Giáo trình Gieo trồng lúa

đều các bó mạ ra ruộng cấy (hình 2.179) Hình 2.179. Chia đều mạ ra ruộng cấy Chia mạ nhƣ vậy, cấy đến đâu, ngƣời đi cấy chỉ việc lấy mạ đén đó để cấy (hình 2.180), không mất công đi lấy mạ. Lƣu ý: Khi chia mạ nên chia khoảng cách các bó mạ đều nhau và phù hợp với mật độ cấy để không mất công gom mạ dƣ hay phải đi lấy mạ để cấy. Hình 2.180. Ngƣời cấy không mất công đi lấy mạ Cũng có khi phải chia mạ đều trong ruộng cấy thành từng cụm có vài bó mạ nhƣ hình 2.181, chia mạ nhƣ vậy, mạ đỡ bị héo hơn so với chia rời từng bó mạ. Khi cấy đến cụm mạ nào, ngƣời đi cấy lại rải các bó mạ trong cụm đó ra xung quanh để cấy. Hình 2.181. Chia mạ đều trong ruộng cấy thành từng cụm 76 6.3.4. Tiến hành cấy mạ dược (cấy mạ gieo dưới ruộng) Khí cấy có thể cấy ngửa tay (hình 2.182), cấy ngửa tay thì thƣờng cấy đƣợc nông hơn, có nghĩa là rễ mạ không bị vùi sâu xuống bùn nên cây mạ dễ bén rễ, hồi xanh. Hình 2.182. Có thể cấy ngửa tay Có thể cấy úp tay (hình 2.183). Hình 2.183. Có thể cấy úp tay Có thể cấy 1 dảnh mạ trên một cây (khóm) nhƣ hình 2.184. Hình 2.184. Có thể cấy một dảnh mạ Có thể cấy nhiều dảnh mạ (2-3 dảnh) trên một cây (khóm) nhƣ hình 2.185. Hình 2.185. Có thể cấy nhiều dảnh mạ 77 6.4. Cấy mạ gieo trên sân 6.4.1. Chuẩn bị mạ gieo trên sân Mạ gieo trên sân (mạ xúc), khi cấy không phải nhổ mạ, chỉ việc chuyển mạ đến ruộng cấy mà thôi. Chuyển mạ gieo trên sân đến ruộng cấy gồm các bƣớc sau đây: Bƣớc 1: Cuộn mạ (hình 2.186), Cuộn tròn từng băng mạ sao cho cuốn cây mạ vào bên trong, phân rễ mạ ở bên ngoài và nhẹ nhàng để cây mạ không bị gẫy. Hình 2.186. Cuốn mạ gieo trên sân Bƣớc 2: Cho mạ vào bao (hình 2.187), đƣa từng cuộn mạ vào bao, cột miệng bao mạ lại. Lƣu ý: Cẩn thận, không để mạ bị dập, gẫy. Hình 2.187. Cho mạ vào bao Bƣớc 3: Xếp mạ lên phƣơng tiện vận chuyển (hình 2.188). Hình 2.188. Xếp mạ lên phƣơng tiện vận chuyển 78 Bƣớc 4: Chuyển các xe chở mạ tới bờ ruộng (hình 2.189), đặt các bao mạ trên bờ để chuyển xuống ruộng cấy. Hình 2.189. Chuyển mạ tới ruộng cấy Bƣớc 5: Mang các bao mạ xuống ruộng cấy (hình 2.190) Hình 2.190. Mang các bao mạ xuống ruộng cấy Bƣớc 6: Chia mạ (rải mạ), chia đều mạ trên ruộng cấy (hình 2.191) để lúc cấy đỡ phải đi lấy mạ. Hình 2.191. Chia đều mạ trên ruộng cấy 79 Lƣu ý: Cần mang mạ sân rải ra ruộng trƣớc khi cấy 10-15 giờ đồng hồ (hình 2.192), để khi cấy dễ tách từng cây mạ trong tảng mạ. Hình 2.192. Rải mạ ra ruộng trƣớc cấy từ 10-15 giờ đồng hồ Hoặc không cuộn thì có thể xúc từng tảng (hình 2.193) mạ để mang tới ruộng cấy. Hình 2.193. Xúc từng tảng mạ mang đi cấy. 6.4.2. Tiến hành cấy mạ gieo trên sân a. Cấy mạ sân bằng tay: - Cấy mạ sân thƣờng phải cấy ngửa tay, cấy ngửa tay vừa để dễ lấy cây mạ từ tảng mạ (hình 2.194) vừa cấy đƣợc nông tay vì cây mạ gieo sân thƣờng ngắn từ 8-12cm: + Cấy 1 dảnh mạ trên cây (khóm) và cấy theo dây thẳng hàng. Hình 2.194. Cấy mạ sân ngửa tay dễ lấy cây mạ từ tảng mạ 80 + Cấy 1 dảnh mạ trên cây (khóm) và cấy theo từng ô. Ruộng đƣợc chia sẵn từng