Phát huy vai trò chủ thể nhận thức trong học tập của sinh viên trường Đại học Công nghiệp Quảng Ninh hiện nay

ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP QUẢNG NINH * HNKHCN Lần VI tháng 05/2020 210 Phát huy vai trò chủ thể nhận thức trong học tập của sinh viên trường Đại học Công nghiệp Quảng Ninh hiện nay Nguyễn Thị Nhung1,*, Nguyễn Thị Hải Ninh1, Lâm Thị Huyền2 1Bộ môn Lý luận chính trị, Trường Đại học Công nghiệp Quảng Ninh 2 Phòng Đào tạo,Trường Đại học Công nghiệp Quảng Ninh * Email: nhungdhcnqn@gmail.com Tel: 0362888286 Tóm tắt Từ khóa: Chủ thể nhận thức, Học tập, Sinh viên, Đại học Công nghiệp Quảng Ninh. Nhân tố chủ thể nhận thức trong học tập được phát huy sẽ có vai trò to lớn trong nâng cao chất lượng đào tạo, góp phần phát triển và hoàn thiện nhân cách của chính người học. Có thể nói, phát huy nhân tố chủ thể trong học tập của sinh viên Nhà trường chính là sự phát triển nâng lên của các yếu tố “nội lực” bảo đảm cho họ chiếm lĩnh được mục tiêu đào tạo, hoàn thành được nhiệm vụ học tập rèn luyện trong thời gian học tập của sinh viên ở trường Đại học Công nghiệp Quảng Ninh. Abstract Keywords: Cognitive Subjects, Learning, Students, Quang Ninh University of Industry The perceived subject factor in learning will be played a great role in improving the quality of training, contributing to the development and improvement of the learner's own personality. in learning of students The school is an increasing development of "internal force" factors to ensure that they dominate the training goals and fulfill the training tasks during the study period of student at Quang Ninh University of Industry. 1. MỞ ĐẦU Trường Đại học Công nghiệp Quảng Ninh là một trong những trung tâm đào tạo đa ngành, có cơ sở nghiên cứu khoa học, ứng dụng, chuyển giao công nghệ, nhiệm vụ chính của trường là đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng cao phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Quảng Ninh và khu vực phía Bắc. Hiện nay Nhà trường đang đào tạo 2 ngành trình độ thạc sĩ; 12 ngành trình độ Đại học với 29 chuyên ngành; 16 ngành chuyên ngành trình độ cao đẳng. Trong thời gian tới trường Đại học Công nghiệp Quảng Ninh chú trọng đào tạo theo hướng tăng cường các giờ học thực hành, phát triển kỹ năng nghề nghiệp, kỹ năng mềm cho sinh viên, tạo điều kiện hỗ trợ cho sinh viên khởi nghiệp, tìm kiếm việc làm phù hợp ngay từ khi còn ngồi trên ghế Nhà trường. Trong quá trình hoạt động, Nhà trường luôn đặt mục tiêu chất lượng đào tạo lên hàng đầu. Chính vì vậy, việc cam kết chuẩn đầu ra cho các ngành đào tạo luôn là mục tiêu quan trọng xuyên suốt của Nhà trường. Để đạt được mục tiêu của Nhà trường đề ra thì chúng ta cần phải phát huy vai trò chủ thể nhận thức trong học tập của sinh viên chính là sự phát triển nâng lên của các yếu tố “nội lực” bảo đảm cho họ chiếm lĩnh được mục tiêu đào tạo, hoàn thành được nhiệm vụ học tập rèn luyện trong thời gian học tập của sinh viên tại trường. Việc phát huy vai trò chủ thể nhận thức trong học tập của sinh viên Nhà trường là một quá trình tác động làm biến đổi, nâng cao những yếu tố bên trong người học như năng lực tư duy, động cơ, thái độ, trách nhiệm, phương pháp nhận thức trong học tập. Nhằm khai thác một cách có hiệu quả những phẩm chất tâm lý, nâng cao tính tích cực, chủ động, sáng tạo... của