¶i cã mét kÕt nèi vµo Internet vµ truy nhËp vµo m¸y chñ th­ ®iÖn tö ®Ó chuyÓn th­ ®i. Thñ tôc tiªu chuÈn ®­îc sö dông ®Ó göi th­ lµ SMTP (Simple Mail Transfer Protocol). Nã ®­îc kÕt hîp víi thñ tôc POP ( Post Office Protocol) vµ IMAP (Iinternet Message Access Protocol) ®Ó lÊy th­. Ho¹t ®éng cña POP vµ SMTP Göi th­ (Send) - Sau khi khi ng­êi sö dông m¸y tÝnh dung MUA ®ªt viÕt th­ vµ ®· ghi râ ®Þa chØ cña ng­êi nhËn vµ bÊm göi th­ th× m¸y tÝnh sÏ chuyÓn bøc th­ lªn MTA cña ng­êi göi. C¨n cø vµo ®Þa chØ ng­êi göi, m¸y chñ göi sÏ chuyÓn th­ ®ªn mét MTA thÝch hîp. Giao thøc ®Ó kÕt nèi tõ ch­¬ng tr×nh so¹n th­ (MUA) ®Õn m¸y chñ göi th­ (MTA) lµ SMTP. ChuyÓn th­ (Delivery) - NÕu m¸y göi (Local-MTA) cã thÓ liªn l¹c ®­îc víi m¸y nhËn (Remote-MTA) th× viÖc chuyÓn th­ sÏ ®­îc tiÕn hµnh. Giao thøc ®­îc sö dông ®Ó vËn chuyÓn th­ gi÷a hai m¸y chñ th­ ®iÖn tö còng lµ SMTP. Tr­íc khi nhËn th­ th× m¸y nhËn sÏ kiÓm so¸t tªn ng­êi nhËn cã hép th­ thuéc m¸y nhËn qu¶n lý hay kh«ng. NÕu tªn ng­êi nhËn th­ thuéc m¸y nhËn qu¶n lý th× l¸ th­ sÏ ®­îc nhËn lÊy vµ l¸ th­ sÏ ®­îc bá vµo hép th­ cña ng­êi nhËn . Tr­êng hîp nÕu m¸y nhËn kiÓm so¸t thÊy r»ng tªn ng­êi nhËn kh«ng cã hép th­ th× m¸y nhËn sÏ kh­íc tõ viÖc nhËn l¸ th­. Trong tr­êng hîp kh­íc tõ nµy th× m¸y göi sÏ th«ng b¸o cho ng­êi göi biÕt lµ ng­êi nhËn kh«ng cã hép th­ (user unknown). NhËn th­ (Receive) - Sau khi m¸y nhËn (Remote-MTA) ®· nhËn l¸ th­ vµ bá vµo hép th­ cho ng­êi nhËn t¹i m¸y nhËn. MUA sÏ kÕt nèi ®ªn m¸y nhËn ®Ó xem th­ hoÆc lÊy vÒ ®Ó xem. Sau khi xem th­ xong th× ng­êi nhËn cã thÓ l­u tr÷ (save), hoÆc xo¸ (delete), hoÆc tr¶ lêi (reply) v.v..Tr­êng hîp nÕu ng­êi nhËn muèn tr¶ lêi l¹i l¸ th­ cho ng­êi göi th× ng­êi nhËn kh«ng cÇn ph¶i ghi l¹i ®Þa chØ v× ®Þa chØ cña ng­êi göi ®· cã s½n trong l¸ th­ vµ ch­¬ng tr×nh th­ sÏ bá ®Þa chØ ®o vµo trong bøc th­ tr¶ lêi. Giao thøc ®­îc sö dông ®Ó nhËn th­ phæ biÓn hiÖn nay lµ POP3 vµ IMAP. Tr¹m phôc vô th­ hay cßn gäi lµ m¸y chñ th­ ®iÖn tö (Mail Server) - Trªn thùc tÕ, trong nh÷ng c¬ quan vµ c¸c h·ng x­ëng lín, m¸y tÝnh cña ng­êi göi th­ kh«ng trùc tiÕp göi ®Õn m¸y tÝnh cña ng­êi nhËn mµ th­êng qua c¸c m¸y chñ th­ ®iÖn tö (M¸y chñ th­ ®iÖn tö - Mail Server bao hµm kÕt hîp c¶ MTA, MDA vµ hép th­ cña ng­êi dïng). VÝ dô : qu¸ tr×nh göi th­. Göi th­ tõ A tíi B - Nh­ m« h×nh trªn cho thÊy, nÕu nh­ mét ng­êi ë m¸y A göi tíi mét ng­êi ë m¸y B mét l¸ th­ th× tr­íc nhÊt m¸y A sÏ göi ®Õn m¸y chñ th­ ®iÖn tö X. khi tr¹m phôc