ô trƣớc khi cấy. Lúc cấy, có thể một ngƣời cấy một ô hay nhiều ngƣời cấy trong cùng một ô (hình 2.195). + Cấy 1 dảnh mạ trên cây và cấy tự do (hình 2.196), ruộng cấy không chia theo băng. Ngƣời cấy đi theo từng lối trong ruộng, kín lối này lại sang lối khác. Hình 2.196. Cấy tự do kín lối này lại sang lối khác - Mặc dù cấy theo hàng, theo băng hay cấy tự do, Trong quá trình cấy, khi cấy đến đâu nên để lại ít mạ đến đó nhƣ hình 2.197 để dặm sau này. Hình 2.195. Cấy theo từng ô (băng) đã chia sẵn ở trong ruộng 81 b. Cấy mạ sân bằng máy: - Chuẩn bị mạ để cấy máy: Thực ra gieo mạ để cấy máy thì gieo giống nhƣ gieo mạ trên sân và gieo bình thƣờng nhƣ gieo mạ để cấy bằng tay. + Có thể gieo mạ sân (hình 2.198) Hình 2.198. Gieo mạ sân để cấy máy Khi gieo nên chia thành từng ô nhỏ (hình 2.199) để sau này lấy mạ cấy cho thuận tiện. Hình 2.199. Gieo mạ thành từng ô nhỏ + Có thể gieo mạ trong nhà lƣới (hình 2.200) Hình 2.200. gieo mạ trong nhà lƣới + Hoặc gieo mạ trong nhà che phủ ni lon (hình 2.201), thƣờng đƣợc áp dụng vào mùa Đông Xuân ở miền Bắc. Hình 2.201. Gieo mạ trong nhà che ni lon 82 - Cấy lúa bằng máy cấy, năng suất cấy cao hơn cấy tay rất nhiều. Tuy nhiên mới chi đƣợc áp dụng ở một vài nơi. Nếu áp dụng máy cấy thì không phải bất cứ ai cũng có thể lái đƣợc máy, vì vậy khi cấy lúa bằng máy cũng có thể tự cấy hoặc thuê mƣớn. Tự cấy hoặc thuê mƣớn đều phải chuẩn bị máy cấy (hình 2.202). Hình 2.202. Chuẩn bị máy cấy lúa + Đặt mạ lên máy cấy (hình 2.203) Hình 2.203. Đặt mạ lên máy cấy + Điều chỉnh máy cấy chạy trên ruộng (hình 2.204) Hình 2.204. Lái máy cấy trên ruộng + Ruộng lúa đƣợc cấy bằng máy: Ngƣời lái máy cấy điều khiển máy cấy chạy đến đâu thì cấy mạ đƣợc máy cấy đến đó (hình 2.205). 83 Hình 2.205. Ruộng lúa đƣợc cấy bằng máy B. Câu hỏi và bài tập thực hành Bài tập 1: Cấy lúa là: a. Cắm (đặt) gốc cây mạ xuống bùn trong ruộng b. Gieo hạt lúa giống xuống ruộng c. Cả a và b Bài tập 2: Trong khi cấy lúa, có kiểu cấy lúa nào sau đây? a. Cấy ngửa tay b. Cấy úp tay c. Cả a và b Bài tập 3: Cấy lúa bằng kiểu gieo mạ nào thì phải nhổ mạ để cấy a. Gieo mạ sân b. Gieo mạ dƣợc (dƣới ruộng) c. Cả a và b Bài tập 4: Một ngƣời cấy một ngày đƣợc 200m2 ruộng. Hãy tính số ngƣời cấy 1 ha ruộng trong một ngày. Bài tập 5: Tính diện tích mạ cần nhổ để cấy cho 1 ha ruộng. Biết rằng cứ 100m 2 mạ thì cấy đƣợc 2000 m2 ruộng. C. Ghi nhớ - Nhổ mạ phải rửa sạch đất, để gốc bằng và mạ không bị gãy, dập nát - Cuốn mạ, vận chuyển mạ không bị dập, gãy. - Cấy ngửa tay và cấy nông tay 84 85 HƢỚNG DẪN GIẢNG DẠY MÔ ĐUN I. Vị trí, tính chất của mô đun - Vị trí: Mô đun này đƣợc học sau mô đun Chuẩn bị các điều kiện trồng lúa và học trƣớc các mô đun Chăm sóc lúa, Thu hoạch và tiêu thụ lúa. - Tính chất: Mô đun Gieo trồng lúa là một trong những mô đun trọng tâm trong chƣơng trình dạy nghề trình độ sơ cấp của nghề Trồng lúa năng suất cao. Các bài học thực hành của mô đun chủ yếu ở ngoài thực địa hoặc trên đồng ruộng, một số bài thực hành có tiếp xúc với thuốc bảo vệ thực vật, bởi vậy cần lƣu ý trong quá trình thực hành, thực tập để đảm bảo an toàn cho ngƣời thực hiện và bảo vệ môi trƣờng. Mô đun này nên bố trí giảng dạy trƣớc khi vào thời vụ gieo trồng lúa. II. Mục tiêu mô đun - Xác định đƣợc các phƣơng thức gieo trồng lúa; - Tính đƣợc lƣợng lúa giống và ngâm ủ lúa giống, điều chỉnh mầm của hạt lúa giống phù hợp với sạ lan, sạ hàng và để gieo mạ; - Sạ đƣợc lúa nhƣ sạ lan, sạ hàng; - Cấy đƣợc lúa theo kiểu ngửa tay, úp tay, cấy nhiều dảnh hay một dảnh trên cây (khóm), cấy nông tay. III. Nội dung chính của mô đun Mã bài Tên bài Loại bài dạy Địa điểm Thời lƣợng (Giờ chuẩn) Tổng số Lý thuyết Thực hành Kiểm tra MĐ02-01 Tính lƣợng lúa giống để ngâm ủ Lý thuyết Lớp học 12 4 8 MĐ02-02 Ngâm, ủ lúa giống Tích hợp Hiện trƣờng 10 2 8 MĐ02-03 Làm đất để sạ (cấy) lúa 12 5 6 1 MĐ02-04 Gieo mạ và chăm sóc mạ Tích hợp Ruộng 30 5 24 1 MĐ02-05 Sạ lúa Tích hợp Ruộng 34 8 25 1 MĐ02-06 Cấy lúa Tích hợp Ruộng 34 8 25 1 Kiểm tra hết mô đun 6 6 Tổng 138 32 96 10 *Ghi chú: Thời gian kiểm tra được tính vào giờ thực hành. 86 IV. Hƣớng dẫn thực hiện bài tập, bài thực hành Bài 01. Tính lƣợng lúa giống để ngâm ủ Bài tập 1: - Nguồn lực: Bảng câu hỏi. - Cách thức: Mỗi học viên nhận một bảng câu hỏi. - Thời gian hoàn thành: 3 – 5 phút/1 học viên. - Phƣơng pháp đánh giá: Giáo viên hƣớng dẫn cho học viên khoanh tròn vào câu hỏi mà học viên cho là có đáp án đúng. - Kết quả cần đạt đƣợc: Học viên khoanh tròn vào câu hỏi đúng đáp án. Đáp án đúng c Bài tập 2: - Nguồn lực: Bảng câu hỏi. - Cách thức: Mỗi học viên nhận một bảng câu hỏi. - Thời gian hoàn thành: 3 – 5 phút/1 học viên. - Phƣơng pháp đánh giá: Giáo viên hƣớng dẫn cho học viên khoanh tròn vào câu hỏi mà học viên cho là có đáp án đúng. - Kết quả cần đạt đƣợc: Học viên khoanh tròn vào câu hỏi đúng đáp án. Đáp án đúng b Bài tập 3: - Nguồn lực: Giấy A4, thƣớc kẻ dài 50 cm, bút chì, bút bi và tẩy, dụng cụ Đếm hạt lúa đã nảy mầm và tính tỉ lệ nảy mầm. - Cách thức: Chia các nhóm nhỏ, mỗi nhóm có từ 3-5 học viên, nhận một bộ dụng cụ gồm 5 tờ Giấy A4, một thƣớc kẻ dài 50 cm, một bút chì, một bút bi, một tẩy và một máy tính cầm tay. - Thời gian hoàn thành: 30 phút/1 nhóm học viên. - Phƣơng pháp đánh giá: Giáo viên hƣớng dẫn cho học viên thực hiện các bƣớc: Chuẩn bị giấy, bút, dụng cụ đếm hạt; Ghi kết quả và tính tỉ lệ nảy mầm. Cuối buổi thực hành, giáo viên nhận xét, đánh giá và ghi điểm cho học viên. - Kết quả cần đạt đƣợc: Các nhóm học viên đếm và tính đúng tỉ lệ nảy mầm của hạt. 87 Bài tập 4: - Nguồn lực: Giấy A4, thƣớc kẻ dài 50 cm, bút chì, bút bi và tẩy, Bảng hƣớng dẫn tính lƣợng lúa giống để gieo trồng - Cách thức: Chia các nhóm nhỏ, mỗi nhóm có từ 3-5 học viên, nhận một bộ dụng cụ gồm 5 tờ Giấy A4, một thƣớc kẻ dài 50 cm, một bút chì, một bút bi, một tẩy và một máy tính cầm tay. - Thời gian hoàn thành: 30 phút/1 nhóm học viên. - Phƣơng pháp đánh giá: Giáo viên hƣớng dẫn cho học viên tính lƣợng lúa giống để gieo mạ cấy đƣợc 2 sào Bắc Bộ (cấy 1 dảnh/cây). Quan sát học viên