sinh viên. Tuy nhiên, qua tìm hiểu, chúng tôi nhận thấy việc phát huy vai trò là chủ thể trong học tập của sinh viên Nhà trường còn nhiều hạn chế. Bài viết đề cập tới tính tất yếu phải phát huy vai trò chủ thể nhận thức trong học tập của sinh viên trường Đại học Công nghiệp Quảng Ninh. 2. SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP QUẢNG NINH VỚI TƯ CÁCH LÀ CHỦ THỂ NHẬN THỨC TRONG HỌC TẬP ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP QUẢNG NINH * HNKHCN Lần VI tháng 05/2020 211 Theo quan điểm của triết học Mác - Lênin thì chủ thể nhận thức nói chung là con người, là một cá nhân hay một tập đoàn (nhân loại, dân tộc, giai cấp, đảng phái, tập thể các nhà khoa học...) có nhiệm vụ nhận thức và cải tạo thế giới. Vậy chủ thể nhận thức trong học tập là gì? Chủ thể nhận thức trong học tập chính là người học mà cụ thể ở đây là sinh viên trường Đại học Công nghiệp Quảng Ninh. Quá trình học tập của sinh viên là quá trình nhận thức, tức là đi từ “trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng, từ tư duy trừu tượng đến thực tiễn”, quá trình đó có sự giúp đỡ, định hướng, hướng dẫn của giảng viên. Đây chính là nét đặc thù của quá trình nhận thức trong học tập của sinh viên. Sinh viên trường Đại học Công nghiệp Quảng Ninh nói riêng, sinh viên đại học nói chung là một nhóm xã hội đặc thù trong tầng lớp thanh niên, họ tồn tại đan xen trong các mối quan hệ xã hội, giai cấp, dân tộc, đoàn thể. Đặc điểm tâm - sinh lý của lứa tuổi 17 - 18 đến 24 - 25, một số ít ở độ tuổi 25 - 30. Về sinh lý: Ở độ tuổi 17 - 25 hình thể đã đạt được sự hoàn chỉnh về cấu trúc và phối hợp giữa các chức năng. Về tâm lý: Ở độ tuổi 17 - 25 là thời kỳ phát triển của trí tuệ được đặc trưng bởi sự nâng cao năng lực trí tuệ, biểu hiện rõ nhất ở khả năng tư duy sâu sắc và mở rộng, có năng lực giải quyết những nhiệm vụ trí tuệ ngày một khó khăn hơn, cũng như có tiến bộ rõ rệt trong lập luận lôgic, trong lĩnh hội tri thức, trí tưởng tưởng, sự chú ý và nghi ngờ. Về mặt xã hội: Lứa tuổi sinh viên là thời kỳ phát triển tích cực nhất về đạo đức và thẩm mỹ, là giai đoạn hình thành và ổn định tính cách. Ở sinh viên đã bước đầu hình thành thế giới quan để bắt đầu nhìn nhận, đánh giá vấn đề cuộc sống, học tập, sinh hoạt hàng ngày. Sinh viên trường Đại học Công nghiệp Quảng Ninh có nguồn gốc xuất thân rất đa dạng, từ nhiều giai cấp tầng lớp khác nhau (công nhân, nông dân, tri thức, bộ đội, người làm nghề tự do...); có hoàn cảnh sinh hoạt và điều kiện giáo dục khác nhau. Do vậy, ban đầu khi mới bước chân vào giảng đường đại học, họ còn nhiều bỡ ngỡ và mang những tâm trạng, tư tưởng, ước mơ, hoài bão khác nhau nên có mục đích phấn đấu khác nhau. Họ gặp không ít khó khăn trong cuộc sống tự lập, xa gia đình, người thân, trong phương pháp học tập cũng như trong sinh hoạt hàng ngày. Họ phải làm quen với đời sống đầy mới lạ. Tuy nhiên cũng có không ít sinh viên với cú sốc trong bước chuyển mình vào thời đại học có thể dẫn đến những thay đổi vô thức trong hành vi, thái độ sống, có khả năng định hình lại tính cách của sinh viên. Sinh viên chính quy trường Đại học Công nghiệp Quảng Ninh hiện nay đa số đều là học sinh có học lực khá, trung bình trong các trường phổ thông trung học, trung học chuyên nghiệp hoặc bổ túc trung học phổ thông. Họ là bộ phận ưu tú của thanh niên và khi vào