Giáo án môn đại số lớp 9

Ngµy so¹n :.3/9/07 Ch­¬ng I : C¨n bËc hai . C¨n bËc ba Ngµy gi¶ng : 7/9/07 TiÕt 1 : C¨n bËc hai I – Môc tiªu : - HS n¾m ®­îc ®Þnh nghÜa , ký hiÖu vÒ c¨n bËc hai sè häc cña sè kh«ng ©m - HS biÕt ®­îc liªn hÖ cña phÐp khai ph­¬ng víi quan hÖ thø tù vµ dïng liªn hÖ nµy ®Ó so s¸nh c¸c sè . II – ChuÈn bÞ : ThÇy : B¶ng phô , phiÕu häc tËp . Trß : B¶ng nhãm , bót d¹ . III – TiÕn tr×nh d¹y häc : æn ®Þnh : Líp 9A2: ………….. Líp 9A3: …………… Líp 9A4: ……………. KiÓm tra : ( 5/ ) GV kiÓm tra då dïng cña häc sinh Bµi míi : Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS Ghi b¶ng Ho¹t ®éng 1: Giíi thiÖu ch­¬ng tr×nh vµ c¸ch häc bé m«n to¸n 9 (5’) GV giíi thiÖu ch­¬ng tr×nh ®¹i sè líp 9 bao gåm 4 ch­¬ng: c¨n bËc hai; hµm sè bËc nhÊt; hÖ hai ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn; hµm sè y = ax2. GV yªu cÇu vÒ s¸ch vë dông cô häc tËp vµ ph­¬ng ph¸p häc tËp bé m«n to¸n . GV ®Æt vÊn ®Ò vµo bµi míi ? PhÐp trõ lµ phÐp to¸n ng­îc cña phÐp to¸n nµo ? ? PhÐp chia lµ phÐp to¸n ng­îc cña phÐp to¸n nµo ? GV vËy phÐp to¸n ng­îc cña phÐp b×nh ph­¬ng lµ phÐp to¸n nµo ? chóng ta häc bµi h«m nay ( GV ghi bµi míi) HS nghe hiÓu c¸c th«ng tin HS ghi l¹i c¸c yªu cÇu cña GV HS tr¶ lêi HS tr¶ lêi Ho¹t ®éng 2: C¨n bËc hai sè häc (10’) GV cho hs ®äc th«ng tin sgk GV nh¾c l¹i vµ nhÊn m¹nh l¹i nh­ sgk GV yªu cÇu hs lµm ?1 sgk GV giíi thiÖu c¨n bËc hai cña c¸c sè 9 ; 4/ 9 ; 0,25 ; 2 . Tõ ®ã GV kh¸i qu¸t dÉn d¾t häc sinh ®i ®Õn ®Þnh nghÜa c¨n bËc hai . GV nhÊn m¹nh ®Þnh nghÜa . CÇn ph©n biÖt c¨n bËc hai sè häc cña mét sè a vµ c¨n bËc hai cña sè a. GV yªu cÇu hs t×m c¨n bËc hai sè häc cña 9 ; 2 ? GV giíi thiÖu chó ý sgk - ®©y lµ dÊu hiÖu nhËn biÕt c¨n bËc hai sè häc cña mét sè a. GV cho hs lµm ?2 ? Qua vÝ dô cã nhËn vÒ phÐp to¸n t×m c¨n bËc hai sè häc vµ phÐp to¸n b×nh ph­¬ng ? GV giíi thiÖu phÐp khai ph­¬ng ? §Ó khai ph­¬ng mét sè ta cã thÓ dïng dïng dông cô nµo ? GV l­u ý HS c¸ch t×m CBHSH vµ c¨n bËc hai cña mét sè kh«ng ©m . ? ViÕt ®óng hay sai ? v× sao ? GV yªu cÇu HS lµm ?3 sgk GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp 6 – tr 4(sbt) ( b¶ng phô). GV chèt: CBH cña mét sè vµ CHBSH cña mét sè lµ kh¸c nhau… 1- 2 HS ®äc sgk HS thùc hiÖn ?1 HS 1 : phÇn a,b HS 2 : phÇn c,d HS nghe hiÓu HS ®äc néi dung ®Þnh nghÜa sgk . HS : CBHSH cña 9 lµ (= 3); CBHSH cña 2 lµ HS thùc hiÖn ?2 HS 1 phÇn a ,b HS 2 phÇn c,d HS : ...lµ hai phÐp to¸n ng­îc nhau . HS dïng b¶ng sè hoÆc m¸y tÝnh. HS : sai v× theo dÊu hiÖu nhËn biÕt c¨n bËc hai Û 4 ³ 0 vµ 42 = 16 HS tr¶ lêi t¹i chç HS th¶o luËn bµn tr¶ lêi t¹i chç K/q: a ³ 0; a £ 0 a £ 4; a ³ -7/3 ?1 CBH cña 9 lµ 3 vµ - 3 * §Þnh nghÜa: SGK/4 CBHSH cña a lµ ( a ³ 0 ) * VÝ dô 1 : SGK / 4 * Chó ý : SGK / 4 x = Û x ³ 0 a ³ 0 x2 = a ?2 v× 11 > 0 vµ 112 = 121 ?3 CBH cña 81 lµ - 9 vµ 9 Ho¹t ®éng 2 : 2 - So s¸nh c¸c c¨n bËc hai sè häc(13’) ? H·y so s¸nh 4 vµ 6 tõ ®ã suy ra vµ GV cho HS ®äc th«ng tin sgk vµ giíi thiÖu ®Þnh lý. ? Qua nghiªn cøu h·y nªu c¸c b­íc thùc hiÖn vÝ dô ? GV yªu cÇu HS th¶o luËn lµm ?4 sgk GV yªu cÇu ®¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy . ? §Ó so s¸nh c¸c c¨n bËc hai ta so s¸nh nh­ thÕ nµo ? GV nh¾c l¹i vµ l­u ý HS c¸ch thùc hiÖn. GV yªu cÇu HS nghiªn cøu vÝ dô 3 sgk GV nh¾c l¹i c¸c b­íc thùc hiÖn mét c¸ch chËm r·i . GV cho HS lµm ? 5 ®Ó cñng cè GV yªu cÇu HS lµm vµo phiÕu häc tËp sau ®ã trao ®æi phiÕu ®Ó kiÓm tra vµ cïng HS kiÓm tra bµi lµm trªn b¶ng. HS 4 < 6 ® < HS ®äc ®Þnh lý sgk HS nghiªn cøu vÝ dô 2 sgk HS nªu c¸c b­íc thùc hiÖn . HS h/®éng theo nhãm nhá HS tr¶ lêi HS c¶ líp nhËn xÐt HS §­a vÒ viÖc so s¸nh hai sè HS t×m hiÓu VD 3 sgk HS chó ý nghe hiÓu HS lµm ?5 vµo phiÕu häc tËp 2 HS lªn thùc hiÖn * §Þnh lý : sgk / 5 a vµ b ³ 0 ; a < b Û< * VÝ dô 2 : sgk / 5 ?4 a) 16 > 15® ® 4 > b) 11 > 9 * VÝ dô 3 : sgk / 6 ?5 a) > 1 « > x > 1 b) < 3 « < Víi x ³ 0 < « x < 9 VËy 0 £ x < 9 Ho¹t ®éng 4: Cñng cè - LuyÖn tËp. (10’) ? §Þnh nghÜa CBHSH cña mét sè ( chó ý khi viÕt d­íi d¹ng ký hiÖu ) ? ? C¸ch so s¸nh c¸c CBHSH ? GV cÇn ph©n biÖt CBH vµ CBHSH cña mét sè kh«ng ©m. GV ®­a ®Ò bµi : Trong c¸c sè sau sè nµo cã c¨n bËc hai : 3 ; ; 1,5 ; ; - 4 ; - 1/4 ; 9 GV yªu cÇu HS tr¶ lêi t¹i chç ? T×m CBHSH cña c¸c sè ®ã b»ng m¸y tÝnh bá tói ? GV chèt l¹i vµ l­u ý HS ph©n biÖt CBHSH vµ CBH cña mét sè. GV yªu cÇu HS ho¹t ®éng nhãm lµm bµi tËp 2 GV mêi ®¹i diÖn nhãm tr×nh bµy GV bæ xung söa sai ( nÕu cã) vµ chèt l¹i c¸ch so s¸nh c¸c c¨n bËc hai - quy vÒ viÖc so s¸nh hai sè HS nh¾c l¹i HS nh¾c l¹i HS ®äc ®Ò bµi HS tr¶ lêi miÖng HS thùc hiÖn tÝnh HS nhËn xÐt HS ho¹t ®éng nhãm (3ph) Nhãm 1,2,3 lµm c©u a Nhãm 4,5,6 lµm c©u b HS nhËn xÐt bµi cña c¸c nhãm. * Bµi t©p 1 Sè cã CBH: 3 ; ; 1,5 ; ; 9 CBHSH cña 3 lµ » 1,732 1,5 lµ » 1,224 9 lµ = 3 * Bµi tËp 2: So s¸nh 2 vµ 2 vµ Gi¶i a. cã 4 > 3 ® > ® 2 > b. cã 1 < 2 ® 1 < ® 1 + 1 < + 1 hay 2 < H­íng dÉn vÒ nhµ: 2’ - N¾m v÷ng ®Þnh nghÜa CBHSH cña mét sè kh«ng ©m a, ph©n biÖt víi CBH cña mét sè a kh«ng ©m , biÕt c¸ch viÕt ®Þnh nghÜa theo ký hiÖu. - N¾m v÷ng ®Þnh lý so s¸nh c¸c CBHSH , hiÓu c¸c VD ¸p dông - Bµi tËp 1;2;3;4 (sgk/6-7) 4,7,9 (sbt /6-7 ) - ¤n ®Þnh lý Pi ta go vµ quy t¾c tÝnh gi¸ trÞ tuyÖt ®èi cña mét sè , ®äc tr­íc bµi míi. --------------------------------------------------- Ngµy so¹n: 5/9/07 Ngµy gi¶ng : 8/9/07 TiÕt 2 : C¨n thøc bËc hai vµ h»ng ®¼ng thøc I – Môc tiªu : - HS biÕt c¸ch t×m ®iÒu kiÖn x¸c ®Þnh cña vµ cã kü n¨ng thùc hiÖn ®iÒu ®ã khi biÓu thøc A kh«ng phøc t¹p (bËc nhÊt , bËc hai d¹ng a2 + m hay – ( a2 + m) khi m d­¬ng ). - BiÕt c¸ch chøng minh ®Þnh lý vµ biÕt vËn dông h»ng ®¨ng thøc ®Ó rót gän biÓu thøc. II – ChuÈn bÞ : GV : B¶ng phô HS: ¤n l¹i ®/n CBHSH cña 1 sè III – TiÕn tr×nh bµi d¹y : æn ®Þnh: Líp 9A2: …………… Líp 9A3: …………… Líp 9A4:……………. KiÓm tra: (7’) ? §Þnh nghÜa CBHSH cña mét sè a. ViÕt d­íi d¹ng ký hiÖu ? C¸c kh¼ng ®Þnh sau ®óng hay sai ? a) C¨n bËc hai cña 64 lµ 8 vµ - 8 (s) c) (s) b) (®) d) (®) ? Ph¸t biÓu ®Þnh lý so s¸nh c¨n bËc hai sè häc . Lµm bµi tËp 2 sgk /6 Bµi míi: Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß Ghi b¶ng Ho¹t ®éng 1 : C¨n thøc bËc hai.