thực hiện. Cuối buổi thực hành, giáo viên nhận xét, đánh giá và ghi điểm cho học viên trong nhóm. - Kết quả cần đạt đƣợc: Các nhóm học viên tính đúng lƣợng lúa giống đƣợc 2 sào Bắc Bộ (cấy 1 dảnh/cây) Đáp số: 1.5-2 kg lúa giống Bài 02: Ngâm ủ lúa giống Bài tập 1: - Nguồn lực: Bảng câu hỏi. - Cách thức: Mỗi học viên nhận một bảng câu hỏi. - Thời gian hoàn thành: 3 – 5 phút/1 học viên. - Phƣơng pháp đánh giá: Giáo viên hƣớng dẫn cho học viên khoanh tròn vào câu hỏi mà học viên cho là có đáp án đúng. - Kết quả cần đạt đƣợc: Học viên khoanh tròn vào câu hỏi đúng đáp án. Đáp án đúng d Bài tập 2: - Nguồn lực: Bảng câu hỏi. - Cách thức: Mỗi học viên nhận một bảng câu hỏi. - Thời gian hoàn thành: 3 – 5 phút/1 học viên. - Phƣơng pháp đánh giá: Giáo viên hƣớng dẫn cho học viên khoanh tròn vào câu hỏi mà học viên cho là có đáp án đúng. - Kết quả cần đạt đƣợc: Học viên khoanh tròn vào câu hỏi đúng đáp án. Đáp án đúng d 88 Bài tập 3: - Nguồn lực: Bảng câu hỏi. - Cách thức: Mỗi học viên nhận một bảng câu hỏi. - Thời gian hoàn thành: 3 – 5 phút/1 học viên. - Phƣơng pháp đánh giá: Giáo viên hƣớng dẫn cho học viên khoanh tròn vào câu hỏi mà học viên cho là có đáp án đúng. - Kết quả cần đạt đƣợc: Học viên khoanh tròn vào câu hỏi đúng đáp án. Đáp án đúng a Bài tập 4: - Nguồn lực: Bảng câu hỏi. - Cách thức: Mỗi học viên nhận một bảng câu hỏi. - Thời gian hoàn thành: 3 – 5 phút/1 học viên. - Phƣơng pháp đánh giá: Giáo viên hƣớng dẫn cho học viên khoanh tròn vào câu hỏi mà học viên cho là có đáp án đúng. - Kết quả cần đạt đƣợc: Học viên khoanh tròn vào câu hỏi đúng đáp án. Đáp án đúng d Bài tập 5: - Nguồn lực: Lúa giống, dụng cụ và nơi ngâm ủ lúa giống - Cách thức: Chia các nhóm nhỏ, mỗi nhóm có từ 3-5 học viên, nhận một bộ dụng cụ gồm 10 kg lúa giống vag dụng cụ ngâm lúa giống. - Thời gian hoàn thành: 60 phút/1 nhóm học viên, (thực hiện làm nhiều lần, vì thừoi gian ngâm phải mất 24-36 giờ) học viên chỉ ngâm, thay nƣớc và vớt giống với tổng thời gian là 60 phút, thời gian còn lại trong khi ngâm có thể bố trí cho học viện làm việc khác. - Phƣơng pháp đánh giá: Giáo viên hƣớng dẫn cho học viên các bƣớc từ ngâm, thay nƣớc và vớt, rửa nƣớc chua của lúa giống. Giáo viên quan sát học viên thực hiện. Cuối buổi thực hành, giáo viên nhận xét, đánh giá và ghi điểm cho học viên trong nhóm. - Kết quả cần đạt đƣợc: Các nhóm học viên ngâm, thay nƣớc trong khi ngâm và vớt, rửa sạch nƣớc chua của lúa giống ngâm và ủ đống ủ đảm bảo nhiệt độ từ 30-35oC trong quá trình ủ. 89 Bài 03: Gieo mạ Bài tập 1: - Nguồn lực: Bảng câu hỏi. - Cách thức: Mỗi học viên nhận một bảng câu hỏi. - Thời gian hoàn thành: 3 – 5 phút/1 học viên. - Phƣơng pháp đánh giá: Giáo viên hƣớng dẫn cho học viên khoanh tròn vào câu hỏi mà học viên cho là có đáp án đúng. - Kết quả cần đạt đƣợc: Học viên khoanh tròn vào câu hỏi đúng đáp án. Đáp án đúng b Bài tập 2: - Nguồn lực: Bảng câu hỏi. - Cách thức: Mỗi học viên nhận một bảng câu hỏi. - Thời gian hoàn thành: 3 – 5 phút/1 học viên. - Phƣơng pháp