học tại trường Đại học Công nghiệp Quảng Ninh, với sự nỗ lực quyết tâm cao của bản thân sinh viên cộng với sự quan tâm giáo dục của tập thể sư phạm Nhà trường. Nên chất lượng đào tạo sinh viên của Nhà trường đã được nâng cao, trong tổng số 1026 sinh viên đào tạo chính quy năm học 2018 – 2019, có tới 546 sinh viên đạt học lực xuất sắc, giỏi và khá chiếm tỷ lệ 53,08 % [5]. Sinh viên trường Đại học Công nghiệp Quảng Ninh tập trung chủ yếu vào học tập, nghiên cứu khoa học, rèn luyện kỹ năng vận dụng tri thức khoa học vào thực tiễn. Họ được lớn lên và học tập trong môi trường khoa học, trong điều kiện đất nước phát triển, hội nhập kinh tế quốc tế. Tuy là một bộ phận thanh niên nhưng so với bộ phận thanh niên khác trong xã hội họ có những ưu thế trội hơn là được đào tạo bài bản trong hệ thống giáo dục quốc dân; là những người năng động, có kiến thức, có trình độ học vấn, trình độ văn hoá, trình độ lý luận chính trị tương đối cao. Họ năng động, nhạy cảm, ham thích và dễ tiếp thu cái mới thể hiện rõ nét trong các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật mới. Quảng Ninh, là tỉnh nằm trong khu vực kinh tế trọng điểm Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh với tài nguyên thiên nhiên phong phú, vị trí địa lý thuận lợi Quảng Ninh đã nhanh chóng khai thác tiềm năng về mọi mặt, thu hút vốn đầu tư nước ngoài để xây dựng các nghành công nghiệp, du lịch, thương mại tạo điều kiện đưa Quảng Ninh trở thành tỉnh dịch vụ, công nghiệp hiện đại, góp phần xây dựng thành công sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Trường Đại học Công nghiệp Quảng Ninh là một trong những trung tâm đào tạo đa ngành, có cơ sở nghiên cứu khoa học, ứng dụng, chuyển giao công nghệ, cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho tỉnh Quảng Ninh và các tỉnh, thành lân cận. Vì vậy, sinh viên Đại học Công nghiệp Quảng Ninh không những có cơ hội học tập phấn đấu vươn lên mà còn có điều kiện tiếp thu những ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP QUẢNG NINH * HNKHCN Lần VI tháng 05/2020 212 kiến thức mới, hiện đại, có điều kiện làm việc ở nhiều nước trên thế giới. 3. TÍNH TẤT YẾU PHẢI PHÁT HUY VAI TRÒ CHỦ THỂ NHẬN THỨC TRONG HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP QUẢNG NINH 3.1. Do mục đích của việc học tập và nghiên cứu của sinh viên trường Đại học Công nghiệp Quảng Ninh Dạy và học ở trường đại học nhằm cung cấp cả tri thức, kỹ năng và thái độ để sau khi ra trường sinh viên vừa làm việc, vừa tiếp tục học để có thể thích nghi với thế giới phong phú, luôn biến đổi và phụ thuộc lẫn nhau. Tinh thần cơ bản là học tập ứng dụng vào cuộc đời để biết và làm. Đó là quá trình phát triển mỗi con người, mỗi nhân cách, cũng là quá trình con người tự khẳng định mình trong các hoạt động xã hội. Đào tạo ở Trường Đại học Công nghiệp Quảng Ninh cũng không nằm ngoài mục tiêu chung đó. Đó là học để biết, học để làm, học để chung sống với người khác, học để hiểu người khác và học để khẳng định mình. Học để làm Vấn đề này thường được giải quyết dưới góc độ của việc học gắn với làm việc, gắn lý thuyết với thực hành. Trình độ chuyên môn của sinh viên Trường Đại học Công nghiệp Quảng Ninh bao gồm: tri thức kinh tế, kỹ thuật, công nghệ (biết cách làm) kỹ thuật, thích nghi và sáng tạo cuộc sống, phát triển bản thân và phát triển kinh tế - xã