vô th­ X sÏ chuyÓn tiÕp cho m¸y chñ th­ ®iÖn tö Y. Khi tr¹m phôc vô th­ Y nhËn ®­îc th­ tõ X th× Y sÏ chuyÓn th­ tíi m¸y B lµ n¬i ng­êi nhËn. Tr­êng hîp m¸y B bÞ trôc trÆc th× m¸y chñ th­ Y sÏ göi th­. - Th«ng th­êng th× m¸y chñ th­ ®iÖn tö th­êng chuyÓn nhiÒu th­ cïng mét lóc cho mét m¸y nhËn. Nh­ vÝ dô ë trªn tr¹m phôc vô th­ Y cã thÓ chuyÓn nhiÒu th­ cïng mét lóc cho m¸y B tõ nhiÒu n¬i göi ®Õn. - Mét vµi c«ng dông kh¸c cña m¸y chñ thu lµ khi ng­êi sö dông cã chuyÖn ph¶i nghØ mét thêi gian th× ng­êi sö dông cã thÓ yªu cÇu m¸y chñ th­ gi÷ giïm tÊt c¶ nh÷ng th­ tõ trong thêi gian ng­êi sö dông v¾ng mÆt hoÆc cã thÓ yªu cÇu m¸y chñ th­ chuyÓn tat c¶ c¸c th­ tíi mét hép th­ kh¸c. 1.3. Giíi thiÖu vÒ hÖ thèng DNS - Trong c¸c môc tr­íc chóng ta ®· ®Ò cËp tíi c¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n cña hÖ thèng th­ ®iÖn tö. T¹i phÇn nµy chóng ta t×m hiÓu kh¸i niÖm vÒ hÖ thèng tªn miÒn hay cßn gäi lµ DNS (Domain Name S ystem). HÖ thèng tªn miÒn gióp chóng ta hiÓu ®­îc cÊu tróc ®Þa chØ th­ vµ c¸ch vËn chuyÓn th­ trªn m¹ng. 1.3.1. Giíi thiÖu vÒ hÖ thèng DNS - Mçi m¸y tÝnh khi kÕt nèi vµo m¹ng Internet th× ®­îc g¸n cho mét ®Þa chØ IP x¸c ®Þnh. §Þa chØ IP cña mçi m¸y lµ duy nhÊt vµ gióp m¸y tÝnh cã thÓ x¸c ®Þnh ®­êng ®i ®Õn mét m¸y tÝnh kh¸c mét c¸ch dÔ dµng. §èi víi ng­êi dïng th× ®Þa chØ IP lµ rÊt khã nhí (vÝ dô ®Þa chØ IP 203.162.0.11 lµ cña m¸y DNS server t¹i Hµ néi). Cho nªn, cÇn ph¶i sö dông mét hÖ thèng ®Ó gióp cho m¸y tÝnh tÝnh to¸n ®­êng ®i mét c¸ch dÔ dµng vµ ®ång thêi còng gióp ng­êi dïng dÔ nhí. Do vËy, hÖ thèng DNS ra ®êi nh»m gióp cho ng­êi dïng cã thÓ chuyÓn ®æi tõ ®Þa chØ IP khã nhí mµ m¸y tÝnh sö dông sang mét tªn dÔ nhí cho ng­êi sö dông vµ ngµy cµng ph¸t triÓn. - Nh÷ng tªn gîi nhí nh­ home.vnn.vn hoÆc www.cnn.com th× ®­îc gäi lµ tªn miÒn (domain name hoÆc DNS name). Nã gióp cho ng­êi sö dông dÔ dµng nhí v× nã ë d¹ng ch÷ mµ ng­êi b×nh th­êng cã thÓ hiÓu vµ sö dông hµng ngµy. - HÖ thèng DNS sö dông hÖ thèng c¬ së d÷ liÖu ph©n t¸n vµ ph©n cÊp h×nh c©y. V× vËy viÖc qu¶n lý còng dÔ dµng vµ còng rÊt thuËn tiÖn cho viÖc chuyÓn ®æi tõ tªn miÒn sang ®Þa chØ IP vµ ng­îc l¹i. HÖ thèng DNS còng gièng nh­ m« h×nh qu¶n lý c¸ nh©n cña mét ®Êt n­íc. Mçi c¸ nh©n sÏ cã mét tªn x¸c ®Þnh ®ång thêi còng cã ®Þa chØ chøng minh th­ ®Ó gióp qu¶n lý con ng­êi mét c¸ch dÔ dµng h¬n. Mçi c¸ nh©n ®Òu cã mét sè c¨n c­íc ®Ó qu¶n lý: - HÖ thèng DNS ®· gióp cho m¹ng Internet th©n thiÖn h¬n víi ng­êi sö dông. Do