đánh giá: Giáo viên hƣớng dẫn cho học viên khoanh tròn vào câu hỏi mà học viên cho là có đáp án đúng. - Kết quả cần đạt đƣợc: Học viên khoanh tròn vào câu hỏi đúng đáp án. Đáp án đúng a Bài tập 3: - Nguồn lực: Bảng câu hỏi. - Cách thức: Mỗi học viên nhận một bảng câu hỏi. - Thời gian hoàn thành: 3 – 5 phút/1 học viên. - Phƣơng pháp đánh giá: Giáo viên hƣớng dẫn cho học viên khoanh tròn vào câu hỏi mà học viên cho là có đáp án đúng. - Kết quả cần đạt đƣợc: Học viên khoanh tròn vào câu hỏi đúng đáp án. Đáp án đúng b 90 Bài tập 4: - Nguồn lực: Bảng câu hỏi. - Cách thức: Mỗi học viên nhận một bảng câu hỏi. - Thời gian hoàn thành: 3 – 5 phút/1 học viên. - Phƣơng pháp đánh giá: Giáo viên hƣớng dẫn cho học viên khoanh tròn vào câu hỏi mà học viên cho là có đáp án đúng. - Kết quả cần đạt đƣợc: Học viên khoanh tròn vào câu hỏi đúng đáp án. Đáp án đúng d Bài tập 5: - Nguồn lực: Giấy A4, thƣớc kẻ dài 50 cm, bút chì, bút bi và tẩy, đất để làm luống mạ. - Cách thức: Chia các nhóm nhỏ, mỗi nhóm có từ 3-5 học viên, nhận một bộ dụng cụ gồm 5 tờ Giấy A4, một thƣớc kẻ dài 50 cm, một bút chì, một bút bi, một tẩy và một mảnh đất đã làm để gieo mạ có chiều dài là 20 mét, chiều rộng là 4 mét, chia thành 02 luống. - Thời gian hoàn thành: 60 phút/1 nhóm học viên. - Phƣơng pháp đánh giá: Giáo viên hƣớng dẫn cho học viên đào rãnh, lên luống và xoa phẳng mặt luống. Giáo viên quan sát học viên thực hiện. Cuối buổi thực hành, giáo viên nhận xét, đánh giá và ghi điểm cho học viên trong nhóm. - Kết quả cần đạt đƣợc: Các nhóm học viên lên đƣợc 02 luống đất (mỗi luống có chiều dài 20 m và chiều rộng 2m) để gieo mạ, mặt luống phẳng, không bị đọng nƣớc. Bài tập 6: - Nguồn lực: Lúa giống; Vật liệu gieo mạ trên sâu nhƣ sơ dừa, đất bùn, phân hữu cơ, dụng cụ: cuốc, xẻng. - Cách thức: Chia các nhóm nhỏ, mỗi nhóm có từ 10 học viên, nhận một bộ dụng cụ, vật tƣ gồm 15 kg lúa giống; 300 kg vụn xơ dừa100 kg bùn mềm và 100 kg phân hữu cơ hoai mục. 02 cuốc; 02 xẻng, 50m2 nilon, 50m2 lƣới đậy mạ (mắt lƣới 1 x 1 mm) - Thời gian hoàn thành: 120 phút/1 nhóm học viên. - Phƣơng pháp đánh giá: Giáo viên hƣớng dẫn cho học viên trộn vật liệu, trải mỏng vật liệu và gieo mạ, đậy lƣới sau khi gieo. Giáo viên quan sát học viên thực hiện. Cuối buổi, giáo viên nhận xét, đánh giá và ghi điểm cho học viên. - Kết quả cần đạt đƣợc: Các nhóm học viên làm đƣợc 50m2 để gieo mạ sân, gieo mạ đều và đậy lƣới sau khi gieo. 91 Bài 4: Làm đất để sạ, cấy lúa Bài tập 1: - Nguồn lực: Bảng câu hỏi. - Cách thức: Mỗi học viên nhận một bảng câu hỏi. - Thời gian hoàn thành: 3 – 5 phút/1 học viên. - Phƣơng pháp đánh giá: Giáo viên hƣớng dẫn cho học viên khoanh tròn vào câu hỏi mà học viên cho là có đáp án đúng. - Kết quả cần đạt đƣợc: Học viên khoanh tròn vào câu hỏi đúng đáp án. Đáp án đúng c Bài tập 2: - Nguồn lực: Bảng câu hỏi. - Cách thức: Mỗi học viên nhận một bảng câu hỏi. - Thời gian hoàn thành: 3 – 5 phút/1 học viên. - Phƣơng pháp đánh giá: Giáo viên hƣớng dẫn cho học viên khoanh tròn vào câu hỏi mà