Từ lý luận về giá trị hàng hóa sức lao động và tiền công của C. Mác bàn về chính sách cải cách tiền lương mới đối với người lao động trong doanh nghiệp ở Việt Nam hiện nay

vật chất và tinh thần của người lao động, cải thiện đời sống, mức sống, chất lượng cuộc sống của người lao động và gia đình của họ bằng việc điều chỉnh tăng lương thông qua quyết sách của Đảng và Nhà nước về cải cách chính sách tiền lương mới. Hai là chính sách tiền lương mới sẽ góp phần khuyến khích và tạo động lực nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Tiền lương với ý nghĩa là nguồn thu nhập chính, chỉ trở thành động lực mạnh mẽ thúc đẩy tính tích cực của người lao động khi được trả đúng và xứng đáng. Số lượng nguồn thu nhập ấy lại được xác định dựa trên cơ sở “năng suất và kết quả lao động”. Tiền lương theo chính sách cải cách mới được hoạch tính theo “nguyên tắc phân phối theo lao động và quy luật khách quan của kinh tế thị trường, lấy tăng năng suất lao động là cơ sở để tăng lương” TẠP CHÍ KHOA HỌC - ĐẠI HỌC ĐỒNG NAI, SỐ 20 - 2021 ISSN 2354-1482 38 [1, tr. 240]. Là giá cả của sức lao động, khi tiền lương mà người công nhân nhận được xứng đáng với năng lực, chất lượng, hiệu quả của lao động thì đó chính là sự ghi nhận một cách rõ ràng nhất về giá trị và thành quả sức lao động, đánh giá đúng mức độ đóng góp và cống hiến của người lao động trong công việc, từ đó sẽ tác dụng thu hút, huy động mạnh mẽ sự tham gia của người lao động, kích thích người lao động không ngừng nâng cao đạo đức nghề nghiệp, sự trung thành tận tụy, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng làm việc, tạo động lực nâng cao năng suất lao động và hiệu quả làm việc. Với ý nghĩa đó, “trả lương đúng là thực hiện đầu tư cho phát triển nguồn nhân lực” [1, tr. 239]. Ba là chính sách tiền lương mới góp phần quan trọng vào sự ổn định và phát triển bền vững của doanh nghiệp. Với tính cạnh tranh quyết liệt trong nền kinh tế thị trường hiện nay, một trong những sức mạnh mềm giữ vai trò quyết định đối với sự ổn định và phát triển bền vững của một doanh nghiệp chính là tạo dựng được môi trường làm việc hài hòa, công bằng trên cơ sở kết nối những người lao động thành một khối đoàn kết thống nhất cùng thực hiện tốt mục tiêu, chiến lược mà doanh nghiệp đề ra. Sợi dây kết nối ấy có bền chặt hay không phụ thuộc không nhỏ vào việc giải quyết một cách hài hòa về lợi ích của người lao động, trong đó trực tiếp nhất là công tác tổ chức và phân phối tiền lương trong doanh nghiệp. Theo Nghị quyết 27, Nhà nước không còn can thiệp trực tiếp vào chính sách tiền lương của doanh nghiệp mà trao quyền tự quyết định cho doanh nghiệp trong việc xây dựng chế độ tiền lương, thang, bảng lương và các chế độ đãi ngộ gắn liền với chức danh công việc cụ thể, phù hợp với tổ chức sản xuất và tổ chức lao động của doanh nghiệp. Do đó, việc tổ chức tiền lương trong doanh nghiệp khi đảm bảo đúng nguyên tắc công bằng và hợp lý sẽ “bảo đảm mối quan hệ hài hòa, ổn định và tiến bộ trong doanh nghiệp” [1, tr. 241], khuyến khích tính tích cực lao động bằng cả lòng nhiệt tình, hăng say, tự giác của mỗi người lao động và tập thể lao động, cùng đồng lòng chung tay xây dựng và phát triển doanh nghiệp vững mạnh. Ngược lại, một khi tính công bằng và