(10’) GV yªu cÇu HS thùc hiÖn ?1 sgk ? V× sao AB = ? GV giíi thiÖu lµ c¨n thøc bËc hai cña biÓu thøc 25 – x2 cßn 25 – x2 lµ biÓu thøc d­íi dÊu c¨n. GV kh¸i qu¸t víi biÓu thøc A ³ 0 GV yªu cÇu HS ®äc tæng qu¸t sgk GV nhÊn m¹nh : d­íi dÊu c¨n lµ mét biÓu thøc ®¹i sè gäi lµ c¨n thøc bËc hai,x¸c ®Þnh ®­îc nÕu a ³ 0 ® x/®Þnh khi A ³ 0 GV y/cÇu HS nghiªn cøu VD1 sgk ? NÕu x = 0 ; x = 3 th× lÊy gi¸ trÞ nµo ? NÕu x = -1 th× sao ? GV cho HS lµm ?2 sgk GV nh¾c l¹i c¨n thøc bËc hai cã nghÜa khi biÓu thøc d­íi dÊu c¨n kh«ng ©m HS ®äc ?1 sgk HS vËn dông ®Þnh lý Pi ta go HS nghe hiÓu HS ®äc tæng qu¸t HS t×m hiÓu VD1 sgk HS tr¶ lêi: x = 0 ® = 0 x = 3 ® = 3 x = - 1 th× kh«ng cã nghÜa. HS thùc hiÖn ?2 trªn b¶ng * Tæng qu¸t: sgk / 8 A lµ biÓu thøc ®¹i sè c¨n thøc bËc hai cña A x¸c ®Þnh Û A ³ 0 * VÝ dô 1: sgk /8 ?2 x¸c ®Þnh Û 5 – 2x ³ 0 Û 5 ³ 2x Û x £ 2,5 Ho¹t ®éng 2: H»ng ®¼ng thøc (18’) GV ®­a b¶ng phô ghi ? 3 sgk Yªu cÇu HS thùc hiÖn. ? Tõ ?3 nhËn xÐt quan hÖ gi÷a vµ a ? GV kh«ng ph¶i khi b×nh ph­¬ng mét sè råi khai ph­¬ng kÕt qu¶ ®ã còng ®­îc sè ban ®Çu. GV giíi thiÖu ®Þnh lý ? §Ó c/m ta cÇn c/m nh÷ng ®iÒu kiÖn g× ? ? H·y c/m tõng ®iÒu kiÖn ? GV trë l¹i ?3 gi¶i thÝch … GV y/ c HS nghiªn cøu VD2; VD3 trong ? ? Nªu c¸ch thùc hiÖn trong tõng VD vµ kiÕn thøc ¸p dông ? ? T¹i sao kÕt qu¶ rót gän lµ ? GV cho HS lµm bµi tËp 7 sgk/10 GV kh¸i qu¸t víi biÓu thøc A ®Þnh lý vÉn ®óng GV nªu chó ý sgk /10 GV giíi thiÖu VD4 sgk GV cho HS lµm bµi tËp 8b, c - sgk GV chèt l¹i : c¸ch rót gän biÓu thøc d­íi dÊu c¨n lµ sè kh«ng cã ®iÒu kiÖn. Rót gän biÓu thøc d­íi dÊu chøa ch÷ cã thÓ cã ®iÒu kiÖn . HS thùc hiÖn ®iÒn vµo b¶ng HS NÕu a < 0 th× = - a NÕu a ³ 0 th× = a HS ®äc ®/l HS HS nªu c¸ch c/m HS nghe hiÓu HS t×m hiÓu VD HS vËn dông ®Þnh lý TÝnh gi¸ trÞ tuyÖt ®èi cña biÓu thøc d­íi dÊu c¨n… HS lu«n d­¬ng HS lªn b¶ng tr×nh bµy K/q: 0,1; 0,3; -1,3; - 0,16 HS ®äc chó ý HS nghe giíi thiÖu VD4 HS lªn lµm bµi 8b, c K/q: 2a (v× a ³ 0) 3(2 – a) v× a – 2 < 0 * §Þnh lý: sgk / 9 C/m sgk /9 * VÝ dô 2: sgk /9 * VÝ dô 3 : sgk/9 a) = * Chó ý: sgk /10 A lµ mét biÓu thøc A nÕu A ³ 0 - A nÕu A < 0 * VÝ dô 4: sgk /10 Ho¹t ®éng 3: Cñng cè - LuyÖn tËp (8’) ? cã nghÜa khi nµo ? b»ng g× ? khi A ³ 0, khi A < 0 ? GV cho HS lµm bµi tËp 9 sgk /11 Yªu cÇu HS ho¹t ®éng nhãm GV – HS nhËn xÐt trªn b¶ng nhãm GV chèt kiÕn thøc: tÝnh x ph¶i dùa vµo ®Þnh lý tÝnh gi¸ trÞ tuyÕt ®èi cña biÓu thøc d­íi dÊu c¨n … HS nh¾c l¹i HS ®äc ®Ò bµi vµ nªu yªu cÇu cña ®Ò bµi. HS th¶o luËn nhãm Nöa líp lµm phÇn a,c Nöa líp lµm phÇn b,d §¹i diÖn 2 nhãm tr×nh bµy Bµi tËp 9 (sgk/11) a) c) b) d) H­íng dÉn vÒ nhµ: (2’) N¾m v÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó cã nghÜa, h»ng ®¼ng thøc HiÓu c¸ch c/m ®Þnh lý víi mäi a. BTVN 8, 10, 12 (sgk /11). ¤n c¸c h®t ®¸ng nhí . ------------------------------------------------------- Ngµy so¹n: 6/9/07 Ngµy gi¶ng: 10/9/07 TiÕt 3: LuyÖn tËp I – Môc tiªu: - HS ®­îc rÌn kü n¨ng t×m ®iÒu kiÖn cña x ®Ó c¨n thøc cã nghÜa, biÕt ¸p dông H§T vµo rót gän biÓu thøc. - HS ®­îc luyÖn tËp vÒ phÐp khai ph­¬ng ®Ó tÝnh gi¸ trÞ biÓu thøc sè, ph©n tÝch ®a thøc thµnh