hội. Trường Đại học Công nghiệp Quảng Ninh đặc biệt chú trọng đến các phẩm chất con người, kết hợp đào tạo các loại hình kỹ năng là kỹ năng hành vi giao tiếp và kỹ năng trí tuệ để chuẩn bị hành trang tri thức cho sinh viên khi bước vào đời. Để giúp sinh viên có thể làm tốt chuyên môn được đào tạo sau khi ra trường, ngoài việc trang bị cơ sở vật chất như phòng thực hành, phòng thí nghiệm. Trong năm 2019, Nhà trường đã ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác nhằm nâng cao chất lượng đào tạo, tạo cơ hội việc làm cho sinh viên ngay khi ra trường với các tập đoàn kinh tế trong và ngoài nước, như: Tập đoàn TCL (Trung Quốc), Tập đoàn Texhong (Trung Quốc), Công ty LG, Tập đoàn Viettel Đây là hoạt động nhằm thu hẹp khoảng cách giữa doanh nghiệp với Nhà trường trong công tác đào tạo, giúp cho sinh viên của Trường sau khi tốt nghiệp có thể đáp ứng được yêu cầu của doanh nghiệp. Ngoài ra năm 2019 Nhà trường đã tổ chức Ngày hội việc làm, có 35 doanh nghiệp trong nước và quốc tế tham gia, mang đến cho sinh viên hơn 2.000 vị trí việc làm. Sau Ngày hội việc làm đã có 302 sinh viên của Nhà trường tìm được những vị trí việc làm phù hợp với ngành nghề đào tạo. Học cách chung sống với người khác Đây là một yêu cầu cấp thiết của giáo dục nói chung và giáo dục trường Đại học Công nghiệp Quảng Ninh nói riêng. Thế giới ngày nay có quá nhiều vấn đề cần phải giải quyết, nhiều mâu thuẫn kéo dài và phức tạp. Vấn đề đặt ra cho giáo dục là thái độ tôn trọng các dân tộc khác, các nền văn hóa, các giá trị tinh thần của họ. Tuy giáo dục giữ vai trò to lớn đối với tiến bộ xã hội, với cách mạng khoa học kỹ thuật nhưng giáo dục không thay thế cho cách mạng xã hội. Đối với trường Đại học Công nghiệp Quảng Ninh vấn đề này lại càng cần thiết, vì sản phẩm của trường là những kỹ sư, cử nhân, nhiệm vụ của họ là vận dụng tri thức, kỹ năng của mình để xây dựng quê hương Quảng Ninh nói riêng và đất nước nói chung. Vì vậy, trường Đại học Công nghiệp Quảng bên cạnh việc trang bị tri thức chuyên ngành cho sinh viên, Nhà trường rất quan tâm tới việc giáo dục phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống, lòng nhân ái và tình thương đồng loại cho các sinh viên. Nhà trường liên tục tổ chức bài bản các hoạt động phong trào như: Hiến máu nhân đạo, chiến dịch mùa hè xanh, sinh viên Đại học Công nghiệp Quảng Ninh với tình yêu biển đảo với mùa xuân biên giới, phong trào từ thiện làm sạch môi trường, phong trào văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao...đã tạo ra một môi trường học tập năng động. Vai trò này được Nhà trường giao cho Đoàn Thanh niên và Hội sinh viên kết hợp với Ban chủ nhiệm các khoa, các phòng, ban chức năng thực hiện. Học để hiểu người khác Xã hội loài người vừa đa dạng, vừa thống nhất. Mỗi dân tộc vừa có cái riêng, vừa có cái chung. Mỗi người, mỗi dân tộc phải biết rõ mình, đồng thời phải hiểu người khác, phải biết phát hiện ra những mặt mạnh và mặt còn hạn chế của người khác (hoặc khả năng phát triển của người khác). Giáo dục giúp cho người học có thái độ thiện cảm, thông cảm với người khác, dân tộc khác, tôn giáo khác. Cùng làm việc vì các mục đích chung là một nội dung giáo dục cực kỳ quan trọng của giáo dục nói chung và giáo dục ở trường Đại học Công nghiệp Quảng Ninh nói riêng. Vì khi cùng hoạt động văn hóa chung, xã hội chung, các