học viên cho là có đáp án đúng. - Kết quả cần đạt đƣợc: Học viên khoanh tròn vào câu hỏi đúng đáp án. Đáp án đúng d Bài tập 3: - Nguồn lực: Bảng câu hỏi. - Cách thức: Mỗi học viên nhận một bảng câu hỏi. - Thời gian hoàn thành: 3 – 5 phút/1 học viên. - Phƣơng pháp đánh giá: Giáo viên hƣớng dẫn cho học viên khoanh tròn vào câu hỏi mà học viên cho là có đáp án đúng. - Kết quả cần đạt đƣợc: Học viên khoanh tròn vào câu hỏi đúng đáp án. Đáp án đúng c 92 Bài tập 4: - Nguồn lực: Bảng câu hỏi. - Cách thức: Mỗi học viên nhận một bảng câu hỏi. - Thời gian hoàn thành: 3 – 5 phút/1 học viên. - Phƣơng pháp đánh giá: Giáo viên hƣớng dẫn cho học viên khoanh tròn vào câu hỏi mà học viên cho là có đáp án đúng. - Kết quả cần đạt đƣợc: Học viên khoanh tròn vào câu hỏi đúng đáp án. Bài tập 5: - Nguồn lực: Ruộng trồng lúa; Dụng cụ dọn vệ sinh ruộng trồng lúa nhƣ liềm, dao, cuốc, xẻng, cào.... - Cách thức: Chia các nhóm nhỏ, mỗi nhóm có 5 học viên, nhận 500 m3 ruộng, một bộ dụng cụ gồm, một liềm, dao, cuốc, xẻng, cào.... - Thời gian hoàn thành: 120 phút/1 nhóm học viên. - Phƣơng pháp đánh giá: Giáo viên hƣớng dẫn cho học viên dọn vệ sinh ruộng để trồng lúa. Giáo viên quan sát học viên thực hiện. Cuối buổi thực hành, giáo viên nhận xét, đánh giá và ghi điểm cho học viên trong nhóm. - Kết quả cần đạt đƣợc: Các nhóm học viên dọn sạch đƣợc 500m2 đất ruộng trồng lúa. Bài tập 6. - Nguồn lực: Ruộng trồng lúa đã làm đất nhuyễn, bằng phẳng; Dụng cụ đánh đƣờng nƣớc nhƣ cuốc, xẻng. - Cách thức: Chia các nhóm nhỏ, mỗi nhóm có 10 học viên, nhận 1000 m2 ruộng, một bộ dụng cụ gồm 5 cuốc, 5 xẻng. - Thời gian hoàn thành: 120 phút/1 nhóm học viên. - Phƣơng pháp đánh giá: Giáo viên hƣớng dẫn cho học đánh đƣờng nƣớc trong ruộng sạ lúa. Giáo viên quan sát học viên thực hiện. Cuối buổi thực hành, giáo viên nhận xét, đánh giá và ghi điểm cho học viên trong nhóm. - Kết quả cần đạt đƣợc: Các nhóm học viên đánh đƣờng nƣớc trên mảnh ruộng 1000 m2, đào rãnh xung quanh ruộng, dẫn các vũng nƣớc trong ruộng nối với đƣỡng dẫn nƣớc xung quanh ruộng, sao cho cạn hết nƣớc trên mặt ruộng của 1000m 2 đất ruộng trồng lúa. 93 Bài 5. Sạ lúa Bài tập 1. - Nguồn lực: Bảng câu hỏi. - Cách thức: Mỗi học viên nhận một bảng câu hỏi. - Thời gian hoàn thành: 3 – 5 phút/1 học viên. - Phƣơng pháp đánh giá: Giáo viên hƣớng dẫn cho học viên khoanh tròn vào câu hỏi mà học viên cho là có đáp án đúng. - Kết quả cần đạt đƣợc: Học viên khoanh tròn vào câu hỏi đúng đáp án. Đáp án đúng a Bài tập 2: - Nguồn lực: Bảng câu hỏi. - Cách thức: Mỗi học viên nhận một bảng câu hỏi. - Thời gian hoàn thành: 3 – 5 phút/1 học viên. - Phƣơng pháp đánh giá: Giáo viên hƣớng dẫn cho học viên khoanh tròn vào câu hỏi mà học viên cho là có đáp án đúng. - Kết quả cần đạt đƣợc: Học viên khoanh tròn vào câu hỏi đúng đáp án. Đáp án đúng b Bài tập 3: - Nguồn lực: Bảng câu hỏi. - Cách thức: Mỗi học viên nhận một bảng câu hỏi. - Thời gian hoàn thành: 3 – 5 phút/1 học viên. - Phƣơng pháp đánh giá: Giáo viên hƣớng dẫn cho học viên