nh©n tö, gi¶i ph­¬ng tr×nh. II – ChuÈn bÞ: GV: B¶ng phô, c©u hái, lêi gi¶i mÉu. HS: «n 7 H§T ®¸ng nhí, b¶ng nhãm. III – TiÕn tr×nh bµi d¹y: æn ®Þnh: Líp 9A2: ………….Líp 9A3: ……………. Líp 9A4: ………………. KiÓm tra: (7’) ? Nªu ®iÒu kiÖn ®Ó cã nghÜa. Lµm bµi tËp 12(a,b) sgk /11? Bµi míi: Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß Ghi b¶ng Ho¹t ®éng 1 : Ch÷a bµi tËp. (12’) GV gäi ®ång thêi 2 HS cïng lªn b¶ng GV nhËn xÐt ®¸nh gi¸ cho ®iÓm ? Nªu kiÕn thøc vËn dông trong tõng bµi ? GV chèt: Dïng H§T = A nÕu A ³ 0 -A nÕu A < 0 vµ 7 H§T ®¸ng nhí (L 8) ®Ó rót gän c¸c biÓu thøc trªn. HS 1 ch÷a bµi 8(a,b) HS 2 ch÷a bµi 10 (a,b) HS nhËn xÐt HS nªu kiÕn thøc vËn dông lµ c¸c H§T Bµi tËp 8 (sgk /10): Rót gän a) v× 2 = b) v× Bµi tËp 10 (sgk /10) : Chøng minh BiÕn ®æi vÕ tr¸i BiÕn ®æi vÕ tr¸i: Ho¹t ®éng 2: LuyÖn tËp. (23’) GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp 12sgk GV gîi ý ? C¨n thøc trªn cã nghÜa khi nµo ? ? Ph©n thøc trªn cã tö 1 > 0 vËy mÉu ph¶i nh­ thÕ nµo ? GV t­¬ng tù víi phÇn b) ? cã nghÜa khi nµo ? v× sao GV yªu cÇu 2 HS lªn tr×nh bµy. GV chèt l¹i ®iÒu kiÖn ®Ó c¨n thøc cã nghÜa lµ biÓu thøc d­íi dÊu c¨n ph¶i kh«ng ©m. GV ®­a bµi tËp bæ xung: §iÒn vµo chç trèng ®Ó ®­îc kh¼ng ®Þnh ®óng: A. §KX§ cña lµ … B. §KX§ cña lµ … C. §KX§ cña lµ … GV yªu cÇu HS lµm bµi 13 sgk ? §Ó lµm bµi tËp trªn vËn dông kiÕn thøc nµo ? ? Khi thùc hiÖn rót gän c¸c biÓu thøc trªn cÇn chó ý g× ? GV nhÊn m¹nh: ®iÒu kiÖn cña ch÷ cã trong biÓu thøc ®Ó vËn dông 1 trong 2 tr­êng hîp cña H§T. GV cho HS lµm bµi 14(a,b) GV gîi ý HS biÕn ®æi nh­ h­íng dÉn sgk. GV giíi thiÖu mét sè H§T cã chøa dÊu c¨n ®­îc suy ra tõ H§T ®¸ng nhí ch¼ng h¹n: a – 1 = ( a > 0) GV cho HS lµm bµi tËp 15 theo nhãm GV h­íng dÉn c¸c nhãm thùc hiÖn GV – HS nhËn xÐt bµi lµm cña c¸c nhãm. GV chèt c¸ch gi¶i ph­¬ng tr×nh vËn dông H§T ®¸ng nhí (L8). HS t×m hiÓu y/ cÇu bµi 12 HS khi MÉu –1 + x > 0 HS cã nghÜa víi " x HS lªn tr×nh bµy. HS th¶o luËn trong bµn vµ lªn ®iÒn vµo b¶ng phô. K/q x Î R /x £ 1 hoÆc x ³ 3 x £ - 2 hoÆc x ³ 2 x ³ 2 hoÆc x < -3 HS t×m hiÓu ®Ò bµi HS vËn dông H§T = A nÕu A > 0 -A nÕu A < 0 2 HS lªn lµm trªn b¶ng HS nhËn xÐt HS gi¸ trÞ tuyÖt ®èi cña biÓu thøc d­íi dÊu c¨n. HS thùc hiÖn t¹i chç vµ tr¶ lêi. HS ho¹t ®éng nhãm . §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. Bµi tËp 12 (sgk/11) t×m x ®Ó c¨n thøc cã nghÜa: a) cã nghÜa Û cã 1 > 0 ® – 1 + x > 0 ® x > 1 b) cã nghÜa víi "x v× x2 ³ 0 víi " x ® x2 + 1 ³ 1 víi " x Bµi tËp 13 (sgk/ 11) Rót gän biÓu thøc: a) víi a < 0 = 2|a| –5a = - 2a –5a = - 7a ( v× a < 0 ® |a| = - a ) b) víi a ³ 0 = |5a| + 3a = 8a ( v× 5a ³ 0) Bµi tËp 14( sgk /11) Ph©n tÝch a) b) Bµi tËp 15 (sgk /11) gi¶i PT a) hoÆc b) Cñng cè – H­íng dÉn vÒ nhµ: (3’) ? C¸c d¹ng bµi tËp ®· ch÷a : c¸ch thùc hiÖn, kiÕn thøc vËn dông ? GV chèt toµn bµi . * H­íng dÉn vÒ nhµ: ¤n l¹i kiÕn thøc bµi 1, 2. LuyÖn tËp mét sè bµi vÒ t×m ®iÒu kiÖn x¸c ®Þnh cña c¨n thøc, rót gän biÓu thøc chøa c¨n, ph©n tÝch ®a thøc thµnh nh©n tö, gi¶i ph­¬ng tr×nh trong SBT. BTVN 16(sgk/12) bµi 12, 13, 14, 17(SBT/5). §äc