thế hệ sẽ quan tâm đến nhau, xây dựng quan hệ tốt giữa thầy và trò trong việc dạy và học. Do đặc thù là trường kinh tế, kỹ thuật, là nơi cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP QUẢNG NINH * HNKHCN Lần VI tháng 05/2020 213 cho tỉnh Quảng Ninh nói riêng và đất nước nước chung, trường Đại học Công nghiệp Quảng Ninh luôn luôn quan tâm tới việc giáo dục cho sinh viên tính tổ chức kỷ luật, khả năng làm việc theo nhóm.... Sự tuân thủ kỷ luật của trường, của lớp là một trong những nội dung quan trọng trong quá trình đánh giá kết quả học tập của sinh viên. Quan hệ xã hội của sinh viên trường Đại học Công nghiệp Quảng Ninh không chỉ được hình thành qua lý thuyết mà còn được rèn luyện qua thực tế trong quan hệ của sinh viên với thầy giáo, cô giáo, với cán bộ nhân viên trong trường, và giữa sinh viên với nhau trên cơ sở tình thương và trách nhiệm. Học để tự khẳng định mình Giáo dục giúp cho mỗi cá nhân có thể phát triển toàn diện. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng khẳng định: “Hiền dữ phải đâu là tính sẵn Phần nhiều do giáo dục mà nên”. Cuộc sống của con người là quá trình không ngừng vươn lên chinh phục thế giới khách quan, là quá trình thích ứng với điều kiện bên ngoài bằng cải tạo hoàn cảnh theo nhu cầu ngày càng tăng của bản thân mình và xã hội. Do đó, sự thống nhất giữa điều kiện khách quan và nhân tố chủ quan là vấn đề có tính quy luật chi phối mọi lĩnh vực hoạt động của đời sống xã hội của con người. Điều kiện khách quan ở đây chính là: tình hình chính trị, kinh tế, xã hội trong nước và quốc tế, môi trường giáo dục tại trường Đại học Công nghiệp Quảng Ninh, hợp thành hoàn cảnh hiện thực, thường xuyên và trực tiếp quy định sự hình thành và phát triển hệ thống tri thức, quan điểm của sinh viên về các vấn đề thực tiễn đời sống, định hướng học tập, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Giáo dục được xem là yếu tố quan trọng nhất, có ảnh hưởng mạnh mẽ nhất và sâu sắc nhất. Nếu được giáo dục chu đáo thì không con người nào lại không có cái tốt, cái thiện cả. Nhưng giáo dục không phải là yếu tố vạn năng, là tất cả, mà chỉ là “phần nhiều”. Vì vậy, cần có sự nỗ lực, tích cực, tự giác, ý thức vươn lên tự hoàn thiện mình của mỗi cá nhân. Như Edison đã chỉ ra: “Thiên tài chỉ có 1% là linh cảm còn 99% là mồ hôi và nước mắt”. Học để tự khẳng định mình là tạo sự phát triển toàn diện con người. Chống lại sự tha hóa của con người, khẳng định sự phát triển cá thể - điều này đòi hỏi phải nâng cao vai trò chủ thể nhận thức trong học tập của sinh viên. Chỉ có tích cực, chủ động, sáng tạo trong học tập thì sinh viên mới thực hiện được những mục tiêu giáo dục nói trên. Để thực hiện được mục đích trên trường Đại học Công nghiệp Quảng Ninh đã phát triển phương châm “Học đi đôi với hành”. Với phương châm này đã giúp cho sinh viên định hướng được mục đích của mình, góp phần tạo thái độ tự giác trong học tập. Bên cạnh đó, Nhà trường luôn chú trọng tạo môi trường lành mạnh trong ký túc xá, thư viện và giảng đường giúp sinh viên có môi trường học tập và rèn luyện tốt như thành lập các câu lạc bộ sinh viên: Câu lạc bộ học tập, Câu lạc bộ tuyên truyền, Câu lạc bộ tình nguyện... đặc biệt năm 2018 Câu lạc bộ khoa học công nghệ ra đời đã thúc đẩy phong trào sáng tạo khoa học công nghệ của Nhà trường phát triển mạnh mẽ. 3.2. Do vai