khoanh tròn vào câu hỏi mà học viên cho là có đáp án đúng. - Kết quả cần đạt đƣợc: Học viên khoanh tròn vào câu hỏi đúng đáp án. Đáp án đúng d 94 Bài tập 4: - Nguồn lực: Bảng câu hỏi. - Cách thức: Mỗi học viên nhận một bảng câu hỏi. - Thời gian hoàn thành: 3 – 5 phút/1 học viên. - Phƣơng pháp đánh giá: Giáo viên hƣớng dẫn cho học viên khoanh tròn vào câu hỏi mà học viên cho là có đáp án đúng. - Kết quả cần đạt đƣợc: Học viên khoanh tròn vào câu hỏi đúng đáp án. Đáp án đúng d Bài tập 5: Gợi ý cách thực hiện bài tập: - Đo và ghi bề rộng làm việc thực tế của dụng cụ gieo - Tính chu vi của bánh xe - Tính diện tích gieo đƣợc khi bánh xe quay một vòng - Tính đƣợc số vòng bánh xe quay khi gieo 100m2. - Cho hạt giống vào các trống - Kê kích máy lên - Lót giấy hoặc bạt nilon phía dƣới để hứng hạt - Quay bánh xe cho số vòng quay tƣơng ứng với thực tế là 100m2. - Thu số hạt lúa giống rơi xuống đem cân sẽ cho biết mật độ cần gieo - Nếu chênh lệch thừa hoặc thiếu theo yêu cầu có thể điều chỉnh tăng giảm nhờ các vòng cao su che trên các dãy lỗ. - Nguồn lực: Dụng cụ sạ hàng; Lúa giống ngâm ủ đã nảy mầm dài 1-2mm; giấy A4, bút, máy tính. - Cách thức: Chia các nhóm nhỏ, mỗi nhóm có 5 học viên, nhận một máy sạ hàng, 3 kg lúa giống đã ngâm ủ nảy mầm dài 1-2mm. - Thời gian hoàn thành: 60 phút/1 nhóm học viên. - Phƣơng pháp đánh giá: Giáo viên hƣớng dẫn cho học viên cách làm để điều chỉnh mật độ gieo theo lƣợng lúa giống quy định là 80 kg/ha. Giáo viên quan sát học viên thực hiện. Cuối buổi thực hành, giáo viên nhận xét, đánh giá và ghi điểm cho học viên trong nhóm. - Kết quả cần đạt đƣợc: Các nhóm học viên thực hiện đúng hƣớng dẫn của giáo viên và điều chỉnh đúng mật độ của 80kg lúa giống/ha. 95 Bài tập 5: - Nguồn lực: Dụng cụ sạ hàng; Lúa giống ngâm ủ đã nảy mầm dài 1-2mm. Dụng cụ cho lúa vào trống sạ. - Cách thức: Chia các nhóm nhỏ, mỗi nhóm có 5 học viên, nhận một dụng cụ sạ hàng, 8 kg lúa giống đã ngâm ủ nảy mầm dài 1-2mm và dụng cụ để xúc lúa giống đổ vào trống - Thời gian hoàn thành: 60 phút/1 nhóm học viên. - Phƣơng pháp đánh giá: Giáo viên hƣớng dẫn cho học viên cách kéo dụng cụ sạ hàng trên ruộng. Giáo viên quan sát học viên thực hiện. Cuối buổi thực hành, giáo viên nhận xét, đánh giá và ghi điểm cho học viên trong nhóm. - Kết quả cần đạt đƣợc: Các nhóm học viên thực hiện đúng hƣớng dẫn của giáo viên và kéo máy sạ hàng đúng mật độ của 80kg lúa giống/ha, hàng thẳng song song nhau, không bị chồng mí. Bài 6 Cấy lúa Bài tập 1: - Nguồn lực: Bảng câu hỏi. - Cách thức: Mỗi học viên nhận một bảng câu hỏi. - Thời gian hoàn thành: 3 – 5 phút/1 học viên. - Phƣơng pháp đánh giá: Giáo viên hƣớng dẫn cho học viên khoanh tròn vào câu hỏi mà học viên cho là có đáp án đúng. - Kết quả cần đạt đƣợc: Học viên khoanh tròn vào câu hỏi đúng đáp án. Đáp án đúng a Bài tập 2: - Nguồn lực: Bảng câu hỏi. - Cách thức: Mỗi học viên nhận một bảng câu hỏi. - Thời gian hoàn thành: 3 – 5 phút/1 học viên. - Phƣơng pháp đánh giá: Giáo viên hƣớng dẫn cho học viên khoanh tròn