hợp lý không được đề cao và coi trọng thì sẽ là nguyên nhân làm phát sinh những hiềm khích, mâu thuẫn nội bộ giữa người lao động với nhau, giữa những người lao động với người sử dụng lao động, đánh mất đi động lực làm việc và sự gắn bó của người lao động với doanh nghiệp. Tình trạng người lao động, đặc biệt là lực lượng lao động có trình độ cao bỏ việc, nhảy việc hay có xu hướng di chuyển từ doanh nghiệp nhà nước sang các công ty đầu tư nước ngoài đang diễn ra phổ biến, đã gióng lên hồi chuông cảnh báo hiện trạng chảy máu chất xám, lãng phí chất xám. Đây hiện là một trong những điểm nghẽn cản trở sự phát triển kinh tế hiện nay ở nước ta. Vì vậy, trả lương đúng cho người lao động theo quan điểm chỉ đạo của chính sách cải cách tiền lương mới sẽ là động lực trực tiếp huy động và phát huy vai trò nhân tố chủ quan của người lao động cùng hướng tới mục tiêu chung vì hiệu quả sản xuất, kinh doanh, khả năng cạnh tranh và phát triển bền vững của doanh nghiệp. Bốn là chính sách tiền lương mới góp phần thực hiện tiến bộ và công TẠP CHÍ KHOA HỌC - ĐẠI HỌC ĐỒNG NAI, SỐ 20 - 2021 ISSN 2354-1482 39 bằng xã hội, bảo đảm ổn định chính trị – xã hội, nâng cao chất lượng tăng trưởng kinh tế và sự phát triển bền vững của quốc gia. Chính sách tiền lương là một bộ phận đặc biệt quan trọng trong hệ thống chính sách kinh tế – xã hội. Mỗi bước tiến trong quá trình cải cách chính sách tiền lương không chỉ hướng tới nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống vật chất và tinh thần cho người lao động, giải quyết vấn đề an sinh – xã hội, sinh kế lâu dài cho nguồn lực lao động mà đó còn là thước đo trình độ phát triển kinh tế – xã hội của quốc gia, khẳng định bản chất nhân văn, tốt đẹp vì sự phát triển toàn diện của con người trong chế độ xã hội chủ nghĩa. Trong giai đoạn đẩy mạnh đổi mới hiện nay, để khơi dậy và phát huy hiệu quả các nguồn lực quan trọng cho sự phát triển đất nước, Đảng ta xác định động lực hàng đầu cần phải nhận thức và xử lý tốt là “bảo đảm lợi ích, sự kết hợp hài hòa các lợi ích và phương thức thực hiện lợi ích công bằng, hợp lý cho mọi người, cho các chủ thể, nhất là lợi ích kinh tế [9, tr. 222]. Đảm bảo lợi ích và giải quyết lợi ích một cách hài hòa, công bằng, hợp lý cho mọi người, cho các chủ thể, nhất là lợi ích kinh tế, vừa là nguyên tắc vừa là mục tiêu hàng đầu trong hoạch định xây dựng các quyết sách kinh tế - xã hội, trong đó trực tiếp nhất là chính sách tiền lương. Với chính sách cải cách tiền lương mới hiện nay, từng bước “xây dựng hệ thống chính sách tiền lương một cách khoa học, minh bạch, phù hợp” [1, tr. 242] với phương châm “trả lương đúng” [1, tr. 239] theo nguyên tắc “phân phối theo lao động, lấy tăng năng suất lao động là cơ sở để tăng lương” [1, tr. 240] sẽ bảo đảm và giải quyết hài hòa, công bằng hợp lý cho người lao động, tạo động lực giải phóng sức sản xuất, tăng năng suất lao động, nâng cao chất lượng tăng trưởng kinh tế, đảm bảo công bằng, tiến bộ xã hội, ổn định chính trị – xã hội và phát triển bền vững. 3. Kết luận Lý luận về giá trị hàng hóa sức lao động và tiền công của C. Mác vẫn còn nguyên giá trị, là nền tảng lý luận quan trọng để Việt Nam kế thừa, vận dụng sáng tạo trong xây dựng, hoạch định chính sách tiền lương những năm