trò ngày càng tăng của giáo dục “Giáo dục là qúa trình thống nhất của sự hình thành tinh thần và thể chất của mỗi cá nhân trong xã hội. Giáo dục là một mặt không thể tách rời của cuộc sống con người, của xã hội, nó là một hiện tượng đặc trưng của xã hội loài người. Trong qúa trình tiến hóa của nhân loại, giáo dục xuất hiện cùng với sự xuất hiện của loài người, khi con người có quan hệ với tự nhiên bằng công cụ và phương tiện lao động thì nhu cầu về sự truyền đạt là lĩnh hội kinh nghiệm của thế hệ trước cho thế hệ sau mới xuất hiện. Giáo dục như là một phương thức của xã hội đảm bảo việc kế thừa văn hóa, phát triển nhân cách”[4]. Từ xa xưa các học giả, các nhà lãnh đạo, quản lý ở trong nước và trên thế giới đã từng luận bàn rất nhiều xung quanh vấn đề này. Theo C.Mác, giáo dục - đào tạo “Tạo ra cho nền kinh tế của một dân tộc những nhà khoa học, chuyên gia, kỹ sư trên các lĩnh vực kinh tế và nhờ đó những tri thức ấy mới có thể sáng tạo ra những kỹ thuật tiên tiến, những công nghệ mới. Nếu chúng ta không có đội ngũ ấy thì sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội chỉ là lời nói huênh hoang, rỗng tuếch”[2]. Còn Ph.Ăngghen thì khẳng định: “Một dân tộc muốn đứng vững trên đỉnh cao của khoa học thì không thể không có tư duy lý luận”[3]. Như vậy, cả C.Mác và Ph. Ăngghen đều coi giáo dục và đào tạo là chìa khoá, là động lực đối với sự phát triển của xã hội, đặc biệt là đối với quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội. Có thể nói những quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về giáo dục và đào tạo đã đề cập một cách sâu sắc, toàn diện cả về lý luận và chiến lược xây dựng, phát triển một nền giáo dục quốc dân không chỉ đối với các nước đi lên chủ nghĩa xã hội mà với tất cả các quốc gia và dân tộc trên thế giới. ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP QUẢNG NINH * HNKHCN Lần VI tháng 05/2020 214 Kế thừa truyền thống văn hoá lịch sử của dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hoá của nhân loại mà điển hình là chủ nghĩa Mác - Lênin, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn luôn quan tâm và đề cao vai trò của giáo dục và đào tạo. Ngay sau khi Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, Hồ Chủ tịch đã kêu gọi toàn dân đoàn kết chống “Giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm” và ban hành sắc lệnh thành lập Nha bình dân học vụ để tổ chức thực hiện việc chống mù chữ. Người cho rằng: muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội thì phải biến một đất nước dốt nát thành một nước có nền văn hoá cao, khoa học phát triển và khẳng định mục đích của việc học là học để làm việc, làm người, làm cán bộ, học để phụng sự đoàn thể, giai cấp và nhân dân, Tổ quốc và nhân loại. Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, đã từng được khẳng định trong các văn kiện Đảng trước đây, đặc biệt là trong Nghị quyết số 29 của Hội nghị Trung ương 8, khóa XI, khẳng định đây không chỉ là quốc sách hàng đầu, là “chìa khóa” mở ra con đường đưa đất nước tiến lên phía trước, mà còn là “mệnh lệnh” của cuộc sống. Trong Văn kiện đại hội XII của Đảng năm 2016, kế thừa quan điểm chỉ đạo của các Đại hội trước, Đảng ta đưa ra đường lối đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, xác định đây là một kế sách, quốc sách hàng đầu, tiêu điểm của sự phát