vào câu hỏi mà học viên cho là có đáp án đúng. - Kết quả cần đạt đƣợc: Học viên khoanh tròn vào câu hỏi đúng đáp án. Đáp án đúng c 96 Bài tập 3: - Nguồn lực: Bảng câu hỏi. - Cách thức: Mỗi học viên nhận một bảng câu hỏi. - Thời gian hoàn thành: 3 – 5 phút/1 học viên. - Phƣơng pháp đánh giá: Giáo viên hƣớng dẫn cho học viên khoanh tròn vào câu hỏi mà học viên cho là có đáp án đúng. - Kết quả cần đạt đƣợc: Học viên khoanh tròn vào câu hỏi đúng đáp án. Đáp án đúng b Bài tập 4: - Nguồn lực: Ruộng cấy lúa; Mạ có sẵn ở ruộng cấy; Giấy; Bút; Máy tính cầm tay. - Cách thức: Chia các nhóm nhỏ, mỗi nhóm có 5 học viên, nhận 200m2 ruộng đã có sẵn mạ để cấy, một máy tính cầm tay, 2 tờ giáy A4 và 02 bút. - Thời gian hoàn thành: 180 phút/1 nhóm học viên. - Phƣơng pháp đánh giá: Giáo viên hƣớng dẫn cho học viên cách cấy, và tính số ngƣời cần cấy hết 01 ha ruộng trong một ngày. Giáo viên quan sát học viên thực hiện. Cuối buổi thực hành, giáo viên nhận xét, đánh giá và ghi điểm cho học viên trong nhóm. - Kết quả cần đạt đƣợc: Các nhóm học viên cấy xong 200 m2 ruộng, cây lúa đứng thẳng và đảm bảo mật độ 33 khóm/m2. Tính đúng số ngƣời cần cấy cho 1 ha ruộng trong một ngày. Đáp số: 10 ngƣời Bài tập 5: - Nguồn lực: Giấy, bút, máy tính cầm tay (bỏ túi). - Cách thức: Chia các nhóm nhỏ, mỗi nhóm có 5 học viên, nhận một bộ gồm 5 tờ giấy A4, 5 bút, 1 máy tính cầm tay (bỏ túi). - Thời gian hoàn thành: 10 phút/1 nhóm học viên. - Phƣơng pháp đánh giá: Giáo viên hƣớng dẫn cho học viên tính diện tích mạ gieo ở ruộng để cấy cho 1 ha ruộng. Giáo viên quan sát học viên thực hiện. Cuối buổi thực hành, giáo viên nhận xét, đánh giá và ghi điểm cho học viên trong nhóm. - Kết quả cần đạt đƣợc: Các nhóm học viên thực hiện đúng hƣớng dẫn của giáo viên và tính đúng diện tích mạ cần có để cấy đƣợc 1 ha ruộng. 97 V. Yêu cầu về đánh giá kết quả học tập Bài 01. Tính lƣợng lúa giống để ngâm ủ Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá Xác định phƣơng thức gieo trồng để tính lƣợng lúa giống - Đặt câu hỏi về các phƣơng thức gieo trồng lúa - Chỉ định một học viên tính lƣợng lúa giống, sau đó kiểm tra kết quả của 5 học viên ngẫu nhiên trong lớp. Xác định đặc điểm giống lúa để tính lƣợng lúa giống Kiểm tra vấn đáp Kiểm tra tỉ lệ nảy mầm của hạt giống Quan sát học viên đếm hạt nảy mầm, không nảy mầm, tính tỉ lệ nảy mầm và đối chiếu kết quả với mẫu đối chứng Bài 02: Ngâm ủ lúa giống Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá Tìm hiểu điều kiện để hạt lúa giống nảy mầm Kiểm tra vấn đáp ngẫu nhiên học viên trong lớp về điều kiện để hạt lúa giống nảy mầm Chuẩn bị ngâm lúa giống Theo dõi học viên thực hiện, đánh giá các bƣớc thực hiện đủ, đúng của quá trình chuẩn bị lúa giống. Giáo viên quan sát học viên thực hiện. Cuối buổi thực hành, giáo viên nhận xét, đánh giá và ghi điểm cho học viên trong nhóm. Ngâm lúa giống Quan sát học viên thực hiện, đánh giá các bƣớc thực hiện đủ, đúng của quá trình ngâm lúa giống Vớt lúa giống Quan sát học viên thực hiện, đánh giá các