tr­íc bµi 3. --------------------------------------------------------- Ngµy so¹n: 8/9/07 Ngµy gi¶ng: 14/9/07 TiÕt 4: Liªn hÖ gi÷a phÐp nh©n vµ phÐp khai ph­¬ng I – Môc tiªu : HS n¾m ®­îc néi dung vµ c¸ch c/m ®Þnh lý vÒ liªn hÖ gi÷a phÐp nh©n vµ phÐp khai ph­¬ng Cã kü n¨ng dïng quy t¾c khai ph­¬ng mét tÝch vµ nh©n c¸c c¨n thøc bËc hai trong viÖc tÝnh to¸n vµ biÕn ®æi biÓu thøc. II – ChuÈn bÞ: GV b¶ng phô ghi ®Þnh lý, quy t¾c HS «n bµi cò , b¶ng nhãm. III – TiÕn tr×nh bµi d¹y: æn ®Þnh: Líp 9A2: ……………. Líp 9A3: …………. Líp 9A4: ……………… KiÓm tra:(5’) ? §iÒn dÊu “x” vµo « trèng thÝch hîp: C©u Néi dung §óng Sai Söa 1 x¸c ®Þnh khi x ³ 3/2 x x £ 3/2 2 x¸c ®Þnh khi x ¹ 0 x 3 x 4 x - 4 5 x Bµi míi: Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß Ghi b¶ng Ho¹t ®éng 1: §Þnh lý (10’) GV cho HS lµm ?1 sgk GV kh¸i qu¸t víi a,b kh«ng ©m th× kh«ng ? GV giíi thiÖu ®Þnh lý ? §Ó c/m ®Þnh lý trªn ta lµm ntn ? GV gîi ý: ? a ³ 0 , b ³ 0 cã nhËn xÐt g× vÒ ? TÝnh ? ? §Þnh lý trªn ®­îc chøng minh dùa trªn c¬ së nµo ? GV giíi thiÖu chó ý sgk HS thùc hiÖn ?1 HS ®äc ®Þnh lý HS t×m c¸ch c/m HS vµx¸c ®Þnh vµ kh«ng ©m Þ x¸c ®Þnh vµ kh«ng ©m. HS = a.b HS dùa vµo ®Þnh nghÜa c¨n bËc hai sè häc cña mét sè kh«ng ©m. HS t×m hiÓu chó ý * §Þnh lý: sgk /12 a ³ 0 , b ³ 0 Þ C/m : sgk /13 * Chó ý: sgk /13 Ho¹t ®éng 2: ¸p dông (20’) GV tõ ®Þnh lý trªn giíi thiÖu hai quy t¾c ng­îc nhau. ? Tõ ®Þnh lý theo chiÒu tõ tr¸i sang ph¶i h·y ph¸t biÓu quy t¾c ? GV nhÊn m¹nh : Khai ph­¬ng tõng biÓu thøc, nh©n c¸c kÕt qu¶ l¹i. GV yªu cÇu HS nghiªn cøu VD1 sgk ? Qua VD cho biÕt khai ph­¬ng mét tÝch lµm ntn ? ? NÕu c¸c thõa sè kh«ng thÓ khai ph­¬ng ®­îc ngay lµm thÕ nµo ? GV cho HS th¶o luËn lµm ? 2 GV nhËn xÐt c¸c nhãm lµm bµi. GV cho HS lµm thªm bµi tËp 21(sgk/15) GV tõ ®Þnh lý chiÒu tõ ph¶i sang tr¸i tiÕp tôc giíi thiÖu quy t¾c nh©n c¸c c¨n thøc bËc hai. ? Muèn nh©n c¸c c¨n thøc bËc hai ta lµm ntn ? GV yªu cÇu HS tù ®äc VD 2 sgk GV nhÊn m¹nh : Nh©n c¸c sè d­íi dÊu c¨n víi nhau, Khai ph­¬ng kÕt qu¶ ®ã. GV cho HS lµm ?3 sgk GV nhËn xÐt bæ xung. ? Khi nh©n c¸c c¨n thøc bËc hai cÇn chó ý ®iÒu g× ? GV L­u ý HS : khi nh©n c¸c sè d­íi dÊu c¨n cÇn biÕn ®æi vÒ d¹ng tÝch c¸c b×nh ph­¬ng råi thùc hiÖn phÐp tÝnh. GV ë trªn ta xÐt víi c¸c sè cô thÓ vËy víi nh÷ng biÓu thøc kh«ng ©m cßn ¸p dông ®­îc kh«ng ? GV giíi thiÖu chó ý sgk GV cÇn l­u ý HS ph©n biÖt A ³ 0 vµ A bÊt kú GV y/c HS t×m hiÓu VD 3 sgk ? §Ó thùc hiÖn VD3 ¸p dông kiÕn thøc nµo ? GV l­u ý HS phÇn VD 3 b, a cã thÓ ©m d­¬ng nªn rót gän a n»m trong dÊu gi¸ trÞ tuyÖt ®èi. GV yªu cÇu HS lªn thùc hiÖn ?4 GV bæ xung söa sai HS ph¸t biÓu quy t¾c HS t×m hiÓu VD 1 HS Khai ph­¬ng tõng biÓu thøc råi nh©n c¸c kÕt qu¶ HS cÇn biÕn ®æi c¸c sè vÒ d¹ng cã b×nh ph­¬ng… HS ho¹t ®éng nhãm lµm ?2 §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy HS chän B vµ gi¶i thÝch HS ph¸t biÓu quy t¾c 2 HS Nh©n c¸c sè … råi khai ph­¬ng kÕt qu¶. HS t×m hiÓu VD 2 2 HS thùc hiÖn trªn b¶ng ?3 c¶ líp cïng lµm vµ nhËn xÐt HS biÕn ®æi c¸c sè vÒ d¹ng b×nh ph­¬ng… HS ®äc chý ý sgk HS nghe hiÓu HS tù ®äc VD 3 HS : Nh©n c¸c c¨n thøc, khai ph­¬ng mét tÝch, dïng H§T. HS tiÕp tôc thùc hiÖn trªn b¶ng ? 