triển, mang tính đột phá, khai mở con đường phát triển nguồn nhân lực Việt Nam trong thế kỷ XXI, khẳng định triết lý nhân sinh mới của nền giáo dục nước nhà “dạy người, dạy chữ, dạy nghề”[1]. Đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo, phát triển nguồn nhân lực ở nước ta được nêu trong văn kiện Đại hội XII, về thực chất, là một cuộc cách mạng trong lĩnh vực này, hiệu ứng của nó sẽ làm biến đổi tích cực nhiều mặt của đời sống xã hội Việt Nam, là sự vun trồng “nguyên khí quốc gia”, làm cho nền học vấn nước nhà hưng thịnh, đất nước phát triển bền vững. Từ những phân tích trên, có thể khẳng định rằng: Giáo dục- đào tạo là điều kiện tiên quyết góp phần phát triển kinh tế; Giáo dục đào tạo góp phần ổn định chính trị xã hội và trên hết giáo dục đào tạo góp phần nâng cao chỉ số phát triển con người. Giáo dục- đào tạo không chỉ có vai trò quan trọng trên lĩnh vực sản xuất vật chất mà còn là cơ sở để hình thành nền văn hoá tinh thần của chủ nghĩa xã hội. Giáo dục có tác động vô cùng to lớn trong việc truyền bá hệ tư tưởng chính trị xã hội chủ nghĩa, xây dựng ý thức pháp quyền và ý thức đạo đức, xây dựng nền văn hoá, văn học nghệ thuật, góp phần cơ bản vào việc hình thành lối sống mới, nhân cách mới của toàn bộ xã hội. Giáo dục đồng nghĩa với phát triển, không có giáo dục thì không có bất cứ sự phát triển nào đối với con người. Giáo dục là hiện tượng phổ biến trong đời sống, là nhân tố cốt lõi không thể thiếu được và không bao giờ mất đi ở mọi giai đoạn phát triển xã hội. Con người có nhu cầu sinh học, nhu cầu nhận thức, nhu cầu giao lưu, nhu cầu cải tạo thực tiễn và nhu cầu phát triển... thì giáo dục giúp con người thực hiện các nhu cầu này. Tất cả những nhân tố trên chứng tỏ việc phát huy vai trò chủ thể nhận thức trong học tập của sinh viên ở trường Đại học Công nghiệp Quảng Ninh trong giai đoạn hiện nay là một tất yếu. 4. KẾT LUẬN Phát huy vai trò chủ thể nhận thức trong học tập của sinh viên trường Đại học Công nghiệp Quảng Ninh hiện nay là một quá trình, mà qua đó, đòi hỏi sinh viên phải tích cực tham gia học tập, rèn luyện trong môi trường đào tạo tại trường để nâng cao vai trò chủ thể nhận thức của mình, phát triển những cái mình đã có thành những tri thức khoa học và vận dụng những tri thức đó vào thực tiễn đời sống. Mặt khác, đòi hỏi Nhà trường có những định hướng cho sinh viên trong học tập, tạo mọi điều kiện để phát huy tính tích cực, sáng tạo, chủ động của sinh viên. Trong quá trình ấy, để đạt kết quả tốt, phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó, những yếu tố như định hướng của Nhà trường, thầy cô và sự nỗ lực học tập, rèn luyện trong thực tiễn của sinh viên là những yếu tố cơ bản quan trọng nhất. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1]. Đảng Cộng sản Việt Nam (2016), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb Chính trị quốc gia, HàNội. [2]. C. Mác và Ph. Ăngghen (1995), Toàn tập, tập 4, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, tr. 474. [3]. C. Mác và Ph. Ăngghen (1995), Toàn tập, tập 20, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, tr. 489. [4]. Trần Thị Tuyết Oanh (2005), Giáo trình Giáo dục học, Nxb Đại học sư phạm, Hà Nội, 2005, Tr.4. [5]. Trường Đại học Công nghiệp Quảng Ninh (2019), Báo cáo tổng kết năm học 2018 - 2019 và phương hướng, nhiệm vụ năm học 2019 - 2020.