qua và tiếp tục thực hiện cải cách chính sách tiền lương mới hiện nay. Những quan điểm đột phá về mục tiêu, lộ trình, nội dung, giải pháp, nhiệm vụ trong chính sách tiền lương mới nói chung và tiền lương đối với người lao động trong doanh nghiệp nói riêng theo quan điểm chỉ đạo của Đại hội XII và các Hội nghị Trung ương, đặc biệt là Hội nghị trung ương lần thứ bảy với Nghị quyết 27 về cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong doanh nghiệp đã thể hiện cao độ trí tuệ, trách nhiệm, quyết tâm của Đảng. Một khi chính sách tiền lương mới được xây dựng, hoạch định và thực thi một cách khoa học, minh bạch, công khai sẽ tạo động lực quan trọng góp phần khơi dậy và huy động cao độ sức mạnh của nguồn lực con người vì sự ổn định và phát triển bền vững của đất nước. TẠP CHÍ KHOA HỌC - ĐẠI HỌC ĐỒNG NAI, SỐ 20 - 2021 ISSN 2354-1482 40 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Ban Tuyên giáo Trung ương (2018), Tài liệu nghiên cứu các văn kiện hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương Đảng, khóa XII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự Thật, Hà Nội 2. Đảng Cộng sản Việt Nam (2016), Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng toàn quốc lần thứ XII, Văn phòng Trung ương Đảng, Hà Nội. 3. C. Mác và Ph. Ăngghen (1993), Toàn tập, Tập 23, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội 4. C. Mác và Ph. Ăngghen (1980), Tuyển tập, tập 1, Nxb Sự thật, Hà Nội 5. C. Mác và Ph. Ăngghen (2000), Toàn tập, tập 42, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 6. Hội đồng biên soạn giáo trình môn Triết học Mác – Lênin (2019), Giáo trình Triết học Mác – Lênin, Nxb. Chính trị quốc gia Sự Thật, Hà Nội 7. Chính phủ (2019), Nghị định 90/2019/NĐ-CP ngày 15 tháng 11 năm 2019 “Quy định mức lương tối thiểu vùng đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động”, https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Lao-dong-Tien-luong/Nghi-dinh-90- 2019-ND-CP-muc-luong-toi-thieu-vung-418807.aspx, (truy cập ngày 25/11/2020) 8. Văn phòng Trung ương Đảng (2017), “Văn kiện Hội nghị lần thứ năm Ban chấp hành Trung ương khóa II”, tr. 45-46 9. Đảng Cộng sản Việt Nam (2015), Báo cáo tổng kết một số vấn đề lý luận - thực tiễn qua 30 năm đổi mới (1986-2016), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội DISCUSSING THE NEW WAGE POLICY FOR WORKERS IN ENTERPRISES IN VIETNAM TODAY FROM THE KARL MARX’S THEORY OF VALUE OF THE LABOR – POWER COMMODITY AND WAGE ABSTRACT The Karl Marx’s theory of value of the labor - power commodity and wage is the important basis theory for Vietnam to inherit and apply creatively in the current salary reform implementation policy. With a particularly important role in the socio- economic policy, continuing to scientifically, transparently and suitably reform the wage policy in general, the wage policy for the employees in the enterprise in particular is of great significance to the employees and the country’s renewal process to meet development requirements of the current socialist-oriented market economy and international integration in our country. Keywords: Commodity, labor power, wages, wage policy (Received: 20/12/2020, Revised: 13/1/2021, Accepted for publication: 8/3/2021)