4 HS c¶ líp cïng lµm vµ nhËn xÐt . a. Quy t¾c khai ph­¬ng mét tÝch Sgk/13 * VÝ dô1: sgk /13 ?2 b. Quy t¾c nh©n c¸c c¨n thøc bËc hai. Sgk/13 * VÝ dô 2: sgk /13 ?3 KÕt qu¶: 15 ; 84 * Chó ý; sgk/14 A,B ³ 0 §Æc biÖt A ³ 0 * VÝ dô3: sgk/14 ?4 víi a ³ 0 Ho¹t ®éng 3: Cñng cè - LuyÖn tËp.(8’) ? Ph¸t biÓu vµ viÕt ®Þnh lý liªn hÖ gi÷a phÐp nh©n vµ phÐp khai ph­¬ng ? GV giíi thiÖu ®©y lµ ®Þnh lý khai ph­¬ng mét tÝch hay ®Þnh lý nh©n c¸c c¨n thøc bËc hai. GV ®­a bµi tËp trªn b¶ng phô Yªu cÇu HS t×m hiÓu ®Ò bµi. HS th¶o luËn nhãm §¹i diÖn nhãm ®iÒn kÕt qu¶ trªn b¶ng phô. GV – HS nhËn xÐt ? §Ó ®iÒn kÕt qu¶ chÝnh x¸c ta lµm ntn ? Víi nh÷ng biÓu thøc chøa ch÷ khi rót gän cÇn chó ý ®iÒu g× ? GV chèt l¹i nh÷ng vÊn ®Ò HS tr¶ lêi. L­u ý HS : thùc hiÖn khai ph­¬ng 1 tÝch, nh©n c¸c c¨n thøc bËc hai vµ dïng H§T ®Ó rót gän biÓu thøc HS lÇn l­ît nh¾c l¹i §Ò bµi: T×m c¸c sè cho ë cét 1 ®iÒn vµo chç trèng trong cét 2 ®Ó ®­îc c¸c kÕt qu¶ ®óng: Cét 1 Cét 2 1) a2(a – 3) A. Víi a < 0 , = … 2)36(a – 1) B. Víi a ³ 3 , = … 3) a2 C. Víi a > 1 , = … 4) - 0,6 a D. Víi a ³ 0 , = … 5) KÕt qu¶ : A – 4 ; B – 1 ; C – 2 ; D – 5 H­íng dÉn vÒ nhµ: (2’) - Häc thuéc ®Þnh lý, quy t¾c, ghi nhí c«ng thøc theo hai chiÒu. - BTVN 17, 18, 20 (sgk /15). TiÕt sau luyÖn tËp Ngµy so¹n: 12/9/07 Ngµy gi¶ng: 17/9/07 TiÕt 5: LuyÖn tËp I – Môc tiªu: - Cñng cè kü n¨ng dïng quy t¾c khai ph­¬ng mét tÝch vµ nh©n c¸c c¨n thøc bËc hai trong tÝnh to¸n vµ biÕn ®æi biÓu thøc. - RÌn luyÖn t­ duy , tËp cho HS c¸ch tÝnh nhÈm , tÝnh nhanh, vËn dông lµm c¸c bµi tËp c/m , rót gän , t×m x vµ so s¸nh hai biÓu thøc. II – ChuÈn bÞ: GV B¶ng phô ghi bµi tËp HS b¶ng nhãm «n bµi cò, lµm c¸c bµi tËp ®­îc giao. III – TiÕn tr×nh bµi d¹y: æn ®Þnh : Líp 9A2: ………… Líp 9A3: …………….. Líp 9A4:………………. KiÓm tra: (5’) ? Ph¸t biÓu c¸c quy t¾c khai ph­¬ng mét tÝch vµ nh©n c¸c c¨n thøc bËc hai ? Bµi míi: Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß Ghi b¶ng Ho¹t ®éng 1: Ch÷a bµi tËp. (8ph) GV yªu cÇu HS thùc hiÖn ch÷a bµi 20(d) GV bæ xung söa sai. ? Nªu kiÕn thøc ¸p dông trong bµi ? GV l­u ý HS nÕu biÓu thøc chøa ch÷ ch­a cã ®iÒu kiÖn cô thÓ chóng ta ph¶i xÐt c¸c tr­êng hîp nh­ bµi tËp trªn. 1 HS TB kh¸ ch÷a bµi tËp 20d HS nhËn xÐt HS dïng h®t, khai ph­¬ng 1 tÝch, ®/n gi¸ trÞ tuyÖt ®èi. HS nghe hiÓu Bµi tËp 20 (sgk/15) d) = 9 – 6a + a2 - = 9 – 6a + a2 – 6 a (1) * NÕu a ³ 0 Þ |a| = a (1) = 9 – 6a + a2 – 6a = 9 – 12a + a2 * NÕu a < 0 Þ |a| = - a = 9 – 6a + a2 + 6a = 9 + a2 Ho¹t ®éng 2: Luyªn tËp. (25ph) ? H·y nªu yªu cÇu cña bµi tËp 22 ? ? Nh×n vµo ®Ò bµi cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c biÓu thøc d­íi dÊu c¨n ? ? Thùc hiÖn biÕn ®æi h®t råi tÝnh ? GV kiÓm tra c¸c b­íc vµ nhËn xÐt ? Bµi tËp ph¶i thùc hiÖn yªu cÇu g× ? ? Rót gän biÓu thøc vËn dông kiÕn thøc nµo ? GV h­íng dÉn HS thùc hiÖn rót gän. Yªu cÇu 1 HS tÝnh gi¸ trÞ GV yªu cÇu HS tù gi¶i phÇn b t­¬ng tù ? T×m x vËn dông kiÕn thøc nµo ? ? H·y thùc hiÖn tÝnh ? Ngoµi c¸ch trªn cßn cã c¸ch nµo kh¸c kh«ng ? GV gîi ý vËn dông quy t¾c khai ph­¬ng 1 tÝch. GV cho HS tiÕp tôc lµm phÇn d ? Thùc hiÖn t×m x trong phÇn d vËn dông kiÕn thøc nµo ? GV y/cÇu HS th¶o luËn GV nhËn xÐt ®¸nh gi¸. GV cho HS tù lµm bµi 26a GV tæng qu¸t víi a > 0 , b > 0 ®iÒu trªn cã ®óng kh«ng ? GV yªu cÇu HS thùc hiÖn phÇn b GV gîi ý ph©n tÝch: Û Û a + b + 2 > a + b … ? BiÓu thøc A cã nghÜa khi nµo ? ? BiÓu thøc trªn cã nghÜa khi nµo ? ? H·y t×m ®iÒu kiÖn cña x ®Ó vµ ®ång thêi cã nghÜa ? HS ®äc bµi 22 HS tr¶ lêi HS cã d¹ng h®t 2 HS lªn b¶ng lµm HS nhËn xÐt HS ®äc ®Ò bµi HS rót gän . tÝnh gi¸ trÞ biÓu thøc HS khai ph­¬ng 1 tÝch h®t HS lªn b¶ng HS nhËn xÐt HS ®/n CBH HS tÝnh HS suy nghÜ HS tù thùc hiÖn HS tr¶ lêi HS thùc hiÖn theo nhãm §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy vµ gi¶i thÝch HS thùc hiÖn phÇn a HS c/m phÇn b HS tr×nh bµy bµi c/m HS ®äc yªu cÇu cña bµi. HS tr¶ lêi khi A kh«ng ©m HS khi vµ ®ång thêi cã nghÜa. HS kh¸ thùc hiÖn biÕn ®æi. Bµi tËp 22 (sgk/15) BiÕn ®æi … råi tÝnh a. b. Bµi tËp 24 (sgk/15) Rót gän t×m gi¸ trÞ a. Rót gän: = 2 |(1 + 3x)2 | = 2 (1 + 3x)2 v× (1 + 3x)2 ³ 0 víi " x * Víi ta cã: Bµi tËp 25 ( sgk/16) T×m x biÕt a. Û 16x = 64 Û x = 4 d. Û 2|1 – x| = 6 Û 1 – x = 3 nÕu x < 1 1 – x = -3 nÕu x > 1 Û x = - 2 nÕu x < 1 x = 4 nÕu x > 1 Bµi tËp 26 (sgk/16) Chøng minh: b. víi a > 0; b > 0 Þ 2 > 0 Þ a + b + 2 > a + b Þ Þ Bµi tËp n©ng cao Bµi 33a (sbt/8) T×m ®iÒu kiÖn cña x ®Ó biÓu thøc sau cã nghÜa vµ biÕn ®æi chóng vÒ d¹ng tÝch. §K x ³ 2 B§ Cñng cè – h­íng dÉn vÒ nhµ (5’) ? Nh÷ng d¹ng bµi to¸n ®· lµm vµ kiÕn thøc ¸p dông ? GV kh¸i qu¸t l¹i :- D¹ng rót gän ,tÝnh vËn dông h®t , quy t¾c khai ph­¬ng1 tÝch. - D¹ng chøng minh : BiÕn ®æi 1 vÕ b»ng vÕ kia… - T×m x ¸p dông kiÕn thøc vÒ ®/n c¨n bËc hai, h®t. GV l­u ý HS tuú tõng néi dung bµi tËp mµ ¸p dông c¸c kiÕn thøc cho phï hîp , dÔ tÝnh to¸n. * H­íng dÉn vÒ nhµ: Xem l¹i c¸c bµi tËp ®· ch÷a. Häc thuéc c¸c quy t¾c ®Þnh lý khai ph­¬ng 1 tÝch. BTVN 22c,d ; 24b ; 25b,c; 27 (sgk/15 - 16) -------------------------------------------------------------------------- Ngµy so¹n: 15/9/07 Ngµy gi¶ng: 18/9/07 TiÕt 6: Liªn hÖ gi÷a phÐp chia vµ phÐp khai ph­¬ng I – Môc tiªu: HS n¾m ®­îc néi dung vµ c¸ch chøng minh ®Þnh lý vÒ liªn hÖ gi÷a phÐp chia vµ phÐp khai ph­¬ng. HS cã kü n¨ng dïng c¸c quy t¾c khai ph­¬ng 1 th­¬ng vµ chi hai c¨n thøc trong tÝnh to¸n vµ biÕn ®æi biÓu thøc. II – ChuÈn bÞ: GV B¶ng phô ghi ®Þnh lý quy t¾c… HS B¶ng nhãm, «n l¹i quy t¾c khai ph­¬ng 1tÝch … III – TiÕn tr×nh bµi d¹y: æn ®Þnh: Líp 9A2: …………… Líp 9A3: ………….. Líp 9A4: ……………… KiÓm tra: HS1 ch÷a bµi 25a (sgk/16); HS 2 ch÷a bµi 27a (sgk/16) Bµi míi: Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß Ghi b¶ng Ho¹t ®éng 1: §Þnh lý (8’ ) GV cho HS lµm ?1 sgk GV víi tr­êng hîp tæng qu¸t ph¶i c/m ®Þnh lý. ? C/m ®Þnh lý trªn dùa vµo c¬ së nµo ? GV yªu cÇu HS chøng minh ? So s¸nh ®iÒu kiÖn cña a,b trong hai ®Þnh lý khai ph­¬ng 1 tÝch, khai ph­¬ng 1 th­¬ng ? GV chèt kiÕn thøc ®Þnh lý - giíi thiÖu ¸p dông. HS thùc hiÖn ?1 ; suy ra … HS ®äc néi dung ®/lý HS ®/n c¨n bËc hai HS nghiªn cøu c/m sgk HS a ³ 0, b ³ 0 a ³ 0 , b > 0 * §Þnh lý: (sgk /16) a ³ 0, b > 0 Ho¹t ®éng 2: ¸p dông (17’ ) GV giíi thiÖu tõ ®Þnh lý ta cã hai quy t¾c. ? Tõ ®Þnh lý theo chiÒu tõ tr¸i sang ph¶i cho biÕt c¸ch khai ph­¬ng 1 th­¬ng ? GV h­íng dÉn HS lµm VD1 GV l­u ý HS ¸p dông quy t¾c theo chiÒu tõ tr¸i sang ph¶i. GV cho HS th¶o luËn lµm ? 2 sgk ? §Ó tÝnh ®­îc c©u b ¸p dông kiÕn thøc nµo ? GV yªu cÇu c¸c nhãm tr×nh bµy – nhËn xÐt ®¸nh gi¸. GV giíi thiÖu quy t¾c chia hai c¨n thøc bËc hai ( ®Þnh lý theo chiÒu tõ ph¶i sang tr¸i) GV cho HS ®äc lêi gi¶i VD2 GV yªu cÇu 2 HS lªn b¶ng lµm ?3 GV víi biÓu thøc kh«ng ©m A vµ B > 0 ta cã c«ng thøc tæng qu¸t nµo ? GV nhÊn m¹nh khi ¸p dông quy t¾c khai ph­¬ng 1 th­¬ng hoÆc chia hai c¨n thøc bËc 2 cÇn lu«n chó ý ®Õn §K sè bÞ chia ph¶i kh«ng ©m, sè chia ph¶i d­¬ng. GV cho HS t×m hiÓu VD3 ? Thùc hiÖn rót gän ¸p dông kiÕn thøc nµo ? ? VËn dông lµm ? 4 GV cho HS nhËn xÐt söa sai HS nªu quy t¾c HS ®øng t¹i chç thùc hiÖn HS ho¹t ®éng nhãm K/q HS biÕn ®æi thµnh th­¬ng Khai ph­¬ng 1 th­¬ng HS ®äc quy t¾c HS t×m hiÓu VD2 HS lªn b¶ng thùc hiÖn K/q ?3 a. 3 ; b. 2/3 HS ®äc chó ý sgk HS t×m hiÓu tiÕp VD3 HS quy t¾c khai ph­¬ng 1 th­¬ng, chia hai c¨n thøc. 2 HS thùc hiÖn ?4 trªn b¶ng HS nhËn xÐt a) Quy t¾c khai ph­¬ng mét th­¬ng: Sgk /17 * VÝ dô 1 : sgk /17 b) Quy t¾c chia hai c¨n thøc bËc hai. Sgk/17 * VÝ dô 2 : sgk/17 * Chó ý: A ³ 0 , B > 0 * VÝ dô 3 : sgk /18 ?4 a. b. víi a ³ 0 Ho¹t ®éng 3: Cñng cè - LuyÖn tËp.(12’) ? Ph¸t biÓu ®Þnh lý liªn hÖ gi÷a phÐp chia vµ phÐp khai ph­¬ng, tæng qu¸t. C¸c quy t¾c ¸p dông ? GV giíi thiÖu quy ­íc tªn ®Þnh lý lµ ®Þnh lý khai ph­¬ng 1 th­¬ng hay ®Þnh lý chia c¸c c¨n thøc bËc hai. GV l­u ý HS c¸c ®iÒu kiÖn cña biÓu thøc d­íi dÊu c¨n GV cho HS thùc hiÖn bµi tËp 30 sgk/19 ? Thùc hiÖn rót gän biÓu thøc trªn ¸p dông kiÕn thøc nµo ? GV cho HS th¶o luËn lµm c©u a,c Yªu cÇu ®¹i diÖn hai nhãm lªn tr×nh bµy. GV nhËn xÐt bæ xung. GV l­u ý HS ®iÒu kiÖn cña ch÷ trong biÓu thøc. HS nh¾c l¹i HS t×m hiÓu yªu cÇu cña bµi 30. HS khai ph­¬ng 1 th­¬ng, dïng H§T HS lªn tr×nh bµy HS nhËn xÐt Bµi tËp 30 (sgk/19) a. V× x > 0 ; y ¹ 0 ta cã: c. V× x 0 ta cã: GV ®­a 1 bµi tËp trªn b¶ng phô vµ yªu cÇu HS thùc hiÖn vµo phiÕu häc tËp. GV cho HS ®æi chÐo phiÕu trong bµn ®Ó kiÓm tra. GV nhËn xÐt bæ xung – chèt kiÕn thøc vËn dông trong bµi ®ã lµ: KP 1 th­¬ng; dïng H§T Bµi tËp: ®iÒn dÊu “x” vµo « thÝch hîp . NÕu sai h·y söa l¹i cho ®óng. C©u Néi dung §óng Sai Söa 1 Víi a ³ 0, b ³ 0 ta cã x b > 0 2 x 3 Víi y < 0 ta cã x - x2y 4 x H­íng dÉn vÒ nhµ: (2’) Häc thuéc ®Þnh lý, c¸c quy t¾c, ghi nhí c«ng thøc, c¸ch c/m ®/lý. Lµm bµi tËp 28; 29; 30b,d; 31(sgk/19) ------------------------------------------------------------------------- Ngµy so¹n: 16/9/07 Ngµy gi¶ng: 19/9/07 TiÕt 7: LuyÖn tËp I – Môc tiªu: HS ®­îc cñng cè c¸c kiÕn thøc vÒ khai ph­¬ng 1 th­¬ng vµ chia hai c¨n thøc bËc hai. Cã kü n¨ng thµnh th¹o vËn dông hai quy t¾c vµo c¸c bµi tËp tÝnh to¸n, rót gän biÓu thøc vµ gi¶i ph­¬ng tr×nh. II – ChuÈn bÞ: GV B¶ng phôghi bµi t